Власта и опозицијата со спротивставени пораки околу можноста за избори во првиот момент по стивнувањето на епидемијата. Одлуката ќе се носи низ консултации.
Реклама
Да има избори во првата поволна прилика летово, или тие да се планираат наесен, но со ризик дека не ќе можат да се одржат ако се појави втор бран на Ковид-19? Аспектите на оваа дилема предизвикааа спротивставени ставови на најголемите партии од власта и опозицијата. Во моментов земјата бележи пад на бројката на новозаболени од Ковид -19, епидемиолозите се задоволни што „кривата е израмнета“, и се навестува нов сет на олабавување на мерките од идната недела.
„Земјата мора да ја искористи првата можност за одржување предвремени парламентарни избори", изјави вчера лидерот на владејачкиот СДСМ, Зоран Заев. Според него, кога нема функционално Собрание, а изборите не се одржаа во законскиот рок, обновата на државата мора да го направат оние што ќе добијат доверба од граѓаните.
Како функционира Собранието?
Собранието е носител на законодавната власт во Македонија, а една од основните задачи на собранискиот состав е донесувањето на законите.
Фотографија: Petr Stojanovski
Законодавна власт
Носител на законодавната власт во Македонија е Собранието. Пратениците кои го сочинуваат се избираат на општи и непосредни парламентарни избори и нивниот број може да биде од 120 до 140, но од првите избори досега, нивниот број е 120. Пратениците во Собранието се избираат со мандат од 4 години. Предвремено распуштање пред истекот на мандатот е можно доколку мнозинството пратеници гласаат за тоа.
Фотографија: Petr Stojanovski
Постојано заседание
Собранието е во постојано заседание и по конституирањето на пратеничкиот состав претседателот само ги известува пратениците за терминот и дневниот ред на седниците. Пратениците ја извршуваат својата функција преку учеството во пленарните седници и седниците на собраниските тела. Собраниските комисии немаат право да донесуваат одлуки, туку само да даваат мислења и предлози.
Фотографија: MIA
Надлежности
Надлежностите на Собранието и основните правила за неговото функционирање, се дадени во Уставот. Затоа тоа што не постои Закон за Собрание, деталите околу постапката за неговата работа и неговите тела се регулирани со Деловникот за работа на Собранието.
Фотографија: MAKFAX
Како се носат законите?
Една од главните задачи на Собранието е носењето на закони. Законите ги претставуваат правилата во општеството и со нив на граѓаните им се гарантира некое право, им се забранува некое поведение, или им се наредува да постапуваат на одреден начин. Во зависност од видот на законите, тие можат да се донесат со просто, апсолутно, двотретинско (квалификувано) или двојно мнозинство.
Фотографија: Petr Stojanovski
Просто мнозинство
За законите кои се донесуваат со просто мнозинство потребно е позитивно да се изјаснат мнозинството од присутните пратеници во Собранието, но најмалку една третина од вкупниот број на пратеници, односно најмалку 41.
Фотографија: Petr Stojanovski
Апсолутно мнозинство
За да се донесе закон за кој е потребно апсолутно мнозинство, потребна е поддршка од страна на мнозинството од вкупниот број на пратеници во Собранието, односно најмалку 61 пратеници.
Фотографија: Petr Stojanovski
Двотретинско (квалификувано) мнозинство
Двотретинско или квалификувано значи дека за одреден закон е потребно позитивно да се изјаснат две третини од вкупниот број пратеници во Собранието. Ова значи дека законот е донесен кога за неговото донесување гласале 80 пратеници.
Фотографија: MIA
Двојно мнозинство
Двојно мнозинство е потребно за законите што се однесуваат на правата на заедниците (употреба на јазици, лични документи, употреба на симболи и сл.), Собранието одлучува со мнозинство гласови, при што е потребно да се изјасни и мнозинството од пратениците што припаѓаат на заедниците што не се мнозинство во Република Македонија, т.н. Бадентерово мнозинство.
Фотографија: Petr Stojanovski
Дефинирани со Уставот
Во Уставот на Република Македонија се точно прецизирани законите за кои се бара двотретинско мнозинство. Тоа се: Законот за грб, знаме и химна; Законот за организација на органите на државната управа; Законот за судови; Законот за локална самоуправа; Законот за одбрана и законите за судски постапки.
Фотографија: AFP/Getty Images/R. Atanasovski
9 фотографии1 | 9
Неговиот политички опонент, лидерот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски вчера повтори дека изборите не се во првите три приоритети на ВМРО-ДПМНЕ.
„Прв приоритет е како оваа пандемија да остане целосно зад нас. Втор приоритет е да ја застанеме на нозе економијата бидејќи таа живот значи. Третата работа е да ја вратиме самодовербата помеѓу македонските граѓани, бидејќи таа е изгубена“, рече Мицкоски по полагањето цвеќе на гробот на Гоце Делчев.
Тој изрази увереност дека ВМРО-ДПМНЕ ќе победи кога и да се случат тие избори.
„Но, ниту јас сакам бидам мандатар, а ниту пак ВМРО-ДПМНЕ да биде мандатар, а истовремено да ги брои илјадниците заболени од вирусот и десетиците кои за жал ќе ги изгубат своите животи. Избори ќе се случат тогаш кога ќе има услови за фер и демократски избори“, рече Мицкоски.
„За Мицкоски очигледно е најдобро друг да ја носи одговорноста, друг да брои жртви, додека тој вежба во теретана“, му реплицираа од СДСМ.
„Граѓаните не ја забораваат срамната изјава на Мицкоски на крајот од февруари, кога кажа дека ‘од СДСМ молеа Бога да се случи корона вирус за да не може ВМРО-ДПМНЕ да излегува со народот на протести'. Истиот тој Мицкоски само два месеца по несреќната и скандалозна изјава, се исплаши и бега од одржување на парламентарни избори. Мицкоски е соочен со неуспехот на неговите срамни, непатриотски напори да го одложи членството на Северна Македонија во НАТО, државата да не добие преговори со ЕУ, како и со пропаднатите подметнувања здравствените институциите да не успеат во справувањето со епидемијата, поради што знае дека е губитник. Мицкоски мандатар нема да биде никогаш, како што никогаш СДСМ нема да повлече потег спротивен од интересите на граѓаните“, одговорија од СДСМ.
Мицкоски: Експертите да најдат модус
И највата на претседателот на државата, Стево Пендаровски, дека ќе се одржи лидерска средба (меѓу 10-ти и 12-ти мај) пред истекот на вонредната состојба на 16-ти мај, на која ќе се разговара и за изборите, не ги стивна забелешките. Опозицијата смета дека фокусот треба да биде насочен, пред се, за справување со Ковид-19, со економското заживување на државата, и за резолуцијата на Бугарскиот парламент, а дури потоа „како четврти или подолен приоритет да се зборува како до следните парламентарни избори". Мицкоски изјави дека се надева оти потоа ќе следи еден состанок на експертите (правни), како што тоа било и минатиот пат.
„Тие да најдат начин, модус вивенди, како да продолжиме да функционираме врз основа на тој политички договор, а во согласност со Уставот и законите“, изјави Мицкоски.
Каде сѐ демне коронавирусот?
Коронавирус насекаде! Можеби дури и на пиперките, билетот за возење, сопственото домашно милениче. Што воопшто смеам да допирам? Ова вознемирувачко прашање си го поставуваат многумина. Еве неколку смирувачки одговори:
Досега познатите коронавируси остануваат опасни на површини како кваките околу четири-пет денови. Како и другите инфекции преку капки и SARS-CoV-2 се пренесува преку рацете и површините кои се допираат често во текот на денот. Иако вирусот е нов и затоа е прилично непознат, експертите сметаат дека и за него важат многу резултати од истражувања на други, веќе познати коронавируси.
Затоа, треба да се биде претпазлив и кога се руча во кантината на работното место - доколку таа одамна не е веќе затворена. Коронавирусите во основа можат преку кивање или кашлање на инфицирано лице да завршат на приборот за јадење или чиниите. Германскиот институт за проценка на ризици (БфР) меѓутоа пишува дека „досега не се познати инфекции со SARS-CoV-2 кои се појавиле со ваков начин на пренос“
Фотографија: picture-alliance/dpa/J. Kalaene
Страв од увозна стока?
Дали родителите мора да се плашат од инфекција преку играчки од увоз? Не, велат од БфР. Досега нема случаи на инфицирани лица за кои е докажано дека се заразиле преку увезени играчки или друга стока. Експертите сметаат дека вирусите немаат голема стабилност при промена на животната средина. Предизвикувачот на болеста е опасен повеќе денови пред сѐ во услови на студ и голема влажност на воздухот.
Фотографија: picture-alliance/dpa/S. Gollnow
Пакети полни вируси
Коронавирусите кои го напаѓаат човекот не се особено стабилни на суви површини. Со оглед на тоа што стабилноста на вирусите надвор од човечкиот организам зависи од могу фактори, како темпертурата и влажноста на воздухот, БфР ја смета инфекцијата по пошта за „главно неверојатна“. Сепак, институтот признава дека сѐ уште не располага со точни податоци за SARS-CoV-2.
Фотографија: picture-alliance/dpa/M. Becker
Вирусен пинг-понг со домашното милениче?
Дали моето куче може да ме зарази мене или јас да го заразам него? Ризикот домашните миленичиња да се заразат од коронавирус е оценет како низок од страна на експертите. Но, тој не може сосема да се исклучи. Самите животни не покажуваат симптоми, значи не заболуваат. Но, доколку се инфицирани тие може преку својот здив, плунка, повраќање, урина да го пренесуваат вирусот.
Фотографија: picture-alliance/dpa/AP/A. Tarantino
Опасен зеленчук?
Пренесување на SARS-CoV-2 преку контаминирани прехранбени продукти, според БфР, не е веројатно. Досега нема докажани случаи на инфицирање на ваков начин. Темелно миење на рацете пред подготовка на оброкот, и во времиња пред и по коронавирусот, е нешто што се подразбира. Со оглед на тоа што вирусите се чувствителни на топлина, загревањето на намирниците натамошно го намалува ризикот од инфекција.
Досега познатите САРС и МЕРС коронавируси не сакаат топлина, но се прилично отпорни на студ. Тие може да останат опасни дури две години на температури од минус 20 степени Целзиусови. БфР меѓутоа смирува: досега нема укажувања за ланец на инфекции со SARS-CoV-2 преку конзумирање храна, вклучително и замрзнати продукти.
Избувнувањето на КОВИД-19 има и едно добро: Кина забрани храна од диви животни. Сѐ укажува на тоа дека новиот коронавирус врз човекот е пренесен од лилјаци. Лилјаците за тоа не се виновни, зашто веројатно завршиле во супа против своја волја. Но, борбата против SARS-CoV-2 ќе трае многу подолго и ќе биде потешка од ослободувањето од храна од диви животни.
Фотографија: picture-alliance/Photoshot/H. Huan
8 фотографии1 | 8
Од ВМРО-ДПМНЕ во повеќе наврати се изјаснија против избори пред конечно сузбивање на епидемијата, а го обвинија раководството на СДСМ за лицемерие и неодговорност.
„Радмила Шекеринска, СДСМ и Зоран Заев се лицемерни. Нив не ги интересира здравјето на граѓаните ниту пак економската катастрофа со која што се соочува стопанството во Македонија. Нив ги интересира само како да го намалат изборниот пораз, нова амнестија на криминалот и дополнително исцрпување на буџетот каде што успеаjа да испумпаат 120 милиони евра за само три месеци. На изборите, кога и да се случат, неминовен е поразот на погубните политики на двоецот Заев и Шекеринска. Граѓаните јасно гледаат дека власта на Заев е неспособна и неодговорна и крајно лошо ги менаџира последиците од економската и здравствената криза поради коронавирусот“, обвинија од опозицијата.
Шекеринска: Одлука низ консултации
Вицепремиерката и министерка за одбрана, Радмила Шекеринска, одговарајќи на новинарско прашање за изборите, нагласи дека во моментов целиот свет се справува со последиците на Ковид-19, но и за втората фаза на епидемијата, која сите ја очекуваат во втората половина на годината. „Несериозно е како држава и ние тоа да не го правиме. Во моментов имаме вонредна состојба, и имаме Собрание кое е распуштено. Сметаме дека врвна одговорност е државата да обезбеди функционирање на своите институции и да се подготви за вториот бран на епидемијата. Затоа нашиот став беше - веднаш штом ќе се создадат услови, веднаш штом епидемијата ќе ни даде шанса да ги организираме изборите, тоа и да го направиме. И навистина се чудам на партии кои многу зборуваа за избори, а бегаат од избори и од било каква најава да дискутираме на оваа тема“, одговори Шекеринска.
Таа нотираше дека во тек на 6 дена, ВМРО-ДПМНЕ излегло со два сосема спротивни става по вонредната состојба.
Од Азија кон Европа: Походот на заштитните маски против коронавирус
Прво важеа за неефикасни и збунувачки, но се‘ повеќе земји во меѓувреме воведуваат правило за носење заштитни маски против ширењето на коронавирусот. За победоносниот поход на маските, започнат во Азија.
Фотографија: picture-alliance/dpa/U. Zucchi
Ракавици, мобилен телефон, заштитна маска
Дали и во Германија ќе се воведе обврска за носење заштитна маска? По консеквентната употреба во Азија, институтот Роберт Кох препорача нејзино носење и во Германија. Јена е првиот град кој ја водведе оваа мерка, од 6 април во супермаркетите и јавниот сообраќај таму таа е задолжителна. Како заштита се прифаќа и шал или марамче на устата.
Фотографија: Imago Images/Sven Simon/F. Hoermann
Подарок за пожарникарите
Со оглед на големиот недостиг на заштитни маски, луѓето и институциите се снаоѓаат и сами. На Јутјуб и на Твитер под хаштагот „maskeauf“ многумина демонстрираат колку е едноставно да се изработи маска. Меѓу нив е и професионалната шивачка од Државниот театар Котбус, Керстин Бохов. Маските кои ги изработува оваа костимографка се наменети за пожарникарската служба и за Црвениот крст во Германија.
Фотографија: picture-alliance/dpa/P. Pleul
Плетени маски
Уметничката Манша Фридрих плете маски за заштита од коронавирус. Нејзините маски се украсени со мотиви на насмеани лица, животни, сонце. Внатрешната страна на маските може да се менува. Уметничката од Хановер не дозволува корона-кризата да ѝ го расипе расположението.
Чешка и Словачка се отидени чекор понапред, таму уште на средината на март е воведена обврска за носење заштитни маски. Оној кој влегува во супермаркет или градски превоз, мора да носи маска. Словачката претседателка Зузана Чапутова и премиерот Игор Матович предничат со добар пример. И Австрија во меѓувреме воведе обврска за носење маски во супермаркет.
Фотографија: Reuters/M. Svitok
Будење на пролетта во Кина
Во Кина заштитните маски одамна се задолжителни за граѓаните. Оваа двојка, без оглед на кризата со коронавирус и ригидните контроли, не сака да се откаже од романтика. Двајцата занесено танцуваат на пролетното сонце и сигурно забораваат на сите останати околу себе.
Фотографија: AFP
Израел не дозволува исклучоци
И во Израел во сила се драстични ограничувања на движењето, кои ги воведе премиерот Бенјамин Нетанјаху, а се контролирани од полицијата и од војската. Кон нив мора да се придржуваат и ортодоксните Евреи. Во квартот Меа Шерим во Ерусалим, еден вооружен полицаец му наложува на својот ултраортодоксен сограѓанин да се прибере дома.
Фотографија: picture-lliance/dpa/I. Yefimovich
Уметност во Појасот Газа
Во густо населениот Појас Газа, уметниците се обидуваат да ги мотивираат граѓаните. Во квартот Шујаија, тие украсуваат заштитни маски со различни мотиви. Владата во Појасот Газа воведе ограничување за движењето на населението и забрана за одржување на сите манифестации. И т.н. „Марш на враќањето“, кој секоја година преку масовни протести се одржува на границата кон Израел, годинава е откажан.
Фотографија: Imago Images/ZUMA Wire/A. Hasaballah
Колумбиски „силници“
Во Колумбија на маските доминираат драстични и впечатливи мотиви. Вилиците на маските на двајцата полицајци се чини се инспирирани од колосот Хулк. Хулк е главната фигура во стрипот на Стен Ли и Џек Кирби, објавен во 1962 година. Приказната за неверојатниот Хулк е адаптирана во бројни филмови и серии.
Фотографија: AFP/L. Robayo
Макрон ќе се справува со недостигот од маски
Францускиот претседател посети фабрика за производство на заштитна облека и маски во Сент-Бартоломи д‘Анжу. Стотици лекари ја критикуваат владата што не набави доволни количини заштитна облека во време на епидемијата на коронавирус, но многумина од нив сепак работат, дури и без заштита. Емануел Макрон планира потребата од заштитна опрема да ја покрие со домашно производство до крајот на годинава.
Фотографија: Getty Images/AFP/L. Venance
9 фотографии1 | 9
„Прво нивниот претседател тврдеше дека втората вонредна состојба тој не можел да ја разбере, за потоа потпретседателот на неговата партија да вели дека е неопходно вонредната состојба да продолжи. Станува јасно дека не се грижат за епидемијата, не се грижат за граѓаните, туку единствената цел е да ја избегнат опасноста за нив наречена избори. Свесни се дека граѓаните ги памтат не само поранешните политики, туку памтат и дека во период на епидемија тие се трудеа да тераат политика, а не да помагаат на државата да се справи со ова зло. Одлуката нема да ја носиме лесно, одлуката ќе ја носиме низ консултации, меѓутоа не сакаме државата да влезе и во вториот бран на можната епидемија во втората половина на годината без Собрание и без целосно функционални институции во полн капацитет. Затоа сметаме дека се неопходни избори", образложи Шекеринска.
Уставниот суд утре ќе одлучува дали ќе го прифати предлогот на еден нејзин член, Судот по службена должност да поведе постапка за укинување на одлуката за распуштање на Собранието од 16-ти февруари. Лидерот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, рече дека иницијативата во Уставниот суд ќе ја коментира по евентуалната одлука. И од кабинетот на претседателот на Собранието, изјавија дека ќе го кажат ставот откако ќе се изјасни Уставниот суд.