Зошто државата досега не успеа да го ефектуира конфискуваниот имот на Сеад Кочан во вредност од 17 милиони евра? Кој пропуштил да го оспори побарувањето на „Пуцко петрол“?
Реклама
Државното правобранителство барало Јавното обвинителство да го гони бизнисменот Сеад Кочан за злоупотреба на службена положба и овластување, бидејќи останал да се брани од слобода во предметот „Труст“ со гаранција во имот кој бил замрзнат, откако претходно успеал да го префрли од неговата „Трансмет“ на „ТВ Нова“.
Дел од тој имот преминал во сопственост на „ТВ Нова“, непосредно пред Судот да го прифати барањето на Обвинителството за замрзнување на неговиот имот. Имено, Кочан го сторил тоа, иако знаел дека тој имот ќе биде предмет на забрана заради идна конфискација. Правобранителството барало да се испита постапката за продажба на конкретениот имот од „Трансмет“ кон „ТВ Нова“ и да се утврди од каде се уплатени средствата за него.
Сеад Кочан е еден од осудените во случајот „Труст“ на СЈО. Основниот кривичен суд - Скопје го осуди на шест години затвор, а скопскиот Апелациски суд му ја намали казната на четири години и 8 месеци. Во предметот Кочан беше осуден за лажирање документација за учество на тендер на државната компанија ЕЛЕМ (сега ЕСМ) во вредност од 17 милиони евра за ископување јаловина и јаглен од рудникот „Суводол“ во Битола, и тој во моментов ја одлежува затворска казна.
Средствата од продажба на одземениот имот на Кочан (17 милиони евра), се очекуваше да бидат првите кои ќе го завртат бројчаникот на Триумфална порта. Сега се нижат прашањата дали тој имот е изгубен и дали некој згрешил?
Според извори од Обвинителството, тој имот е на РСМ.
„Гаранцијата била дадена од ‘ТВ Нова', но од денот кога Кочан почнал да ја издржува казната затвор, таа гаранција формално треба да биде тргната. Односно, имотот со кој ‘ТВ Нова' гарантирала, е во сопственост на РСМ", тврдат за ДВ извори од Обвинителството.
Зошто не го оспорил побарувањето на „Пуцко петрол“?
Претходно, Правобранителството барало одговорност за двајца поранешни обвинители на СЈО, затоа што дозволиле сопственикот на „Трансмет“ со замрзнат имот да гарантира дека нема повторно да избега. Од Обвинителството велат дека критиките се упатени на погрешна адреса.
„Наводите на правобранителот немаат допирна точка со фактичката ситуација. Напротив, Обвинителството бараше и доби притвор за Кочан, а Судот го пушти со гаранција. Имотот, кој е предмет на гаранција определена од Судот, а кој е и предмет на конфискацијата, сега е во сопственост на РСМ и нема никаква штета во кој било контекст“, велат тие.
Според нив, сета „врева“ најверојатно е резултат на епилогот на друга постапка - тоа што дел од запленетиот имот на „Трансмет" е преземен од „Пуцко петрол" во период меѓу првостепената и второстепена постапка, иако во судот се воделе постапки за спорните нотарски договори склучени откако државата веќе со судска пресуда го добила имотот на „Трансмет" стекнат со кривични дела.
„Постапувањето на правобранителот во стечајот на ‘Трансмет' веројатно e поводот за неосновани напади врз Oбвинителството. Toj треба да каже зошто не го оспорил побарувањето на ‘Пуцко петрол' за разлачно право од стечајната маса на ‘Трансмет', иако стечајниот судија му укажал на правобранителот дека имотот врз кој се воспоставува заложното право е опфатен со пресудата за конфискација“, велат нашите соговорници.
Сите истраги на македонското СЈО
Таргет, Титаник, Тортура, ТНТ, Транспортер, Тврдина, Трезор, Топлик, Тендери, Тарифа и Тенк се 11-те случаи кои досега ги отвори СЈО. Осомничени или обвинети се многу актуелни и поранешни државни и локални функционери.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Катица Јанева
Катица Јанева беше избрана за Специјален Јавен обвинител на 15 септември 2015 година од страна на Советот на јавните обвинители, а нејзиниот тим се комплетираше со уште 12 обвинители на 4 ноември лани. Нејзиниот избор беше дел од Договорот од Пржино за што согласност дадоа сите лидери на политички партии и големо мнозинство пратеници во Собранието.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Од шионажа до злосторничко здружување
Заклучно со март годинава, во првиот шестмесечен период од работењето, СЈО отворило вкупно 30 предмети против 80 лица. Кривичните дела кои им се ставаат на товар на осомничените и обвинетите се движат од Повреда на избирачко право, Злоупотреба на службена положба до Насилство, Шпионажа и Злосторничко здружување.
Фотографија: MIA
Обработка на прислушуваните материјали
Во септември годинава, СЈО го претстави и вториот шестмесечен извештај за својата работа. Во меѓувреме, ова обвинителство брои 74 вработени. Во тој период, обвинителите преслушале и обработиле 55.240 аудио фајлови, односно 12 проценти од вкупно добиените прислушкувани материјали.
Фотографија: picture-alliance/dpa/C. Charisius
Насилство и фалсификат
Паралелно со поднесениот втор Извештај за својата работа, СЈО ги обелодени и првите две обвиненија. Во првиот предмет, обвинети се седум лица - службеници на УБК кои го уништиле доказниот материјал за неовластеното прислушување. Во вториот, обвинети се 14 лица кои го поттикнувале или извршиле насилство при протестите пред општина Центар во јуни 2013 година. Меѓу нив е и експремиерот Груевски.
Фотографија: Getty Images/AFP/R. Atanasovski
Меѓународна поддршка
СЈО во меѓувреме добива отворена поддршка од претставниците на меѓународната заедница. Шефот на германската дипломатија Франк-Валтер Штајнмајер на 1 септември годинава порача дека е важно „СЈО да може непречено да продолжи со својата работа за разјаснување на обвинувањата за злоупотреба на моќта, за повторно да се засили довербата на македонското население во демократските институции на земјата“.
Фотографија: Reuters/I. Kalnins
Титаник- број 1.
Во февруари 2016, СЈО го обзнани својот прв случај, за изборни измами за кои постои сомнеж дека ги извршувала група која ја предводеле ексминистерката Јанкулоска, ексминистерот за транспорт Јанакиески и секретарот на Владата, Божиновски. Осомничени се за криминализација на изборниот процес со незаконско издавање лични карти и вметнување во избирачкиот список на лица, како и насилство, поткуп...
Фотографија: Petr Stojanovski
ТНТ- Како се уриваше Космос
Во април 2016 година беше отворен случајот за незаконското уривање на комлексот „Космос“ на бизнисменот Фијат Цаноски. Иако првично не беа опфатени во истражната постапка, поради аболицијата од претседателот Ѓорге Иванов, осомничени во случајот „ТНТ“ се и експремиерот Груевски, ексминистерот за транспорт и врски, Миле Јанакиески, и актуелниот градоначалник на општина Гази Баба, Тони Трајковски.
Фотографија: Petr Stojanovski
Транспортер- Битола како Токио
Случајот во април 2016, обвинителката Фатиме Фетаи го најави како „веројатно најскапиот превоз за ученици во светот“, кој го плаќал градот Битола. Градоначалникот на Битола Владимир Талески и претседателот на комисијата за јавни набавки на општината, според СЈО, нанеле штета на буџетот од околу 360.000 евра. На Талески му беше одреден и домашен притвор, но во меѓувреме е пуштен на слобода.
Фотографија: DW/Z.Purkovic
Тврдина- уништување на доказите
Во предметот Тврдина кој на јавноста и беше претставен во март 2016 година, осомничени се двајца началници на УБК и ексминистерката за внатрешни работи Гордана Јанкулоска. Тие во 2015 година противзаконски уништиле системи за следење на комуникации, при што е нанесена штета на државата во висина од околу 10 милиони евра. Истите системи претходно биле користени за незаконско следење и прислушкување
Фотографија: MIA
Тортура- изживувањето врз Љубе Бошкоски
На 28 март 2016, СЈО објави дека започнува нова истрага под името „Тортура“, која се однесува на апсењето на лидерот на партијата Обединети за Македонија и поранешен министер за внатрешни работи Љубе Бошковски. Поднесени се кривични пријави против седум лица, меѓу нив шестмина припадници на полициската единица Алфи, а како првоосомничен е тогашниот директор на УБК Сашо Мијалков.
Фотографија: DW/P. Stojanov
Трезор- Финзи и УБК
„Трезор“ е кодното име на последниот предмет на СЈО, и прв што се однесува на економски криминал, а произлегува од незаконското следење на комуникациите. Како што рече обвинителката Фатиме Фетаи, предметот се однесува на груба злоупотреба на средствата од буџетот на Република Македонија од страна на три раководни лица во УБК и едно раководно лице во Министерството за внатрешни работи.
Фотографија: picture-alliance/dpa
„Топлик“ и „Тендери“
Во предметот „Топлик“ се осомничени шест лица, кои преку злоупотреба на службената должност и кршење Законот за јавни набавки сториле кривични дела со кои го оштетиле буџетот во висина од 1 милион и 44.000 евра. Во „Тендери“ првоосомничено е раководно лице од Министерството за култура, поради фаворизирање на компанијата „Бетон - Штип“ при изградбата на Музејот на македонската борба.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
„Таргет“- масовно прислушување
СЈО соопшти дека илјадници луѓе биле незаконски следени во периодот од 2008 до 2015 година од страна на Управата за безбедност и контраразузнавање. Вкупно десет лица, дел од кои поранешни високи функционери се осомничени дека го организирале и го координарале незаконското прислушување. Незаконски била следена комуникација на најмалку 4.286 телефонски броеви без судски наредби
Фотографија: picture-alliance/dpa/J. Pape
„Тенк“ и „Тарифа“
СЈО сомничи седум лица дека ја злоупотребиле службената положба во случајот „Тарифа“ кој се однесува на постапка за јавна набавка на софтвер за потребите на АД ЕЛЕМ. Истрага е отворена и против две лица кои учествувале во набавката на службениот „Мерцедес“ на екс-премиерот Никола Груевски кој државниот буџет го чинеше 572 илјади евра.
Фотографија: picture-alliance/dpa/J.-P. Strobel
14 фотографии1 | 14
Реакција отпосле
Разлачно право е право на првенствено намирување на доверителите од имотот во висина на долгот на должникот. Права за намирување од продажбата на стварите имаат и доверителите, доколку правобранителството во меѓувреме не успее да ги добие споровите со кои бара поништување на правните акти, со кои тие стекнале право да се намират од предметите на конфискацијата.
„Во моментот кога од страна на стечајниот управник е утврдено разлачното право на ‘Пуцко петрол' врз ствари кои со првостепена пресуда се опфатени со конфискација, и кога од страна на судот на правобранителот му е посочен тој факт, правобранителот требало да го оспори побарувањето. Во тој случај, во постапка пред Суд би се добил чист имот без товар на Република Северна Македонија, затоа што имал правно релевантен основ РСМ да го добие случајот, но тоа правобранителот од непознати прични го пропуштил", укажуваат извори од Обвинителството.
Дури после тоа, правобранителот поднел тужба во судот за поништување на правните акти - спогодбата со која „Пукцо петрол“ се стекнал со разлачно право, и таа е сега во првостепена постапка. Но, ова требало да се направи уште при утврдувањето на побарувањата во стечајната постапка.
„Во секој случај, имотот кој е предмет на конфискација е сопственост на РСМ на имотен лист и на останатите правно валидни документи за движни ствари. Од имотот на ‘Трансмет' кој е конфискуван, со негова продажба ќе се намирува и државата и останатите доверители, доколку се добијат споровите за некои од правните акти кои по закон се ништовни, а тоа е извесно. Тогаш и државата ќе приходува со значителен износ од конфискацијата“, велат нашите соговорници.