На 27.01. се одбележуваат 75 години од ослободувањето на концентрациониот логор Аушвиц. Анкета спроведена по нарачка на ДВ покажува: Германците сакаат да се одржи сеќавањето на ужасите од периодот на националсоцијализмот
Реклама
Пред 75 години, Црвената армија ги ослободи малкуте преживеани затвореници од концентрациониот логор Аушвиц. Таму беа убиени повеќе од еден милион луѓе, најголем број Евреи. Во 1996 година, на иницијатива на тогашниот германски претседател Роман Херцог, 27 јануари и официјално е прогласен за германски ден на сеќавање на жртвите на нацизмот. Во 2005 година и ОН го прогласија 27 јануари за Меѓународен ден на сеќавање на жртвите на холокаустот.
Во Германија, антисемитизмот во последните години повторно се разбуди. Зголемен е бројот на антисемитистички напади, а Евреите кои живеат во Германија сѐ повеќе се изложени на отворени напади на улица. Кулминација на сето ова беше нападот во Хале на 9 октомври 2019 година кога сторителите се обидоа на најголемиот еврејски празник Јом Кипур да влезат во синагогата и да убијат 51 верници кои присуствуваа на молитвата.
Колку во вакви времиња на Германците им е важна културата на сеќавање на Холокаустот: Дојче Веле од Институтот за истражување на јавното мислење „Инфратест димап“ побара да ја истражи оваа тема. Анкетата е направена на репрезентативен примерок од 1018 телефонски разговори, а резултатите според експертот Роберт Хајнрих се “во основа смирувачки“.
Поголемиот дел од Германците на прашањето „дали сметате дека за нацистичките злосторства се потсетува премногу, соодветно или премалку?", половина од анкетираните сметаат дека културата на сеќавање и односот кон минатото е соодветен и исправен. За секој четврти Германец ова е пренагласено, додека еден од шест Германци смета дека во Германија не се потсетува доволно на злосторствата од националсоцијализмот.
Второто прашање во студијата гласеше: „Неодамна некој изјави дека ’75 години по завршувањето на Втората светска војна треба да подвлечеме линија и веќе да не се занимаваме толку со ерата на националсоцијализмот.' Дали се согласувате со ова тврдење или не?" Јасно мнозинство од анкетираните, над 60% не се согласило со ваквото тврдење, додека 37 одсто од испитаниците смета дека ерата на националсоцијализмот треба да се остави во минатото.
Третиот сет прашања ја третира темата на конфронтација, односно соочување со нацизмот. Тројца од четири испитаници сметаат дека посетата на концентрационите логори Аушвиц или Бухенвалд во иднина треба да биде составен дел од училишната настава.
61% од испитаниците сметаат дека треба да се испита и улогата на сопствените семејства за време на нацизмот, додека 55% од учесниците во анкетата не смета дека политичките азиланти мора неопходно да се запознаени со злосторствата на националсоцијализмот.
Колку луѓето се пообразовани, толку е поголема поддршката кон културата на сеќавање
„Образованието помага!" Експертот Роберто Хајнрих вели, ова „беше првата реакција на еден мој колега кога ги виде резултатите од студијата." Кога ќе се земе в предвид дебатата за тоа конечно да се повлече линија со минатото и нацистичките злосторства, интересно е дека степенот на образование игра голема улога во одговорите. Така за раскрстување со минатото се изјасниле 21% од испитаниците кои завршиле матура или имале висок степен на образование, додека дури 56% од испитаници со низок степен на образование биле за.
Да не се повтори: Споменици на теророт
По завршувањето на Втората светска војна, на 8 мај 1945, Германија започна процес на осознавање на нацистичката диктатура и на нејзините злосторства. Спомениците не дозволуваат да бидат заборавени милионите жртви.
Фотографија: picture-alliance/dpa/Sven Hoppe
Дахау
Нацистичкиот режим го отвори првиот концетрационен логор во Дахау, во близина на Минхен. Само неколку недели по доаѓањето на власт на Хитлер, тој беше искористен од паравоените СС-формации за затворање, измачување и убивање на политичките ривали. Дахау исто така послужи како модел за другите нацистички логори кои уследија.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Нацистичките митингашки простори
Нирнберг беше домаќин на најголемите митинзи на нацистичката пропаганда од 1933 година до почетокот на војната. Годишниот конгрес на нацистите, како и митинзите со по 200 илјади учесници се одржуваа на просторот од 11 квадратни километри. Денес, недовршената конгресна сала служи како документациски центар и музеј.
Фотографија: picture-alliance/Daniel Karmann
Вилата Ванзе
Вилата на берлинското езеро Ванзе беше клучна во планирањето на холокаустот. 15 членови на нацистичката влада и на раководството на СС се состанаа тука на 20 јануари 1942 година, за да го испланираат т.н. „Конечно решение“- депортацијата и уништувањето на сите Евреи на териториите окупирани од Германците. Во 1992 година вилата беше пренаменета во меморијал и музеј.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Берген-Белзен
Концентрациониот логор Берген-Белзен во Долна Саксонија првично беше изграден како логор за воени заробеници, пред да стане концентрационен логор. Затворениците кои биле премногу болни за да работат биле носени тука, и многумина починале од болести. Една од 50-те илјади жртви била и Ана Франк, еврејското девојче кое постхумно се здоби со меѓународна слава со својот дневник.
Фотографија: picture alliance/Klaus Nowottnick
Споменик на германскиот отпор
Зградата Бендерблок во Берлин била седиште на групата на воениот отпор. На 20 јули 1944, група офицери на Вермахтот, под раководство на полковникот Класу фон Штауфенберг, изведоа неуспешен атентат врз Хитлер. Водачите на заговорот експресно беа егзекутирани во дворот на Бендерблок, кој е денес споменик на отпорот.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Центарот за евтаназија Хадамар
Од 1941 година, луѓето со физички и ментален хендикеп биле убивани во психијатриската болница во Хадамар, во покраината Хесен. Прогласени за „непожелни“ од страна на нацистите, околу 15 илјади луѓе биле убиени со задушување со јаглероден моноксид или со инјекција. Повеќе од 70 илјади луѓе биле убиени во Германија во рамките на програмата на нацистите за евтаназија.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Меморијал на холокаустот
Лоциран во близина на Бранденбуршката порта во Берлин, Меморијалот на убиените Евреи во Европа беше отворен 60 години по крајот на војната. Архитектот Петер Ајзенман креираше поле со 2,711 бетонски плочи. Во подземјето се испишани имињата на сите познати жртви на холокаустот.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Споменик на прогонуваните хомосексуалци
Недалеку од Меморијалот на холокаустот во Берлин, се наоѓа споменикот за илјадниците хомосексуалци прогоновауни од нацистите меѓу 1933 и 1945 година. Споменикот висок четири метри, со прозорец кој наизменично покажува двајца мажи и две жени како се бакнуваат, беше отворен во мај 2008 година.
Фотографија: picture alliance/Markus C. Hurek
Меморијал на Синтите и Ромите
Спроти зградата на Рајхстагот во Берлин, паркот отворен во 2012 година е и споменик за над 500 илјади убиени Синти и Роми од страна на нацистите. Околу меморијалниот базен испишана е поемата „Аушвиц“ на ромскиот поет Сантино Спринели на три јазици: англиски, германски и ромски.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Спомен-плочки пред куќите на Евреите
Во 1990, уметникот Гинтер Демних започна со проект за соочување со нацистичкото минато. Спомен-плочки од месинг беа поставени пред куќи на жртвите на нацистите, со нивни лични податоци. Повеќе од 45 илјади „спомен плочки“ беа поставени во 18 земји во Европа - тоа е најголем децентрализиран музеј на холокаустот во светот.
Фотографија: picture-alliance/dpa
„Кафеавата Куќа“ во Минхен
Веднаш до канцеларијата на Хитлер (Führerbau), седиштето на Нацистичката партија на Германија се наоѓала во „Кафеавата Куќа“ во Минхен. На нејзино место сега е поставена бела коцка. Нов „Документарен центар за историјата на националсоцијализмот“ е отворен на 30 април 2015, 70 години по ослободувањето од нацистичкиот режим.
Фотографија: picture-alliance/dpa/Sven Hoppe
11 фотографии1 | 11
„Се на се, јасно мнозинство од испитаниците кои учествуваа во анкетата на Институтот Инфратест димап вели дека мора да продолжиме да се занимаваме со темата поврзана со националсоцијализмот," вели Роберто Хајнрих како резиме на истражувањето.
Во споредба со резултатите од истражуваењето „Мемо Германија – мултидимензионален мотор на сеќавања“ од 2018 и 2019 година покажува дека политичката и општествената клима во Германија е сепак сменета. Пред две години само 26% од испитаниците се залагаа за раскрстување со нацистичкиот период, додека претходната година таа бројка беше 33%. Во актуелното истражување на Инфратест Димап за ДВ оваа бројка е зголемена за 4%.