Ист производ всушност не е ист на западот и на истокот на ЕУ, тврдат лидерите од Вишеградската група. Зошто еден крем од чоколадо и лешник од иста фирма содржи повеќе какао во Германија отколку во Полска?
Фотографија: DW/I.Lasic
Реклама
Дали сме депонија на Европа? Зошто добиваме полоши производи отколку Германците или Австријците? Вакви и слични обвинувања можат да се слушнат деновиве во Чешка и во Словачка. Потрошувачите не веруваат дека на рафтовите во супермаркетите навистина го добиваат она што им е ветено на рекламите. Словачкиот премиер Роберт Фицо остро ги критикува мултинационалните компании. Вели оти е „неприфатливо“ во посткомунистичките земји да доаѓаат производи од иста марка, но со полоша содржина отколку во западна Европа. Таквата пракса е „понижувачка“.
Заедно со колегите од Чешка, Полска и Унгарија, Фицо сака да го зголеми притисокот врз Европската комисија во Брисел да се воведат законски контролни механизми. Важна тема на состанокот на Вишеградската група во Варшава беа прехранбените производи со послаб квалитет. „Во ЕУ смее да има само едно ниво на квалитет за сите - и тоа највисоко“, порача чешкиот премиер Бухуслав Соботка.
Потрошувачите сега имаат и црно на бело: тестирањето кое го спроведе Министерството за економија во Братислава покажува дека речиси половина од испитаните производи од Словачка се со послаб квалитет од номинално истите производи кои се продаваат во Австрија. Оценето е оти во производите постојат големи разлики кај месото, сирењето, адитивите, конзервансите, па и во количеството.
За Германците повеќе какао
Милош Лауко од словачкото Здружение на потрошувачи го отфрла аргументот дека составот на еден производ е веќе наведен на пакувањето. „Купувачот сам не може да спореди што е напишано со ситни букви на производот на исток, а што на запад. „Покрај тоа производите не се и автоматски поефтини. „Токму производите на познати марки често имаат исти цени, а полош квалитет“, вели Лауко.
Фотографија: picture alliance/dpa/Zumapress
Критичарите на иницијативата на Вишеградската група сметаат оти станува збор за обид да се пронајдат нови популистички теми кои би ги обединиле. Во време на бегалската криза, неформалниот сојуз сложно се спротистави на плановите на Брисел кои се однесуваа на бегалските квоти- иако во овие 4 земји бегалци речиси и да немаше. Исто така постојат обвинувања за дискриминација од страна на странските трговски ланци.
На таа тема веќе подолго време на големо се дискутира. Магазинот за потрошувачи „ДТест“ од Прага минатата есен објави резултати од споредбена анализа на нугат кремот од лешник од Германија, Италија, Полска и Словенија. Победник на тестот беше производот од Германија во кој имаше најголем дел какао. Меѓутоа, резултатот на испитувањето не беше сосема јасен: „Одделни оценувачи наведоа дека вкусот на лешникот е помалку изразен“, рече главната уредничка Хана Хофманова.
Лубош Палата од прашкиот весник „МФ Днес“ во целата кампања гледа „парадокс“. Истите тие Вишеградски држави, кои сега бараат поголема контрола, во други случаи зборуваат за „диктат на Брисел“- на пример кога станува збор за владеење на правото. „Имаме право на еднакво квалитетни производи како и цела ЕУ- но и право на еднакво добра демократија“, истакнува чешкиот новинар.
Истовремено, политичарите во Романија се загрижени поради тоа што домашните производи во супермаркетите сѐ повеќе се потиснати од поевтини западни производи. Затоа во средината на минатата година е усвоен закон кој пропишува оти во супермаркетите мора да има 51 насто домашни производи. Против тоа ЕУ сега започна постапка.
Каде е поевтино: во Македонија или во Германија?
Нашиот заклучок: без оглед на огромната разлика во животниот стандард и просечната плата, цените во Германија во најголем дел се поевтини. Во Македонија осетно поевтини се само солта, кафето, овошјето и зеленчукот.
Фотографија: DW/K. Delimitov
Леб
Во просек, векна бел леб од 750 грама во Германија чини 0,85 евра (51 денар), а француски багет од 250 грама чини 0,60 центи (36 денари). Векна бел леб од 250 грама во Македонија чини 27 денари, а некаде достигнува и 39 денари.
Фотографија: DW/K. Delimitov
Масло за јадење
Еден литар од најевтиното сончогледово масло за готвење во Германија чини околу 1 евро (60 денари). Во Македонија еден литар од најевтиното масло чини 65 денари.
Фотографија: DW/K. Delimitov
Млеко
Еден литар кравјо трајно млеко со масленост од 3,2 проценти во Македонија може да се најде за најниски 38 денари, а просечната цена се движи околу 45 денари за литар. Во Германија, најевтиното млеко започнува од околу 0,55 центи (33 денари), а поскапото „Алпско“ млеко е околу 1 евро.
Фотографија: DW/K. Delimitov
Кашкавал
Кашкавалот од типот Гауда и Едамер во Македонија чини од 350 до 370 денари за килограм. Во Германија, холандската Гауда ќе ве чини околу 5 евра за килограм (300 денари), а Ементалер околу 5,4 евра (330 денари).
Фотографија: DW/K. Delimitov
Сол и шеќер
Сол во Германија чини околу 1,38 евра за килограм (85 денари), во Македонија 28 денари.
Килограм шеќер во Германија чини околу 0,69 центи (42 денари), а во Македонија најевтиниот кој го најдовме во супермаркет беше 38 денари за килограм.
Фотографија: DW/K. Delimitov
Ориз и брашно
Домашен ориз од втора класа во Македонија за 900 грама чини 46 денари. Во Германија, ориз од прва класа чини од 0,80 центи (48 денари) за килограм.Најевтиното брашно од Тип 400 во Македонија може да се најде за околу 24 денари за килограм. Истото во Германија чини од 0,30 центи (18 денари) за килограм.
Фотографија: DW/K. Delimitov
Јајца
Мала табла со шест јајца во Македонија чини околу 50 денари, а во Германија околу 1 евро (60 денари).
Фотографија: DW/K. Delimitov
Зеленчук
Доматите во Македонија чинат меѓу 80 и 120 денари за килограм, а во Германија - 2,50 евра (150 денари). Краставиците чинат 192 денари за килограм во Македонија, а во Германија 0,70 евра (42 денари) е едно парче кое вообичаено тежи меѓу 250 и 300 грама.
Килограм пиперки во Германија ќе ве чини околу 2,50 евра (150 денари), а во Македонија 125 денари.
Фотографија: DW/K. Delimitov
Овошје
Јаболката во Македонија се продаваат од 23 денари за килограм, па нагоре. Во Германија најевтините домашни јаболка не можете да ги најдете за помалку од 1 евро за килограм, а увозните достигнуваат и до 3 евра. Мандарини во Македонија чинат околу 45 денари за килограм, а во Германија 1,33 евра (80 денари) за килограм.
Фотографија: DW/K. Delimitov
Пиво и алкохол
Просечната цена на пивото е нешто пониска во Македонија и тоа само за домашните марки. „Хајнекен“ од 0,33 литри во Македонија чини 55 денари. Во Германија нешто под 1 евро, доколку купите „сикспек“. Поеетиното виски од 0,75 литри како „Џони Вокер“, „Балантајн“ или „Џејмисон“ во Македонија чини околу 1.000 денари. Во Германија истото има просечна цена од 10 евра (600 денари).
Фотографија: DW/K. Delimitov
Вино
Цените на виното во Македонија се релативно високи во споредба со она што се нуди на европските пазари. Најевтиното сортно македонско вино започнува од 170 денари за шише, а поквалитетното се нуди во просек за 500 денари. За споредба, македонско вино флаширано во Германија во овдешните супермаркети чини 1,6 евра (100 денари). Врвните сорти во Германија можат да се купат за просечни 6-7 евра.
Фотографија: DW/B. Georgievski
Шампони за коса и гел за туширање
Разликите се големи и во цените на шампоните за коса меѓу двете земји иако се работи за истиот маркет. Шампон „Пантен Про-В“ од 200 милилитри во Македонија чини 208 денари, а во Германија 1,45 евра или околу 90 денари. Гел за туширање од 250 мл на „Балеа“ во Македонија во просек чини околу 120 денари, а во Германија поголемо количество од 300 мл чини 0,55 евра или малку над 30 денари.
Фотографија: DW/K. Delimitov
Течен сапун и детергент
Течен сапун „Балеа“ во моментов се нуди на попуст во Македонија за 79 денари, а редовната цена му е 105 денари. Во Германија редовно се продава за 55 центи или за нешто повеќе од 30 денари, а на попуст и поевтино. Детергент „Персил“ за 20 перења во македонскиот ДМ чини 365 денари. Во германскиот ДМ истиот детергент по редовна цена се продава за 5,15 евра или околу 320 денари.
