„Многу е важно дома да не бидеме обезличени. Кога влегувавте во оваа зграда, таму пишува - Влада на Република Македонија. Да не мораме тоа да го смениме.“. Ова во интервју за бугарската телевизија (БТВ) го изјави премиерот Зоран Заев, во контекст на разговорите за решавање на спорот за името.

„Ако не успееме да постигнеме решение за името, веројатно нема да имаме европска иднина... Нема да станеме членка на НАТО. Тогаш ќе мора да Европската Унија да ја доведеме во Македонија. Ако не се најде решение, прашањето ќе остане отворено. Но, по три месеци, по шест месеци ќе продолжиме повторно да го бараме решението“, изјави премиерот.

Пред почетокот на вчерашните разговори за името во Виена, Заев пред македонските новинари изрази оптимизам дека може да се направи исчекор.

„Креативноста на двајцата министри, тимовите зад нив, и јас и Ципрас од друга страна, даваме поддршка и охрабрување за да се изнајдат конструктивни и креативни решенија, кои буквално ќе ги задоволат двете страни во нивните очекувања и ќе бидат достоинствени за двете земји“, рече премиерот.

Воздржаност за средбата

Во време кога е емитувано интервјуто на БТВ, министрите за надворешни работи на Грција и Македонија, Никос Коцијас и Никола Димитров, во Виена веќе ја почнаа втората рунда разговори - на неформална вечера во реномираниот ресторан „Соле“ на Аки Нуредини, родум од Камењане, Тетовско, каде што вчераа и на 29-ти март, пред минатата рунда разговори.

Повеќе на темата:

-Добри вибрации

-Договор за името не значи решение на сите проблеми

-Хан е уверен дека договор за името е можен во наредните недели

Работната вечера уследи по речиси четиричасовни разговори на двајцата министри во присуство на специјалниот пратеник на генералниот секретар на ОН, Метју Нимиц. Тема на разговорите и натаму останува најтешкото прашање - опсегот на употреба на името, за кое Грција се залага да биде за севкупна употреба - и за домашна и за меѓународна. По средбата, само Нимиц даде куса изјава. 

„Ова беше интензивна дискусија. Двете страни се многу посветени на наоѓање решение. Процесот ќе продолжи во наредните недели“, рече посредникот.

Ова е трета средба на министрите со Нимиц во Виена. Првата се одржа на 13 февруари. На втората од 30 март домаќин на тројката беше австриската министерка за надворешни работи, Карин Кнајсл, бидејќи објектите на ОН каде вообичаено се водеа разговорите, поради Велигенските празници тој ден останаа затворени. Таа средба која траеше 6,5 часа, беше оценета како „многу конструктивна“.
Таква оценка Нимиц не даде за последната средба, а воздржани останаа и министрите. Според упатени во разговорите, молкот е знак дека процесот е влезен во најтешката и најсуптилна фаза. Според дипломатски извори, процесот очигледно се приближува кон точка кога најверојатно ќе биде неопходна дополнителна помош, од оние кои во јавноста тривијално се наречени „дипломатски булдожери“ или „тешкаши“.

„Не значи дека таа помош ќе биде видлива за јавноста. Битна е добрата проценка - дали и кога треба да се вклучи таква помош, и на каков начин“, велат дипломатски извори.

Раздвиженост во Скопје и Атина

Но, интересот на европските функционери за напредокот во разговорите продолжува и на јавна сцена. Иако не е најавен како тема за разговор, спорот за името сигурно ќе биде тема на денешната средба во Атина на грчкиот премиер Алексис Ципрас со претседателот на Европската Комисија, Жан-Клод Јункер, кој попладнето ќе се состане и со претседателот на Нова демократија, Кирјакос Мицотакис.

Спорот за името ќе биде и една од темите на денешната средба на шефот на грчката дипломатија Никос Коѕијас со генералниот секретар на НАТО, Јенс Столтенберг во седиштето на Алијансата во Брисел. Средбата уследи непосредно по вчерашната рунда разговори за името во Виена, и неколку дена откако грчкиот министер во интервју за грчко радио изрази песимизам за постигнување решение до почетокот на летото, со став дека „е очигледно оти Македонија во јуни нема да стане членка на НАТО“. Грчките медиуми пишуваат дека Столтенберг и Коѕијас ќе разговараат за прашањето за името меѓу Македонија и Грција и за грчко-турските односи.

Во истовреме, Македонија продолжува да ги јакне контактите и соработката со јужниот сосед. Градоначалникот на Атина Јоргос Каминис денеска и утре ќе престојува во посета на Скопје. Станува збор за возвратна посета, откако градоначалникот на Скопје, Петре Шилегов, ја посети Атина во почетокот на февруари.

„Време е подобро да се запознаеме“, изјави тогаш атинскиот градоначалник, а веќе сега со Шилегов ќе потпишат спогодба за соработка меѓу двата главни града.

Не се знае дали двајцата ќе се осврнат и на тековните разговори за името, но сигурно е дека таа тема ќе биде акцентирана при утрешната посета на претседателот на Европскиот совет, Доналд Туск. Тој на последниот ден од турнејата во земјите од Западен Балкан, ќе престојува во Скопје, каде утре ќе одржи самитот Брдо-Бриони, чиј домаќин ќе биде претседателот на Република Македонија, Ѓорге Иванов. На овој самит, кој се смета за еден вид подготовка на самитот ЕУ-Западен Балкан што ќе се одржи на 17 мај во Софија, се очекува да присуствува и премиерот на Бугарија, Бојко Борисов.