Каков е односот кон бегалците и мигрантите во БиХ?
Ајдин Камбер
23 април 2019
Во БиХ во мометов има околу 4.000 мигранти и бегалци, а нивната најголема концентрација е во подрачјето на Унско-санскиот кантон.
Реклама
Властите во кантонот решението го гледаат во запирање на автобусите и возовите од кои ги симнуваат мигрантите и бегалците, кршејќи го нивното право на слобода на движење и ги протеруваат на ентитетска граница. Така беше и пред неколку дена кога на лице место беше репортерот на ДВ.
Во 23:12 возот од Сараево со околу 150 мигранти и бегалци пристигнува во Босанска отока. Подготвено го дочекаа припадниците на специјалната полиција на Унско-санскиот кантон. На локалното население не му се допадна тоа што ДВ известува за проблемите со бегалците и мигрантите и се обиде да го запре снимањето. „Ајде оди си ти реков. Имаш две минути. Не е важно кој сум јас, граѓанин сум. Оди си!“, се закануваше еден мештанин.
Неколку семејства со деца можеа да продолжат кон Бихаќ, додека другите мораат да слезат. Околу 140 лица организирано со автобуси ги носат на етнитетската линија на разграничување. Ги оставаат на магистралниот пат во целосна темнина, без храна, вода, медицинска помош...
Активностите ги спроведува Оперативна група за мигранска криза со цел да го намали приливот мигранти во Унско-санскиот кантон. Кога мигрантите тргнаа 100 метри по улицата на север ги вратија специјалци од Република Српска. Кога тргнаа на југ ги вратија припадниците на полицијата на УСК и остануваат на ничија земја. Очигледен пример за неспособност или за желба на сите нивоа на власт во БиХ да преземат или да водат грижа за мигрантите и за бегалците. Не само што сериозно ги кршат човечките права, туку ваквите акции досега не дадоа резултати.
Дали бегалската криза е завршена?
02:03
„Патувавме со воз и не' исфрли полицијата и не' донесе тука. Спиеме тука две ноќи, немаме вода ни храна“, раскажува Обаид, бегалец од Авганистан.
Бегалците и мигрантите главно сакаат да стигнат до земјите од западна Европа каде се надеваат дека ќе можат да работат и повторно да изградат живот. Во мир. „Сите ние имаме проблем во Авганистан, бидејќи таму има војна и е опсано. Талибанци, Даеш, ИД...“, вели Махмад Јакуб, бегалец од Авганистан
Тој и неговите сопатници прачаа дека ќе си ја пробаат среќата во наредните денови и ќе се обидат да пронајдат пат преку Хрватска до Италија.
Бегалци кои го сменија светот
Новиот претседател на САД го ограничи влезот за бегалците во земјата. Многу поранешни бегалци станаа светски познати музичари, актери, политичари или научници.
Фотографија: imago/Thomas Bielefeld
Алберт Ајнштајн
Познат по неговата Теорија за релативноста, германскиот Eвреин, добитник на Нобелова награда, Алберт Ајнштајн, бил во посета на САД во 1933. година кога му станало јасно дека не може да се врати во нацистичка Германија. Во една прилика тој напишал дека се чувствува како „привилегиран од судбината“ што живеел во Принстон, но речиси бил „засрамен што живеел во таков мир, додека останатите страдале“.
Фотографија: Imago/United Archives International
Марлен Дитрих
Германската пејачка и глумица Марлен Дитрих веќе беше ѕвезда и живееше во САД, кога го доби американското државјанство во 1939. година и ѝ сврте грб на нацистичка Германија. Проминентната бегалка говореше против Хитлер и настапуваше за војската на САД за време на војната. Истовремено, нејзините филмови беа забранети во Германија. Но таа кажа: „Родена сум како Германка и засекогаш ќе бидам тоа.“
Фотографија: picture-alliance/dpa
Хенри Кисинџер
Професор на Харвард и авторитет во областа на меѓународните односи-Кисинџер беше 56-от државен секретар на САД и одигра клучна улога во обликувањето на надворешната политика. Во 1938. година, Хенри Кисинџер, роден во Баварија, избега од Германија за да не се соочи со прогон од нацистите. Чувствата кон татковината останаа исти: „Германија никогаш не престана да биде дел од мојот живот“, изјави тој.
Родена во денешна Република Чешка, Медлин Олбрајт и нејзиното семејство дојдоа во САД во 1948. година кога комунистите ја презедоа власта во нејзината татковина. Таа почна да се занимава со политика и стана највисоко рангираната жена во владата на САД: Медлин беше првата жена државен секретар на САД (1997-2001).
Фотографија: Getty Images/AFP/S. Loeb
Џорџ Вајденфелд
Роден во Виена во 1919. година, лордот Џорџ Вајденфелд бил британски Евреин и издавач. Тој емигрирал во Лондон по анектирањето на Австрија од страна на нацистите. Бил соосновач на издавачка куќа и работел во кабинетот на првиот претседател на Израел. Го финансирал спасувањето на христијаните од Сирија и Ирак. „Не можам да го спасам светот... но имам долг за отплаќање“, се неговите зборови.
Фотографија: picture-alliance/dpa/N.Bachmann
Бела Барток
Унгарскиот композитор, виртуоз на пијано и колекционер на народна музика, Бела Барток, иако не бил Евреин, се спротивставил на подемот на нацизмот и прогонот на Евреите. Во 1940. година тој се преселил во САД. Тој еднаш изјавил: „Мојата главна идеја е братство на луѓето, над сите конфликти“.
Фотографија: Getty Images
Милош Форман
Иако веќе бил познат режисер во татковината, тој ѝ го свртел грбот на Чехословачка и се преселил во САД по Прашката пролет во 1968. година. Подоцна, Милош Форман режираше два меѓународно познати филмови, кои освоија Оскар.
Фотографија: picture-alliance/abaca/V. Dargent
Изабел Аљенде
Чилеанскиот претседател Салвадор Аљенде беше насилно симнат од власт со пучот од 1973. година. Ќерката на неговиот братучед, Изабел, избегала во Венецуела откако почнала да добива смртни закани. Таа подоцна се сели во САД. Нејзините романи се меѓународно признати класици на магичниот реализам, како „Куќата на духовите“ и „Ева Луна“.
Фотографија: Koen van Weel/AFP/Getty Images
Мириам Макеба
Мириам Макеба беше на турнеја во САД, кога властите во Јужноафриканската Република ѝ го поништија пасошот поради нејзино учество во кампањата против апартхејдот и подоцна ѝ забранија да се врати во државата. Нејзината песна „Пата пата“ беше светски хит во 1967. година. Легендарната пејачка живееше во САД и Гвинеја пред повторно да може да се врати во сопствената земја, една деценија подоцна.
Фотографија: Getty Images
Седечки бик
Лидерот на Сијуксите, Татанка Ијотаке – Седечки бик е еден од најпознатите поглавари на домородните Американци во историјата. Неколку години од животот ги поминал како бегалец во Канада, каде што заминал во 1877. година. Во 1881. година се враќа во САД, каде првично бил затворен, по што бил ослободен и вратен во резерват.
Фотографија: Imago/StockTrek Images
Невен Суботиќ
Како и неговиот колега, Ведад Ибишевиќ од Херта Берлин, играчот во Бундеслигата, Невен Суботиќ побегна од војната во БиХ како дете. Свесен за тешките животни услови, Суботиќ во 2012. година основа фондација за помош на луѓето во најсироманите делови на светот и пристап до чиста вода.