Среде топлотниот бран Италија има големи проблеми во справувањето со пожарите што беснеат низ земјата. Покрај екстремните температури, има и други причини зошто пожарите станаа ваков голем проблем.
Реклама
Јужна Европа во моментов го доживува еден од најстрашните топлотни бранови во последниве децении, со големи пожари кои беснеат особено во Италија, Грција, Шпанија, Турција и во С.Македонија.
Пожари со недели беснеат низ Италија. Десетици илјади хектари шума изгореа во повеќе делови во централниот и јужниот дел на земјата. Ботаничарите алармираат дека на островот Сардинија е уништен локалниот биодиверзитет како и дека се уништени голем број уникатни прастари маслинови дрвја. На Сицилија која е најмногу погодена, пожарите веќе стасаа до градот Катанија, каде до сега 150 лица се евакуирани преку море, а аеродромот беше затворен неколку часа.
Од 15 јуни досега пожарникарите се повикани над 37.000 пати – само во неделата имале 1500 повици. Причината зошто Италија мака мачи да се справи со пожарите е комбинација од политичка одговорност, бирократија во однос на заштита на шумите и наводни криминални активности.
Главна причина – подметнати пожари
Според Колдирети, најголемата асоцијација на земјоделци во Италија, најмалку 60% од пожарите се подметнати. На 2 август двајца пиромани се уапсени во Троина, помал град во провинцијата Ена на Сицилија, каде се градат бројни електрани на ветер. Ова ги подгреа сомнежите дека на ваквите компании им е потребна земја која треба да ја одземат од земјоделците.
Светот шокиран од убиствените екстремни временски прилики
Германија, Канада, Кина - драматичните слики кои се последица на екстремното време доминираат во последните недели. Дали за тоа е одговорна климатската криза?
Фотографија: AFP/Getty Images
Поројни дождови и поплави во Европа
Досега невидените поплави предизвикани од дводневни обилни врнежи дожд, колку што обично паѓаат во два месеци, во Германија и Белгија однесоа најмалку 209 човечки животи. Реките во средината на јули се претворија во надојдени буици и уништија села и објекти стари со векови. Обновата на куќите, фирмите и инфраструктурата, според проценките, ќе чини повеќе милијарди евра.
Фотографија: Thomas Lohnes/Getty Images
Екстремно поројни дождови
И делови од Индија и од Кина се погодени од рекордни поплави, дојде до излевање на акумулации и одводни канали. Научниците предвидоа дека промената на климата ќе доведе до зачестени и пообилни врнежи од дожд - загреаниот и потопол воздух апсорбира повеќе вода, што води до повеќе дождови.
Фотографија: AFP/Getty Images
Поплави во централна Кина
Повеќедневните непрекинати дождови на крајот на јули предизвикаа катастрофални поплави во централнокинеската провинција Хенан. Повеќе луѓе ги загубија животите, стотици илјади мораа да ги напуштат домовите. Во провинцијата Женгџоу бројни патници останаа заглавени во метрото поплавено од водата. Областите во провинцијата се уште потешко погодени.
Фотографија: Courtesy of Weibo user merakiZz/AFP
Рекордни жештини во САД и во Канада
Неподносливата горештина е сѐ почеста, како на крајот на јули во американските сојузни држави Вашингтон, Орегон и канадската провинција Британска Колумбија. Врелиот воздух „заробен“ под антициклонски фронт доведе до екстремно време и стотици смртни случаи. Во селото Литон беше измерена рекордна температура од 49,6 степени Целзиусови, а во следниот ден селото до темели настрада во пожар.
Фотографија: Ted S. Warren/AP/picture alliance
Шумските пожари доведуваат до невреме
Бранот жештина можеби е на заминување, но сушата поттикнува шумски пожари. Огнената стихија во Орегон е толкава што самата предизвикува невреме, а чадот се разнесува дури до Њујорк. Неодамна објавена студија тврди дека ваквите временски услови би „биле практично невозможни“ да не се климатските промени предизвикани од човекот.
Фотографија: National Wildfire Coordinating Group/Inciweb/ZUMA Wire/picture alliance
Дали Амазонската област е стигната до клучна точка?
Во јужниот дел на централен Бразил владее најтешката суша во последните 100 години. Со неа расте и ризикот од пожари и натамошно уништување на Амазонската прашума. Научниците неодамна соопштија дека голем дел од југоисточните шумски области во Амазон наместо да апсорбираат ЦО2 како порано, поради континуираното уништување сега испуштаат штетни гасови. Наскоро може да дојде до пресвртна точка.
Фотографија: Andre Penner/AP Photo/picture alliance
На работ на изгладнување
Во Мадагаскар, по години безмилосна суша, од глад се загрозени преку 1,4 милиони луѓе. Некои се принудени да јадат сирови кактуси, диви растенија и скакулци. Бидејќи не беа регистрирани природни катастрофи или политички конфликти, гладот таму се смета за прв во поновата историја предизвикан единствено од климатските промени.
Досега незабележаните поплави во северна Европа ја зафатија и Велика Британија: откако во еден единствен ден наврна количина дожд колку за еден месец, делови од Лондон, подземни постојки на метрото и улици се најдоа под вода. Поплавите се доказ дека „опасностите од промената на климата ни се приближуваат и нам“, изјави лондонскиот градоначалник Садик Кан.
Фотографија: Justin Tallis/AFP/Getty Images
Грција се бори со пожари
Додека земјите во северна Европа се под вода, оние на југот, како Грција, се зафатени од повеќе топлотни бранови уште од почетокот на летото. Во првата недела од јули температирите се искачија над 43 степени Целзиусови. Туристичките атракции, како Акропол, преку ден се затворени, додека околу Солун беснееја шумски пожари. Во акција на гаснење на огнот беа и хеликоптери.
Фотографија: Sakis Mitrolidis/AFP/Getty Images
Шумски пожари и на Сардинија
Шумски пожари од досега незабележани размери го опустошија централно-западниот дел од островот, истакна гувернерот Кристијан Салинас: „Досега во прав и пепел се претворени 20.000 хектари шума, кои беа синоним за вековната еколошка историја на нашиот остров“. Околу 1200 луѓе се евакуирани од и натаму загрозениот регион.
Фотографија: Vigili del Fuoco/REUTERS
10 фотографии1 | 10
„Не треба да се игнорира хипотезата дека бизнисот со ветерници сака да ги ослабе локалните земјоделци принудувајќи ги да работат нешто друго,“ вели Фабио Венеција, градоначалникот на Троина, за весникот „Ла Република“, нагласувајќи дека подметнувањето пожари ќе ги натера земјоделците да си ја продадат земјата.
За да се спречи вакво сценарио, од 2000. година со закон се забранува промена на дејноста за користење на земјиште 15 години по пожар. Но, имплементацијата на законот е во рацете на локалните власти кои често пронаоѓаат исклучоци од правилата.
Овие сомнежи сега ги истражува Сицилијанската комисија против мафијата – тело основано од сицилијанскиот парламент, која врши ревизија на поседите на некои земјоделци за кои има информации дека добиле понуда за откуп на земјиштето од компаниите кои градат ветерници.
Претседателот на Комисијата Клаудио Фава, вели дека постојат индиции за сомнеж. „Наеднаш имаме грчевита побарувачка за земјиште кое достига цена и до 30.000 евра по хектар, а истовремено до регионалната влада се поднесени 200 барања за проекти со фотоволтаици.“ Обвинителството на Сицилија и во други региони покрена истрага за случаи на подметнати пожари, но допрва треба да се докаже постоење на криминална шема.
Кои се последиците од затоплувањето на морињата и океаните?
Поради промена на климата, брзо расте температурата на морињата, што има драматични последици за морските жители. Тоа предизвикува и зачестени временски екстреми, како урагани, поплави и шумски пожари.
Фотографија: NGDC
Почести и посилни урагани
Интензитетот на тропските невремиња е поврзан со површинската температура на океаните и морињата. Ураганите и тајфуните ќе траат се` подолго, во Северен Атлантик и Северен Пацифик ќе има повеќе урагани со уште поголема сила. И во досега поштедените региони ќе доаѓа до разорни бури.
Фотографија: AFP/Rammb/Noaa/Ho
Раст на морското ниво и бури со поплави
Морињата се загреваат како последица на зголемените температури на земјината атмосфера. Со тоа доаѓа до термичко ширење на водените маси, со што расте нивото на водата на морињата. Тоа ќе доведе до исчезнување на животниот простор и егзистенцијалната основа на бројни жители на крајбрежните населби.
Додека на одредени места ќе има обилни врнежи од дожд и поплави, екстремните временски услови во други места ќе предизвикуваат екстремни сушни периоди. Последица на тоа се сиромашни жетви и појава на шумски пожари. Сезоната на пожари на многу места ќе се пролонгира, а бројот на пожари драстично ќе се зголеми.
Фотографија: Reuters/AAP Image/D.
Поместувања во екосистемите
Преку затоплувањето на морињата доаѓа до поместувања кај популациите, а со тоа и кај морските екосистеми. Рибите и морските цицачи се придвижуваат кон северениот или јужниот пол, слично како и копнените животни. Популацијата на бакалар во Северно Море се осипува посилно отколку што е објасниво со прекумерен риболов. Посеверните рибарски региони можат да профитираат од овој развој.
Фотографија: by-nc-sa/Joachim S. Müller
Расте киселоста на морињата
Зголемената температура на морињата води до директно разградување на ЦО2 во површинските слоеви вода, ПХ вредноста на морската вода се намалува и таа станува „кисела“. Школките, морските ѕвезди, коралите, раковите и морските ежови ја губат способноста за градење на енкоскелетите. Затоа отпаѓаат како филтер за штетни материи, но и како храна за други морски жители.
Помалку планктон како храна
Со намалената ПХ вредност на водата, ситните алги можат да примаат помалку железо. Но, минералот му е потребен на планктонот за неговиот раст. Со оглед на тоа што многуте видови планктон градат исто така скелети, од водата со зголемена киселост се двојно погодени.
Фотографија: picture alliance / dpa
Намалување на содржината на кислород
Потоплата вода може да зачувува помалку кислород, па затоплувањето на морињата носи проширување на областите сиромашни со кислород. Во многу мориња уште сега постојат т.н смртни зони, во кои поради ниската количина кислород веќе не можат да живеат никакви животни.
Фотографија: picture-alliance/dpa/C. Schmidt
Експлозивно распространување на алги
Во топли, сиромашни со кислород води, алгите можат експлозивно да се размножуваат. Нивниот отров ги убива рибите и другите морски суштества. Веќе сега цели „теписи“ од алги ги загрозуваат на многу места рибарството и туризмот. Ова се слики од пред брегот на Чиле, каде црвените алги убиваат илјадници риби.
Фотографија: picture-alliance/AP Photo/F. Marquez
Обезбојување на коралите
Бели варовични скелети без живот. Коралите не ја губат само својата боја, туку и способноста за размножување. Колониите корали изумираат и не нудат заштита и храна, како и подлога за лов за бројни морски суштества.
Фотографија: picture-alliance/dpa/D. Naupold
Промена на морските струења
Доколку поради затоплувањето на морињата биде прекината северноатлатската морска струја, ќе дојде до силен студен бран во цела Западна и Северна Европа. Зашто, таа се грижи за постојана циркулација на морската вода, со тоа што водата од површината ја симнува во подлабоките, студени слоеви. Прекин им се заканува и на останатите морски струења.
Фотографија: NGDC
10 фотографии1 | 10
Недостаток на персонал и средства
Покрај хипотезата за криминална заднина на пожарите, друг голем проблем е спориот одговор на пожарите. Со години пожарникарите се жалат дека не можат да си ја вршат својата задача поради недостаток на персонал и средства.
Од друга страна пожарникарите кои се најчесто во урбаните средини, се одговорни за најголем дел во справување со пожарите низ земјата, а не секогаш имаат соодветна опрема и средства за да гасат пожари и во руралните средини кои се многу погодени од суша.
Годинава само на Сицилија резервоарите со вода имаа 78 милиони кубни метри помалку вода од лани, што е најниско ниво оваа деценија. Поради тоа во јануари, сицилијанската влада алоцираше 20 милиони евра помош за земјоделците за да ги подобрат своите резервоари за вода.
Според Италијанскиот национален истражувачки центар (ЦНР), на 70% од Сицијлија и се заканува дека ќе прерасне во пустина. Низ другиот дел на Италија оваа бројка се движи од 30% во Сардинија до 50% во Апулија.
Управување со шумите и бирократија
Шумите во Италија во последниве 30 години се зголемени за 25%, од 9 на 11,4 милиони хектари покривајќи 38% од земјата. Демографскиот пад во руралните области е една од причините за ширење на шумите. Но проблемот е што „шумарскиот сектор се уште е делумно условен од културата која датира од 19 век, кога земјата усвои строга регулатива за заштита на шумите и е креирана специјална шумарска позиција,“ објаснува Давид Петенела, професор од Земјоделскиот факултет на Универзитетот во Падова кој посочува дека мора да има промени во законодавството за шуми и да се олеснат премногу бирократските процедури.
Топлотен бран во западна Европа: Последица на климатските промени?
Германија и западна Европа се погодени од топлотен бран со високи температури. Некогаш невообичаени, ваквите топлотни бранови и други екстремни појави станаа редовни. Како климатските промени се одразуваат во Европа?
Фотографија: picture-alliance/S. Ziese
Рекордни топлотни бранови
Во летото 2019 година се забележани топлински рекорди низ целиот европски континент. Во јули, во Германија беше измерена највисоката температура досега од 42,6 Целзиусови степени. Франција го урна својот рекорд на горештина двапати во 2019 година, со највисока измерена температура од 46 Целзиусови степени во јули. Климатските промени ја зголемуваат фрекфенцијата на топлотните бранови.
Во ноември 2019 година, италијанскиот град архипелаг Венеција доживеа повеќе поплавувања и високо ниво на водата од 1,5 метри, кое беше достигнато трипати во една недела, за прв пат во историјата. Прогнозираното покачување на нивото на морето како резултат на климатските промени може во иднина да ги направи овие настани уште почести.
Фотографија: Getty Images/AFP/M. Medina
Шумски пожари во Шпанија
Истиот топлотен бран што донесе рекордни температури во Франција ги предизвика најлошите шумски пожари кои ја погодија Шпанија во последните 20 години. На шпанскиот остров Гран Канарија, пожарите во август го уништија националниот парк на популарниот туристички остров. Повисоките температури и сувиот воздух како резултат на климатските промени го зголемуваат ризикот од пожари.
Фотографија: Reuters/B. Suarez
Германските шуми изумираат
Комбинацијата од суша, невреме и екстремна топлина ги осиромашува германските шуми. Според БДФ, група за заштита на шумите, во Германија, повеќе од 1 милион дрва умреле од 2018 година. „Ова веќе не се поединечни невообичаени временски настани. Ова се климатските промени“, вели претставник на БДФ.
Фотографија: picture-alliance/dpa/T. Frey
Исчезнуваат глечерите на Алпите
Глечерот на италијанската страна на Мон Блан доживеа забрзано топење во 2019 година. И ентузијастите одржаа „погреб“ за глечерот Пизол на швајцарските Алпи, кој речиси целосно исчезна. Научниците велат дека климатските промени го забрзуваат топењето на глечерите на Алпите.
Фотографија: AFP/F. Coffrini
Сушата влијае врз производството на храна
Сушата во Германија две години по ред силно ги погоди земјоделците. Во 2018 година, рекордната суша предизвика големи загуби кај земјоделските култури, а топлотните бранови во 2019 година, дополнително ги оштетија земјоделските култури. „Климатските промени значат почести суши и екстремни временски услови во Германија“, изјави потпретседателот на германската служба за временски услови Паул Бекер.
Фотографија: picture-alliance/dpa/S. Hoppe
6 фотографии1 | 6
На пример во 2020 година, Државниот совет – највисокото тело во италијанскиот правосуден систем, одлучи дека локалните власти задолжени за управување со шумите во Тоскана не може да ги сечат дрвјата без да добијат дозвола од Специјалното биро за надзор на животната средина со што дополнително поради бирократски причини целата постапка се успори.
На 1 август пак пожар во Пињета Данунцијана, борова шума околу градот Пескара принуди 800 луѓе да ги напуштат домовите. Десетици беа повредени, вклучително и едно пет годишно девојче, а туристите беа приморани да ги напуштат одморалиштата поради наближувањето на пламените јазици до туристичките комплекси.
„Проблемот беше што Пињета Данунцијана со закон е заштитен ‘природен резерват’ поради што не може да се управува со него и покрај предупредувањата на агрономите. Поради тоа не можеше навреме да се спречи ширење на пожарот, при што изгоре голема површина“, вели градоначалникот на Пескара, Карло Маси.
Пропуштена можност за финансирање
Според здруженијата за заштита на животната средина, Италија не требало да ја пропушти можноста да пренасочи за заштита на шумите дел од средствата добиени преку планот на Европската Унија - NextGenerationEU, наменет за економско опоравување на земјите членки од пандемијата на Ковид19. Италија доби најмногу - 235,14 милијарди евра од фондот.
Како климатските промени се одразуваат во Европа?
Европскиот парламент прогласи „климатскa вонредна состојба“, бидејќи Европа доживеа екстремни временски услови- од рекордните топлотни бранови, па сè до катастрофални поплави. Дали за тоа се виновни климатските промени?
Фотографија: picture-alliance/S. Ziese
Рекордни топлотни бранови
Во летото 2019 година се забележани топлински рекорди низ целиот европски континент. Во јули, во Германија беше измерена највисоката температура досега од 42,6 Целзиусови степени. Франција го урна својот рекорд на горештина двапати во 2019 година, со највисока измерена температура од 46 Целзиусови степени во јули. Климатските промени ја зголемуваат фрекфенцијата на топлотните бранови.
Во ноември 2019 година, италијанскиот град архипелаг Венеција доживеа повеќе поплавувања и високо ниво на водата од 1,5 метри, кое беше достигнато трипати во една недела, за прв пат во историјата. Прогнозираното покачување на нивото на морето како резултат на климатските промени може во иднина да ги направи овие настани уште почести.
Фотографија: Getty Images/AFP/M. Medina
Шумски пожари во Шпанија
Истиот топлотен бран што донесе рекордни температури во Франција ги предизвика најлошите шумски пожари кои ја погодија Шпанија во последните 20 години. На шпанскиот остров Гран Канарија, пожарите во август го уништија националниот парк на популарниот туристички остров. Повисоките температури и сувиот воздух како резултат на климатските промени го зголемуваат ризикот од пожари.
Фотографија: Reuters/B. Suarez
Германските шуми изумираат
Комбинацијата од суша, невреме и екстремна топлина ги осиромашува германските шуми. Според БДФ, група за заштита на шумите, во Германија, повеќе од 1 милион дрва умреле од 2018 година. „Ова веќе не се поединечни невообичаени временски настани. Ова се климатските промени“, вели претставник на БДФ.
Фотографија: picture-alliance/dpa/T. Frey
Исчезнуваат глечерите на Алпите
Глечерот на италијанската страна на Мон Блан доживеа забрзано топење во 2019 година. И ентузијастите одржаа „погреб“ за глечерот Пизол на швајцарските Алпи, кој речиси целосно исчезна. Научниците велат дека климатските промени го забрзуваат топењето на глечерите на Алпите.
Фотографија: AFP/F. Coffrini
Сушата влијае врз производството на храна
Сушата во Германија две години по ред силно ги погоди земјоделците. Во 2018 година, рекордната суша предизвика големи загуби кај земјоделските култури, а топлотните бранови во 2019 година, дополнително ги оштетија земјоделските култури. „Климатските промени значат почести суши и екстремни временски услови во Германија“, изјави потпретседателот на германската служба за временски услови Паул Бекер.
Фотографија: picture-alliance/dpa/S. Hoppe
6 фотографии1 | 6
Но во Националниот план за обнова и одржливост (ПНРР) поднесен од италијанската влада за користење на овие фондови „ниту едно евро не е предвидено за шумите“, вели Марко Бусоне, претседател на Националното здружение на општини, локални заедници и планински ентитети (УНЦЕМ).
Во 2018, италијанската влада пак усвои иновативен закон за управување со шуми кој според Бусконе е „еден од најдобрите во Европа“. Но, проблемот е што овој закон не се спроведува соодветно поради недостаток на ресурси кои според УНЦЕМ треба да бидат најмалку 100 милиони годишно. „Ова е апсурдна ситуација за земја со толку шуми како Италија,“ констатира Бусконе.