Некои ќе речат еве го овој пак го брани Венко Филипче. Јас ќе одговорам, да, го бранам од една лоша, валкана и опасна пропаганда од причина што знам како му е. Пишува Никола Тодоров
Реклама
Ковид-19 предизвика хаос во светот, колабираше неколку силни здравствени системи, зема многу човечки жртви, ги затвори луѓето во своите домови, го смени текот на нормалното живеење, сериозно ги разниша економиите, ги бутна цените на акциите и нафтата. Пандемијата на коронавирусот ја разниша довербата меѓу сојузници, ја стави на тест европската и светската солидарност. Колку и да мислевме дека развиените земји имаат протоколи и искуство за справување со вонредни и итни ситуации, сепак во многу земји видовме збунетост, млака реакција, некаде и задоцнета, со многу тешки последици кои произлегоа од тоа. Накратко, Ковид-19 предизвика огромна катастрофа во светот.
Експерти и „експерти“
Катастрофата беше и се уште е проследена со „корона пропагандата".Во основа тоа е онаа лоша, валкана пропаганда која си постоеше во светот и претходно, а која имаше и има за цел нешто вистинско да прикрие, некого да уништи и некој да профитира од тоа. Ова се прави преку пласирање на лажна вест која најчесто се базира на некоја полувистина, или некое општо прифатено верување или перцепција. Така најпрво се појави пропаганда дека секаде има корона освен во Америка, па некои побрзаа да заклучат дека Американците го пуштиле вирусот. Кога вирусот букна и во Америка оваа пропаганда се заборави, па се смисли нова дека вирусот е предизвикан од новата 5Г технологија. Потоа излезе дека Путин пуштил 500 лавови низ град за да се осигура дека се почитува полицискиот час. Потоа излезе дека и Меркел е во самоизолација бидејќи била во контакт со некој заболен. Тука пропагандистите ни порачаа дека сигурно е дека и Меркел е заболена, ама не кажуваат. Потоа излезе дека принцот Чарлс е заболен како и премиерот на Велика Британија. За нив кажуваат, за Меркел кријат. Нормално, тоа за Меркел веднаш се заборави, ама во моментот кога беше пуштено си ја заврши својата работа.
Паралелно на ова на големо се пропагираа лекови и начин на заштита од корона па слушнавме дека треба да се пие сода бикарбона со лимон, да се јаде лук и да се пие ракија. Слушнавме безброј експерти и „експерти". Првите навистина експерти кои внимателно ни порачуваа што смееме и треба да правиме, а што не, а другите самонаречени експерти кои имаат знаење и став за секоја можна ситуација. Тоа е онаа сорта што секогаш е во право и никогаш не греши. Слично на онаа маалска пропаганда кога некој маалец им соопштува на другите маалци, седејќи покрај клупа, некоја врвна светска тајна или геостратешка позиција, најчесто од категоријата top secret. Моја препорака е да се следат упатствата и препораките само на здравствените власти и Светската здравствена организација.
Каде сѐ демне коронавирусот?
Коронавирус насекаде! Можеби дури и на пиперките, билетот за возење, сопственото домашно милениче. Што воопшто смеам да допирам? Ова вознемирувачко прашање си го поставуваат многумина. Еве неколку смирувачки одговори:
Досега познатите коронавируси остануваат опасни на површини како кваките околу четири-пет денови. Како и другите инфекции преку капки и SARS-CoV-2 се пренесува преку рацете и површините кои се допираат често во текот на денот. Иако вирусот е нов и затоа е прилично непознат, експертите сметаат дека и за него важат многу резултати од истражувања на други, веќе познати коронавируси.
Затоа, треба да се биде претпазлив и кога се руча во кантината на работното место - доколку таа одамна не е веќе затворена. Коронавирусите во основа можат преку кивање или кашлање на инфицирано лице да завршат на приборот за јадење или чиниите. Германскиот институт за проценка на ризици (БфР) меѓутоа пишува дека „досега не се познати инфекции со SARS-CoV-2 кои се појавиле со ваков начин на пренос“
Фотографија: picture-alliance/dpa/J. Kalaene
Страв од увозна стока?
Дали родителите мора да се плашат од инфекција преку играчки од увоз? Не, велат од БфР. Досега нема случаи на инфицирани лица за кои е докажано дека се заразиле преку увезени играчки или друга стока. Експертите сметаат дека вирусите немаат голема стабилност при промена на животната средина. Предизвикувачот на болеста е опасен повеќе денови пред сѐ во услови на студ и голема влажност на воздухот.
Фотографија: picture-alliance/dpa/S. Gollnow
Пакети полни вируси
Коронавирусите кои го напаѓаат човекот не се особено стабилни на суви површини. Со оглед на тоа што стабилноста на вирусите надвор од човечкиот организам зависи од могу фактори, како темпертурата и влажноста на воздухот, БфР ја смета инфекцијата по пошта за „главно неверојатна“. Сепак, институтот признава дека сѐ уште не располага со точни податоци за SARS-CoV-2.
Фотографија: picture-alliance/dpa/M. Becker
Вирусен пинг-понг со домашното милениче?
Дали моето куче може да ме зарази мене или јас да го заразам него? Ризикот домашните миленичиња да се заразат од коронавирус е оценет како низок од страна на експертите. Но, тој не може сосема да се исклучи. Самите животни не покажуваат симптоми, значи не заболуваат. Но, доколку се инфицирани тие може преку својот здив, плунка, повраќање, урина да го пренесуваат вирусот.
Фотографија: picture-alliance/dpa/AP/A. Tarantino
Опасен зеленчук?
Пренесување на SARS-CoV-2 преку контаминирани прехранбени продукти, според БфР, не е веројатно. Досега нема докажани случаи на инфицирање на ваков начин. Темелно миење на рацете пред подготовка на оброкот, и во времиња пред и по коронавирусот, е нешто што се подразбира. Со оглед на тоа што вирусите се чувствителни на топлина, загревањето на намирниците натамошно го намалува ризикот од инфекција.
Досега познатите САРС и МЕРС коронавируси не сакаат топлина, но се прилично отпорни на студ. Тие може да останат опасни дури две години на температури од минус 20 степени Целзиусови. БфР меѓутоа смирува: досега нема укажувања за ланец на инфекции со SARS-CoV-2 преку конзумирање храна, вклучително и замрзнати продукти.
Избувнувањето на КОВИД-19 има и едно добро: Кина забрани храна од диви животни. Сѐ укажува на тоа дека новиот коронавирус врз човекот е пренесен од лилјаци. Лилјаците за тоа не се виновни, зашто веројатно завршиле во супа против своја волја. Но, борбата против SARS-CoV-2 ќе трае многу подолго и ќе биде потешка од ослободувањето од храна од диви животни.
Фотографија: picture-alliance/Photoshot/H. Huan
8 фотографии1 | 8
И Спилберг да им позавиди
Кај нас ми привлече внимание една црна пропаганда која отиде многу ниско и на еден прилично некоректен начин го прогласи министерот за здравство за воен профитер бидејќи наводно тестовите што се правеле во Институтот за јавно здравје биле неколку пати поскапи од тие што се правеле во приватните болници. Немаше воопшто да реагирам ако тоа навистина беше така и ако причината навистина беше во цената на тестовите, а не како во конкретниот случај каде станува збор за сумата што Фондот за здравство му ја плаќа на Институтот за јавно здравје за секој направен тест. Некои ќе речат еве го овој пак го брани Венко. Јас ќе одговорам, да, го бранам од една лоша, валкана и опасна пропаганда од причина што знам како му е. Јас лично бев подложен на многу опасна, ниска и валкана пропаганда. Тоа што јас го преживеав беше веројатно најцрната пропаганда направена на било кој политичар во државава. Затоа и реагирам. Затоа што знам какво е чувството кога се бориш, се трудиш секому да помогнеш, работиш без престан, често и над 16 часа секој ден, а некој седејќи позади компјутер смислува како да те оцрни. Кај нас по партиите тоа го сметаат за успешна пи-ар активност, па има толку изверзирани црни пропагандисти што дури и Спилберг може да се засрами и да им завиди. Да разјасниме, да бидеш воен профитер е страшно злосторство, исто како да бидеш виновен за смрт на деца. Реагирам затоа што не е така.
Дозволете, како човек што долго време управувал со ресорот здравство да ја објаснам реално ситуацијата. Лабораториската услуга, како што е тестирањето за КОВИД-19 не се плаќа од страна на фондот по ДСГ (дијагностичко сродни групи) кое преставува кодирање наменето само за хоспитализирани пациенти. Фактурирањето и наплатата на лабораториски услуги спаѓа во сегментот на специјалистичко-консултативни пакети, и оваа цена ја утврдува Управниот одбор на Фондот за здравство (ФЗОМ) по предлог на надлежната Комисија на ФЗОМ, а врз основа на интерна методологија на ФЗОМ. Е за оваа цена станува збор, а не за разлика на цената на тестовите во приватните и јавните здравствени установа. Настрана што не станува збор ниту за исти тестови. За да биде уште појасно сакам да појаснам дека доколку се намали сумата што Фондот за здравство ја плаќа на Институтот за јавно здравство за тестирањето на граѓаните за КОВИД-19, ќе се намали приходот на Институтот, што е исклучително штетно и неоправдано во ова време на криза кога институтот и неговите вработени се во првата борбена линија. Значи овие 4.950 денари ги плаќа Фондот за здравство на Институтот за секое направено испитување и тоа не е цената по која е набавен тестот.
Власта не е толку вредна
Симплифицирано, Венко го прогласија за воен профитер бидејќи се префрлиле средства од буџетот на една јавна институција во буџетот на друга јавна институција. Затоа реагирам, затоа што сеуште ја чувствувам горчината која ја имав од една слична валкана и одвратна пропаганда. Да, јас сум ја почувствувал на своја кожа силата на валканата пропаганда, но никогаш не би посегнал по истото оружје против било кој и би замолил и препорачал никој и никогаш повеќе да не го прави тоа во државава против никого. Власта не е толку вредна. Едно е политички да се критикуваме, напаѓаме, расправаме, но ова е друго, многу опасно и со страшни можни последици кои за среќа јас ги преживеав. Оваа или ваква пропаганда може да натера некого да направи некој многу непромислен и опасен чекор, па затоа уште еднаш би апелирал за воздржување од вакви квалификации, особено кога тоа што се тврди не е вистина.
На крај дозволете ми втор пат во две недели да и честитам на нацијата. Ова е ретка привилегија. Отворањето на преговорите за наше полноправно членство во Европската Унија е историска одлука и историска придобивка за сите македонски граѓани. Искрено се надевам дека веднаш по завршувањето на оваа светска криза предизвикана од пандемијата, ќе бидат отворени првите поглавја. Посакувам преговорите да завршат во рекордно време и што е можно побргу да станеме полноправна членка на ЕУ.
Во изолација поради коронавирус? Нема проблем
Со малку креативност можете да ја претворите изолацијата во инспирација. Еве неколку идеи како да го искористите времето во карантин, и да продолжите нормално да живеете дури и затворени во четири ѕида.
Фотографија: picture-alliance/dpa/P. Schickert
Бидете креативни со конзервираната храна
Претворањето на конзервираната храна во нешто вкусно можеби бара малку магија, но сигурно не е невозможно. На пример, експериментирајте со лакса која ги прочистува синусите или пак измешајте конзерва туна со малку пченка и свеж ѓумбир за да го зајакнете вашиот имунолошки систем.
Фотографија: Miguel Medina/AFP/Getty Images
Затворената вежбална не е изговор
Имате доволно начини да ја одржите добрата форма на вашето тело дури и ако не можете да ја посетите вашата вежбална. Загрејте го телото со фитнес вежби или јога со онлајн упатства, а доколку ви е многу здодевно искористете ги и конзервите со храна во вашиот магацин за да ги развиете вашите бицепси и трицепси.
Фотографија: picture-alliance/dpa/K.-D. Gabbert
Време е за пролетно чистење
Искористете ја можноста, засукајте ги ракавите и употребете го вишокот енергија за да го светнете секое ќоше во домот. Ова може да биде најдобриот момент за расчитување на нередот. Можете дури и да ослободите место во плакарите и да зачистите во подрумот.
Целодневното гледање на ТВ серии е гарантиран начин за опуштање на умот и телото. Можеби мини-серијата „Чернобил“ и не е најдобриот избор доколку сте во мрачно расположение. Алтернативата би било нешто полесно, како „Пријатели“. Доколку секој ден потрошите 6 часа и 20 минути на оваа серија, ќе ги изгледате сите 236 епизоди за 14 дена.
Покрај сето слободно време можеби е добар момент да ја избришете прашината од некои постари игри и да се забавувате со оние со кои го споделувате карантинот. Доколку сте сами во изолација, повеќе класични игри денес имаат и онлајн верзии па можете да играте со пријателите преку интернет.
Фотографија: picture-alliance/dpa/S. Stache
Научете нешто ново
Во денешно време можете да научите речиси се онлајн. Можеби секогаш сте сакале да научите некоја нова вештина или дури и јазик. Германски можеби? На интернет ќе најдете многу можности и за бесплатно изучување јазици, па со оглед на слободното време, нема никаков изговор зошто тоа да не го сторите.
Фотографија: Colourbox
Јавете и се на бабата
Вашите роднини секогаш се жалат дека ве гледаат само за празници. Сега е добар момент да им се јавите. Иако веројатноста дека ќе заглавите на телефон 1-2 часа е голема, сепак ќе ви се израдуваат. Притоа, ќе покажете грижа и за нив и за нивното здравје во оваа тешка ситуација, особено за постарите луѓе.
Фотографија: Heike Brauer/Fotolia
Планирајте го следниот одмор
Планирањето одмор е добар начин да избегате од вашата соба, макар и само во мислите. Исполнете го денот замислувајќи си како се релаксирате на Бали или уживате во чистиот планински воздух некаде на Алпите. Само не заборавајте да си купите и патничко осигурување бидејќи никогаш не се знае кога ќе дојде следната криза.