Цунамито на индонезискиот брег однесе над 370 животи, а преку 1500 луѓе се повредени. Зошто властите не сметале со опасноста? Одговор дава научникот Јерн Лаутерјунг.
ДВ: Дали оваа катастрофа, на околу сто километри западно од индонезискиот главен град Џакарта, некако се насетуваше?
Јерн Лаутерјунг: Според сѐ, цунамито е предизвикано од ерупција на вулканот Анак Кракатау. Претходно можеа да се утврдат вулкански и сеизмички активности, но многу е тешко да се предвиди дали поради тоа ќе се појави и цунами.
Зошто не функционираше системот за рано предупредување?
Системот за рано предупредупредување се концентрира на земјотреси од едноставна причина што 90 проценти од сите цунами на кои сме сведоци се резултат на силни земјотреси со магнитуда од 6,5 до 7 степени или повеќе. При мали сеизмички активности, како во овој случај, системот за рано предупредување не се вклучува, затоа што би имало премногу лажни аларми. И, затоа што вообичаено помали сеизмички активности не предизвикуваат цунами.
Јерн ЛаутерјунгФотографија: GFZ
Дали сега, по актуелниве настани, тоа ниво од 6,5 степени би морало да се снижи, или тоа нема смисла?
Не, тоа вопшто нема смисла, поради тоа што сеизмички активности од 4 до 5 степени во Индонезија се мерат речиси секојдневно на различни места, така што тоа би довело до многу лажни аларми. Уште еднаш ќе повторам - речиси сите цунами на кои све сведоци се предизвикани од силни земјотреси, а само 10 проценти од сите цунами се резултат на вулкански активности или лизгање на земјиште. Поради тоа прагот е толку високо поставен.
Сметате ли дека е можно повторно да има цунами во наредните денови?
Не, не верувам.
Што им советувате на жителите?
Тоа е тешко прашање. Пред отприлика точно три месеци, на 28 септември, се случи Сулавеси-цунамито, со над 2.000 жртви. Тоа беше цунами предизвикано од лизгање на земјиштето. Сакам да кажам дека во месеците или годините потоа на луѓето може само многу да им се објаснува и да им се зголеми знаењето, со цел да сфатат дека вакви работи може повторно да се случат. Да сфатат дека нема стопроцентна безбедност, дури и кога постои систем за рано предупредување.
Значи Вашиот заклучок е дека вакви несреќи и во иднина нема да можат да се спречуваат?
Тоа никогаш и не беше интенцијата со системот за рано предупредување. Сосема беше јасно дека секогаш може да се случат катастрофи со повредени и загинати. Сиостемот за рано предупредување се обидува да ги минимизира штетите или катастрофите. Но, сосема да се избегнат е невозможно.
Јерн Лаутерјунг е гео-истражувач во Германскиот геолошки истражувачки центар (ГФЦ)
Земјотреси кои го потресоа светот
Од големите земјотреси во Антиохија во 342 и 526 година, до денес, историјата памети огромни потреси кои неретко биле проследени и со гигантски цунами бранови во некои делови од светот.
Фотографија: picture-alliance/D. Nucci/NurPhoto
Централна Италија во рушевини
Последниот голем земјотрес во Европа се случи во централна Италија. Земјотресот кој удри на 24 август годинава однесе 256 животи, и остави повеќе од 40 илјади луѓе без покрив над главата.
Фотографија: picture-alliance/dpa/M. Gambarini
Лабрадорот Лео
Лабрадорот Лео беше поздравен од папата Франциско на 3 септември годинава за време на беатификацијата на Мајка Тереза. Лабрадорот стана инстант-херој откако во урнатините од земјотресот пронајде четиригодишно дете.
Фотографија: picture alliance/AP Images/L'Osservatore Romano
Танзанија
Земјотрес со јачина од 5,7 степени го погоди северозападниот регион на Танзанија на 10 септември годинава. Во катастрофата загинаа најмалку 16 луѓе, а 250 беа повредени.
Фотографија: Imago/Xinhua
Вежби за децата во Јапонија
Јапонија е екстремно трустно подрачје, и во минатото честопати беше погодувана од силни земјотреси. На 1 септември секоја година, кога се одбележува годишнината од големиот земјотрес од 1923 година, децата во основните училишта учествуваат во специјални вежби за заштита при земјотрес.
Фотографија: picture-alliance/dpa/M. Taga
Потрага по најблиските (Беичуан, Кина)
Мајка го оплакува својот син кој загина во катастрофалниот земјотрес кој ја погоди провинцијата Сичуан во Кина на 19 август 2008 година. Повеќе од 1,500 ученици и учители загинаа во земјотресот, кој севкупно однесе 69 илјади човечки животи.
Фотографија: Getty Images/China Photos
Катастрофата во Хаити
На 12 јануари 2010 година, Хаити беше погоден од катастрофален земјотрес со магнитуда од 7 степени. Над 200 илјади луѓе загинаа во природната катастрофа, а речиси три милиони луѓе беа погодени. Главниот град Порт-о- Принс беше срамнет со земја.
Фотографија: picture alliance/dpa
Земјотресот во Суматра
На 26 декември 2004 година разурнувачки земјотрес со јачина од 9,2 степени го погоди западниот брег на Суматра, во Индискиот Океан. Земјотресот и бројните цунами бранови кои се подигнаа како последица од него однесоа 230 илјади животи во 14 земји. Тоа е третиот најсилен земјотрес забележан во историјата и истовремено, удар со најдолго траење- меѓу 8 и 10 минути.
Фотографија: Getty Images/S. Platt
Музафарабад, Кашмир
Потресот чиј епицентар беше кај градот Музафарабад во Пакистан во октомври 2005 година опфати регион од 30 илјади квадратни километри. Во непосредната околина загинаа 84 илјади луѓе. Земјотресот беше со јачина од 7,6 степени.
Фотографија: AFP/Getty Images/F. J. Brown
Л' Аквила- земјотрес и одговорност
Земјотресот во Л'Аквила, во централна Италија од 6 април 2009 година, однесе 308 човечки животи. Бројни контроверзи следеа по катастрофата, откако 6 научници и еден државен службеник беа осудени на затворски казни поради тоа што не предупредиле на опасноста од земјотресот. Во 2014 година, пресудите на научниците им беа укинати.
