Грчките хотелиери страхуваат дека во време на корона веќе нема да има туристи. Едвај „заздравена” по должничката криза, Грција повторно е на испит.
Реклама
Јоргос Катикас ужива во сончевите пролетни денови и ладното нескафе во градината. Заедно со неговите родители имаат хотел во родниот град Ретимнон на островот Крит, уредни соби, блиску до плажа, без екстравагантност. На почетокот на мај веќе би требало да стасуваат резервациите за летото. Но, короната промени сѐ. „Уште размислувам дали се исплати летово воопшто да отвараме за туристи”, вели Катикас во разговор со ДВ. „Од денешна перспектива би рекол дека не”, додава тој. Од една страна поради ограничувањата едвај и да може да дојдат гости од странство. Од друга страна потребни би биле комплицирани хигиенски мерки, а никој точно не може да им каже кои. Но, во теорија сѐ е можно - на пример да се затвори просторијата за појадок или појадокот од хигиенски причини да се носи во собите. „Но, тогаш само за појадокот треба да вработувам нови луѓе и тоа не можам да си го дозволам”, вели сопственикот на хотелот. Веројатно Катикас ќе најде економски разумно решение, сепак е дипломиран економист. По неговите студии во Атина долго време работел како економски новинар за разни телевизии и печатени медиуми. Во 2012 на врвот на должничката криза која ги зафати и медиумите, Катикас се вратил на Крит.
Тоа му се исплатело: „За туризмот 2012 беше катастрофална година, но од тогаш се движеше сѐ по нагорна линија и секое лето имавме нови рекордни бројки на туристи”, се радува 45-годишниот. Особено северот на Крит профитира од посетителите од Скандинавија кои веќе десет или петнаесет години се верни на островот како да си имаат своја вила таму, вели тој. Но, годинава короната на сите хотели им ги помати сметките.
Страв од ценовна војна заради короната
Економски хотелот веќе и да нема смисла, се жали Александрос Ангелопулос, шеф на реномираниот ланец хотели Алдемар и генерален секретар на Здружението на хотелиери во Хераклион, главниот град на Крит.
Ангелопулос за ДВ вели дека пред сѐ луксузните хотели во Грција актуелно имаат огромен финансиски проблем. Причината: „Многу од нив преку зимата беа реновирани, работата е 90% завршена и мора да биде платена, а приходите на кои се надевавме изостануваат”.
Коронавирус: Туристички атракции без посетители
Поради коронавирусот морничава тишина владее на многу туристички знаменитости, особено во Италија, но и во други земји. Погледнете како изгледаат овие места сега без вообичаените турканици..
Туристичките атракции во Италија се особено погодени од кризата со коронавирусот. Целата земја е во карантин. Продавниците се затворени, туристите ја напуштија земјата. Плоштадот Свети Петар во Рим е затворен, музеите и знаменитостите веќе не се отворени за јавноста.
Фотографија: picture-alliance/dpa/Zuma/G. Galazka
Тивкиот Милано
На северот на Италија, само големи групи гулаби се осмелуваат да излезат на улиците. Катедралата во Милано се извишува осамена и напуштена кон небото. Во Италија има полициски час на национално ниво. На луѓето им е дозволено да ги напуштат своите домови само кога одат на работа или кога одат да купат неопходни намирници.
Фотографија: picture-alliance/dpa/AP/L. Bruno
Празни места во Мадрид
По Италија, Шпанија е втората европска земја која е најпогодена од кризата со коронавирусот. Досега нема прогласено полициски час. Плоштадот Махор, обично пулсирачкиот центар на Мадрид е празен. Огромниот плоштад обично го посетуваат стотици илјади туристи секоја година. Во околината има повеќе од 3.000 ресторани, барови, кафулиња и таверни.
Жителите на Австрија, исто така, не можат веќе слободно да се движат. Од вторникот (18. март 2020) сите пабови и ресторани, покрај останатото, се затворени. Обележјето на Виена - катедралата Свети Стефан- е затворена за посетители, црковните служби се одвиваат без верници и се емитуваат на радио. И вообичаено многу посетениот плоштад пред катедралата е празен.
Карловиот мост во Прага вообичаено е преполн. Обележјето на градот сега е тивко. Чешката Република прогласи вонредна состојба поради кризата со коронавирусот и воведе широка забрана за влез и излез од земјата. Сите прекугранични транспортни врски со возови и со автобуси, исто така, се запрени. Слободата на движење на жителите е строго ограничена.
Фотографија: picture-alliance/dpa/AP/D. Josek
Франција во вонредна состојба
Претседателот на Франција рече дека земјата е во војна против коронавирусот. А министерот за внатрешни работи ги нарече „воени сојузници“ сите оние кои сега остануваат дома. Онаму каде што обично се разминуваат илјадници луѓе - Ајфеловата кула или Лувр во Париз - деновиве ретко може да се види некој.
Фотографија: picture-alliance/abaca/E. Blondet
Берлинските знамениости затворени
Берлин е сѐ попразен, иако сè уште не е прогласен полициски час. Знаменитостите како Рајхстагот се затворени. Театрите и музеите, исто така. Туризмот е ставен на пауза во Германија. Хотелите и останатото сместување сега можат да се користат само за „неопходни и исклучиво нетуристички цели“.
Фотографија: picture-alliance/dpa/M. Kappeler
Туризмот во режим на спиење
Дури и јавните знаменитости се празни. На улиците има само неколку туристи, како кај Бранденбуршката порта. Но, дури и ако сега има целосно чист поглед на обележјето на Берлин, посетата и не е баш забавна.
Фотографија: picture-alliance/dpa/P. Zinken
8 фотографии1 | 8
Покрај тоа можни се и дополнителни трошоци за хигиенски мерки во време на корона кои Ангелопулос за луксузните хотели ги проценува на 2-3% од годишниот буџет. И потоа има и трет проблем: „ако сите хотели во Хераклион отворат и да речеме има 4 илјади слободни легла, но само една илјада посетители, ќе се најдеме пред ценовна војна која сите економски ќе нѐ руинира”.
Странски туристички агенции ќе притискаат произволно за намалување на цените, а тоа просто не смее да се дозволи. Се работи за ускладување на побарувачката и понудата, вели економистот. Со други зборови: „Разбирам дека агенциите си ја вршат својата работа, но и ние мораме да ја вршиме нашата”.
Додека ЕУ се обидува да изнајде заедничка стратегија за укинување на актуелните ограничувања за патување, Австрија сака да воведе невообичаен модел: одредени ЕУ земји членки да си ги отворат меѓусебните граници со билатерален договор, дури и ако ограничувањата за патување во Европа останат и во текот на летото, објаснува министерката за туризам Елизабет Костингер. Во Грција има различни реакции за ова. Лисандрос Цилидис, шеф на грчката Асоцијација на туристички агенции (ФЕДХАТТА) го критикува предлогот, кој според него го поткопува заедничкиот ЕУ пазар. „Во таков случај ние во туристичката бранша треба да се однесуваме како при натпреварот за песна за Евровизија и да претпочитаме пријателски држави,“ се жали со мала доза на иронија во едно телевизиско интервју. Од друга страна Ангелопулос е отворен кон австрискиот предлог и вели дека ионака е изгубено многу драгоцено време, како и дека ќе потрае додека земјите донесат заедничко прифатливо решение. Неговиот заклучок гласи: „Билатералните договори се најбрзиот и најсигурниот начин за нештата малку да се придвижат.” Сепак, главниот предуслов е вообичаените протоколи за чистење и хигиена да се применуваат за сите заинтересирани земји.
Главниот економски мотор на Грција е „зарибан”
За Грците не се работи само за претстојната летна сезона. Со 24% од БДП туризмот е најголемиот економски мотор на земјата и даде значаен придонес Грција да ја преброди должничката криза и во 2018 успешно да се затвори спасувачката програма од ЕУ- партнерите. На туристичите острови како Крит и Родос во меѓувреме туризмот сочинува 80% од економијата. Менаџерот на хотелот, Ангелопулос предупредува дека ако пропадне туристичката сезона ќе бидат загрозени до 900.000 работни места.
И Јоргос Катикас е загрижен за економската иднина на Грција. Економскиот новинар и татко на две деца, уште долго пред пандемијата си ја постави својата домашна канцеларија на Крит и редовно ги коментира берзанските движења за атинските медиуми. „Индексните движења на берзите ги следам онлајн, си ги одржувам контактите, немам никаков проблем,“ уверува економистот. И како хотелиер и како аналитичар, на прашањето дали грчкото стопанство може да преживее втора депресија во само неколку години, Катикас го дава истиот одговор: „Ќе биде многу, многу тешко..”
Куса историја на грчката должничка драма
Грција со години се мачеше со огромниот долг. Од референдумите за ЕУ и пакетот помош од ММФ до подемот на крајната левица - ДВ прави пресек на клучните моменти од кризата и начинот на кој Атина излегува од неа
Фотографија: picture-alliance/AP/P. Giannakouris
Почеток на кризата
Како последица на светската економска криза, тогашниот грчки премиер Јоргос Папандреу во 2009 откри дека буџетскиот дефицит надминал 12 проценти, двојно повеќе од проектираното. Подоцна достигна и 15 проценти, далеку над границата на ЕУ од 3 проценти. Откритието ги поттикна рејтинг агенциите да го спуштат статусот на Грција, поради што Атина имаше проблем да се задолжува.
Фотографија: Getty Images/AFP/A. Messinis
Нереди поради мерките за штедење
Во обид да ѝ помогнат на Атина, ЕУ и ММФ се согласија да ја спасат Грција во 2010. Програмата предвидуваше мерки за штедење за кратење на буџетскиот дефицит, чекор кој многу Грци не го прифаќаа. Започнаа протести и демонстрации низ целата земја кои често завршуваа со судири со полицијата. Масовните протести кои започнаа во 2011 траеја со години.
Фотографија: picture alliance/AP/E. Morenatti
Подемот на периферните партии
Гневни поради растечката невработеност и сиромаштија, мнозинството Грци во 2012 година гласаа за периферни партии кои се спротивставуваа на штедењето и мерките за помош. Откако првите избори не донесоа јасен победник, се одржаа уште едни. На нив победи конзервативната Нова демократија. Партијата ја прифати програмата за штедење.
Во 2015, Грците ѝ дадоа на левичарската Сириза мандат да формира влада на вонредни избори, по што Атина влезе во судир со Брисел. Во јуни, премиерот Ципрас најави референдум за програмата на ЕУ. На 30 јуни, Грција стана првата развиена економија во светот која не успеа да плати долг кон ММФ. Атина наметна контроли за да го спречи бегството на капитал од земјата.
Фотографија: picture-alliance/AP/D. Ochoa de Olza
Пресвртна точка
Референдумот заврши со отфрлање на условите на ЕУ, откако 61 отсто од граѓаните гласаа против новата програма за спас. Но, тоа не ја спречи владата на Ципрас да ги прифати условите на Брисел, поради што оставка поднесе министерот за финансии Јанис Варуфакис. Тоа ѝ овозможи на Грција да избегне излегување од еврозоната и да добие помош во износ од 86 милијарди евра.
Како дел од програмата за спас од 2015, Грција усвои економски реформи кои вклучуваа намалување на јавната потрошувачка и приватизација на државните фирми. Две години подоцна, ММФ побара од Брисел да ги олесни условите и да усвои отпишување на долговите. За Грција да ги исполни условите, Ципрас се согласи да ги прошири даночните и пензиските реформи.
Фотографија: picture-alliance/dpa/CTK/P. Svancara
Крај на една ера?
Во август 2018, Грција официјално ја напушти програмата за штедење, а претставници на ЕУ тоа го нарекоа „почеток на ново поглавје“. Комесарот Пјер Московиси изјави дека Грците „можеби не чувствуваат подобрување“, но ЕУ ќе продолжи „да работи со вас и за вас“. Но, со високата невработеност и огромната сиромаштија, многумина се сомневаат дека ова е навистина крајот на кризата.