Коронавирус: Теорија, мит или идеологија на заговор?
Давид Ел
6 јуни 2020
Не, пандемијата на коронавирусот не ја измисли Бил Гејтс за да имплантира микрочипови во светската популација. Повеќето луѓе ваквите тврдења ги смета за теории на заговор- но постојат и подобри изрази за тоа.
Реклама
За време на пандемијата со коронавирусот, научната работа доби поголемо внимание во јавноста - пред сузбивањето на вирусот би било незамисливо големите водечки медиуми со денови да се занимаваат со научна расправа за некоја виролошка студија.
Истовремено, се создаваат специјални „теории“ кои немаат ништо заедничко со научниот емпиризам. Така, се наведува дека новиот коронавирус е произволно создаден или оти намерно е создаден од луѓе. Едно истражување, спроведено средината на мај во рамки на студијата во Универзитетот во Ерфурт и партнерите, покажа дека во една од овие две тврдења веруваат по 17 отсто испитаници, додека 10 насто од нив веруваатдури во двете тврдења. Постојат уште многу тврдења, од кои на луѓето им се крева косата на глава, на пример оти ИТ милијардерот и филантроп Бил Гејтс сака да имплантира микрочипови во луѓето во рамки на обврзната вакцинација, за да може да ги контролира. Таквите тврдења главно спаѓаат во категоријата „теорија на заговори“, но од јазична гледна точка постојат посоодветни изрази.
Каде сѐ демне коронавирусот?
Коронавирус насекаде! Можеби дури и на пиперките, билетот за возење, сопственото домашно милениче. Што воопшто смеам да допирам? Ова вознемирувачко прашање си го поставуваат многумина. Еве неколку смирувачки одговори:
Досега познатите коронавируси остануваат опасни на површини како кваките околу четири-пет денови. Како и другите инфекции преку капки и SARS-CoV-2 се пренесува преку рацете и површините кои се допираат често во текот на денот. Иако вирусот е нов и затоа е прилично непознат, експертите сметаат дека и за него важат многу резултати од истражувања на други, веќе познати коронавируси.
Затоа, треба да се биде претпазлив и кога се руча во кантината на работното место - доколку таа одамна не е веќе затворена. Коронавирусите во основа можат преку кивање или кашлање на инфицирано лице да завршат на приборот за јадење или чиниите. Германскиот институт за проценка на ризици (БфР) меѓутоа пишува дека „досега не се познати инфекции со SARS-CoV-2 кои се појавиле со ваков начин на пренос“
Фотографија: picture-alliance/dpa/J. Kalaene
Страв од увозна стока?
Дали родителите мора да се плашат од инфекција преку играчки од увоз? Не, велат од БфР. Досега нема случаи на инфицирани лица за кои е докажано дека се заразиле преку увезени играчки или друга стока. Експертите сметаат дека вирусите немаат голема стабилност при промена на животната средина. Предизвикувачот на болеста е опасен повеќе денови пред сѐ во услови на студ и голема влажност на воздухот.
Фотографија: picture-alliance/dpa/S. Gollnow
Пакети полни вируси
Коронавирусите кои го напаѓаат човекот не се особено стабилни на суви површини. Со оглед на тоа што стабилноста на вирусите надвор од човечкиот организам зависи од могу фактори, како темпертурата и влажноста на воздухот, БфР ја смета инфекцијата по пошта за „главно неверојатна“. Сепак, институтот признава дека сѐ уште не располага со точни податоци за SARS-CoV-2.
Фотографија: picture-alliance/dpa/M. Becker
Вирусен пинг-понг со домашното милениче?
Дали моето куче може да ме зарази мене или јас да го заразам него? Ризикот домашните миленичиња да се заразат од коронавирус е оценет како низок од страна на експертите. Но, тој не може сосема да се исклучи. Самите животни не покажуваат симптоми, значи не заболуваат. Но, доколку се инфицирани тие може преку својот здив, плунка, повраќање, урина да го пренесуваат вирусот.
Фотографија: picture-alliance/dpa/AP/A. Tarantino
Опасен зеленчук?
Пренесување на SARS-CoV-2 преку контаминирани прехранбени продукти, според БфР, не е веројатно. Досега нема докажани случаи на инфицирање на ваков начин. Темелно миење на рацете пред подготовка на оброкот, и во времиња пред и по коронавирусот, е нешто што се подразбира. Со оглед на тоа што вирусите се чувствителни на топлина, загревањето на намирниците натамошно го намалува ризикот од инфекција.
Досега познатите САРС и МЕРС коронавируси не сакаат топлина, но се прилично отпорни на студ. Тие може да останат опасни дури две години на температури од минус 20 степени Целзиусови. БфР меѓутоа смирува: досега нема укажувања за ланец на инфекции со SARS-CoV-2 преку конзумирање храна, вклучително и замрзнати продукти.
Избувнувањето на КОВИД-19 има и едно добро: Кина забрани храна од диви животни. Сѐ укажува на тоа дека новиот коронавирус врз човекот е пренесен од лилјаци. Лилјаците за тоа не се виновни, зашто веројатно завршиле во супа против своја волја. Но, борбата против SARS-CoV-2 ќе трае многу подолго и ќе биде потешка од ослободувањето од храна од диви животни.
Фотографија: picture-alliance/Photoshot/H. Huan
8 фотографии1 | 8
„Теорија на заговор“
За да се опише овој феномен, ниту еден термин на германски јазик не е толку раширен како „теорија на заговор“. Но, тоа е погрешно. „Концептот на теорија значи дека имате претпоставка заснована на факти“, вели социјалниот психолог Пиа Ламберти од Универзитетот во Мајнц. „Ако фактите не одговараат на теоријата, теоријата во некој момент ќе мора да се прилагоди или да се отфрли. А тоа не се случува со приказните за заговор“, вели Ламберти за ДВ.
Политичкиот советник Јоханес Хилје на Твитер пишува дека терминот „теорија“ има речиси „научен призвук, со кој не треба да се воздигнуваа оваа глупост“. Хилје се плаши оти терминот „теорија на заговор“ би можел да доведе до тоа оние кои го шират да се чувствуваат како заговарачи на „контранаука“.
Пет совети за подобро физичко и ментално здравје во корона-кризата
Вакцина нема, лек исто така. Експертите, во моментов, не се сигурни ни дека оние кои оздравеле од Ковид-19 се целосно заштитени од нова инфекција. Затоа е препорачливо јакнење на личниот имунитет среде пандемијата.
Фотографија: Fotolia
Здрава исхрана
Докажано е дека здравата исхрана го намалува ризикот од хронични болести како што се проблемите со циркулацијата, дијабетисот или со дебелината. Исто така, со здрава исхрана се намалува и ризикот од депресија и од анксиозност. СЗО потсетува - но тоа важи и без пандемија - дека треба да се остават алкохолот, цигарите и сите останати дроги
Фотографија: picture-alliance/dpa/V. Heinz
Добар сон
Додека спиеме, телото вредно работи: келиите се обновуваат, се отстрануваат отровите, се зацврстува помнењето. Како што покажаа истражувањата, недостатокот на сон влијае не само на физичката состојба, туку и на психичката. Недостатокот на сон нѐ прави поподложни на хронични болести. На поголемот број луѓе им се доволни 6 до 9 часа сон, но важно е да се спие во одреден ритам.
Фотографија: Colourbox
Движење и вежбање
Движењето го исполнува телото со „хормоните на среќа“. Тоа овозможува подобро спиење, ги намалува стресот и стравовите, го зајакнува помнењето. Движење и спорт, па макар и дома - најмалку 30 минути дневно. Тренерите велат дека не важно како ќе ги поделите тие минимални 30 минути - можеби по 10 минути наутро, напладне и навечер? Кога можете излезете на свеж воздух.
Фотографија: picture-alliance/dpa/B. pedersen
Одржување на контактите
Пријателите во овој период на социјална изолација поради коронавирусот се поважни од кога било. Социјалните мрежи се докажано добри за здравјето. Бидејќи излегувањата и собирите сега не се можни, речиси сѐ се одвива на интернет. Но, подобро така отколку никако.
Изолацијата можеби е шанса да се заборави на светот и на надворешните вести. Размислите, што сакате веќе подолго да направите но никако не стигнувате? Нешто во градината, да испробате нов рецепт, да научите да плетете, да прочитате некоја книга која веќе подолго ве гледа обвинувачки од полицата? Сега е идеално време за тоа.
Фотографија: picture-alliance/dpa/J. Kalaene
5 фотографии1 | 5
„Мит на заговор“
Пиа Ламберти, која со својата белетристичка книга на оваа тема се најде на разни бестселер листи, на свој јазик прави разлика меѓу „митот на заговор“ и „приказната на заговор“. „Приказните на заговор се конкретни приказни, кога луѓето претпоставуваат дека 9 септември дошол „одвнатре“ или оти принцезата Дајана е жива. Од друга страна митот за зговорот е повеќе апстрактен, преовладува мотив, нешто како 'заговорот на Евреите против целиот свет'. Овој мотив може да се најде во конкретни приказни за заговор и тој така општествено се прилагодува, односно се ажурира“, вели Ламберти. Таа како пример ги наведува приказните за зговор, кои се однесуваат на унгарско-американскиот милијардер Џорџ Сорос, кои се темелат на антисемитски мотиви за наводен светски заговор на Евреите.Заедничко за овие два термина е тоа што често се пренесуваат и поради тоа постојано се дополнуваат и се менуваат.
„Идеологија на заговор“
Некои приказни за заговори се толку комплексни и сложени што формираат затворен поглед на светот, за кои примерен израз е идеологија. На добро посетените форуми за дискусија во САД се шират тврдења дека тајна група држи илјадници киднапирани деца заробени во подруми, пиејќи ја нивната крв за да останат млади. Претседателот на САД, Доналд Трамп, за симпатизерите на оваа идеологија е ослободител, додека неговиот претходник Барак Обама и неговата предизвикувачка во изборната кампања во 2016 година, Хилари Клинтон, се сметаат за членови на заговорот. Оваа идеологија своето има го добила од анонимен, наводно, вработен во американската администрација со безбедносен код „Кју“ - „КјуАнон“.
Друг пример за идеологија на заговор дава т.н. „граѓани на Рајхот“ односно , кои во суштина веруваат дека германското царствох (Рајх) сè уште постои и затоа институциите на Сојузна Република Германија немаат легитимитет. Граѓаните на Рајхот често се залагаат за најекстремни десничарски позиции, а постои и своевидно преклопување со „Препер-сцената“, чии приврзаници се подготвуваат за сценарија на војната и за крајот на светот. Примерот на граѓаните на Рајот јасно покажува колку може да биде опасна идеологијата на заговор. Така, во октомври 2016 година, тешко вооружен член на оваа група уби полициски службеник.
Додека самопрогласените граѓани на Рајхот заедно со други теоретичари на заговор и екстремисти, но и безопасни демонстранти, демонстрираат против корона-рестрикциите, германскиот министер за внатрешни работи Хорст Зехофер за првпат забрани една група на граѓаните на Рајхот.