Вчера се разбуди како Република Македонија, а вечерта ја дочека како Република Северна Македонија, откако со објавување на уставните амандмани и Уставниот закон во „Службен весник“, синоќа (12.2) во сила влезе „Конечната Спогодба за решавање на разликите опишани во резолуциите 817 (1993) и 845 (1993) на Советот за Безбедност на ОН, за престанување на важноста на Привремената спогодба од 1995 година и за воспоставување на стратешко партнерство меѓу страните“.

По ова, прва што претпре измени беше веб-страницата на македонската Влада, на која од синоќа стои ново лого: Влада на Република Северна Македонија.

Втората промена се очекува денеска на граничниот премин „Богородица“ на македонско-грчката граница, кон која, на покана на Царинската управа на Република Северна Македонија денеска се упатуваат бројни домашни, но и грчки медиумски екипи. Таму во 13 часот официјално ќе биде поставена првата табла со новото уставно име на државата. Граничниот премин „Богородица“ нема да биде единствениот кој ќе добие табла со новото име. Во рок од три дена името треба биде означено на таблите на сите државни гранични премини и на двата аеродрома - во Скопје и Охрид. Во рок од 2 месеци треба да се променат сообраќајните знаци на меѓународните патни правци во земјата, давајќи им предност на ендонимите (во англиска транскрипција) врз егзонимите (на македонски јазик во кирилско писмо).

Утврдена динамика

Овие прецизни рокови за реализирање на обврските што произлегуваат од Конечната Спогодба и Уставните амандмани, синоќа ги презентираше Меѓуресорската работна група формирана за нивно извршување. Како што соопшти таа, во рок од 3 дена сите институции треба да извршат промена на сите дигитални записи (логоа, меморандуми, електронски комуникации, веб-страници, медиуми итн.), а во рок од 2 недели да ги изменат меморандумите, печатените материјали, папките и индикаторите. МНР во рок од 2 недели треба да ги замени таблите во министерството, печатите и штембилите, а во рок од 3 недели и во дипломатско-конзуларните претставништва.

Секторот за односи со јавност во Владата, во рок од 7 дена треба да изработи Книга на графички стандарди со која ќе утврди стандарди за визуелен приказ на уставното име Република Северна Македонија заедно со државниот грб, како унифицирано решение за јавните табли на влезот од сите државни институции. Генералниот секретаријат на Владата во рок од 7 дена треба да изготви софтвер кој ќе ги содржи сите институции од државно и локално ниво, како и димензиите на јавните табли.

Промената на сите табли на централно и локално ниво треба да заврши во рок од 4 месеци. Во рок од 6 месеци ќе се направи преглед и ревизија на статусот на спомениците, јавните згради и инфраструктурата, а доколку некои од нив се однесуваат на античката хеленска историја и цивилизација како дел од историското наследство на Грција, ќе се преземат корективни мерки и активности. Во рок од 6 месеци од јавниот простор и од јавна употреба треба да се отстрани симболот од поранешното национално знаме (сонцето од Вергина). Како што соопшти Меѓуресорската работна група, од оваа мерка се изземени археолошките артефакти.

Налепниците „НМК“ бесплатни

Премиерот Заев синоќа изрази уверување дека обврските навреме ќе бидат завршени.

„Македонија има нов Устав. Уставот треба да го почитуваме. Законот за ратификација на Договорот од Преспа треба да го почитуваме. Верувам дека сите институции се подготвени“, рече Заев.

Според роковите и задачите, обемни и интензивни обврски ќе има Министерството за внатрешни работи, кое во рок од 4 месеци треба да започне со издавање на нови регистерски таблички за возилата, а како преодно решение во меѓувреме треба да обезбеди налепници со ознаката „NMK“.

„Знам дека МВР има сериозни обврски, но голем дел се завршени. Подготвени сме веднаш го преземаме она што е пропишано по Договорот. И самиот Договор е флексибилен во делот на промена на одредени документи, за да не предизвикуваме дополнителни трошоци кај граѓаните. На пример, налепниците на регистерските таблички, врз делот каде што стои МК сега ќе биде НМК, и тие ќе бидат бесплатни. Нема да им се наплаќаат на сопствениците на автомобили“, најави Заев.

Повеќе: 

Заев: Се вративме на главниот автопат кон Европа

Столтенберг ѝ посака добредојде на Шекеринска во НАТО

Издавањето на нови пасоши ќе започне од крајот на 2019 година, а во преодниот период при излез или влез во државата МВР во актуелните патни исправи ќе става печат со кој ќе појасни дека тие ѝ припаѓаат на Република Северна Македонија. Сериозни обврски ќе има и Народната банка, која е задолжена да направи план постепена замена на банкнотите со оценета временска динамика, водејќи сметка за макроекономската стабилност.

„Првите банкноти со новото име би можеле да бидат изготвени на почетокот на 2020 година, а потоа, сукцесивно да бидат заменети најдоцна во рок од 5 години од отварањето на релевантното ЕУ-поглавје“, соопшти Меѓуресорската група. 

Заверка на „личната карта“ во ОН

Покрај овие активности на внатрешен план, сега останува Република Северна Македонија и Грција да достават заедничко писмо до Генералниот секретар на ООН, со кое ќе го информираат Антонио Гутереш за датумот на влегување на сила на Конечната Спогодба, со што е ставен крај на повеќедеценискиот билатерален спор меѓу двете земји. По ова, Република Северна Македонија за настанатите промени ќе ги информира Секретаријатот на ООН, земјите-членки, земјите набљудувачи на ООН, како и сите останите меѓународни организации во кои членува.

„Го очекувам министерот Димитров да ги усогласи сите ноти што треба да ги испратиме до сите земји членки на ОН, што ни е обврска од Договорот. Генерално, да се потврди личната карта на Северна Македонија во ОН. Верувам дека имаме добро усогласени чекори заедно со грчката страна, но пред сѐ и со нашите институции за соодветно постапување согласно со новите уставни промени“, изјави Заев.