Експерти: Летото нема да не спаси од коронавирусот
БГ
15 април 2020
Научници од Универзитетот Харвард проценуваат дека топлото време нема да го спречи ширењето на Ковид-19. Тие предлагаат повторени периоди на социјална изолација се до пронаоѓање на вакцина.
Реклама
Истражувачи на Универзитетот Харвард велат дека летните месеци нема да помогнат во намалување на опасноста од Ковид-19 и предлагаат повторени периоди на социјално дистанцирање за да не се преоптоварат здравствените системи.
Истражувањето, објавено во журналот Наука денеска, го изработиле научници со експертиза во епидемиологија, имунологија и инфективни болести. Тие ги анализирале блиските генетски „роднини“ на Ковид-19, за да откријат како вирусот ќе се однесува во следните месеци.
Двата анализирани вируси од корона семејството (ХКоВ-ОЦ43 и ХКоВ-ХКУ1) имаат редовна циркулација и ја предизвикуваат вообичаената сезонска настинка. Преку нив научниците развиле модел кој ја истражувал потенцијалната сезоналност, влијанието на стратегиите за социјално дистанцирање, и идната улога на вирусите во предизвикување болести.
Се работело со претпоставка дека вакцина и третман нема да има во догледна иднина.
Во секое сценарио, топлото време не го прекинувало ширењето на вирусот. Тоа е така затоа што при нормална настинка, голем дел од населението вообичаено се разболува и развива имунитет до пролетта. Во случајот со Ковид-19, поголемиот дел од населението ќе остане ранлив, па ќе овозможи ширење и во летните месеци.
„Сезонското намалување постои, но флуктуацијата не е доволна за тој да исчезне во текот на летото без интервенција“, вели Марк Липсич, епидемиолог и еден од авторите на трудот.
Што го прави вирусот заразен?
00:57
Периоди на социјално дистанцирање
Уште една непозната кај коронавирусот е траењето на имунитетот по прележаната инфекција. Краткорочен имунитет како оној при настинките кој трае околу една година ќе доведе до годишни епидемии на Ковид-19. Постојаниот имунитет би го елиминирал вирусот на период од пет или повеќе години.
Во однос на социјалното дистанцирање, експертите предлагаат повеќекратни епизоди за да се намали притисокот врз здравствениот систем. Најефективна, според нив, би била серија од периоди на социјално дистанцирање, придружени со ефективно тестирање кое ќе алармира кога да се вратат мерките во случај на експанзија на заразата. Ваквото сценарио не само што ќе резултира во најмал број жртви, туку ќе му овозможи на населението постепено да гради имунитет на вирусот, велат научниците. Истовремено, ќе им овозможи на здравствените работници да здивнат.
Научниците од Харвард предупредуваат од прерано олеснување на заштитните мерки кои предизвикуваат големи штети врз економиите ширум светот. Тоа не само што ќе предизвика нов бран инфекции, туку ќе ги исплаши и оние кои веќе оздравеле, па и тие ќе останат во своите домови, а ефектите за економијата ќе бидат полоши.
Експертите сметаат дека социјалното дистанцирање треба да се олесни дури откако бројот на нови случаи ќе почне да паѓа две недели по ред, а бројот на дневни тестови од коронавирусот треба да се зголеми за три до четири пати.
Нема да има враќање во нормала додека не се најде вакцина, а за тоа ќе треба да се чека уште 12 до 18 месеци, велат научниците од Харвард.
Каде сѐ демне коронавирусот?
Коронавирус насекаде! Можеби дури и на пиперките, билетот за возење, сопственото домашно милениче. Што воопшто смеам да допирам? Ова вознемирувачко прашање си го поставуваат многумина. Еве неколку смирувачки одговори:
Досега познатите коронавируси остануваат опасни на површини како кваките околу четири-пет денови. Како и другите инфекции преку капки и SARS-CoV-2 се пренесува преку рацете и површините кои се допираат често во текот на денот. Иако вирусот е нов и затоа е прилично непознат, експертите сметаат дека и за него важат многу резултати од истражувања на други, веќе познати коронавируси.
Затоа, треба да се биде претпазлив и кога се руча во кантината на работното место - доколку таа одамна не е веќе затворена. Коронавирусите во основа можат преку кивање или кашлање на инфицирано лице да завршат на приборот за јадење или чиниите. Германскиот институт за проценка на ризици (БфР) меѓутоа пишува дека „досега не се познати инфекции со SARS-CoV-2 кои се појавиле со ваков начин на пренос“
Фотографија: picture-alliance/dpa/J. Kalaene
Страв од увозна стока?
Дали родителите мора да се плашат од инфекција преку играчки од увоз? Не, велат од БфР. Досега нема случаи на инфицирани лица за кои е докажано дека се заразиле преку увезени играчки или друга стока. Експертите сметаат дека вирусите немаат голема стабилност при промена на животната средина. Предизвикувачот на болеста е опасен повеќе денови пред сѐ во услови на студ и голема влажност на воздухот.
Фотографија: picture-alliance/dpa/S. Gollnow
Пакети полни вируси
Коронавирусите кои го напаѓаат човекот не се особено стабилни на суви површини. Со оглед на тоа што стабилноста на вирусите надвор од човечкиот организам зависи од могу фактори, како темпертурата и влажноста на воздухот, БфР ја смета инфекцијата по пошта за „главно неверојатна“. Сепак, институтот признава дека сѐ уште не располага со точни податоци за SARS-CoV-2.
Фотографија: picture-alliance/dpa/M. Becker
Вирусен пинг-понг со домашното милениче?
Дали моето куче може да ме зарази мене или јас да го заразам него? Ризикот домашните миленичиња да се заразат од коронавирус е оценет како низок од страна на експертите. Но, тој не може сосема да се исклучи. Самите животни не покажуваат симптоми, значи не заболуваат. Но, доколку се инфицирани тие може преку својот здив, плунка, повраќање, урина да го пренесуваат вирусот.
Фотографија: picture-alliance/dpa/AP/A. Tarantino
Опасен зеленчук?
Пренесување на SARS-CoV-2 преку контаминирани прехранбени продукти, според БфР, не е веројатно. Досега нема докажани случаи на инфицирање на ваков начин. Темелно миење на рацете пред подготовка на оброкот, и во времиња пред и по коронавирусот, е нешто што се подразбира. Со оглед на тоа што вирусите се чувствителни на топлина, загревањето на намирниците натамошно го намалува ризикот од инфекција.
Досега познатите САРС и МЕРС коронавируси не сакаат топлина, но се прилично отпорни на студ. Тие може да останат опасни дури две години на температури од минус 20 степени Целзиусови. БфР меѓутоа смирува: досега нема укажувања за ланец на инфекции со SARS-CoV-2 преку конзумирање храна, вклучително и замрзнати продукти.
Избувнувањето на КОВИД-19 има и едно добро: Кина забрани храна од диви животни. Сѐ укажува на тоа дека новиот коронавирус врз човекот е пренесен од лилјаци. Лилјаците за тоа не се виновни, зашто веројатно завршиле во супа против своја волја. Но, борбата против SARS-CoV-2 ќе трае многу подолго и ќе биде потешка од ослободувањето од храна од диви животни.