Од пред една година во Берлин на власт е т.н. голема коалиција, составена од ЦДУ/ЦСУ и СПД. Што направи таа на надворешно-политички план, како реагираше на најважните светски кризи?
Реклама
ЕУ и германско-француските односи
„Нов пробив за Европа“, стои во насловот на коалициониот договор. Сепак, од тоа веројатно нема ништо да биде. Причините се поврзани со надворешните околности, како претстојниот Брегзит и порастот на десничарскиот популизам во Европа. Но, кочничарите седат и во Берлин. Тоа никаде не е почигледно отколку на примерот на германко-француската соработка.
Францускиот претседател Емануел Макрон повеќепати побара од Германците Европа да се развива како јака социјална заштитна сила. Во тој контекст даде и конкретни предлози. Германската кацеларка Ангела Меркел во тој поглед остана дистанцирана, се ограничи на симболичка политика: заедно со Макрон организираше потпишување на нов Елисејски договор.
Наместо неа, на идеите на Макрон одговори новата претседателка на Христијанско демократската унија и веројатно идна канцеларка, Анегрет Крамп-Каренбауер. Таа главно ги критикуваше идеите на Макрон. „Да“ за поостра емиграциска политика и „да“ за зголемена одбранбено-политичка соработка. Но, „европски централизам, европски етатизам, социјализација на долговите, европеизација на социјалните системи и минимална плата на европско рамниште – тоа би бил погрешен пат“, порача Крамп-Каренбауер во една статија. Таа истовремено упати барање до Франција да се укине седиштето на Европскиот парламент во Стразбур и Франција своето постојано место во Советот за безбедност на ОН да ѝ го препушти на ЕУ. Во поглед на воната соработка, исто така постојат различни претстави за политиката на извоз на оружје.
Поглед кон Исток
Берлин има сѐ повеќе проблеми со бројни средноеропски држави, првенствено кога станува збор за миграцијата. Отпорот на државите од Вишеградската група: Полска, Чешка, Словачка и Унгарија, кон секаква распределба на бегалци, е пожесток од било кога. Кај берлинската коалиција предизвикуваат главоболки и авторитарните тенденции на Унгарија и Полска. Првично Берлин сакаше да ја услови исплатата на ЕУ-средствата со однесувањето на овие земји, но за идејата во моментов малку се зборува. Очигледно, германската влада сака да спречи сѐ што на десничарските популисти на изборите за Европскиот парламент во мај би им дало дополнителен поттик.
Посебно тешка и ризична е улогата на германската влада во односите со Русија. Без оглед на руската анексија на Крим и вооружувањето, таа сака да зачува разумно добар однос со Москва, меѓудругото и заради посредничка улога во конфликтот со Украина.
Но, улога играат и економските интереси. Берлин долго се обидуваше да го наметне проектот Северен тек 2 и покрај жестоките противења пред сѐ од Полска. Начинот на кој што Вашингтон и Европската комисија го запреа проектот во неговата првобитна форма, е посебно горчлива пилула за Берлин: за ЕК беше можно да дејствува само со преминот на Франција во противничкиот табор.
Африка и миграцијата
„Елиминирање на причините за бегство“ – останува главно мото на поитиката на германската владејачка коалиција кон Африка. Дури со надоаѓањето на бегалци, Ангела Меркел откри стратешки важен сосед во Африканскиот континент. Неодамна ги посети Сенегал, Гана, Нигерија, Алжир и Мароко.
Таму необично борбено го бранеше Пактот за миграција на ОН како „јасна определеност за мултилатеризам“, нагласувајќи дека „легалната миграција доведува до просперитет“. Со олеснување на инвестиции и реформи, Берлин настојува натамошно да ја помага Африка.
Германската влада притоа се потпира на развојни проекти вредни повеќе милијарди евра, ги поттикнува германските претпријатија на вложувања во Африка. Германија таму засилено се ангажира и во безбедносно-политичка смисла, на пример во Мали. „Тоа ништо нема да користи ако тие земји немаат економска перспектива“, изјави Меркел на Безбедносната конференција во Минхен.
Трансатлантски односи
Германската владејачка коалиција изричито се залага за трансатлантското партнерство со САД. Сепак, разочарувањето во Берлин од владата на Доналд Трамп е огромно. Одлуката на Вашингтон за прекин на Нуклеарниот договор со Иран, во Берлин и во Брисел беше своевиден аларм за будење. Оттаму и укажувањето на неопходноста од јакнење на сопствената способност за дејствување.
Трансатлантскиот трговски спор моментно е одложен, но не е решен. Ангела Меркел во меѓувреме, како неодамна на Светскиот трговски форум во Давос, на Трамповата девиза „Америка на прво место“, спротистави своја сопствена: „Мора да се мисли и на интересите на другите и од тоа да се постигне вин-вин ситуација“.
Азија
Германската политика кон Азија и во овој мандат на големата коалиција останува првенствено базирана на политиката кон Кина. Сепак, во коалициониот договор не станува збор само за „шанси“, туку и за „ризиците“ во поглед на тој стратешки важен партнер. На иницијативата, т.н. Пат на свилата, Германија и ЕУ и натаму гледаат критички, засилено се внимава на еднакви услови за инвестирање, што често не е случај во самата Кина.
Новата влада на Меркел
Кои се новите министри во владата на канцеларката Ангела Меркел? Ресорите се поделени, а според аналитичарите, голем победник во распределбата се социјалдемократите кои добија сѐ што бараа.
Фотографија: picture-alliance/dpa/B. von Jutrczenka
Наскоро ќе почне да лета: Хајко Мас
За него тоа е напредок: Хајко Мас (51, СПД) од министерството за правда се префрла во дипломатијата. Како министер за правда, Мас предизвика многу дебати, но и критики, со законот против омразата на интернет. Во Аусвертигес Амт може да си ја поврати популарноста- а некои веќе го гледаат како можен кандидат на СПД за канцелар.
Фотографија: picture-alliance/dpa/K. Nietfeld
Новиот со мантрата на стариот: без долгови
Олаф Шолц (59, СПД) не размислуваше многу дали ја прифати понудата да биде министер за финансии, ниту пак дали да го продолжи мотото на претходникот Волфганг Шојбле. И досегашниот градоначалник на Хамбург сака да ја осигура „црната нула“, и да не создава нови долгови. Тоа е наведено и во коалицискиот договор, но не им се допаѓа на сите во СПД.
Фотографија: picture-alliance/dpa/C. Sabrowsky
Социјалата за Хубертус Хајл
Поранешниот генерален секретар на СПД Хубертис Хајл, 45, ќе биде нов министер за труд и социјала. Со тоа тој добива едно огромно министерство, кое има буџет од преку 100 милијарди евра, и со тоа е сектор со убедливо најмногу трошоци
Фотографија: picture-alliance/dpa/B. von Jutrczenka
Млада и надежна
И без силна поддршка во парламентарната група може да се стигне далеку: Франциска Гифи (39, СПД), досегашна градоначалничка на берлинската населба Нојколн, ќе биде министерка за семејства. Гифи важи за приврзаник на редот и поредокот. На тој начин успеа да ја доведе во ред и проблематичната населба Нојколн. Важи за конзервативка.
Фотографија: picture-alliance/dpa/M. Gambarini
Ново искуство за Шулце
Таа има министерско искуство, но на покраинско ниво. Во Северна-Рајна Вестфалија Свења Шулце (49, СПД) до 2017 година го предводеше министерството за развој. Сега ќе ја наследи Барбара Хендрикс во министерството за животна средина.
Фотографија: BMwF/Ina Fassbender
„Универзалното оружје“ на СПД во секторот правда
Катарина Барли (49, СПД), е актуелна министерка за семејства, а во иднина ќе раководи со правда. Ресорот го презема од партискиот колега Хајко Мас. Во последниот период Барли се залагаше за зајакнување на правата на жените. Нејзиниот став беше дека е потребна полова рамноправност во сите министерства.
Фотографија: picture alliance/dpa/K. Nietfeld
Човекот за сѐ на Меркел
Долги години Ангела Меркел можеше да се потпре на својот човек од доверба Петер Алтмајер (59, ЦДУ) како шеф на нејзиниот кабинет. Сега тој го презема министерството за економија и енергија. Откако го загубија министерството за финансии, овој ресор е извонредно значаен за бизнис-крилото во ЦДУ.
Фотографија: picture-alliance/dpa/B. von Jutrczenka
Блиску до канцеларката
И Хелге Браун (45, ЦДУ) е еден од оние кои важат за луѓе од доверба на Меркел. Досега беше државен министер кај канцеларката, а во иднина ќе биде шеф на нејзиниот кабинет како наследник на Петер Алтмајер. По професија медицинско лице, тој ќе треба да води сметка дека на Меркел сѐ и оди како подмачкано.
Фотографија: picture-alliance/dpa/M. Kappeler
Бундесверот продолжува како и досега
Урсула фон дер Лајен (59, ЦДУ) се најде под голем притисок поради лошата вооруженост и подготвеност на трупите. Таа важи за една од најблиските соработнички на Меркел, а многумина веруваат дека се подготвува за генерален секретар на НАТО. Со оглед дека таа функција ќе се испразни дури за две години, најмалку уште толку ќе остане министер за одбрана.
Јулија Клокнер (45, ЦДУ) доаѓа од Рајнланд Фалц, од германскиот југозапад, покраина позната по земјоделството и производството на вино. Таа е долго присутна во Берлин и блиска до канцеларката. Во новата влада ќе го предводи министерството за земјоделство, каде две години беше парламентарна државна секретарка.
Фотографија: picture-alliance/dpa/G.Fischer
Млад, критичен и горделив
Јенс Шпан (37, ЦДУ) ќе биде министер за здравство. Тој доаѓа од силната покраинска организација на Северна Рајна Вестфалија и важи за критичар на Меркел. Во странските медиуми веќе го гледаат и како можен наследник на канцеларката.
Фотографија: picture alliance/dpa/M. Kappeler
Џокерот на Меркел
Со Ања Карлишек (46, ЦДУ) Меркел именуваше министерка за образование, со убедливо најмало искуство. Дипломираната продавачка во септември, по вторпат едноподруго беше избрана за пратеничка, а од јануари 2017 година е координатор на пратеничката група на ЦДУ во парламентот.
Фотографија: imago/M. Popow
Жената задолжена за култура и медиуми
Традиционално германската влада нема министерство за култура, а за овој ресор се грижи министерката за култура во кабинетот на канцеларката. Ополномоштеничка за култура и медиуми досега беше Моника Гритерс (56, ЦДУ), а тоа така ќе остане и во иднина. Гритерс во културата гледа „мост за изградба на разнолико општество“.
Фотографија: picture-alliance/dpa/B. von Jutrczenka
Нов дом за шефот на ЦСУ
Хорст Зехофер (68, ЦСУ), од 2008 досега беше премиер на Баварија, а во иднина ќе го предводи министерството за внатрешни работи. Тврд застапник за воведување горна граница за прием на бегалците, Зехофер ќе има далеку поголеми овластувања од неговиот претходник Томас де Мезиер.
Фотографија: picture alliance/dpa/M. Balk
Враќање во министерството за сообраќај
Андреас Шојер (43, ЦСУ) досега беше генерален секретар на неговата партија. Но, тој веќе има искуство во сојузната политика. До 2013 година беше парламентарен државен секретар во министерството за сообраќај, а сега го презема целото министерство кон кое се приклучува и ресорот дигитален развој.
Фотографија: picture-alliance/ZUMA Wire/S. Babbar
Герд Милер останува
Ниту еден друг министер освен министерот за надворешни работи не патува толку многу како министерот за развој. Герд Милер (62, ЦСУ), и понатаму ќе го минува времето во посета на различните култури и климатски зони ширум светот. Битка против причините за иселување преку развојна помош, останува негова главна задача.
Фотографија: picture alliance/dpa/H. Hans
Диригентот: Меркел IV
Повеќе од пет месеци мораше Ангела Меркел (63, ЦДУ) да чека, но сега е веќе сигурно дека по четврти пат ќе ја предводи владата. Доколку сѐ оди според планот, со тоа ќе го израмни рекордот на нејзиниот политички ментор Хелмут Кол.
Освен човековите права, во текот на првата година на оваа владејачка коалиција на Унијата и СПД, нова и иритирачка тема стана прашањето за стратешка безбедност поврзано со новата кинеска висока технологија. Во пресрет на проширувањето на 5Г мобилната мрежа, прашање е дали и кинескиот концерн Хуавеи ќе може да добие дел од колачот во Германија, а тоа има влијание и врз билатералните односи.
Разликата во однос на Јапонија, со кој Германија негува „партнерство на вредности“, тешко може да биде поголема. Германската канцеларка на почетокот на февруари престојуваше во Јапонија по повод стапувањето во сила на Спогодбата за слободна трговија меѓу Јапонија и ЕУ. За Меркел, спогодбата е „нова шанса во секој правец“, која ја отсликува обостраната корист.
Германските канцелари- од Аденауер до Меркел
Германија од 1949 година имаше седум канцелари и една канцеларка. Ангела Меркел веќе 12 години седи во канцеларската фотелја, а се надева на уште четири. Кои беа нејзините претходници?
Конрад Аденауер беше прв германски повоен канцелар. Во текот на неговиот мандат тогаш младата Сојузна Република Германија стана суверена држава. Во надворешната политика јавно се деклрарираше кон Западот. Неговиот стил на владеење беше авторитарен. Аденауер беше Рајнлендер, па оттука и заложбата Бон да стане главен град. Сепак, не беше многу заинтересиран за карневалската традиција на регионот.
Фотографија: picture alliance/Kurt Rohwedder
Лудвиг Ерхард (ЦДУ), 1963 - 1966
Во 1963 година, ЦДУ инсистираше од функцијата канцелар да се повлече, тогаш веќе 87-годишниот Аденауер. Ерхард беше прогласен за негов наследник. Тој стекна популарност како министер за економија, промовирајќи го социјалното пазарно стопанство. Познат е како „татко“ на германското стопанско чудо. Ретко можеше да се види без цигара. Поднесе оставка во 1966 година.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Курт Георг Кицингер (ЦДУ), 1966 - 1969
Кицингер ја формираше првата голема коалиција во Германија меѓу ЦДУ и СПД. На таа влада и појде од рака да го разбуди заспаното стопанство. По усвојувањето на законите за вонредна состојба, со што на државата и беа доделени посебни права, младите луѓе излегоа на улиците. Со тоа беше родено студентското движење. Кицингер беше спорен политичар поради своето минато во текот на националсоцијализмот.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Вили Брант (СПД), 1969 - 1974
Општествените промени донесоа и политички промени: Вили Брант стана првиот социјалдемократски канцелар на Германија. Славен поради својот гест кога клекна пред Споменикот на јунаците на Варшавското гето и побара прочка за злосторствата на нацизмот. Со тоа испрати сигнал за помирување. Успеа да ги подобри односите и со земјите од Источниот блок. Во 1971 година ја доби Нобеловата награда за мир.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Хелмут Шмит (СПД), 1974 - 1982
Шмит стана канцелар по оставката на неговиот партиски пријател Вили Брант. Светската економска рецесија беше главна грижа на неговата влада. Шмит владееше разумно и ефикасно. Покажа цврста рака во борбата против теророт на левичарско-екстремистичката Фракција на Црвената армија (РАФ). Откако и беше изгласана недоверба на неговата влада поднесе оставка.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Хелмут Кол (ЦДУ), 1982 - 1998
Беше канцелар 16 години, што е рекорд. Хелмут Кол важеше за истраен политичар и непоколеблив, но без голем порив за реформи. Нему му се припишува голема историска заслуга: обединувањето на двете Германии и обновата на источна Германија. Но, тој не е само канцелар на обединувањето. Кол се залагаше и за заеднички раст на Европа.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Герхард Шредер (СПД), 1998 - 2005
По четири канцеларски мандати на Кол, на чело на владата дојде Герхард Шредер. Тој стана прв канцелар на црвено-зелена влада. Во текот на неговиот мандат Бундесверот за првпат учествуваше во странска воена интервенција на НАТО. Неговата Агенда 2010 беше голем испит за партијата. Многу луѓе протестираа низ земјата поради кратењето на социјалните давачки.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Ангела Меркел (ЦДУ), од 2005
Во 2005 година, Меркел стана првата жена канцелар на Германија. Во изминатите 12 години со успех ги пребродуваше сите големи домашни, европски и светски кризи. Владее прагматично. После нуклеарната хаварија во Фукушима, експресно ја смени домашната енергетска политика. Пред изборите во септември 2017, одеднаш одлучи да поддржи склучување на истополни бракови.