Десните популисти во подем – судбоносни избори за Европа?
Феликс Штајнер
25 мај 2019
Дали опстанокот на ЕУ е доведен во прашање на претстојните избори за Европски парламент? Феликс Штајнер советува смиреност и дава јасна препорака.
Реклама
Оној кој деновиве патува низ Германија ќе доживее земја со две лица: има региони во кои вообичаено како и досега само на некои места има по некој срамежливо закачен изборен плакат и ништо повеќе. И потоа имате делови од земјата во кои од секоја бандера ве гледаат најмалку две насмеани лица, на секој селски плоштад има огромни билборди, а во саботите не можете да одите до супермаркет без да ве завлечка некој лик кој учествува во изборната кампања
Во што е разликата? Во 9 од 16 германски покраини во недела се оддржуваат и локални избори, а во Бремен ќе се избира и покраински парламент. Тука и само тука партиските табори со сета сила и средства се борат за секој глас и за секој мандат.
Другите избори се поважни за партиите
Што научивме од ова? И покрај сите говори за наводни судбоносни избори за ЕУ, се чини дека барем на германските партии место во локалните совети во Сар или Саксонија им е поважно од оние во Европскиот парламент. Дотолку повеќе, помалку заморната борба за европските избори не може никако да се спореди со напорите и поривот што го имаат во земјава за парламентарни избори.
Очигледно не баш поволни услови за да се достигне излезноста од речиси 48% која беше забележана на европските избори во 2014 година. Тоа за германски услови беше срамно мала бројка, но сепак пет проценки над ЕУ просекот. Со само 13 проценти излезност тогаш Словачка го држеше негативниот рекорд. Овојпат треба се да биде подобро веруваат експертите: на европско ниво забележлива е значително поголема мобилизација. Според нив причината за тоа е јасна: стравот од масовно вртење кон десно ќе биде мотив за граѓаните да излезат на гласање.
Висок одѕив = помалку популисти?
Уште ова да не беше заблуда. Речиси на сите избори во изминативе четири години во Германија има поголема излезност, па и покрај тоа десните популисти од АФД главно остваруваат добри изборни резултати. Претходно секогаш важеше правилото: колку поголем одѕив, толку е помал успехот на маргинализираните од политичкиот спектар. Но, од друга страна сега мора да се забележи дека десните популисти ги освојуваат гласовите на оние кои претходно не оделе на гласање.
Во секој случај резултатот кој ќе го остварат десните популисти ќе биде одлучувачка тема во недела навечер. Дали скандалозното видео од Ибица ќе има влијание врз гласањето во Австрија? Ќе освојат ли на европско ниво 20, а можеби и 25 проценти како што предвидуваат некои анкети? И ако ова се оствари што ќе значи тоа за ЕУ? Ќе биде ли тоа навистина почеток на крајот на успешната приказна на Европската Унија?
Обединети европски националисти?
Не, и покрај сите шокови, да се постигне резултат од 25% на европско ниво за десничарите не е баш така лесно. Првиот услов би бил европските популисти и националисти да се обединат во една фракција во Европскиот парламент. До сега имаше три.
Да се обединат националистите од сите земји? Контрадикцијата е очигледна, а опасноста од закана за ЕУ од Парламентот е соодветно ниска. Секоја националистичка или деснопопулистичка влада на земја членка може да предизвика многу поголема штета со блокада во Советот на министри или на средба на самит на ЕУ.
Не. За легитимитетот и идната сила на Европскиот парламент едно нешто е поопасно: најголемите омаловажувачи на демократијата и обединета Европа се оние на кои овие работи ништо не им значат, па поради тоа не одат ниту да гласаат.
Поглед кон многуте лица на Европа
„Тука е Европа. Како изгледа? Како шарено исфарбана лудница“, се потсмеваше поетот Курт Тухолски во 1932 година. Што е оттогаш променето? Лицата на Европа покажуваат: борбата за единство се исплати!
Фотографија: Getty Images/S. Gallup
Европа: Повеќе од Меркел
Германската канцеларка Ангела Меркел на многу ноќни заседанија во Брисел или други места ги смируваше раскараните влади и ги воведуваше во еден колосек. Или можеби во нејзиниот колосек? Нејзините критичари во ЕУ се жалат на доминација на Меркел, некои велат дека таа е шефица на Европа. Тоа, се разбира, е погрешно - формално погледнато.
Фотографија: Reuters/Y. Herman
Новата Европа: Макрон се бори за реформи
Кога француските војници се постројуваат пред Триумфалната капија, тогаш атмосферата е полна со патос, но и национализам. Европа? Тоа беше идејата за надминување на националистичките тенденции и непријателства. За францускиот претседател Емануел Макрон гордоста на неговата „гранде“ нација и вербата во една нова Европа не се спротивности. Макрон се бори за реформи.
Фотографија: picture-alliance/abaca/C. Liewig
Грета Тунберг не е сама
Девојчето со плетенки (во средина на сликата) во моментов е највозбудливото лице на Европа. 16-годишната Грета Тунберг од Шведска со „Училишниот штрајк за климата“ иницираше глобално движење. Во многу земји учениците во петоците не одат на настава, туку излегуваат на протести од кои ги повикуваат политичарите на акција за заштита на климата.
Фотографија: Imago/IP3press/V. Isore
Жената со име Кончита. Жена?
Австриската пејачка Кончита Вурст е сликана по нејзиниот голем успех - победата на Евросонг 2014 година во Копенхаген. Пејачка? Самонаречената „Dragqueen“ е уметникот Том Нојвирт, кој денес впрочем изгледа сосема поинаку отколку на оваа фотографија. Успехот на Кончита го славеа не само фановите на поп-музиката, туку и многумина кои се залагаат за отворена Европа.
Фотографија: Getty Images/R. Singsaas
„Не ве сакаме“
И ова се лица на Европа: демонстрации на ултрадесничари во Брисел против странците кои во Европа доаѓаат како бегалци. Повод за безредијата во декември 2018 година беше Миграцискиот пакт, кој европските политичари претходно го склучија во Маракеш.
Фотографија: Reuters/F. Lenoir
„We never go out of style“: Мода во Милано
Европа е шик - особено во Милано, за време на Неделата на модата. И, види: Европа е и разнолика. Овде, на пример, на пистата има манекени од различни земји, во класични модели на германската дизајнерка Џил Сандер. Кога дизајнерката од Хамбург креира, Европа се облекува со многу стил!
Фотографија: picture alliance/Photoshot
Волјата на народот. Но која волја?
Поглед одозгора врз пленарната сала на Европскиот парламент во Стразбур: Кога се сите присутни, во клупите седат 751 жени и мажи, избрани за период од 5 години од страна на граѓаните од - сѐ уште - 28 земји членки. Европратениците по изборите треба да ја застапуваат волјата на граѓаните. Но, со оглед на разликите во ЕУ, се поставува прашањето: Која волја?
Фотографија: picture-alliance/dpa/P. Seeger
Виктор Орбан: Поглед на Европа од десно
Кога картата на ЕУ ќе се погледне одозгора, Унгарија се наоѓа десно од Брисел. Прилично подесно. Тоа што таму владее Виктор Орбан, еден националистички настроен политичар, за врвот на ЕУ во Брисел е мачно. Орбан, на свој начин, е успешен десен популист, што не секаде во Европа се прифаќа со радост.
Фотографија: Reuters/B. Szabo
Гордоста на Французите: "Allez les bleus!"
Француската фудбалска репрезентација на тренинг. Во 2018 година „сините“ станаа светски прваци, а насмеаниот Килијан Мбапе (во средина) на последниот натпревар против Хрватска го постигна решавачкиот гол за резултат 4:20. Мбапе е Французин, мајка му е од Алжир, татко му од Камерун. Мултикултурност - за многу луѓе во Франција тоа е нешто што се подразбира само по себе.
Фотографија: Imago/PanoramiC/A. Bibard
Европа старее
До 2025 година речиси 30% од европските граѓани ќе бидат постари од 60 години. Во оваа пешачка зона во Италија тоа веќе може да се препознае. Што значи демографската промена? И дали ЕУ ги нема сите причини за на луѓето од странство да им посака добредојде? Само за пример - во Гана само 4% од населението е постаро од 65 години.
Фотографија: picture alliance/AP Images/L. Bruno
Муслимани во Бугарија
Човек на молитва во Бугарија. Православна Бугарија, која се граничи со Турција и со регион на повеќе исламски земји, има голем број граѓани со исламска вероисповед. Секој седми жител е муслиман. Многумина на тоа гледаат како на закана наместо како на богатство.
Фотографија: BGNES
Федерика Могерини и погледот кон светот
Како „Висока претставничка на ЕУ за надворешна и безбедносна политика“ италијанската политичарка Федерика Могерини е надлежна за меѓународни прашања. Во ЕУ постојано се слуша барање за заедничка надворешна политика. Но досега нема „министер/ка за надворешни работи“ на ЕУ.
Фотографија: Reuters
Патување опасно по живот
Чамец со бегалци од Сирија и Ирак пред грчкиот остров Лезбос. Сѐ уште многу луѓе го ставаат својот живот на коцка и тргнуваат на опасно патување кон Европа. Криумчарите на луѓе со тоа заработуваат огромни суми пари. Според проценки на хуманитарните организации, во 2018 година во Средоземното Море се удавиле повеќе од 2.000 бегалци.
И во некои земји членки на ЕУ има млади луѓе кои и покрај доброто образование и квалификации попусто бараат работа. Овде, на пример, млади стојат пред огласната табла на Агенцијата за работа во Ваљадолид, Шпанија. Во оваа јужноевропска земја стапката на невработени млади, според Евростат, изнесува речиси 38%. За споредба: во Германија таа е само 6,6%.