Кежаровски: Ќе се обидам да се ослободам од стравот
ЕМФ
15 август 2017
Истражувачкиот новинар Томислав Кежаровски е гостин на Хамбуршката фондација за политички прогонети лица. Еве што за неговото пристигнување јавија дел од германските агенции и медиуми:
Реклама
„Сега ќе се обидам да се ослободам од постојаното чувство на страв“, рече Томислав Кежаровски по неговото пристигнување во Хамбург. Неговите зборови ги пренесува „Фокус онлајн“ и наведува дека Кежаровски ја почнал новинарската кариера во „Утрински весник“ и дека е добитник на награди за истражувачки стории во 2003 и 2013 година. Натаму во текстот на „Фокус онлајн“ меѓу другото се вели:
„До средината на 2013 година тој работи во весникот 'Нова Македонија'. Потоа репортерот станува жртва на државна правосудна интрига. Врз основа на обвинување засновано на лажни докази Кежаровски беше уапсен на 28 мај 2013 година. Иако пред судот покажа дека сите обвинувања се неосновани, тој беше осуден на 4 години затвор, кои по пет месеци зад решетки беа преиначени во домашен притвор. Апелациониот суд потоа ја преполови казната, со пресметување на времето минато во притвор. Но, правосудните власти ја постигнаа својата цел: успешно запреа едно друго, за власта непријатно, истражување на Кежаровски. Кон власта критичниот издавач Никола Младенов во својот независен весник 'Фокус' постојано го критикуваше македонскиот премиер Никола Груевски и неговата мрежа од корупција и непотизам. На крајот на март 2013 година Младенов загина во мистериозна сообраќајна несреќа. Истражните органи до денес одбиваат да ги испитаат контроверзите во извештајот за несреќата откриени од страна на Кежаровски на местото на несреќата... Случајот Кежаровски ја покажува недемократската и репресивна политика на режимот на Груевски. И по промената на власта во јуни, неговите поддржувачи (во судството, н.з.) се останати на своите позиции... Џабир Дерала, претседател на македонската организација за човекови права 'Цивил центар за слобода' прогонот на новинарот Кежаровски го опишува како 'впечатлив доказ за едно длабоко политизирано правосудство'.“
За доаѓањето на Томислав Кежаровски во Хамбург јавија и агенциите КНА и ЕПД. Тие, покрај кусиот опис на работата, како и на затворањето и прогонот на Кежаровски, даваат и податоци за Хамбуршката фондација за политички прогонувани лица. Таа е основана во 1986 година од страна на тогашниот градоначалник на Хамбург, Клаус фон Донањи (СПД). Фондацијата им дава поддршка на луѓе кои се нашле во опасни ситуации поради своите јавни настапи за демократија, слобода и човекови права. Во 30-годишното постоење таа им има обезбедено прибежиште на повеќе од 130 новинари, писатели, сликари, фотографи, адвокати и борци за човекови права, а делумно им е пружено гостопримство и на нивните семејства. Стипендијата која им се дава на гостите им овозможува безбеден престој и можност за продолжување на на нивната политичка, уметничка или новинарска работа.
Апсени, мачени, убивани
Поради тоа што ја работат својата работа, новинарите се на мета на влади, нарко банди или екстремисти. По повод светскиот ден на Слободата на медиумите потсетуваме на дел од нив, од Мексико преку Македонија до Бангладеш
Фотографија: picture-alliance/AP Photo/A.Naveed
Турција: Дениз Јуџел
Германско-турскиот новинар Дениз Јуџел од февруари 2017 година е во затвор во Турција. Обвинет е за ширење терористичка пропаганда и бунт. Докази за тоа не се доставени. И покрај острите критики од Германија, турскиот претседател Ердоган најави дека Јуџел нема да биде ослободен. Повеќе од 140 новинари се уапсени во земјата по неуспешниот пуч минатата година.
Фотографија: picture-alliance/dpa/C.Merey
Русија: Николај Андрушченко
Непознато лице го претепа Андрушченко на улица во Санкт Петербург. На 19 април годинава, 73 годишникот им подлегна на повредите. Андрушченко пишуваше за кршење на човековите права и криминал. Во неговиот последен документарец говореше за тоа дека Владимир Путин на власт дошол благодарение на врските со криминалците и КГБ.
Фотографија: picture-alliance/dpa/D. Usov
Бангладеш: Авијит Рој
„Мукто- Мона“, „слободен дух“, така се викаше блогот на критичарот на Исламот Авијит Рој. За себе говореше дека е „секуларен хуманист“ поради што го предизвика бесот на исламистичките екстремисти во Бангладеш. Рој живееше во САД. Кога во февруари 2015 дојде на саем на книги во Дака, фанатици го расекоа со мачети. Блогерите се постојана мета на екстремистите во Бангладеш.
Фотографија: Getty Images/AFP/M. U. Zaman
Мексико: Мирослава Брич
На 23 март 2017, Мирослава Брич беше убиена со осум истрели во глава од платен убиец. Новинарката известуваше за корупција и злосторства на нарко-картелите. Убиецот оставил порака „За предавничката“. Брич е трета новинарка убиена во Мексико во март годинава.
Тој важеше за единствениот политички затвореник во Југоисточна Европа: Кежаровски се најде во неволја затоа што објави делови од интерен полициски извештај работејќи на расветлувањето на смртта на еден друг новинар.Во октомври 2013 година, по сомнителен судски процес, осуден е на четири и пол години затвор. Подоцна е осуден на две години куќен притвор, за што во моментов пишува книга.
Фотографија: DW/K. Blazevska
Ирак: Шифа Гарди
Репортерката Гарди загина на 25 февруари на боиштето во северен Ирак при експлозија на мина. Родената Ирачанка работеше за курдската новинска агенција Рудав во Ербил и известуваше за борбите меѓу ирачките сили и Исламската држава. Во околината на Мосул, терористите на ткн. Исламска држава постојано киднапираат, протеруваат и убиваат новинари.
Фотографија: picture alliance/dpa/AA/F. Ferec
Саудиска Арабија: Раиф Бадави
Саудискиот активист беше осуден на десет години затвор и 1.000 удари со камшик. Бадави е во затвор од 2012 година поради „навредување на Исламот“. Во јануари 2015 за првпат беше јавно камшикуван. Во светот беше покрената кампања за негово ослободување, а режимот ја суспендираше казната. Неговата сопруга Енсаф Хајдар и децата добија азил во Канада.
Фотографија: Imago/C. Ditsch
Узбекистан: Салијон Абдурахманов
Од 2008. година Абдурахманов е во затвор, поради наводно поседување дрога. Владата на критичарите им подметнува дрога за да ги замолчи, тврдат од организацијата Репортери без граници. Гревот на Абдурахманов е што за независни портали и за Гласот на Америка пишуваше за корупцијата, човековите права и заштита на животната средина.
Кина: Гао Ју
Новинари, блогери и активисти кои го критикуваат режимот, во Кина се под голем притисок. Така и поранешната соработничка на Дојче Веле беше уапсена во 2014 година. Поради наводно објавување на државни тајни во 2015 беше осудена на седум години затвор. Благодарение на меѓународниот притисок пуштена е од затвор и казната ја издржува во домашен притвор.
Фотографија: DW
Азербејџан: Мехман Хусеинов
Тој објавува политички интернет магазин во кој пишува за корупција и кршење на човековите права. Мехмед Хусеинов е еден од најпопуларните видео блогери во Азербејџан. Со кампањата „Лов на корумпирани функционери“ обвинува високи функционери на Азербејџан за корупција. Повеќе пати е изложуван на закани, а во март 2017 е осуден на две години затвор поради клевета.