Виктор Орбан ја укина „неограничената вонредна состојба” а со тоа се откажа од правото да владее со декрети. Критичари сметаат дека тоа е само маневар и укажуваат на новиот закон кој на премиерот му ги дава истите права.
Реклама
Кога унгарскиот премиер Виктор Орбан кон крајот на март заради корона-кризата воведе временски неограничена вонредна состојба реакцијата на меѓународната заедница беше недвосмислена. Затоа што таа „посебна вонредна состојба” на Орбан му овозможуваше да владее со декрети, односно без контрола од владата и парламентот. Унгарија, тоа така многумина го доживеаа, беше претворена во диктатура.
Извинување за клевета
По неполни два месеци унгарскиот премиер и неговата влада, неочекувано за критичарите, објавија дека „временски неограничената” вонредна состојба ќе биде укината кон крајот на јуни. Истовремено се нагласува дека се очекува сите оние кои неосновано ја нападнале Унгарија со „неосновани политички обвинувања” да се извинат јавно за клеветата. Како што се соопштува, Унгарија во ниту еден случај не станала диктатура, туку вонредната состојба била воведена со цел борба против пандемијата на корина-вирусот. И тоа успешна борба и затоасе укинува вонредната состојба.
Тоа унгарскиот парламент го стори во вторникот (16.6.) – специјалната вонредна состојба е окончана. Одлуката веројатно ќе стапи на сила в четврток (18.6).
Се очекуваше дека Орбан ќе ја држи вонредната состојба најрано до есеноска или до крајот на годината зада може и натаму да владее со земјата по свое. Сега унгарскиот премиер на критичарите во странство и дома им ја трие под нос одлуката на парламентот: „Сите оние овде и во странство кои вриштеа ‘диктатура’ сега може јавно да се извинат”, порача Орбан преку Фејсбук.
Орбановата мачка во вреќа
Во реалноста укинувањето на вонреднатасостојба е мачка во вреќа. Имено, истовремено со укинувањето на вонредната состојба унгарскиот парламент изгласа нов закон за нов вид вонредна состојба - „медицинска состојба на опасност”. Тој на премиерот му дава повторно право да владее со декрети и тоасо уште помалку можности за контрола отколку што беше случај до сега.
Коронавирус: Кога маката ќе те направи инвентивен
И во иднина ќе треба да живееме со пандемијата на коронавирус. Но, добро е што во меѓувреме има толку многу идеи кои ни го олеснуваат секојдневието со вирусот - иако на некои треба допрва да се навикнуваме.
Фотографија: JF Group GmbH
Добар апетит на вечера во стакленик
Конечно може да се отиде некаде на вечера: рестораните се повторно отворени по повеќе недели пауза. Во Културниот центар Медиаматик во Амстердам гостите можат да јадат во мали „оранжерии“, стаклени куќички, добро заштитени од ветар, временски прилики и коронавирусот кој евентуално може да им го пренесат други посетители. Концептот има добар прием, до крајот на јуни се резервирани сите маси.
Фотографија: picture-alliance/AP Photo/P. Dejong
Во ресторан со стаклена преграда на масите
Во многу ресторани пак на масите се поставува стаклена преграда, како оваа во „Гага кафе“ во Милано. Гостите при јадењето се заштитени од останатите со вграден плексиглас и од поторот меѓу масите, заради намалување на опасноста од инфекција. Заштитна маска сепак е обврска, барем додека не се јаде.
Фотографија: picture-alliance/dpa/C. Furlan
Фризерски салони со заштита
Посебни правила во време на пандемијата на коронавирус важат и во фризерските салони. Заштитни маски за уста за фризерите и муштериите, и овде мијалниците се одделени со стаклена преграда. Нема веќе кафе додека се чека во салонот, долго задржување е табу. На муштериите ионака им е важно само повторно да имаат добра фризура.
Фотографија: Imago Images/J. Tack
Судбоносното „да“ пред гостите во автомобили
Кој вели дека свадбите во време на корона мора да бидат без гости? Во едно автокино во Диселдорф младенците склопија брак додека гостите ја следеа церемонијата ѕиркајќи преку шофершајбните од нивните автомобили. На крајот на венчавката следеше бучно свирење со автомобилските сирени. Ова беше прва германска свадба во автокино.
Фотографија: picture-alliance/dpa/F. Strauch
„Црни острови“ во канцеларијата
Вака би можело да изгледа бирото на иднината: црни обележани простори на подот покажуваат колку можете да им се приближите на колегите, без да го прекршите правилото за дистанца од два метри. Преградите од плексиглас зад мониторите даваат дополнителна заштита. Но, за оваа визија на „футуристичката канцеларија“ од една филијала во Амстердам е потребно пред сё едно - многу простор.
Фотографија: Reuters/Cushman/Wakefield
Ред при чекањето
Не само во затворен простор, туку луѓето и надвор во идните месеци мора да држат меѓусебно растојание. На станица на метрото во францускиот град Ница стапалките во кругови покажуваат каде смеат да стојат патниците кои чекаат. Слични примери има низ цел свет. Но, и на ваков начин не може да се спречи турканица при влегувањето.
Фотографија: Reuters/E. Gaillard
Едносмерно движење
И во трговските улици во Данска луѓето треба да се движат по определени правила. Исто како и во автомобилскиот сообраќај, во Аалбог важи и за пешаците - секогаш движи се на десната страна. Целта е така да се избегнат премногу блиски средби. Дали тоа навистина функционира, барем на прв поглед, според оваа фотографија, е сомнително.
Фотографија: Reuters/H. Bagger
Живот во шише
Во густо населениот Хонгконг, некои луѓе со пресечено пластично шише не само што се погрижуваат за држење физичка дистанца, туку обезбедуваат и целосна заштита на лицето од евентуални капки кои содржат вирус. Мора да се признае, не изгледа баш удобно, но барем е евтин пронајдок.
Фотографија: AFP/A. Wallace
Направа за отворање врата
Држење физичко растојание е едно, избегнување инфекција преку површини е друго. Многу луѓе при влегувањето во лекарски ординации или јавни тоалети затоа ја отвораат вратата со лакт, но постои и нешто подобро. Овој „отворач на врати“ го решава проблемот, барем така тврди производителот.
Фотографија: JF Group GmbH
9 фотографии1 | 9
Досегашната вонредна состојба ако ништо друго, на крајот на март мораше да ја потврди парламентот. Дури потоа Орбан доби право да владее неограничено. Според новиот нацрт, медицинска состојба на опасност или вонредна состојба може да прогласи и главниот лекар во Јавно здравје, без консултации со парламентот.
Медицинската вонредна состојба во тој случај автоматски трае шест месеци, но владата во секој момент може да ја продолжи. За тоа време таа може да носи декрети кои не се во склад со постоечките закони, а единственото тело пред кое одговара е парламентарниот Одбор за здравство.
Аларм за тревога
Најважните унгарски организации за заштита на човековите права веќе алармираат. „Укинувањето на актуелната вонредна состојба е чиста оптичка измама”, се наведува во заедничката изјава на Хелсиншкиот комитет за човекови права, Друштвото за слободи и права и Амнести интернешнл за Унгарија.
„Ако биде прифатен нацрт законот во сегашната форма владата може повторно неограничено да владее со декрети, овој пат и без минимална контрола во склад со Уставот”, се предупредува во заедничката изјава.
Од Азија кон Европа: Походот на заштитните маски против коронавирус
Прво важеа за неефикасни и збунувачки, но се‘ повеќе земји во меѓувреме воведуваат правило за носење заштитни маски против ширењето на коронавирусот. За победоносниот поход на маските, започнат во Азија.
Фотографија: picture-alliance/dpa/U. Zucchi
Ракавици, мобилен телефон, заштитна маска
Дали и во Германија ќе се воведе обврска за носење заштитна маска? По консеквентната употреба во Азија, институтот Роберт Кох препорача нејзино носење и во Германија. Јена е првиот град кој ја водведе оваа мерка, од 6 април во супермаркетите и јавниот сообраќај таму таа е задолжителна. Како заштита се прифаќа и шал или марамче на устата.
Фотографија: Imago Images/Sven Simon/F. Hoermann
Подарок за пожарникарите
Со оглед на големиот недостиг на заштитни маски, луѓето и институциите се снаоѓаат и сами. На Јутјуб и на Твитер под хаштагот „maskeauf“ многумина демонстрираат колку е едноставно да се изработи маска. Меѓу нив е и професионалната шивачка од Државниот театар Котбус, Керстин Бохов. Маските кои ги изработува оваа костимографка се наменети за пожарникарската служба и за Црвениот крст во Германија.
Фотографија: picture-alliance/dpa/P. Pleul
Плетени маски
Уметничката Манша Фридрих плете маски за заштита од коронавирус. Нејзините маски се украсени со мотиви на насмеани лица, животни, сонце. Внатрешната страна на маските може да се менува. Уметничката од Хановер не дозволува корона-кризата да ѝ го расипе расположението.
Чешка и Словачка се отидени чекор понапред, таму уште на средината на март е воведена обврска за носење заштитни маски. Оној кој влегува во супермаркет или градски превоз, мора да носи маска. Словачката претседателка Зузана Чапутова и премиерот Игор Матович предничат со добар пример. И Австрија во меѓувреме воведе обврска за носење маски во супермаркет.
Фотографија: Reuters/M. Svitok
Будење на пролетта во Кина
Во Кина заштитните маски одамна се задолжителни за граѓаните. Оваа двојка, без оглед на кризата со коронавирус и ригидните контроли, не сака да се откаже од романтика. Двајцата занесено танцуваат на пролетното сонце и сигурно забораваат на сите останати околу себе.
Фотографија: AFP
Израел не дозволува исклучоци
И во Израел во сила се драстични ограничувања на движењето, кои ги воведе премиерот Бенјамин Нетанјаху, а се контролирани од полицијата и од војската. Кон нив мора да се придржуваат и ортодоксните Евреи. Во квартот Меа Шерим во Ерусалим, еден вооружен полицаец му наложува на својот ултраортодоксен сограѓанин да се прибере дома.
Фотографија: picture-lliance/dpa/I. Yefimovich
Уметност во Појасот Газа
Во густо населениот Појас Газа, уметниците се обидуваат да ги мотивираат граѓаните. Во квартот Шујаија, тие украсуваат заштитни маски со различни мотиви. Владата во Појасот Газа воведе ограничување за движењето на населението и забрана за одржување на сите манифестации. И т.н. „Марш на враќањето“, кој секоја година преку масовни протести се одржува на границата кон Израел, годинава е откажан.
Фотографија: Imago Images/ZUMA Wire/A. Hasaballah
Колумбиски „силници“
Во Колумбија на маските доминираат драстични и впечатливи мотиви. Вилиците на маските на двајцата полицајци се чини се инспирирани од колосот Хулк. Хулк е главната фигура во стрипот на Стен Ли и Џек Кирби, објавен во 1962 година. Приказната за неверојатниот Хулк е адаптирана во бројни филмови и серии.
Фотографија: AFP/L. Robayo
Макрон ќе се справува со недостигот од маски
Францускиот претседател посети фабрика за производство на заштитна облека и маски во Сент-Бартоломи д‘Анжу. Стотици лекари ја критикуваат владата што не набави доволни количини заштитна облека во време на епидемијата на коронавирус, но многумина од нив сепак работат, дури и без заштита. Емануел Макрон планира потребата од заштитна опрема да ја покрие со домашно производство до крајот на годинава.
Фотографија: Getty Images/AFP/L. Venance
9 фотографии1 | 9
Новиот закон за цел ја поставува борбата со епидемијата, а исто така на владата ù се наложува правилото на „умереност” во носење на декретите, но последните месеци покажаа дека не се придржуваше ни до едното, ни до другото. Од крајот на март Орбан издаде преку 200 декрети. На тоа треба да се додаде и речиси иста количина одредби од различни министерства, што сѐ заедно прави прилично непрегледна количина законски мерки. Многу од нив не служат на борбата против епидемијата, туку на сосем различни политички и економски цели.
Укината парламентарната контрола
Претприемачите од кругот на премиерот во тој период добија лукративни владини налози. Протокот на информации за медиумите е ограничен во голема мера, а заштитата на податоците изгуби на значење. На локалните власти им се одземени даночните приходи и останатите можности за полнење на касите што пред сѐ се однесува на градовите и општините каде владее опозицијата. Против опозицијата е насочена и мерката намалување на средствата за финансирање на партиите бидејќи кампања финансирана од даноци во Унгарија води само Орбановата влада, а не неговата партија Фидеш.
Мате Сабо, правен експерт при невладината организација Друштво за права и слободи, за ДВ вели дека се работи за “недвосмислена злоупотреба на законот за вонредна состојба. Врз основа на тој закон донесени се многу декрети кои во земја со функционални контролни механизми не би биле возможни”, вели Сабо.
Нацрт законот за медицинска вонредна состојба се чини уште полош. “Ако се донесе тој закон, парламентарната контрола веќе нема да биде потребна. Таа нема ни да постои.”