Израел сака железничката станица, која се планира да биде изградена во близина на Ѕидот на плачот во Ерусалим, да ја нарече по американскиот претседател Доналд Трамп.
Реклама
Израелскиот министер за сообраќај инсистира да се продолжи пругата за брзи возови од Ерусалим до Западниот ѕид, каде што има намера идната железничка станица да ја нарече по американскиот претседател Доналд Трамп.
Планот на министерот Израел Катц, кој во моментов е во разработка, вклучува изградба на две станици и копање на тунел долг три километри под центарот на Ерусалим и политички и историски чувствителниот Стар град. Западниот ѕид е најсветото место каде Евреите можат да се молат.
Портпаролот на министерството за сообраќај Авнер Овалида во средата изјави дека е проценето оти проектот ќе чини над 700 милиони доалри, и доколку биде одобрен, ќе бидат потребни 4 години за негово довршување.
Канцеларијата на Катц наведува во соопштението дека министерот предложил план на неодамнешниот состанок со челниците на Израелските железници и оти тој се наоѓа во забрзана процедура во комисиите за планирање. Катц изјави дека железничката станица за брзиот воз ќе им овозможи на посетителите да стигнат до „пулсирачкото срце на еврејскиот народ - Западниот рид и Ридот на храмовите“. Тој предложи идната станица да биде наречена по Доналд Трамп „поради неговата неодамнешна храбра и историска одлука да го признае Ерусалим за главен град на Израел“. Во октомври Кац веќе по американската амбасадорка во ОН, Ники Хејли нарече една огромна дупчалка за тунели. Тој го образложи тоа со заложбите на Хејли за Израел во Светската организација.
Објавата на Трамп ги разбесни Палестинците и голем дел од муслиманскиот свет. Генералното Собрание на ОН минатата недела усвои резолуција со која се одбива признавање на Ерусалим како главен град на Израел, додека неколкумина традиционални американски сојузници гласаа во полза на одлуката на Трамп.
Предлогот за возот кон Западниот ѕид најверојатно ќе наиде на противење од меѓународната заедница, која не признава израелски суверенитет над источен Ерусалим и над Стариот град, кои Израел ги освои во 1967 година во Блискоисточната војна и потоа ги анектираше. Палестинците бараат источен Ерусалим и Стариот град, седиштето на муслиманските, христијанските и еврејските свети места, да биде главен град на нивната идна држава.
Град на судири: комплексната историја на Ерусалим
Ерусалим е еден од најстарите и најоспоруваните градови во историјата на светот. Ерусалим е свет град за евреите, муслиманите и христијаните. Оттука произлегуваат и речиси сите контроверзи поврзани со него.
Фотографија: picture-alliance/Zumapress/S. Qaq
Ерусалим, градот на Давид
Според Стариот завет, Давид, кралот на двете кралства на Јудеја и Израел, го освоил Ерусалим околу 1.000 година пред новата ера. Седиштето на владата го префрлил во Ерусалим, со што го претворил во главен град и верски центар на кралството. Библијата вели дека синот на Давид, Соломон го изградил првиот храм во чест на Јахве, богот на Израел. Ерусалим станува центар на јудаизмот.
Фотографија: Imago/Leemage
Под персиска управа
Нео-вавилонскиот крал Небукаданезар II (трет од лево) го освоил Ерусалим во 597 п.н.е., според Библијата. Ги заробил кралот Јехоаким (петти од десно) и припадниците на високата класа, ги испратил во Вавилон и го уништил храмот. Откако персискиот крал Сирус Велики го освоил Вавилон, им дозволил на прогонетите Евреи да се вратат во Ерусалим и повторно да го изградат својот храм.
Од 63 година п.н.е. Ерусалим паѓа под окупација на Рим. Се формираат повеќе движења на отпорот, па во 66 година избувнува првата Еврејско-Римска војна. По четири години војната завршува, а храмот е повторно уништен. Римјаните и Византијците владеат со Ерусалим околу 600 години.
Фотографија: Historical Picture Archive/COR
Освојувањето на Арапите
При освојувањето на Сирија, муслиманските армии стигнуваат и до Палестина. По наредба на Калифот Умар (на фотографијата), Ерусалим е освоен во 637 година. Во следните години повеќе различни, меѓусебно спротивставени муслимански владетели го контролираат градот. Ерусалим е често под опсада, а владетелите се менуваат.
Фотографија: Selva/Leemage
Крстоносците
Од 1070 година, муслиманските владетели стануваат сѐ поголема закана за христијанскиот свет. Папата Урбан II повикува на крстоносна војна. Севкупно, пет крстоносни походи се организираат во период од 200 години. Во 1244, крстоносците конечно ја губат контролата врз градот и тој паѓа под муслиманска управа.
Фотографија: picture-alliance/akg-images
Отоманите и Британците
По освојувањето на Египет и Арабија од Отоманите, Ерусалим станува административно седиште на Отоманскиот административен регион во 1535 година. Во првите децении на отоманското владеење, градот доживува процут. Со победата на Британците над Отоманските трупи во 1917 година, Палестина потпаѓа под британска управа. Ерусалим е преземен од Британците без борба.
Фотографија: Gemeinfrei
Поделениот град
По Втората светска војна, Британците се откажуваат од палестинскиот мандат. ОН гласаат за поделба на земјата, со цел да се отвори простор за преживеаните од Холокаустот. Неколку арапски држави започнуваат војна против Израел и освојуваат дел од Ерусалим. Сѐ до 1967 година, градот е поделен на израелски западен и јордански источен дел.
Фотографија: Gemeinfrei
Израел го освојува источен Ерусалим
Во 1967, Израел ја започнува Шестдневната војна против Египет, Јордан и Сирија. Израел ги освојува Синај, Појасот Газа, Западниот Брег, Голанската висорамнина и источен Ерусалим. Израелски падобранци доаѓаат до Стариот град и стојат пред Ѕидот на плачот за првпат од 1949 година. Источен Ерусалим не е официјално анектиран, туку административно интегриран.
Израел не им забранува на муслиманите пристап до светите места. Ридот на храмовите е под автономна муслиманска администрација: муслиманите можат да влегуваат, да го посетуваат храмот и блиската Ал-Акша џамија.
Фотографија: Getty Images/AFP/A. Gharabli
Нерешен статус
Ерусалим до денес останува пречка за мирот меѓу Израел и Палестина. Во 1980, Израел го прогласува целиот град за свој „вечен и нераздвојлив главен град“. Откако Јордан се откажува од своето право на Западниот Брег и Источен Ерусалим во 1988 година, прогласена е државата Палестина. И Палестина го смета Ерусалим, во теорија, за свој главен град.