Заев и Ципрас - ѕвезди, Вучиќ и Тачи како скарани деца
ЕМФ
18 февруари 2019
Германскиот печат ја потенцира улогата на Зоран Заев за решавање на спорот за името со Грција и оценува дека тој и грчкиот премиер Ципрас биле „санибојс“ на Минхенската безбедносна конференција.
Реклама
Во текстот со наслов „Рашавачи на конфликти“, весникот „Франкфуртер алгемајне цајтунг“ се осврнува на заслугите на македонскиот и на грчкиот премиер Зоран Заев и Алексис Ципрас за решавањето на спорот за името, притоа ставајќи посебен акцент на улогата на Заев:
„Грчкиот премиер Алексис Ципрас е многу фален во странство за неговата храбра политика за надминување на 'спорот за името' со Македонија разгорен од неговите претходници и за барањето начини за помирување со малата соседна земја на север. Притоа, недоволно беше вниманието посветено на човекот без кого Ципрас немаше да успее и покрај најдобрите намери. Тоа е Зоран Заев, премиерот на Македонија, избран на таа функција во мај 2017 година, кој својот мандат ќе го заврши како премиер на Северна Македонија. На Заев му успеа внатрешнополитички да го спроведе преименувањето на Македонија во Северна Македонија, што беше предуслов за надминување на 'спорот за името', и во парламентот да ги истурка уставните измени. Патот дотаму беше трнлив. Мнозинството за уставни измени беше обезбедено со многу напор. Но, на крајот, ризикот се исплатеше, со што се тргна барем еден од долготрајните проблеми на Балканот. Северна Македонија наскоро ќе се приклучи на НАТО. Грција беше прва земја членка на алијанста која го ратификуваше Протоколот за приклучување. Човекот од (северно)македонската страна, благодарение на кого е постигнав пробивот, често нагласува дека негова главна задача е економската политика - а тука, ако владата сака да го запре трендот на масовно иселување на младите, има да се направи уште многу... Како повеќепати реизбран градоначалник на Струмица тој од 2005 година рано научи дека еден социјалдемократ во земјоделски регион може да опстане само со прагматична политика. Теоретизирањето до денес не му лежи, тој практично повеќе се држи до мудроста на теоретичарот Карл Попер - целиот живот е решавање проблеми“, пишува „Франкфуртер алгемајне цајтунг“.
Договорот за решавање на спорот за името меѓу Македонија и Грција беше потпишан на 17 јуни 2018. Тој би требало да му стави крај на спорот кој трае четврт век. Но, до неговото конечно спроведување има уште работа.
Договорот за решавање на спорот за името во Псарадес, на грчката страна од Преспанското Езеро, го потпишаа министрите за надворешни работи Никола Димитров и Никос Коѕијас. „Горди сме затоа што избравме решение што нѐ обединува“, оцени македонскиот премиер Заев. Неговиот грчки колега Ципрас рече: „Овде сме да ги залечиме раните што ги остави времето, да отвориме пат за мир, братство и пораст“.
Фотографија: Reuters/A. Konstantinidis
Роденден
Потпис на договорот стави и долгогодишниот посредник на Обединетите Нации во спорот за името, Метју Нимиц. Потпишувањето се падна токму на неговиот 79-ти роденден. „На членовите на моето семејството им реков дека не сакам подароци за овој роденден, зашто двајца премиери ќе ми дадат еден голем подарок“, рече Нимиц на церемонијата во Псарадес.
Фотографија: Reuters/A. Konstantinidis
Вратоврска
Кога по потпишувањето на договорот требаше да се направи семејна фотографија од настанот, македонскиот премиер Зоран Заев, веројатно не сакајќи да се разликува од Алексис Ципрас, кој е познат по тоа што не носи вратоврски, ја извади својата црвена вратоврска и му ја подари на својот грчки колега. Тоа беше поздравено со широки насмевки и громогласен аплауз од присутните.
Фотографија: Reuters/A. Konstantinidis
Договорот зачинет со македонска храна и вино
Официјалната средба по потпишувањето во Псарадес се префрли на македонскиот брег на Преспанското Езеро. Двете делегации до Отешево стигнаа по воден пат, со чамци. Во Отешево се водеа билатерални разговори и имаше свечен ручек. На заедничкиот ручек присуствуваа и претставниците на Европската Унија и Обединетите Нации – Федерика Могерини, Јоханес Хан, Метју Нимиц и Розмари Ди Карло.
Фотографија: Reuters/A. Konstantinidis
Протести во Скопје
Потпишувањето на договорот за решавање на спорот за името предизвика протести во Македонија. Демонстрантите пред Собранието на 17.06.2018 се судрија со полицијата. Во безредијата имаше повредени и приведени лица. Според полициски наводи, има неколку повредени полицајци, како и над 25 уапсени учесници на протестите. Официјален организатор на протестите нема.
Во Грција исто така се протестира. Противниците на договорот за решавање на спорот за името во Атина за време на расправата за доверба на владата на Ципрас се судрија со полицијата пред парламентарната зграда (фото: 16.06.2018). Полицијата мораше да употреби солзавец за да ја разбие толпата која се обиде да влезе во парламентарната зграда. Владата го преживеа гласањето.
Фотографија: Reuters/C. Baltas
Уште многу работа
Ставањето потпис на Конечната спогодба за решавање на спорот за името е само еден од чекорите кои следуваат во наредните месеци до конечно решение. Следува ратификација во македонското Собрание, референдум на кој македонските граѓани ќе се изјаснат за договорот, а потоа и ратификација во грчкиот парламент.
Истиот весник се осврнува и на српско-косовскиот конфликт и во текстот со наслов „Балкански контрасти“, меѓу другото оценува:
„Алексис Ципрас и Зоран Заев беа 'санибојс' на овогодишната Минхенска безбедносна конференција. Не само што канцеларката Ангела Меркел во својот многу фален говор ги истакна премиерите на Грција и Северна Македонија како светол пример, не само што двајцата во Минхен ја добија наградата Клајст... Туку, Ципрас и Заев на едночасовна дебата објаснуваа зошто им успеало она што на многу политичари денес им се чини невозможно - да најдат компромис и да ги земат предвид и интересите на соседот. Не беше случајност што шефот на безбедносната конференција Волфганг Ишингер директно по настапот на Ципрас и Заев на дневен ред стави контрастна програма. Само што двајцата најдобри во генерацијата ја напуштија бината, на нејзе се качија српскиот претседател Александар Вучиќ и неговиот косовски колега Хашим Тачи. Ишингер, кој порано беше посредник на ЕУ за Косово и го познава Балканот, лично модерираше со српско-косовскиот разговор и на почетокот ги праша двајцата шефови на држави зошто не ум успева она што го остварија Ципрас и Заев...Вучиќ го спомна 'Бриселскиот договор' од 2013 година, постигнат со посредство на ЕУ. Со него Србија и Косово се обврзуваат на нормализација на односите. Србија ги оствари сите задачи од договорот, а Косово не, рече Вучиќ... Заедницата на српски општини на Косово, договорена во 2013 година, ја нема до денес. 'Тие имаа само една обврска што мораа да ја исполнат', рече Вучиќ. 'Тоа беше пред 2126 дена и не ја исполнија!'.. Тачи одговори малку невешто и рече дека договори како она за основање заедница на општини на Косово може да се исполнат само ако се во согласност со уставот и законите на земјата. Тој не спомна дека Уставниот суд на Косово го прогласи за неуставно основањето на Заедница на српски општини во форма каква што бара Белград. Наместо тоа, Тачи рече дека помирувањето помеѓу Србија и Косово е многу потешко отколку она помеѓу Атина и Скопје. Грција и Македонија никогаш не биле во војна, потсети тој. На, Косово пак, помеѓу 1998 и 1999 година во крвави борби загинале околу 13.000 луѓе. Така, во студена атмосфера се редеа едно обвинување по друго. На почетокот Тачи му се обраќаше на својот соговорник со 'претседателот Вучиќ', но откако тој повеќепати му се обрати само со 'господинот Тачи', и косовскиот претседател се префрли на такво ословување. На крајот отпадна дури и она 'господин', па се изговараа само презимињата. Сѐ звучеше по малку како кога се караат деца во школски двор...Дуелот може да се резимира со укажување дека надминувањето на 'спорот за името', кој избувна во 1991 година, по осамостојувањето на Македонија, траеше 28 години. Косово стана независно во 2008 година. Според оваа логика, Тачи и Вучиќ имаат време до 2036 година за да најдат решение со иста бразина како Атина и Скопје.“
Србија и Косово: 15 погледи на „внатрешниот дијалог“
Уставот на Србија вели: „Покраината Косово и Метохија е составен дел на територијата на Србија...“ Уставната рамка главно ја игнорира политичката стварност. Уличните призори зборуваат за расположението во земјата.
Фотографија: DW/D. Dedovic
Српскиот „ѕид на плачот“
Српските граѓани веќе навикнаа на тоа зградата на парламентот да се порабува со лица на загинати и грабнати луѓе во „Вториот косовски бој“. Овој жичен ѕид е отстрануван повеќепати, но тој повторно се појавува како обвинување на сметка на Западот и албанските герилци.
Фотографија: DW/D. Dedovic
Лицата обвинуваат
Лицата на киднапирани Срби од 1989/1999 година служат како главен аргумент за обвинувања на сметка на Северноатлантскиот Сојуз и Европската Унија.
Фотографија: DW/D. Dedovic
Меѓу Косово и Крим
Моден детал со политички некоректна русофилска формула на белградската пешачка зона. Туристите од Запад радо го купуваат бизарниот сувенир.
Фотографија: DW/D. Dedovic
Руска алтернатива
Борис Тадиќ во предизборната кампања во 2008 година го ифрли слоганот „И Косово и Европа“. Овој графит одговара на очекуван начин.
Фотографија: DW/D. Dedovic
Таблоидите србуваат
Острите политички пароли на ѕидовите можеби станаа поретки затоа што сѐ повеќе врескаат насловите на таблоидните печатени производи.
Фотографија: DW/D. Dedovic
Браќата Шпанци
Шпанскиот е популарен во Белград. Не толку во училиштата за странски јазици, колку во „Немањина“ улица, во близина на Министерството за надворешни работи.
Фотографија: DW/D. Dedovic
Срце и аритмии
Додека еден белграѓанин се обидува да пронајде нешто корисно во отпадот, од ѕидот го бодри позната крилатица.
Фотографија: DW/D. Dedovic
Кој не е со нас е против нас
Фудбалскиот сојуз на Србија попусто се бунеше против одлуката на УЕФА од мај 2016-та за прием на Косово како полноправна членка. Одлуката е конечна од почетокот на 2017-та.
Фотографија: DW/D. Dedovic
ЕУ како империја
Космет всушност е кратенка (Косово и Метохија). Во зборот „Евробска“ се сокрила придавката „робска“.
Фотографија: DW/D. Dedovic
Вдахновение во премин
Плод на патриотско-поетско вдахновение на ѕидот на премин меѓу главната и една споредна улица во Лексовац.
Фотографија: DW/D. Dedovic
На КиМ со благослов
Дел од уличните призори во градовите се и повиците за обиколка на манастирите и на српските општини на Косово, со благослов на црковните власти.
Фотографија: DW/D. Dedovic
Римување, некому стравување
Опомена за српската политичка елита, доколку некој случајно помислува на некаков вид признавање на косовската независност.
Фотографија: DW/D. Dedovic
Урнатини кои опоменуваат
Своевиден споменик кој со својата наказност во градскиот пејсаж потсетува на бомбите кои во 1999 година ги испрати НАТО.
Фотографија: DW/D. Dedovic
Албанци кои се сакаат
Актерската легенда Беким Фехиу од 2010 година (кога си го одзеде животот) не е меѓу живите белграѓани, но неговата книга и натаму е хит во излозите на белградските книжарници.
Фотографија: DW/D. Dedovic
Трунка надеж
Повеќето графити на улиците сепак се тематски надвор од „внатрешниот дијалог“. Можеби најрадикалните пароли се преселени на социјалните мрежи.