И по два месеци од пристигнувањето на 200.000 дози Спутник V, во Словачка не е искористена ниедна ампула од вакцината. Но во меѓувреме е објавен договорот за купување, а експертите се исчудуваат од него.
Реклама
Игор Матович, во тоа време премиер на Словачка, и Марек Крајчи, тогаш министер за здравство, отпатуваа екстра во далечното Кошице за да ја дочекаат руската вакцина Спутник V.
„Со вакцината Спутник, Словачка ќе го зголеми темпото за вакцинирање за повеќе од 40%“, вети тогаш премиерот.
Тоа беше на први март, со првата транша од 200.000 од вкупно 2 милиони дози за Словачка требаше да се надмине недостигот од вакцини.
Речиси дваипол месеци подоцна, не е искористена ни една ампула Спутник. Прво Службата за лекови во Братислава соопшти дека лиферуваните вакцини не одговараат на очекувањата, за што заработи критики од премиерот. Потоа руската страна побара враќање на вакцините, обвинувајќи ја Словачка за кршење на одредбите од договорот.
Но, договорот во Братислава никој не го знаеше, иако според словачкото право требаше да биде јавно соопштен. По долги натегања, Министерството за здравство сега го објави, на запрепастување на многумина експерти: „Во овој договор јасно се гледа значително послабата преговарачка позиција на Словачка во однос на руската страна“, вели правникот Андреј Леонтиев.
Без гаранција за дејството
Иван Хуменик, експерт за медицинско право, објаснува дека ваков договор никогаш не би потпишал. „Руската страна продала производ за чии каратеристики не мора да гарантира, а за кои всушност е склучен договорот“. Со едноставни зборови: рускиот партнер во договорот не гарантира за ефикасноста на својата вакцина. И уште – Словачка се обврзала да ја плати куповната цена од 19 милиони долари за порачаните два милиони дози вакцина, дури иако не ја прими вакцината.
Матович, кој по владината криза премина на министерското место за финансии, ја отфрла одговорноста: „Договорот не го ни видов, за мене беше важно само воспоставувањето на контактот. Одредбите на договорот се работа на правната служба на Министерството за здравство.“
Уште еден месец до вакцинирањето?
Рускиот партнер сега доби назад 600 од лиферуваните 200.000 дози заради извршување проверка. Институт во Унгарија, каде веќе се користи Спутник, исто така испитува што било лиферувано во Словачка. Откако ќе бидат познати резултатите, ќе биде одлучено дали и кога ќе се користи руската вакцина.
Владимир Ленгварски, наследник на критикуваниот министер за здравство Крајчи, го смета тоа за логично: „Кога овде постојано се зборува дека вакцината не е сигурна, дека содржи нешто што не треба, дека постојат малку информации, тогаш мора да се направи проверка“.
Според Ленгварски, до објавувањето на резултатите од контролата ќе помине околу еден месец. Дури тогаш може да се почне со вакцинирање со Спутник, а доготаш темата може да биде симната од дневен ред на друг начин. Наскоро во Словачка ќе нема толку недостиг од вакцини, а напротив веројатно ќе има зголемен број луѓе кои не сакаат да се вакцинираат.
Вакцини- адути на човештвото против Ковид-19
Глобалната кампања за вакцинација против Ковид-19 зема сѐ поголем замав. Во различни земји, создадени се или на повидок се вакцини, кои сега се главно оружје на човештвото во справувањето со пандемијата.
Фотографија: Francis Dean/Dean Pictures/imago images
Бионтек/Фајзер: почеток на иРНК-револуцијата
Првата вакцина против Ковид-19, одобрена за употреба во САД и во ЕУ, беше вакцината на германските научници со турски корени Угур Шахин и неговата сопруга Озлем Туречи. Нивната фирма Бионтек од Мајнц влезе во сојуз со американскиот гигант Фајзер. Медиумите почнаа да зборуваат за „револуција“ во фармацевтската индустрија, откако е создадена првата иРНК вакцина.
Фотографија: Francis Dean/Dean Pictures/imago images
Модерна: родум од универзитетот Харвард
Американската компанија за биотехнологија Модерна е специјализирана и за РНК технологии, кои се сметаат за нов чекор во медицината. Нејзиното седиште се наоѓа во Кембриџ, Масачусетс, во близина на универзитетот Харвард, чии научници ја основаа компанијата во 2010 година. Вакцината на Модерна, создадена со финансиска поддршка од властите, беше втората корона-вакцина регистрирана во САД и во ЕУ.
Фотографија: Matthew Healey/AFP/Getty Images
АстраЗенека: „Оксфордската вакцина“
Научниците од Универзитетот Оксфорд во соработка со британско-шведската компанија АстраЗенека вршеа клинички испитувања и производство на нивната вакцина. Таа во голема мерка се користи во Велика Британија, ги исполнува условите во ЕУ и активно се користи во земјите во развој, бидејќи „вакцината од Оксфорд“ има многу ниска цена. Така, таа се произведува во Индија за локалниот пазар и за извоз.
Фотографија: Channi Anand/AP/picture alliance
Спутник V: првата одобрена вакцина во светот
Во август 2020, Русија објави дека прва во светот регистрирала вакцина против коронавирусот наречена Спутник V. Масовната вакцинација на руското население официјално започна во јануари 2021. Оваа векторска вакцина, изработена од научниците од Московскиот центар Гамалеја, се промовира на странските пазари од страна на Рускиот фонд за директни инвестиции.
Фотографија: Aizar Raldes/AFP/Getty Images
Џонсон и Џонсон: доволна е една доза
Американска корпорација Џонсон и Џонсон е еден од шесте производители на корона-вакцини со кои ЕУ склучи прелиминарни договори за снабдување. Од нејзината векторска вакцина потребна е само една доза, а не две како останатите и се чува во конвенционални фрижидери. За ЕУ оваа вакцина, која доби дозвола за употреба на 11.03. ќе ја произведува белгиската сестринска фирма на Џонсон и Џонсон - Јансен.
Фотографија: Johnson/AP/picture alliance
Синовак: тивкиот конкурент од Кина
Без многу врева и детални извештаи за клиничките испитувања, Кина разви најмалку три вакцини. Една од нив, создадена од деактивиран коронавирус, Синовак Биотек ја тестираше во неколку азиски земји, вклучувајќи ја и Индонезија, која потоа веднаш ја нарача. Да им даде пример на своите сонародници, претседателот на Индонезија, Џоко Видодо, прв се вакцинираше.
Фотографија: Laily Rachev/Biro Pers Sekretariat Presiden
Синофарм: Првата кинеска вакцина
Станува за вакцина со „деактивиран“ вирус која државната компанија ја разви во соработка со Институтот за вирологија од Вухан. Овој вид на вакцини се користи веќе со децении, со добри резултати во пракса. Вакцината која веќе се користи во Србија и во Унгарија, беше првата која доби одобрение за употреба од кинеските власти.
Американската фармацевтска компанија Новавакс објави дека нејзината вакцина е 96 процентно ефикасна против оригиналниот вирус и 86 проценти против британскиот сој. Тоа произлегува од студијата што Новавакс ја спроведуваше во Велика Британија. Вакцината може да биде одобрена за употреба во САД уште во мај, доколку властите утврдат дека податоците од Велика Британија се доволни, соопшти компанијата.
Фотографија: Justin Tallis/AFP/ Getty Images
КјурВак: Печатач за вакцини на Тесла
Втората германска иРНК вакцина, која се очекува да биде регистрирана до лето, ќе биде произведена и извезена на глобално ниво од компанијата КјурВак од Тибинген, во партнерство со концернот Баер. Но, ќе биде можно таа да се направи директно во клиниките ширум светот. Елон Маск (втор од лево) демонстрираше мобилен печатач на вакцини создаден од германската сестринска фирма Тесла Громан.
Фотографија: picture-alliance/dpa/T. Schwarz
Санофи: два неуспеха и помош за Европска унија
Француската компанија Санофи е еден од најголемите светски производители на вакцини. Но, овојпат тоа не и' успеа - двапати: ни заедничкиот развој со британската ГлаксоСмитКлајн, ниту обидот за создавање иРНК вакцина досега не дадоа резултати. За да помогне во обезбедувањето на вакцини за земјите од ЕУ, нејзината фабрика во Франкфурт на Мајна ќе произведе 125 милиони дози од вакцината на Фајзер.