Додека во ДУИ сѐ уште траат консултациите, а Брисел очекува влада со европска агенда, ВМРО-ДПМНЕ предупредува дека во иднина со проблеми ќе се соочат оние кои ќе ја игнорираат волјата на мнозинството граѓани.
Реклама
Ни по синоќешните консултации на најтесното претседателство, ДУИ не донела одлука дали ќе ги даде потписите на СДСМ за партијата да го добие мандатот, по што би започнале и суштински разговори за состав на влада. На состанокот, потпретседателите на партијата - Изет Меџити, Теута Арифи и Невзат Бејта го информирале лидерот на ДУИ и неговите соработници за деталите од завчерашните разговори со преговарачите од СДСМ. И покрај навестувањата дека синоќешните консултации ќе завршат со одлука за давање на потписите, тоа сепак не се случило. Партиски извори не откриваат што е причината за пролонгирањето на одлуката, но оставаат впечаток дека им треба уште време, односно дека одлуката, каква и да е, нема да биде донесена пред утрешното доаѓање на еврокомесарот Јоханес Хан во Скопје.
Влада со европска агенда
Од друга страна, нема големи неизвесности околу пораките што комесарот Хан утре ќе им ги пренесе на партиските раководства. Нив вчера ги потврди амбасадорот на ЕУ во Македонија, Сaмуел Жбогар.
„Со нетрпение очекуваме формирање на новата влада. Гледаме дека сите политички партии во земјата ја поддржуваат агендата на ЕУ. Веруваме дека токму оваа ЕУ агенда е центарот или ткивото кое би ги обединило сите политички партии во земјата и таквата агенда секогаш ќе има потреба од широка поддршка, не само од партиите кои се на власт, туку и од опозицијата. Токму на тој начин или во тој контекст ние гледаме една силна влада која ќе притиска, или ќе работи на имплементација на ЕУ-агендата и ќе направи прогрес“, рече Жбогар одговарајќи на новинарско прашање- какви пораки ќе испрати до партиите еврокомесарот Хан.
Запрашан дали широка коалиција ќе придонесе да се надмине политичката криза, Жбогар се огради од какви било сугестии во таа насока.
„Работа на политичките партии во парламентот е да одлучат каков вид коалиција, каков вид влада сакаат да формираат. Ние како ЕУ, немаме никаков став или гледиште во врска со тоа прашање. Меѓутоа, во наш интерес е да се формира силна коалиција во поширок контекст, во контекст на тоа без разлика дали партиите се на власт или се опозиција, сите да дадат поддршка на реализација на ЕУ-агендата“, потенцираше амбасадорот на ЕУ.
Со тоа е извесно дека комесарот Хан би останал на линијата на тој став, особено што неговата посета не е поврзана ниту со разговори за формирање влада, ниту со пржинскиот процес, туку со присуство на состанок посветен на енергетиката во рамките на процесот „Шест западнобалкански држави“, на чии маргини тој ќе ги оствари средбите со партиските раководства.
„Очекуваме само да се потврди дека Република Македонија на кредибилните избори одржани на 11-ти декември гласаше за промени на оваа власт, и да се потврди заложбата за формирање на политичка Влада која ќе ги донесе потребните промени“, изјави портпаролот на СДСМ, Петре Шилегов, одговарајќи на новинарско прашање.
Кој ќе биде избркан од штабот на ВМРО-ДПМНЕ?
И додека Брисел очекува формирање политичка влада со европска агенда, а во ДУИ се уште траат консултациите, ВМРО-ДПМНЕ предупредува дека во иднина со проблеми ќе се соочат оние кои ќе ја игнорираат волјата на мнозинството граѓани. Според соопштението од ВМРО-ДПМНЕ, ваквиот став бил искажан на средбата на лидерот Никола Груевски со амбасадорката на ОБСЕ во Македонија, Нина Суомалаинен. На прашањето од амбасадорката - доколку СДСМ формира Влада, дали истата ќе биде прифатлива за ВМРО-ДПМНЕ, од партијата одговориле: „Секоја партија која носи одлука за формирање коалиција без партијата која добила најмногу гласови и најголема поддршка од народот на изборите, треба да знае дека во исто време носи одлука да се соочува со проблеми во иднина својствени на ситуации кога се игнорира волјата на мнозинството граѓани“.
На забелешката од амбасадорката на ОБСЕ, дека постојат држави каде се случува победничката партија да не влезе во владејачката коалиција, и било одговорено дека во изминатите години и одвнатре и однадвор постојано било потенцирано дека Македонија не е иста со останатите земји и дека има една специфика - мултиетничноста, а во таква ситуација исклучително е важно победникот кај македонските и победникот кај албанските гласачи секогаш да коалицираат.
„Сега кога ВМРО-ДПМНЕ е победник, и одвнатре и однадвор се заборава тој принцип. Сите треба да знаат дека ако еднаш се прекрши тој принцип, истото ќе стане неповратлив процес. Доколку сега се отстапи од тој принцип, и свесно се прекрши, секој еден кој во иднина, кога ќе се сменат околностите, ќе помисли да дојде и повторно да се обиде да не убедува да го воспоставуваме тој принцип, треба да знае дека без дискусија ќе биде избркан од штабот на партијата, а партијата ќе коалицира со кого ќе отцени дека е најдобро за самата партија и земјата, како што е и во другите држави“, и одговориле од ВМРО-ДПМНЕ на амбасадорката на ОБСЕ.
Предвремените парламентарни избори нема да понудат многу нови лица на македонската политичка сцена. Главната битка ќе ја водат ВМРО-ДПМНЕ и СДСМ со своите коалиции. Изненадувања се можни во албанскиот политички блок.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Ѓорге Иванов- претседател на државата
Иванов е на средината на својот втор мандат. Некогаш почитуваниот професор на Правниот факултет во политиката често е предмет на остри критики, а и самиот е извор на бројни контроверзи. Ќе остане запаметен по амнестијата за сите политичари против кои се водеа постапки, по што избувнаа масовни протести. Во јуни 2016 година, по силен домашен и меѓународен притисок, Иванов ја повлече аболицијата.
Фотографија: picture-alliance/AA/M. Sulooca
Никола Груевски - ВМРО-ДПМНЕ
Беше избран за премиер во 2006 година како млад технократ кој најавуваше „Преродба“ на државата. Кормилото на ВМРО-ДПМНЕ го презеде во 2003. Боксер во детството, брокер во младоста, во меѓувреме стана политичар со најдолг премиерски стаж. Во јануари 2016 ја напушти функцијата жестоко притиснат по скандалот со прислушкувањето. Изборите во декември ќе ја одредат неговата, не само, политичка судбина.
Фотографија: Getty Images/AFP/R. Atanasovski
Зоран Заев - СДСМ
Скандалот со прислушувањето го издигна Заев во водач на фронтот против власта. Долги години мина во сенка на Бранко Црвенковски во СДСМ, кој го аболираше за „случајот Глобал“, а Заев му се одолжи со времено „греење“ на партиската фотелја. Од 2005 е градоначалник на Струмица, а во мај 2013 беше избран за претседател на СДСМ. Неговата амбиција е градоначалничката функција да ја замени со премиерска.
Фотографија: DW/K. Ozimec
Али Ахмети- ДУИ
Ахмети во 2002 година ја замени воената униформа на ОНА со интегративниот „костум“ во ДУИ. Со исклучок на периодот од 2006 до 2008 година, неговата партија е постојан придружник во сите македонски влади. Ниту скандалот со прислушкувањето не го убеди да ја раскине коалицијата со Груевски. Гласањето за некои клучни закони во Собранието укажува дека Ахмети му останува верен на Груевски и натаму.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Мендух Тачи - ДПА
Иако формално, тој и неговата партија се во опозиција од 2008 година, прислушуваните разговори и начинот на делување на ДПА укажуваат дека Тачи е во постојан дослух со врвот на ВМРО-ДПМНЕ. Долги години во сенка на Арбен Џафери, по неговата смрт во 2012 целосно ја презеде партијата. Од медиумите и опозициските политичари во земјата ја доби титулата „војвода“ поради наводната блискост со ВМРО-ДПМНЕ.
Фотографија: MIA
Здравко Савески- Левица
Докторот на политички науки веќе со години е активен во политиката, не само како член на Президиумот на Левица, туку и како синдикалец и активист за човекови и социјални права. Во политичкото „СиВи“ запишано му е и едно апсење и повеќемесечен домашен притвор под обвинение за учество во толпа. Неговата Левица најави самостоен настап на изборите, со отворена можност таквата одлука да се преиспита.
Фотографија: DW/K. Delimitov
Андреј Жерновски- ЛДП
Иако формално ја напушти лидерската позицијата во Либерал-демократската партија за да им се посвети на општинските задачи, се очекува градоначалникот на скопската општина Центар високо да котира на опозициските листи на парламентарните избори. Со победата во Центар, на изборите кои беа повеќе пати повторувани, доби шанса да стане симбол на движењето против власта.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Африм Гаши- Беса
Гаши е висок функционер и еден од иницијаторите за формирањето на Беса- партија која претендира да го урне „дуополот“ на ДУИ и ДПА кај албанската етничка заедница. Партискиот лидер Билал Касими веќе најави дека целта на партијата е да стане водечка кај Албанците, но и да иницира промена на Уставот за редефинирање на државата. Тој ги отфрла шпекулациите дека Беса се финансира од Турција.
Фотографија: Katerina Blazevska
Љубчо Георгиевски - ВМРО-НП
Поранешниот премиер и лидер на ВМРО-ДПМНЕ на политичката сцена е активен единствено во пресрет на избори. Неговата ВМРО-Народна партија долго соработуваше со опозицијата и беше критична кон власта, но во пресрет на вонредните парламентарни избори одново ја актуелизираше можноста за соработка со некогашните сопартијци од ДПМНЕ. Малкумина ќе бидат изненадени доколку тоа се случи.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Ивон Величковски - Либерална партија
Претседателот на Либералната партија се обидува да игра меѓу „два огна“ позиционирајќи ја својата партија како алтернатива и на власта и на опозицијата. Остар критичар на власта, но и на пазарењата меѓу четирите водечки партии. Бараше опозициски договор за изолација на ВМРО-ДПМНЕ по изборите, но наиде на молк. Прашање е дали самостојниот настап на изборите на ЛП ќе и донесе пратеничко место?
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Зијадин Села - Движење за реформи во ДПА
Специјалистот по интерна медицина го предводи Движењето за реформи во ДПА откако се одвои од матичната Демократска партија на Албанците и расчисти со некогашниот партиски соработник Мендух Тачи. Анкетите не и даваат големи шанси на неговата партија на изборите, но Села и натаму ќе може да управува со Струга како градоначалник.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Љубе Бошкоски- Обединети за Македонија
По излегувањето од затвор, Бошкоски не е многу активен на политичката сцена. Првите месеци ги мина во изолација, а сега најавува учество на неговата Обединети за Македонија на предвремените избори. Прашањето е само... со кого? Засега се најавува соработка со ВМРО-НП на Георгиевски, но никој со сигурност не ја исклучува можноста дека двајцата би можеле да се вратат во прегратките на Груевски.