Кипар пред неизвесна иднина
20 март 2013Кипар забрзано се тетерави кон банкрот. Парламентот на оваа островска држава синоќа го отфрли спасувачкиот пакет договорен со земјите-партнери во еврозоната- пред се’ поради спорното принудно оданочување на депозитите во кипарските банки. Усвојувањето на оваа мерка беше предуслов за добивањето на паричната помош од ЕУ и од Меѓународниот монетарен фонд во висина од 10 милијарди, која треба да ја спаси земјата од финансиска пропаст. Меѓутоа одлуката на парламентот во Никозија беше повеќе од јасна. Од 55 присутни пратеници ниту еден не гласаше за пакетот, 36 гласаа против, а 19 се воздржаа од гласање.
Илјадници демонстранти на улиците на Никозија ја прославија оваа одлука на парламентот. „Кипар му припаѓа на неговиот народ“, „Обединет народ никогаш нема да биде победен“, извикуваа демонстрантите пред зградата на парламентот.
„На потег е владата во Никозија“
Отфрленото законско решение предвидуваше од принудната давачка да се изземат банкарските заштеди до 20 илјади евра, додека влоговите меѓу 20 и 100 илјади евра да бидат еднократно одданочени со стапка од 6,75 насто, а оние преку 100 илјади евра со 9,9 насто. Со оваа принудна давачка Кипар требаше самиот да собере 5,8 милијарди евра кои беа предуслов за добивањето на помошта од 10 милијарди евра од ЕУ и ММФ.
По отфрлањето на спасувачкиот пакет од страна на кипарскиот парламент Еврогрупата порача дека сега на потег е владата во Никозија. „Очекуваме контра-предлог со исто дејство“, беше порачано од Брисел. Шефот на Еврогрупата Жерон Дијселблом истовремено укажа на тоа дека понудата за помош од европските партнери и натаму важи. Меѓутоа Кипар мора самиот да ги собере договорените 5,8 милијарди евра. Германскиот министер за финансии Волфганг Шојбле порача пак дека кипарскиот економски модел од ниски даноци и слаби контроли пропаднал. Тој истакна дека самите Кипрани се одговорни за кризата и оти самите замолиле за помош за избегнување на државен банкрот.
Новиот кипарски претседател Никос Анастасијадес има намера веќе денеска наутро да разговара со лидерите на кипарските партии за натамошните постапки. Засега меѓутоа нема сигнали за излез од кризата.
Русија -спасител на Кипар?
Поради неизвесноста околу спасувачкиот пакет кипарската берза нема да работи ни денеска, а банките се затворени од почетокот на неделава и би требало повторно да започнат со работа најрано утре. Потоа кипарската Централна банка стравува од навалица на банкарските благајни.
Владата во Никозија сега очигледно шпекулира на помош од Русија, чии богати граѓани имаат депонирано милијарди евра на банкарски сметки во Кипар. Претседателот Анастасијадес непосредно по неуспешното гласање во парламентот телефонски разговараше со својот руски колега Владимир Путин. Кипарскиот министер за финансии, Михалис Сарис пак веќе е во Москва за да разговара за продолжување на рокот за исплата на рускиот кредит во вредност од 2,5 милијарди евра. Официјални руски извори меѓутоа демантираа дека Кремљ, кој жестоко го критикуваше планираното принудно оданочување на депозитите во кипарските банки, би можел да му понуди повеќе пари на Кипар.