Со снег покриени планини ја опколуваат Горска долина во западна Австрија. Тамошните алпски глечери реагираат посебно чувствително на промената на климата и се топат побрзо од останатите. Нивното значење не е само еколошко.

Глечерите истовремено претставуваат и леден архив. Во нив се содржани информации за климата во изминатите столетија. Андреа Фишер, научник која ги истражува глечерите, со години со својот тим ги проучува податоците.

Научниците продираат длабоко во мразот на глечерите. Тие имаат подигнато базна станица на Белиот врв, висок 3.526 метри, во студот и снегот. Навистина студена професија!

Во внатрешноста на глечерот научниците трагаат по стар мраз. Нов не наоѓаат, зашто е веќе стопен. „Се наоѓаме отприлика кај 1920 година. Остатокот е веќе загубен, се` од 1920 наваму“, вели Андреа Фишер од Институтот за инстердисциплинарни геолошки истражувања во Инсбрук.

Фишер смета дека мразот може да е стар меѓу 3.000 и 5.000 години. Тој содржи пред се` детални информации околу врнежите. Овде е компресиран со векови стар снег, а слично како и кај прстените на стеблата на дрвјата, може да се идентификува снегот таложен од година во година.

Научниците од Инсбрук продупчиле до дното на глечерот, за да земат проби од мразот. Долните слоеви се со поголема густина од горните, што значи еден метар мраз во себе може да содржи податоци од илјадници години. „Но, немаме многу време на располагање“, вели Фишер. Глечерот наскоро може да се стопи.

Еколошкиот физичар Паскал Болебер од австрискиот Институт за интердисциплинарни геолошки истражувања со моторна пила пресекува проба од мраз од глечерот Шауфелфернер. Пробите со хеликоптери се транспортираат во лабораторија.

А колку е стар мразот? Тоа се одредува во лабораторија со помош на ласери со инфрацрвени зраци. Научниците го екстрахираат гасот аргон од воздушните меурчиња настанати во мразот. Преку концентрацијата на аргон можат да ја одредат староста на воздухот и со тоа и староста на мразот.

Бидејќи глечерите се топат се` побрзо, на научниците не им останува многу време за собирање на податоци. Притоа, тие податоци се екстремно важни за истражувачите на климата.

Интензитетот на тропските невремиња е поврзан со површинската температура на океаните и морињата. Ураганите и тајфуните ќе траат се` подолго, во Северен Атлантик и Северен Пацифик ќе има повеќе урагани со уште поголема сила. И во досега поштедените региони ќе доаѓа до разорни бури.

Морињата се загреваат како последица на зголемените температури на земјината атмосфера. Со тоа доаѓа до термичко ширење на водените маси, со што расте нивото на водата на морињата. Тоа ќе доведе до исчезнување на животниот простор и егзистенцијалната основа на бројни жители на крајбрежните населби.

Додека на одредени места ќе има обилни врнежи од дожд и поплави, екстремните временски услови во други места ќе предизвикуваат екстремни сушни периоди. Последица на тоа се сиромашни жетви и појава на шумски пожари. Сезоната на пожари на многу места ќе се пролонгира, а бројот на пожари драстично ќе се зголеми.

Преку затоплувањето на морињата доаѓа до поместувања кај популациите, а со тоа и кај морските екосистеми. Рибите и морските цицачи се придвижуваат кон северениот или јужниот пол, слично како и копнените животни. Популацијата на бакалар во Северно Море се осипува посилно отколку што е објасниво со прекумерен риболов. Посеверните рибарски региони можат да профитираат од овој развој.

Зголемената температура на морињата води до директно разградување на ЦО2 во површинските слоеви вода, ПХ вредноста на морската вода се намалува и таа станува „кисела“. Школките, морските ѕвезди, коралите, раковите и морските ежови ја губат способноста за градење на енкоскелетите. Затоа отпаѓаат како филтер за штетни материи, но и како храна за други морски жители.

Со намалената ПХ вредност на водата, ситните алги можат да примаат помалку железо. Но, минералот му е потребен на планктонот за неговиот раст. Со оглед на тоа што многуте видови планктон градат исто така скелети, од водата со зголемена киселост се двојно погодени.

Потоплата вода може да зачувува помалку кислород, па затоплувањето на морињата носи проширување на областите сиромашни со кислород. Во многу мориња уште сега постојат т.н смртни зони, во кои поради ниската количина кислород веќе не можат да живеат никакви животни.

Во топли, сиромашни со кислород води, алгите можат експлозивно да се размножуваат. Нивниот отров ги убива рибите и другите морски суштества. Веќе сега цели „теписи“ од алги ги загрозуваат на многу места рибарството и туризмот. Ова се слики од пред брегот на Чиле, каде црвените алги убиваат илјадници риби.

Бели варовични скелети без живот. Коралите не ја губат само својата боја, туку и способноста за размножување. Колониите корали изумираат и не нудат заштита и храна, како и подлога за лов за бројни морски суштества.

Доколку поради затоплувањето на морињата биде прекината северноатлатската морска струја, ќе дојде до силен студен бран во цела Западна и Северна Европа. Зашто, таа се грижи за постојана циркулација на морската вода, со тоа што водата од површината ја симнува во подлабоките, студени слоеви. Прекин им се заканува и на останатите морски струења.