Додека Европа се мрзне на поларни температури, на Арктикот владее речиси пролетно време. Што се случува и дали ова има врска со глобалното затоплување?
Реклама
Додека медиумите низ европскиот континент јавуваат за „Сибирскиот експрес“ и т. н. „Чудовиште од истокот“, а температурите се спуштаат далеку под нулата, на крајниот север на земјината топка, на Арктикот се случува „пролет“. Во неделата, температурата на најсеверниот дел на Гренланд се искачи на 6 степени Целзиусови над нулата. И оттогаш постојано е над нулата. Мразот на Арктичкото море исто така се повлекува со рекордна брзина.
„Ова е неверојатно за февруари, кога се уште владее постојан мрак“, вели Рут Мотрам, климатски научник во Данскиот метеоролошки институт, која ги следи просечните температури во Арктикот.
„Никогаш не била толку висока во ова време од годината“, вели Мотрам за ДВ. „Никогаш не било олку топло. Ова е многу, многу неовообичаено“.
Се топи мразот и во Беринговото море
Дополнително, речиси една третина од мразот кој го покрива Беринговото море западно од Алјаска исто така исчезна. Но тоа не беше постепен процес, мразот се повлече за неверојатни осум дена на средината на февруари, според извештај на магазинот „Inside Climate News“.
Како да се преживее во Сибир
Додека метеоролозите на Балканот најавуваат уште студени денови, мала утеха можете да најдете во... Сибир. Во руската република Туви за тамошните сточари кои главно живеат во шатори, и минус 30 е „нормална температура“
Фотографија: Reuters/I. Naymushin
На пасење - во снег
Сточарите редовно ги изведуваат своите овци и кози на пасиштата, иако прашање е што можат животните да најдат во големиот снег? Но, тоа е секојдневие во Кара-Чири на западот на руската федерална република Тува, на самата граница со Монголија.
Фотографија: Reuters/I. Naymushin
Заедно е потопло
Танзурун Дарисју има фарма на овци на Кара-Чири. Во нејзиниот живот владее чудна пропорционалност. Како нејзе, така ќе им биде и на нејзините животни - и обратно.
Фотографија: Reuters/I. Naymushin
Конечно надвор од оградата
Дарисју има преку стотина животни. Температурата на отворено знае да биде и триесет степени во минус, но за животните нема покрив над глава.
Фотографија: Reuters/I. Naymushin
Подготвени за студот
Животните се навикнале на немилосрдното опкружување, меѓу другото и благодарение на извонредно квалитетната волна. Тешко е да се каже дали и ним им е студено, но тоа не е најстудениот регион: понатаму на истокот на Сибир живата се спушта и до минус 70 степени и тамошните места важат за најстудени населени места во целиот свет.
Фотографија: Reuters/I. Naymushin
Среде ништо
Регионот околу фармата на Танзурун Дарисју тешко може да се опише како разновиден: насекаде околу неа е само снег. Во целиот ридски предел кој се простира на 6.600 квадратни километри живеат едвај 8.000 жители.
Фотографија: Reuters/I. Naymushin
Свечен ручек во шатор
Танзурун Дарисју и нејзините соседи се собираат во нејзината јурта, традиционален шатор на монголските номади - „јурт“ на турски значи дом. Иако изградена со дрвени штици и прекриена со ткаенини и кожа, многумина ќе се изненадат колку е јуртата пространа и комфорна. Особено откако печките имаат и оџаци - тоа е нов „изум“ во овие предели.
Фотографија: Reuters/I. Naymushin
Поинаква мобилност
Номадите имаат и моторни возила, но далеку најдобро превозно средство се санките влечени од двогрба азиска камила. Тоа е извонредно загрозен вид, но ретко кој друг вид е така добро прилагоден: не ѝ пречи ни кога е 30 степени во плус, ниту 30 степени во минус.
Фотографија: Reuters/I. Naymushin
На крајот на светот
Иако во овие студени денови се чини дека мразот и снегот нема никогаш да исчезнат, веќе во април во Кара-Чири температурата би требало да биде над нулата, а среде лето просекот е 38 степени - во плус!
Фотографија: Reuters/I. Naymushin
8 фотографии1 | 8
Во период кога морскиот мраз би требало да го достигне највисокото ниво, прекривката на Беринговото море се спушти на едвај 60 проценти под нивото кое беше бележано од 1981 до 2010 година.
Климатските експерти се шокирани од загревањето на Арктикот.
„Лудото време продолжува со застрашувачка сила и упорност“, напиша на Твитер, Ларс Калешке, професор на Универзитетот во Хамбург. Додава дека не видел такви температури во својата 25-годишна истражувачка работа.
Климата се менува со фатални последици
01:16
Но што го предизвикува затоплувањето на Арктикот?
Ослабнат поларниот вортекс
Доминантната теорија се врти околу ослабувањето на т. н. поларен вортекс - со други зборови, масата на замрзнат воздух која се одржува над Арктикот во зимските месеци. Таа се регулира и со воздушните струења кои станаа прилично нерегуларни, делумно и поради климатските промени.
„Системите со висок притисок над Гренланд и европскиот континент го насочуваат потоплиот воздух со низок притисок кон Северниот пол“, вели за ДВ Кетрин Адамсон, предавач на Универзитетот во Манчестер.
Тоа предизвикува поделба на поларниот вортекс, а резултатот е масата од студен воздух која се движи на југ кон Европа и Северна Америка.
Поради невообичаената топлина, актуелното ниво на ледената обвивка на Арктикот е најниско во историјата во ова време од годината. Дополнително, северно од Гренланд се појави водена површина на местото каде досега традиционално морето беше замрзнато. „Ова е неверојатно, и многу ретко се случува“, вели Мотран.
Многумина стравуваат дека топењето на мразот ќе го направи Арктикот ранлив на зголемениот транспорт, како и на рударство и рибарење. Со изменетите временски услови на Арктикот, вели Мотрам, постои се поголема загриженост кај научниците кои ги анализираат климатските промени.
„Многу е интересно да се биде научник на Арктикот во моментов. Но понекогаш си посакувам да биде малку поздодевно“.
Промена на климата: Екстремно време, екстремни последици
Бранови на горештини, недостиг на вода, топење на глечерите, уште сега се забележува промената на климата, а времето нешто да се преземе против последиците, истекува.
Фотографија: AP
По жештината и поплавите следува глад
Крајно време е да се преземат мерки против екстремните временски услови, посебно во најсиромашните земји, како во Африка. Веќе по 20 или 30 години, вели извештајот на Светската банка, промената на климата ќе има речиси незамисливи последици. Сушите и поплавите ќе доведат до недостиг од храна.
Фотографија: AP
Светското население и натаму се множи
Светското население до 2050 година ќе достигне до околу девет милијарди луѓе, гласат прогнозите. Тоа значи - потребно е двојно повеќе ориз, пченка и пченица отколку денес. Американските научници предупредуваат - производството животни продукти уште сега расте пребавно за да го задоволи гладот во светот.
Фотографија: dapd
Премногу вода
Додека поплавите ги загрозуваат жетвите, друга опасност произлегува од растењето на морското ниво. Научниците предупредуваат дека нивото во моментов расте 60 проценти побрзо од очекуваното. Последица: се заканува потонување на помалите острови.
Фотографија: Grit Hofmann & Carmen Meyer
Морска наместо несолена вода
Со покачувањето на нивото на морињата во почвата продира солена вода. На неа е изложена и вегетацијата, како на овој остров во Микронезија. Тоа е штетно за растенијата и истовремено носи големи проблеми за земјоделството и крајбрежните региони.
Фотографија: Grit Hofmann & Carmen Meyer
Во опасност се белите дробови на планетата
Амазонските прашуми, како овде во Бразил, ја штитат климата со тоа што користат ЦО2. Но, бидејќи во регионот станува пожешко и посуво, тој е загрозен од затоплувањето на Земјата. Во најлош случај прашумата од корисник, може да стане извор на ЦО2.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Се топи мразот на Гренланд
Гренланд е до 85 проценти покриен со мраз. Со глобалното затоплување, меѓутоа, тој брзо се топи, со што се покачува нивото на морињата. Кога се топи белиот мраз од Арктикот, водата која потемнува од топењето прима повеќе топлина, која инаку мразот ја рефлектира во вселената.
Фотографија: Ian Joughin/University of Washington
Се топи и Антарктикот
Мразот на Антакрктикот се смета за постабилен отколку оној на Гренланд. Но, најновите мерења покажуваат дека мразот се топи и на Арктикот во последните 20 години, откако се вршат мерења во овој регион.
Фотографија: Alfred-Wegener-Institut/Simon/Simon
Трајниот мраз - темпирана бомба
На Арктикот засилено се топи трајниот мраз. Тоа предизвикува ослободување на штетни гасови, како ЦО2 и метан. Научниците стравуваат дека долгорочно тоа ќе води кон повратна реакција. Топењето ќе предизвика натамошно затоплување. Научниците ги контролираат емисиите на гасови, како овде на Гренланд.
Фотографија: DW/Irene Quaile
Лоши вести за школките и морските полжави
Океанот прима се‘ повеќе ЦО2. Тоа води кон се‘ поголема киселост на морињата, со што се намалува ПХ-вредноста. Ова влијае врз морските организми како школките и морските полжави: нивните черупки стануваат полесни и потенки. Научниците ги истражуваат последиците врз животот во морето.
Фотографија: DW/Irene Quaile
Изумираат коралите
Од зголемената киселост на морињата се погодени и коралите, како Грит Бариер Риф во Австралија. Тие изумираат поради зголемената киселост на водата. За многу луѓе овие области со коралски колонии богати со риби се важни поради исхраната, а освен тоа коралскиот туризам за помалите земји е важен извор на приходи.