„Кауч скандал“: ЕУ и Фон дер Лајен лути, Турција „мие раце“
ЖА / агенции
8 април 2021
Претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен е лута поради начинот на кој била третирана при средбата со турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган во Анкара. Критики и од Европскиот парламент.
Реклама
Фон дер Лајен била „изненадена“ што за разлика од претседателот на Европскиот совет, Шарл Мишел, не добила фотелја покрај Ердоган и морала да седне на кауч, изјави вчера нејзиниот портпарол. Турската влада отфрли одговорност за инцидентот.
Фон дер Лајен и Мишел во вторникот беа во Анкара на разговори околу можностите за подобрување на односите со Турција. На видео снимка се гледа како претседателката на ЕК на почетокот стои во кабинетот на турскиот претседател и реагира со едно изненадено „хм“, додека Ердоган и Мишел седнуваат во фотелји еден покрај друг. Кратко потоа таа седи на кауч на видно растојание од нив.
Портпаролот на Фон дер Лајен истакна дека таа има „токму ист протоколарен ранг“ како и Мишел и би морала да седи едно до друго со Мишел и Ердоган.
Турската страна ја префрли одговорноста кај ЕУ. „Не се направени никакви измени од она што беше побарано во подготовката на посетата на делегацијата на ЕУ“, изјави турски владин претставник за новинската агенција АФП.
Но, за ЕУ нема сомневање дека одговорноста е на домаќинот Ердоган.
Австриската министерка за Европа Каролине Едштадлер смета дека станува збор за „однос без почит“ кој е „апсолутно неприфатлив“. Претседателката на социјалдемократската група во Европскиоот парламент Иратксе Гарсиа Перез изјави дека инцидентот е „засрамувачки“. Исто како и Едштадлер, таа укажа на фактот што Турцијанеодамна истапи од Истанбулската конвенција за заштита на жените, што предизвика бурни протести во земјата.
„Ердоганјавно го демонстрира своето непочитување кон ЕУ и го манифестира својот непријателски став кон жените“, коментира копретседателот на групата на левицата Мартин Ширдеван. Од конзервативната група, Европската народна партија се истакнува: „Некој би требало да се засрами поради недостигот на едно соодветно место за седење за Урсула фон дер Лајен во палатата на Ердоган.“ Жените заслужуваат исто признание со машките колеги.
За либералката Софи ин ‘т Велд инцидентот не „е случајност, туку намера“. Таа прашува и зошто Мишел не протестираше против третманот на својата колешка Фон дер Лајен. Европскиот совет засега не се изјасни за ова прашање.
Портпаролот на претседателката на Европската комисија изјави дека таа во Анкара јасно го истакнала значењето на женските права и го критикувала излегувањето на Анкара од Истанбулската конвенција. Таа во секој случај ќе го направеше тоа, но инцидентот со ускратеното столче бездруго го „изостри нејзиниот поглед врз оваа тема," рече портпаролот.
Патот на Турција кон авторитарност
Преминот на Турција кон авторитарност е во тек веќе 10 години. Но, по неуспешниот воен пуч во 2016 година, претседателот Ердоган и АКП ја забрзаа консолидацијата на власта.
Фотографија: picture-alliance/dpa/O.Weiken
Јули 2007: Абдула Ѓул станува прв исламистички претседател
По повеќегодишни реформи на пазарната економија, транзицијата на Турција полека почнува да оди наназад. Кандидатурата на исламистот Абдула Ѓул за претседател во 2007 сигнализира напуштање на секуларистичката политика и ги затегнува односите меѓу АКП и армијата. Сепак, со широка поддршка на исламистите и либералите, Ѓул е избран за претседател, а АКП победува на парламентарните избори.
Фотографија: A.Kisbenede/AFP/GettyImages
Септември 2010: Уставни реформи
Тогашниот премиер Реџеп Таип Ердоган предлага уставни измени за зголемена контрола над правосудството и армијата, овозможувајќи и на владата да бира судии и високи воени офицери. Амандманот, комбиниран со мерки за заштита на децата и засилување на правото на жалба, е одобрен со големо мнозинство на референдум.
Фотографија: picture-alliance/dpa/A. Tumer
Мај 2013: Ерупција на незадоволство во Гези Парк
Насобраниот гнев на младите луѓе кон Ердоган, Ѓул и исламистичката АКП достигнува точка на вриење во мај 2013. Насилното полициско расчистување на мал собир за заштита на Гези Парк предизвикува масовни анти-владини протести. Најмалку 11 луѓе загинаа, а повеќе од 8.000 се повредени, пред демонстрациите да згаснат еден месец подоцна.
Фотографија: picture-alliance/abaca
Јули 2015: Офанзива против Курдите
Нестабилното примирје меѓу турската влада и курдската бунтовничка ПКК се распаѓа поради тензиите кои ги создава војната во Сирија. Воените сили ги продолжуваат операциите во југоисточниот дел на Турција против Курдите. На почетокот на 2016, групација на ПКК ја презема одговорноста за два бомбашки напади во Анкара во кои гинат речиси 80 луѓе.
Фотографија: picture-alliance/abaca/M. Coban
Јули 2016: Неуспешен воен пуч
Воен удар против владата до темел ја потресува Турција и накусо ја претвора земјата во воена зона. Околу 260 цивили ги загубија животите во ноќните судири со армијата во пет големи градови. Ердоган ги повикува своите поддржувачи на отпор, и веќе следното утро војници се во заседа на илјадници цивили на мостот Босфор, каде и се предаваат.
Фотографија: picture-alliance/dpa/T.Bozoglu
Јули 2016: Ердоган воведува вонредна состојба
По неуспехот на пучот, Ердоган воведува вонредна состојба. Се апсат десетици илјади луѓе осомничени за учество во пучот, но и политички противници. Меѓу уапсените се воени и судски функционери и избрани претставници на про-курдската ХДП партија. Чистчката подоцна опфаќа и јавни службеници, универзитетски професори и учители.
Фотографија: Reuters/U. Bektas
2016: Задушување на медиумите
Како дел од пресметката на Ердоган со наводните „поддржувачи на тероризмот“, Турција станува една од водечките земји во светот по бројот на уапсени новинари.Владата затвора околу 110 медиуми по пучот и затвора повеќе од 100 новинари, меѓу нив и Германецот со турско потекло Денис Јуџел.
Фотографија: Getty Images/S.Gallup
Април 2017: Ердоган победува на референдум
Ердоган тесно успева да победи на референдумот на кој се гласа за проширување на неговата моќ. Турскиот парламентарен систем практично се напушта во корист на силна егзекутивна власт. Ердоган добива можност да владее до 2029 година. Меѓународните набљудувачи велат дека на гласањето имало неправилности, а медиумската кампања во целост била во корист на кампањата на Ердоган.
Фотографија: Reuters/M. Sezer
Јуни 2018: Нова изборна победа на Ердоган
Ердоган си обезбедува нов петгодишен мандат и огромни извршни надлежности откако убедливо победува на изборите на 24 јуни. Неговата АКП и нивните националистички партнери добиваат убедливо мнозинство во парламентот. Меѓународните набљудувачи го критикуваат гласањето, со оценка дека медиумското покривање и вонредната состојба му дале огромна предност на Ердоган.