Колонијалната историја на Германија не е тема во училиштата
Петер Хиле
17 октомври 2020
Mногу ученици во Германија не учат ништо за колонијалната историја на својата земја, зашто тоа не е дел од задолжителната училишна програма. Активисти сакаат ова да го променат.
Хероро-припадници во синџири, Германија владеела во Намибија во време кога е снимена фотографијата - 1904 или 1905 годинаФотографија: ullstein bild
Реклама
30 години, до 1918, германските власти владееле во колонии во Африка и Западен Пацифик. Време за кое многу Германци едвај по нешто знаат. Тоа е поврзано и со наставата: за колонијалното минато на Германија многу германски ученици не учат ништо или само малку”. Најчесто е до ангажманот на наставниците дали германската колонијална историја ќе се третира во наставата или не. Активисти сакаат тоа да го сменат.
Кој бил Хендрик Витбои? Ако германски ученик прашате за народниот херој од Намибија ќе ве погледа во прашалници.
Историјата на борбата за слобода против окупаторите во тогашна западна Германија речиси никој не ја знае. За геноцидот на Хереро и Нама исто така ретко кој знае. Дури и во официјалните учебници, во официјалната наставна програма за германските школи, 30-те години колонијална историја во Африка и во Западниот Пацифик не играат речиси никаква улога. Наставните планови се во Германија надлежност на сојузните покраини. Во некои од нив темата воопшто не се споменува, на други само маргинално, вели Абигејл Фуга. 26-годишната жена од Келн иницирала петиција за да се сменат нештата:
„Не е доволно тоа што се предава актуелно на училиштата. Затоа треба да има преработка на книгите и наставните планови. Кога црни деца ќе бидат доволно стари да доживеат расизам на своја кожа, тогаш и белите се доволно стари да научат нешто за тоа."
Активистката Абигејл Фуга, иницијатор на петицијата за промена на учебницитеФотографија: Privat
За време на нејзиното школување наставниците темите за колонијалната историја и расизам речиси и да не ги споменуваа, вели Фуга, чии што родители потекнуваат од Гана. Ама затоа пак самата често била предмет на расистички испади. Само оној што ја знае колонијалната историја може да го разбере и надмине денешниот расизам, вели Фуга. Речиси 95000 луѓе ја потпишале петицијата.
„Повеќето критичари се наставници. Тие би требало да се прогресивни, но наместо тоа тие се противат. Ни префрлаат нам и на нашето движење од цела Германија дека сме превидувале оти колонијалната историја и сега се појавува во наставните планови. Но, проблемот е дека не е задолжителен материјал", вели Фуга.
Убиството на шест милиони Евреи во Холокаустот, втората светска војна, студената војна меѓу Истокот и Западот со делбата на Германија, сѐ тоа се големи и важни теми во наставата по историја. За друго не останува време - освен ако не се вложи напор да се најде како што тоа го сторила Имке Шталман. Таа предава на гимназијата Фармзен во Хамбург.
„Темата германска колонијална историја ја третираме околу 15 години релативно интензивно со учениците кај нас во школо. Тема која е многу релевантна за разбирањето на многу актуелни меѓународни прашања,“ вели Имке Шталман.
Неа и било особено важно да ја појасни врската меѓу колонијалната историја и денешниот расизам. Нејзините иченици биле мотивирани да се занимаваат со темата, дури и надвор од наставните обврски:
„Меѓу другото со нашите ученици бевме во посета на т.н. споменик Аскари релјеф во Хамбург Јенфелд. Размислувавме за тоа каква корист имаме од тематизирањето на споменикот. Учениците навистина почнаа да развиваат алтернативни теории.”
Од 2018 гимназијата Фармзен прави размени на ученици со школото Чангомбе во Даресалам во Танзанија.
„Беше интересно дека прво констатиравме оти по историја на двете училишта обработуваме слични теми, меѓу другото империјализам и колонијална историја. Од тоа произлезе идејата да им дадеме на нашите ученици шанса заеднички да работат на темата", истакнува Имке Шталман.
Расистичка, немилосрдна и сурова: Колонијалната историја на Германија
Во Германскиот историски музеј во Берлин е поставена изложба во која се претставени болни поглавја од германското колонијално владеење.
Фотографија: public domain
„Нашата иднина е на вода“
Германската колонијална империја била воспоставена од канцеларот Ото Фон Бизмарк и се простирала на териториите на денешна Намибија, Камерун, Того и делови од Танзанија и Кенија. Императорот Вилхелм Втори, крунисан во 1888, понатаму го проширил колонијалниот систем преку формирање на нови флоти (на фотографијата).
Фотографија: picture alliance/dpa/K-D.Gabbert
Германски колонии
Освојувања се направени во Пацификот (Северна Нова Гвинеја, Бизмарковиот Архипелаг, Маршалските и Соломонските Острови, Самоа) и во Кина (Чингдао). На конференција во Брисел во 1890 година беше утврдено Германската империја да ги добие кралствата на Руанда и Бурунди, поврзувајќи ги со Германска Источна Африка. До крајот на 19-от век, германските колонијални освојувања во голем дел биле завршени.
Фотографија: picture-alliance / akg-images
Систем на нееднаквост
„Белото“ население во колониите било малубројно, помалку од 1% од населението, и било високо привилигирано малцинство. Во 1914 година, околу 25.000 Германци живееле во колониите, од кои помалку од половина во Германска Југозападна Африка. Вкупно 13 милиони домородци во германските колонии се третирале како потчинети, без да добијат пристап до легални ресурси.
Фотографија: picture-alliance/dpa/arkivi
Прв геноцид на 20-от век
Геноцидот против Хереро и Нама во Германска Југозападна Африка (денешна Намбија) е најсериозното злосторство во германската колонијална историја. За време на Битката кај Ватерберг во 1904 година, повеќето Хереро бунтовници избегале во пустината, каде германските трупи го блокирале нивниот пристап до вода. Се проценува дека умреле повеќе од 60.000 припадници на Хереро заедницата.
Фотографија: public domain
Германски грев
Само околу 16.000 Хереро ја преживеале кампањата на истребување. Тогаш биле затворени во концентрациони кампови, каде голем број умреле. Точниот број на жртвите никогаш не е утврден и останува контроверзија. Колку долго време преживеале изгладнетите Хереро, откако избегале во пустината? Секако, тие ја изгубиле сета лична сопственост, приходите и перспективите за иднина.
Фотографија: public domain
Колонијална војна со далекусежни последици
Од 1905 до 1907, широка алијанса од етнички групи се крена против колонијалното владеење во Германска Источна Африка. По проценките, 100.000 локални жители починале во Маји-Маји бунтот. Иако во Германија едвај било дискутирано подоцна, тоа останува значајно поглавје во историјата на Танзанија.
Фотографија: Downluke
Реформи во 1907 година
Како последица на колонијалните војни, администрацијата на германските колонии била реструктурирана со цел да се подобрат условите за живеење. Бернхард Дернбург, успешен претприемач (фотографиите се од Германска Источна Африка), бил назначен за секретар на државата за колонијални прашања во 1907 година и вовел реформи во германската колонијална политика.
Фотографија: picture alliance/akg-images
Науката и колониите
Заедно со реформите на Дернбург, научни и технички институции биле воспоставени за да се бават со колонијалните прашања, создавајќи факултети како денешните универзитети во Хамбург и Касел. Во 1906 година, Роберт Кох водел долга експедиција во Источна Африка за да се испитува пренесувањето на болеста на спиењето. На фотографијата може да се забележат микроскопски примероци кои биле земени таму.
Поразена во Првата светска војна, Германија го потпиша Версајскиот мировен договор во 1919 година во кој се вели дека земјата се откажува од суверенитетот над своите колонии. Постери како овој го отсликуваат германскиот страв од губење на економската моќ, од сиромаштија и мизерија во татковината.
Фотографија: DW/J. Hitz
Колонијални амбиции на Третиот Рајх
Колонијалните амбиции оживеале во времето на нацистите - и тоа не само оние на „Генералпланот Ост“ кои ја нагласуваат колонизацијата на Централна и Источна Европа со геноцид и етничко чистење. Нацистите исто така имале за цел да ги вратат африканските колонии кои земјата ги изгуби, а доказ за тоа е оваа училишна мапа од 1938. Целта било да се обезбедат ресурси за Германија.
Фотографија: DW/J. Hitz
Тежок процес
Преговорите за заедничка декларација за геноцидот на Хереро и Нама сега влегуваат во нова тешка фаза. Додека Германија се противи на финансиска компензација, проблеми има и во внатрешните политички структури во Намибија. Претставниците на Хереро неодамна поднесоа формална жалба до Обединетите Нации, противејќи се на нивното исклучување од актуелните преговори.
Фотографија: Dagmar Wöhrl
11 фотографии1 | 11
Ученици од поранешната колонијална сила Германија и поранешната колонија германска Источна Африка си разменуваат информации за заедничката историја, најпрво преку интернет. Кулминација била потоа обостраната посета. Во Хамбург учениците на споменикот за колонијализмот смимале заедно филм.
На Абигејл Фуга и други активисти им било јасно дека не може секое училиште да организира таква размена. Но, посакува секој ученик и ученичка во Германија да имаат прилика да се соочат со колонијалното минато, нивното наследство и расизмот.
Фуга сака да придонесе за тоа: во моментов се обучува за да може во иднина во школи меѓу другото да нуди анти-расистички курсеви.
