Дали сојот Омикрон менува сè? Дали пандемијата ќе стане ендемиија? Оправдана ли е еуфоријата предизвикана од ваквите оценки? Искрениот одговор на сите овие прашања е: не знаеме!
Реклама
Додека бројот на заразени расте до незамисливи височини, ние во исто време се надеваме на крај на пандемијата. Во Данска речиси сите ограничувања се укинати во време на рекордна инциденца од 5.200. Данскиот политиколог Михаел Банг Петерсен, кој ја советува данската влада, смета дека одлуките се базирани врз резонирањето оти треба да се зачуваат економијата и демократските права. „Затворањата предизвикуваат недоверба, затоа е паметно да се попуштат мерките ако е тоа возможно“, вели тој.
Вакцините штитат од најтешки облици на болеста и заразувањето не доведува до паника, бидејќи клиничката слика која ја предизвикува сојот Омикрон најчесто не е тешка. Освен тоа, во делови во Европа и во САД веќе опаѓа бројот на нови инфекции.
Надежта се заснова на претпоставката дека токму сојот Омикрон ќе ја претвори пандемијата во ендемски облик, па вирусот нема целосно да исчезне, но ќе се враќа на ограничен начин, само во некои области или во делови од населението. Меѓутоа, ние не знаеме дали е тоа така.
Неизвесна иднина
Ниту еден стручњак, политичар или новинар не може со сигурност да го предвиди развојот на ситуацијата во наредните месеци, бидејќи ние едноставно не знаеме во која насока подмолниот вирус ќе мутира. Единствено е извесно дека ќе мутира, бидејќи тоа го прават вирусите.
„Не знаеме какви варијанти уште ќе се појават, кои можат да го заобиколат имунитетот и да доведат до тежок облик на болеста“, вели Жерар Краузе, епидемиолог во Центарот Хелмхолц за истражување инфекции во Брауншвајг. Тој вели дека не го споделува оптимизмот оти Омикрон ќе стане ендемска инфекција.
„Секако е можно, по смирувањето на овој бран да се врати Делта сојот“, вели Улрике Процер, директорка на Институтот за вирологија на Техничкиот универзитет во Минхен.
Автобус за вакцинирање: Трка со времето
02:02
Ендемски не значи и безопасно
Можат да се појават и стари и нови соеви, опасни и безбедни. Но, и не мораат. Дури и ако вирусот стане ендемски, ќе остане опасен и може сѐ брзо да се промени. Или не.
„Ознаката ендемски не значи дека сѐ брзо ќе помине и оти вирусот не е опасен. Секако, состојбата може брзо да се промени врз основа на промената на варијантите на вирусот, и повторно да се претвори во епидемија“, вели епидемиологот Хајо Цеб. „Ако вирусот не стане ендемски, ќе имаме постојана епидемиолошка ситуација, со големи бранови на заразување. И тоа е замислива алтернатива, која би требало да ја избегнеме со претпазливи постапки и пред сѐ со ефективни вакцини, кои за среќа ги имаме“; вели Цеб.
Томас Фосхар, лекар во Клиниката за белодробни болести во Мерс, сојот Омикрон го означи како излез од пандемијата, јавно зборувајќи со овој сој да се дозволи да се заразат што повеќе луѓе, бидејќи 100 процентното заразување е патот во ендемска состојба на заразата. Тој не е загрижен за ситуацијата во болниците, проценувајќи дека одделенијата за интензивна нега не би биле премногу оптоварени, а оти оптоварувањето во другите делови не би траеле повеќе од неколку недели.
Пандемија: Животот свртен на глава
Пред нешто повеќе од една година мистериозен нов коронавирус започна да се шири низ светот. Денес, бројот на заразени во пандемијата е над 100 милиони, а секојдневието на луѓето ширум планетата е драматично променето.
Фотографија: Flaming Lips/Warner Music/REUTERS
Колективно физичко дистанцирање
Сингапур има многу ниски стапки на инфекции со коронавирусот од октомври досега. Набљудувачите ја фалат оваа град-држава во југоисточна Азија за одржување на вирусот под контрола со внимателно следење на нејзините граѓани, делумно со апликацијата за задолжително следење. Падот на инфекциите значи дека локалното население може да посетува кино на отворено - под услов да се одржува физичка дистанца.
Фотографија: Edgar Su/REUTERS
Во Јужна Африка се шири страв
Јужна Африка е најтешко погодената африканска земја од пандемијата на коронавирусот. Овој пациент во болница во близина на Кејп Таун е еден од 1,4 милиони граѓани кои се заразени со Ковид-19. Новата варијанта на коронавирусот, позната како B.1.351 или 501Y.V2, само го зголеми стравот. Исто како и новата варијанта на британскиот вирус, се смета дека оваа јужноафриканска мутација е многу позаразна.
Фотографија: Rodger Bosch/AFP/Getty Images
„Социјално дистанцирање на сонце“
Со зголемените летни температури, многу Австралијци се во можност да уживаат во освежително пливање во океанот. Поставени се знаци за да ги потсетат посетителите на плажите да држат дистанца додека уживаат во сонцето, во обид да се спречи нов пораст на инфекции. Австралија забележа значително намалување на бројот нови случаи од септември наваму.
Фотографија: Bai Xuefei/Xinhua/imago images
Болка поради оние кои починаа
Келвија Андреа Гонкалвес (16) плаче на гробот на нејзината мајка во бразилскиот град Манаус - Андреа дос Реис Брасао почина на само 39-годишна возраст. Таа е една од безбројните жртви од Ковид-19 во градот кој остана без неопходниот кислород. Многу луѓе го обвинуваат екстремно десничарскиот претседател Жаир Болсонаро за мрачната состојба во земјата. Во Бразил од вирусот починаа над 221.000 лица.
Фотографија: Bruno Kelly/REUTERS
Што е сигурно е сигурно?
Во Хонг Конг, властите оградија цели населби без предупредување како одговор на ненадејниот пораст на инфекциите. Градот, посебен административен регион на Кина, наметна слични драконски мерки за спречување на епидемијата на вирусот како оние кои беа во сила во Кина. До неодамна, стапките на инфекции тука беа многу ниски.
Фотографија: Tyrone Siu/REUTERS
Танцување во сопствен меур
Американскиот рок-бенд The Flaming Lips смисли начин како да организира концерти со физичка дистанца: на неодамнешниот концерт во Оклахома Сити, бендот ја замоли публиката да влезе во пластични меури кои се надувуваат. На овој начин, тие можеа да се танцуваат додека безбедно се изолирани во сопствени меури. Публиката дури можеше да го држи на раце и фронтменот Вејн Којн кој се стркала од сцената.
Фотографија: Flaming Lips/Warner Music/REUTERS
Цркви претворени во центри за вакцинација
Многу цркви во моментов се затворени поради пандемијата, па местата за богослужба се претвораат во центри за итна вакцинација- како тука во катедралата Лихфилд, во близината на Бирмингем, Англија. За разлика од земјите во ЕУ кои во моментов се соочуваат со недостиг на вакцини против Ковид-19, Велика Британија редовно се снабдува со дози.
Фотографија: Carl Recine/REUTERS
Светло на крајот од тунелот
Ејми Езат подготвува торта во форма на вакцина која треба да се дистрибуира меѓу пациентите со Ковид-19 кои се лекуваат во болницата во Каиро. Египет се бори да ја активира својата кампања за имунизација низ целата земја. Сепак, на многумина можноста да се вакцинираат против коронавирусот им дава огромно чувство на надеж.
Фотографија: Hanaa Habib/REUTERS
8 фотографии1 | 8
Вирологот Кристијан Дростен, од берлинската болница Шарите, на тоа гледа поинаку. „За Германија природната имунизација не е опција. Прашањето е колку тоа чини“, вели тој предупредувајќи дека таму каде што просечната старост е поголема, ќе починат повеќе луѓе, па цената би била превисока.
Проценка на ризикот како кај грипот
„Колку инфекции сме подготвени да прифатиме? Колку можеме да спречиме и по која цена?“, се прашува епидемиологот Краузе. Тој смета дека тоа не се само медицински прашања, за нив мора да се усогласи целото општество. „Очигледно сме подготвени како општетство да ги прифатиме губитоците од еден просечен бран на грип“, вели тој.
Во случај на грип вирусот не е истребен, тој се враќа сезонски во нови варијанти, но научивме да живееме со тоа. Постарите лица со хронични болести можат да се заштитат со годишна вакцина против грип.
Така би можело да се постапува и со коронавирусот. „Кога некој е вакциниран и ќе се зарази, имунолошкиот систем може да излезе на крај со новите варијанти“, вели Улрике Процер. Таа додава дека ризичните групи би требало да размислат да примат четврта доза во есента 2022 година. За одлуката може да се анализираат податоците од Израел, каде голем број граѓани примија четвртата доза.
Внимавајте, грипот е заразен!
Грипот е вирусно заболение кое не е наивно и безопасно. Што помага против грипот? Како се произведува вакцината? И во што е всушност разликата меѓу птичји и свински грип?
Фотографија: Reuters
Птичји грип во Кина
Од почетокот на годинава во Кина починаа над 20 луѓе од птичјиот грип Х7Н9, како што јавува новинската агенција Ксинхуа. Деновиве здравствените служби на Хонг Конг уништија над 20 илјади кокошки и други птици. Во Кина птичји грип има од февруари 2013. година. Но, што е всушност птичјиот грип?
Фотографија: Reuters
Убав, но опасен
Вирусите на птичјиот грип се поткатегорија на вирусите на грипот, на инфлуенца. Тие можат да изгледаат вака убаво. Вирусите не се видливи со голо око, но човек веднаш забележува штом се тука, по температурата, болките во зглобовите, главоболката и кашлањето. А притоа, вирусите се состојат само од белковинска обвивка и мал генетски материјал, ДНК.
Фотографија: Novartis Vaccines
Птичји грип и птичји вирус
Кога вирусите на грип, односно инфлуенца ќе ги нападнат птиците, тие заболуваат од заразен грип. Доколку притоа се работи за специјален тип, Х5Н1 или Х7Н9, тогаш е во прашање т.н. птичји грип. Овој вирус се пренесува само од птица на птица, но во поединечни случаи може да се пренесе и на човек.
Фотографија: picture alliance/dpa
Краток процес
Ако започне зараза со грип кај птиците, според германскиот закон, треба да се убијат сите птици во една живинарска фарма. Зашто, од 1996. постојат вируси Х5Н1, кои зачестено се пренесуваат од човек на човек и така можат да предизвикаат епидемија. Се претпоставува дека притоа се работи за нова варијанта на вирусот. Во 2013. дојде уште една нова варијанта, Х7Н9.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Не се работи за баналност
Луѓето се плашат од можна епидемија на грип, зашто може да има лоши последици. Од шпанскиот грип (1918-1920) умреле над 25 милиони луѓе. Меѓу нив имало многумина меѓу 20 до 40 години. Инаку, најчесто на болеста ѝ потклекнуваат новородени деца и стари луѓе. Честа причина за смртта е запаление на белите дробови.
Фотографија: National Museum of Health and Medicine, Armed Forces Institute of Pathology/Washington D.C./United States
Што помага против грип?
При заболување од грип лекарот најчесто ги третира само симтомите и дава сируп против кашлање и таблети против болки и температура. Тие овозможуваат пациентот да може да спие. За тешки случаи постојат и антивирусни лекови. Тие го спречуваат размножувањето на вирусите во телото.
Фотографија: Fotolia
Скандал со Тамифлу
Еден од лековите против вируси на грип е Тамифлу од Роше. Во Германија беа набавени големи количества од скапиот лек за случај на епидемија на грип. На многу пакувања веќе им помина датумот на употреба, а научниците одамна се сомневаат и во ефикасноста на лекот.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Вакцина против грип
Против грипот постои вакцина. Иако, вирусите на грипот многу брзо се менуваат преку мутација. Затоа секоја година се развива нова вакцина, во строго стерилни услови. Таа се состои од инактивирани вирусни честички на три вида вирус, кои се најчести и типични за таа година.
Фотографија: Novartis Vaccines
Вируси на грип од ембриони на кокошки
Некои производители на вакцина ги размножуваат вирусите на грип во оплодени кокошкини јајца. Зашто, вирусите на грип ги напаѓаат и птиците. Инкубираното кокошкино јајце служи како примитивна замена за птици. Така од кокошкиниот ембрион во развој се добиваат вируси за вакцина. Едно кокошкино јајце е доволно за една доза вакцина.
Фотографија: GlaxoSmithKline
Свински грип
Вирусите на инфлуенца ги напаѓаат и свињите и кај нив предизвикуваат заболувања на дишните патишта. Еден специјален подвид на вирус, Х1Н1, инфицира и многу други видови животни цицачи, а и човекот. Вирусот Х1Н1 бил одговорен и за шпанскиот грип. Во 2009. година се случи епидемија со вирус на свински грип.
Фотографија: Fotolia/Lilifox
Паника - не само во Хонг Конг
Свинскиот грип во 2009. се прошири од Мексико и САД во над 200 земји во светот. Првенствено во Јужна Азија, Источна Африка и Јужна Америка имаше бројни заболени. Според Светската здравствена организација, во светот умреа над 18 илјади луѓе од последици на свинскиот грип.
Фотографија: AP
А и Ш
Миењето раце е најдобрата превентива против вирусите на грипот. Човек не треба да посегнува со немиени раце пред сѐ во очите и носот, зашто така најчесто се врши заразувањето.
Фотографија: BilderBox
12 фотографии1 | 12
Флексибилно прилагодување
Иако не знаеме што носи иднината, сепак искусивме колку е упорен овој вирус и колкава е неговата способност да се преобрази. Мораме да појдеме од тоа дека уште долго ќе биде присутен.
Ние, меѓутоа, разработивме цела низа начини подобро да се заштитиме и подобро да реагираме во секоја ситуација. Не е само вирусот способен да се прилагоди, тоа го умееме и ние.