ВМРО-ДПМНЕ неосновано ги обвинува стратегиските партнери и пријатели на Македонија за мешање во внатрешните работи, а молчи кога Руската Федерација „држи лекции“. Западните дипломати ги следат овие загрижувачки чекори.
Реклама
Забележуваме дека некои партии сѐ поотворено и загрижувачки ги потценуваат декларираните цели и приоритети на Македонија, но и односите и договорите со стратегиските партнери, што ги отвора прашањата во која насока тие всушност го гледаат натамошниот пат на Македонија, кусо коментираат за ДВ дипломатски извори, потенцирајќи дека внимателно ги набљудуваат „сите чекори и нови нијанси на тој план“.
Ваквите сомнежи ги дели и домашната јавност, откако во јавниот дискурс се вжешти кампањата против западни дипломати и земји, долгогодишни стратегиски пријатели на Македонија, изложени на критики од страна на владејачката ВМРО-ДПМНЕ за нивно наводно мешање во внатрешните работи на земјата, преку заземање партиска страна или со финансирање на дел од невладиниот сектор за исти цели.
Москва: Западот се меша
Обвинувања за мешање во внатрешните работи нема единствено за Руската Федерација, чиј Оддел за информации и печат во Министерството за надворешни работи, вчера се огласи со соопштение во кое констатира дека под „псевдодемократски слогани“ продолжува надворешното влијание врз политичките сили во Македонија.
„Целта е очигледна, Западот да расчисти со македонските политичари кои не му се омилени и покрај јасно изразената волја на граѓаните на изборите во полза на коалицијата 'За подобра Македонија' на чело со Никола Груевски и ДУИ на Али Ахмети“, се вели во соопштението.
Според руското МНР, „особено неспокојство предизвикува фактот што во мултиетничка и мултикултурна Македонија, каде имаше тежок меѓунационален конфликт, политичарите од една етничка заедница врз основа на надворешно диктирани ултимативни барања, фактички решаваат кој од блоковите на другата заедница да влезе во составот на идната владина коалиција“.
„Убедени сме дека само целосното отфлање на штетните надворешни влијанија и со фокусирање на вистинската демократија, и самостојното решавање на внатрешните проблеми, се основа за зацврстување на довербата меѓу народите кои живеат тука и формирање регионална клима за безбедност“, соопшти руското МНР.
Соопштението доаѓа непосредно по средбата на лидерот на ВМРО-ДПМНЕ, Никола Груевски, со рускиот амбасадор во Македонија, Олег Шчербак, на која Груевски истакнал дека „е создадена зрела ситуација за нови предвремени избори“. Како што соопшти партијата „Шчербак се осврнал на 'Шарената револуција', истакнувајќи ја штетата која таа ја предизвикала на економски план, внесувајќи нестабилност и неизвесност во државата, а со тоа и влијаејќи негативно на интересот на заинтересираните инвеститори“.
2016- Годината на Шарената револуција
Годината започна со оставката на премиерот Никола Груевски, продолжи со затворањето на границата за бегалците, а несомнено настан кој и даде белег на годината беше „Шарената револуција“- реакција на амнестијата на Иванов
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Настан на годината: „Шарена револуција“
Несомнено, 2016 година ќе остане запаметена по „Шарената револуција“- движењето кое за првпат од независноста ги извади граѓаните на улиците на македонските градови на протест против корупцијата и политичката неодговорност, а во заштита на демократските вредности и слободата. Шарената револуција се обиде да ги постави темелите за една поинаква, нова Македонија. Патот дотаму ќе биде долг.
Фотографија: Getty Images/AFP/R. Atanasovski
Јануари: Оставка на Груевски
Годината започна со оставката на Груевски од премиерската функцијата, на 14 јануари, согласно Договорот од Пржино. По речиси десет години на функцијата, Груевски експресно најави дека нема мирно да се повлече. Во говор пред Унија на жени на ВМРО-ДПМНЕ, на 24 јануари, тој порача дека народот на избори ќе си ја врати одземената власт и „ќе ги избрка на клоци вештачки и насила насадените функционери“
Фотографија: Getty Images/AFP/R. Atanasovski
Февруари: Има-нема избори
Иако првично беше предвидено парламентот да се распушти на 24 февруари и да се одржат предвремени избори на 24 април, одлуката во последен момент беше повлечена, а новиот термин беше 5 јуни. СЈО го обзнани првиот случај под кодно име „Титаник“. Осомничени за кривични дела против изборите и гласањето се екс- министрите Гордана Јанкулоска, Миле Јанакиески, генералниот секретар на владата и други.
Фотографија: MIA
Март: Ескалација на бегалската криза
Македонија и официјално ја затвори границата кон Грција, со што илјадници бегалци останаа заглавени во Идомени. Неколку обиди насилно да се мине границата минаа неуспешно. СЈО продолжува со истрагите и отвори нови случаи, меѓу нив и „Тортура“ за апсењето на Љубе Бошкоски. Претседателот Иванов најавува дека „нема намера да амнестира изборни силеџии“ откако Уставниот суд направи законски измени.
Фотографија: Reuters/S. Nenov
Април: Амнестијата на Иванов
Со еден потег, претседателот Иванов ја предизвика најголемата политичка криза во земјата од независноста, која доведе до жестока осуда од меѓународниот фактор, но и раѓањето на „Шарената револуција“. На 12 април, Иванов ги амнестираше сите политичари против кои се водат постапки. Со тоа предизвика бура од реакции. Веќе следната ноќ, на 13 април, беше демолирана неговата канцеларија во Скопје.
Во услови на секојдневни протести на „шарените“ ни делумното повлекување на амнестијата од страна на Иванов не донесе смирување на состојбата. Германија го испрати специјалниот пратеник Јоханес Хајндл. Груевски најавува дека сам ќе оди на изборите на 5 јуни, опозицијата бара тие да се одложат за наесен. Расчистен бегалскиот камп во Идомени. Одбележана една година од кумановските настани.
Фотографија: picture alliance/CTK/Horazny/Sterba
Јуни: Масовни протести и соцреализам
Протестите на „Шарената револуција“ земаа голем замав и покрај тоа што на 6. јуни Иванов целосно ја повлече амнестијата. Паралелни контра-протести и на здружението ГДОМ. Оставка на Ставрески од здравствени причини. Во јавноста протекоа уметнички слики во духот на социјалистичкиот реализам од новото седиште на ВМРО-ДПМНЕ.
Фотографија: Nova TV
Јули: Пржино 2
По долги преговори на четирите најголеми политички партии со посредство на ЕУ и САД се роди „Пржино 2“. Поставени се нови услови за организирање предвремени избори, меѓу нив- измени во Изборниот Законик, враќање на опозицијата во парламентот и влез на технички министри во владата. ЕУ блокираше средства од ИПА фондовите. По неуспешниот пуч во Турција, протести на приврзаници на Ердоган и во Скопје.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Август: Смртоносни поплави
Катаклизмична ноќ во Стајковци и други села во околината на Скопје однесе 21 човечки живот. Десетици луѓе беа повредени, а стотици останаа без кров над главата. Никој не презеде одговорност за катастрофата, иако експертите подолго време предупредуваа од погубната политика која практично ги остави граѓаните без заштита од налети на природата.
Фотографија: picture-alliance/dpa/G. Licovski
Септември: Серија земјотреси и 25-годишникот со бајпас
Серија силни земјотреси ги исплашија граѓаните на Скопје и околните градови и ги вратија страшните спомени на 1963 година. Немаше многу славје ни по повод 25-та годишнина на независноста на која некои аналитичари оценија дека Македонија е 25-годишник со бајпас. СЈО продолжи со отворање нови случаи од кои исплива и „Трезор“, околу набавката на опрема за прислушкување во МВР.
Фотографија: picture-alliance/dpa/M. Gambarini
Октомври: „Случајот Спасов“ и драмата во УБК
Распишани изборите на 11 декември. Обидот на обвинителите на СЈО да влезат во просториите на УБК и да ја испитаат опремата за прислушкување заврши со жестоки блокади и очекување на помош од експерт на „Ериксон“. Скандалот со заменикот-министер Диме Спасов уште еднаш го отвори прашањето за политичката (не)одговорност. Младите фудбалери ја израдуваа нацијата со пласманот на Европското првенство.
Фотографија: MIA
Ноември: Трамп и Македонија
Додека светот беше во шок поради победата на Доналд Трамп на изборите во САД, во Македонија наголемо течеше изборната кампања. Вестите за улогата на велешките „спамери“ во победата на Трамп го засенија и новиот Извештај „за напредокот“ на Европската Комисија. Најголемо внимание, сепак, привлекуваа информациите за најбарани профили на работници во Германија.
Фотографија: Reuters/O. Teofilovski
Декември: Сите победија на изборите
Гласањето мина мирно, но резултатите отворија повеќе дилеми, одошто дадоа одговори за можниот излез од длабоката политичка криза. „Прогласот“ на Груевски и прегласувањето во Теарце фрлија уште една дамка на процесот. Молкот од меѓународната заедница укажува дека никој не го знае решението. Очекувањата се дека кризната 2016 ќе има свое продолжение и во 2017 година.
Фотографија: Reuters/S. Nenov
13 фотографии1 | 13
Ваквите пораки од Москва доаѓаат по неуспехот на мандатарот Никола Груевски да формира влада со ДУИ, партија која меѓу четирите приоритети ја стави и интеграцијата во ЕУ и НАТО. Нема одговор дали овие руско -дпмнеовски шурувања ќе им пресудат на евентуалните натамошни разговори меѓу досегашните коалициски партнери. Коментирајќи го соопштението на руското МНР, лидерот на ДУИ, Али Ахмети, синоќа во интервју за ТВ „Арт“ изјави дека случајот е ист како со српскиот воз во Косово кој е подготвен во Москва.
„Евроатлантскиот пат е единствениот пат добар за Македонија. Но и Европа треба да ни помогне. Ние нема да донесеме финална одлука без да се консултираме со меѓународната заедница. И уште нешто. Сите треба да знаат дека ДУИ ќе донесе правилна одлука“, рече лидерот на ДУИ. Притоа објасни дека ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ не се согласиле за формирање влада, бидејќи партијата на Груевски не сакала да го прифати условот за продолжување на работата на СЈО.
Во војна со сите, освен со Русија
Ова не е единствениот пример на кој ќе се тестира унисоноста на ставовите на двете партии. ВМРО-ДПМНЕ ги стави на јавен распит официјален Брисел и Вашингтон за изјавите на нивни претставници, се впушти во непримерно раскажување на средбите со нивните и со амбасадори на земји-членки на ЕУ, со критики против западни дипломати под паролата „десоросоизација“ и со премолчно поддржување на истраги за наводна дипломатска пристрасност. Партијата досега промовираше коректен однос единствено кон амбасадорот на Руската Федерација, што се покажа и во соопштението издадено по средбата со него. Тоа е единственото соопштение напишано со дискрециска воздржаност и дипломатски речник, во 26 редови. Таков не беше случајот по средбите со амбасадорите на ЕУ и САД, вклучително и по завчерашните разговори со германската амбасадорка, Кристине Алтхаузер, на кои, колку за споредба, во соопштението им беа посветени 80 редови, школски прераскажани од збор до збор.
На непримерни и неаргументирани критики е изложен и амбасадорот на САД, Џес Бејли, што предизвика реакција во домашната јавност. Интелектуалци, универзитетски професори, аналитичари, поранешни високи владини функционери и дипломати од Македонија, ќе се обратат на конгресмените во американскиот Конгрес и на сенаторите со писмо во одбрана на демократските принципи и дипломатскиот кодекс, кој драстично се прекршува од, како што велат поранешниот премиер Никола Груевски и неговите соработници. Тие сметаат дека несвојствени се нападите и несоодветно е комуницирањето со странските амбасадори во Република Македонија, посебно со амбасадорот на САД, на ЕУ, на Германија, со портпаролката на Европската Комисија итн. Според потписниците, со тоа се дискредитира државата, се гази по стратегиските ориентации на земјата и се навредуваат дипломати на земјите пријатели на РМ, додека средбата на лидерот на ВМРО-ДПМНЕ со рускиот амбасадор поминува во духот на пријателството.
„На линија на огнот“
И додека провладини медиуми шират дезинформации дека амбасадата во Скопје работи во полза на некои политички партии и не го застапува ставот на новата администрација на претседателот Трамп, од Вашингтон стигна јасен одговор.
„Американскиот Стејт департмент ја поддржува работата на амбасадорот Џес Бејли“, се вели во одговорот од вршителот на должност портпарол на Стејт департментот, Марк Тонер, за „Гласот на Америка“ на македонски.
Тој е дециден дека нема промена во американската политика кон Македонија.
„Американската политика во Македонија е да ја поддржи евроатлантската интеграција на државата и реформите потребни за напредување кон таа цел. Тоа вклучува поддршка за демократските реформи, владеењето на правото и целосно имплементирање на Договорот од Пржино“, изјави Тонер.
Темата кулминираше откако медиуми побараа од амбасадорот на САД да ги коментира последните политички настани кои се однесуваат на напорите за формирање влада. Соопштенијата од ВМРО-ДПМНЕ кои уследија, сугерираа дека ставот на амбасадата на САД не е во согласност со политиката на новата администрација на Доналд Трамп. Толкувањето беше изведено од одговорот на новинарско прашање, во кој амбасадата соопшти дека „го следи процесот на формирање на влада и ги поттикнува страните да ги продолжат разговорите во насока на формирање на нова влада“.
Тонер потврди дека насоките за амбасадарот Бејли и неговиот тим се да „работат во партнерство со македонските власти како и со граѓанското општество за унапредување на американската политика и целите на САД“, додавајќи дека Стејт департментот има полна доверба во амбасадата и во амбасадорот во Македонија.
Македонија потпиша декларација за стратегиско партнерство со САД во 2008 година, во мандат на влада предводена од ВМРО-ДПМНЕ. Прашањето што сега повторно се наметнува - е дали Македонија (заедно со Србија, Косово, Црна Гора, Грузија, Молдавија и Придњестровјето) е на „линијата на огнот“ во односите меѓу Вашингтон и Москва, како што лани изјави тогашниот американски државен секретар Џон Кери? Доцент д-р Стојан Славески, професор на Европскиот универзитет, за ТВ Сител“ го даде следниот одговор.
„Поради наметнатиот спор со Грција, со години е доведено во прашање отпочнувањето преговори за членство на Македонија во ЕУ. Оттука, Русија сака да го искористи овој вакуум и за остварување на некои свои интереси да ја забави таа наша евроатлантска интеграција. Односно, да создаде една атмосфера и чувство на антизападно расположение во земјата“, рече Славески.
Кој е кој во македонската политика
Предвремените парламентарни избори нема да понудат многу нови лица на македонската политичка сцена. Главната битка ќе ја водат ВМРО-ДПМНЕ и СДСМ со своите коалиции. Изненадувања се можни во албанскиот политички блок.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Ѓорге Иванов- претседател на државата
Иванов е на средината на својот втор мандат. Некогаш почитуваниот професор на Правниот факултет во политиката често е предмет на остри критики, а и самиот е извор на бројни контроверзи. Ќе остане запаметен по амнестијата за сите политичари против кои се водеа постапки, по што избувнаа масовни протести. Во јуни 2016 година, по силен домашен и меѓународен притисок, Иванов ја повлече аболицијата.
Фотографија: picture-alliance/AA/M. Sulooca
Никола Груевски - ВМРО-ДПМНЕ
Беше избран за премиер во 2006 година како млад технократ кој најавуваше „Преродба“ на државата. Кормилото на ВМРО-ДПМНЕ го презеде во 2003. Боксер во детството, брокер во младоста, во меѓувреме стана политичар со најдолг премиерски стаж. Во јануари 2016 ја напушти функцијата жестоко притиснат по скандалот со прислушкувањето. Изборите во декември ќе ја одредат неговата, не само, политичка судбина.
Фотографија: Getty Images/AFP/R. Atanasovski
Зоран Заев - СДСМ
Скандалот со прислушувањето го издигна Заев во водач на фронтот против власта. Долги години мина во сенка на Бранко Црвенковски во СДСМ, кој го аболираше за „случајот Глобал“, а Заев му се одолжи со времено „греење“ на партиската фотелја. Од 2005 е градоначалник на Струмица, а во мај 2013 беше избран за претседател на СДСМ. Неговата амбиција е градоначалничката функција да ја замени со премиерска.
Фотографија: DW/K. Ozimec
Али Ахмети- ДУИ
Ахмети во 2002 година ја замени воената униформа на ОНА со интегративниот „костум“ во ДУИ. Со исклучок на периодот од 2006 до 2008 година, неговата партија е постојан придружник во сите македонски влади. Ниту скандалот со прислушкувањето не го убеди да ја раскине коалицијата со Груевски. Гласањето за некои клучни закони во Собранието укажува дека Ахмети му останува верен на Груевски и натаму.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Мендух Тачи - ДПА
Иако формално, тој и неговата партија се во опозиција од 2008 година, прислушуваните разговори и начинот на делување на ДПА укажуваат дека Тачи е во постојан дослух со врвот на ВМРО-ДПМНЕ. Долги години во сенка на Арбен Џафери, по неговата смрт во 2012 целосно ја презеде партијата. Од медиумите и опозициските политичари во земјата ја доби титулата „војвода“ поради наводната блискост со ВМРО-ДПМНЕ.
Фотографија: MIA
Здравко Савески- Левица
Докторот на политички науки веќе со години е активен во политиката, не само како член на Президиумот на Левица, туку и како синдикалец и активист за човекови и социјални права. Во политичкото „СиВи“ запишано му е и едно апсење и повеќемесечен домашен притвор под обвинение за учество во толпа. Неговата Левица најави самостоен настап на изборите, со отворена можност таквата одлука да се преиспита.
Фотографија: DW/K. Delimitov
Андреј Жерновски- ЛДП
Иако формално ја напушти лидерската позицијата во Либерал-демократската партија за да им се посвети на општинските задачи, се очекува градоначалникот на скопската општина Центар високо да котира на опозициските листи на парламентарните избори. Со победата во Центар, на изборите кои беа повеќе пати повторувани, доби шанса да стане симбол на движењето против власта.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Африм Гаши- Беса
Гаши е висок функционер и еден од иницијаторите за формирањето на Беса- партија која претендира да го урне „дуополот“ на ДУИ и ДПА кај албанската етничка заедница. Партискиот лидер Билал Касими веќе најави дека целта на партијата е да стане водечка кај Албанците, но и да иницира промена на Уставот за редефинирање на државата. Тој ги отфрла шпекулациите дека Беса се финансира од Турција.
Фотографија: Katerina Blazevska
Љубчо Георгиевски - ВМРО-НП
Поранешниот премиер и лидер на ВМРО-ДПМНЕ на политичката сцена е активен единствено во пресрет на избори. Неговата ВМРО-Народна партија долго соработуваше со опозицијата и беше критична кон власта, но во пресрет на вонредните парламентарни избори одново ја актуелизираше можноста за соработка со некогашните сопартијци од ДПМНЕ. Малкумина ќе бидат изненадени доколку тоа се случи.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Ивон Величковски - Либерална партија
Претседателот на Либералната партија се обидува да игра меѓу „два огна“ позиционирајќи ја својата партија како алтернатива и на власта и на опозицијата. Остар критичар на власта, но и на пазарењата меѓу четирите водечки партии. Бараше опозициски договор за изолација на ВМРО-ДПМНЕ по изборите, но наиде на молк. Прашање е дали самостојниот настап на изборите на ЛП ќе и донесе пратеничко место?
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Зијадин Села - Движење за реформи во ДПА
Специјалистот по интерна медицина го предводи Движењето за реформи во ДПА откако се одвои од матичната Демократска партија на Албанците и расчисти со некогашниот партиски соработник Мендух Тачи. Анкетите не и даваат големи шанси на неговата партија на изборите, но Села и натаму ќе може да управува со Струга како градоначалник.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Љубе Бошкоски- Обединети за Македонија
По излегувањето од затвор, Бошкоски не е многу активен на политичката сцена. Првите месеци ги мина во изолација, а сега најавува учество на неговата Обединети за Македонија на предвремените избори. Прашањето е само... со кого? Засега се најавува соработка со ВМРО-НП на Георгиевски, но никој со сигурност не ја исклучува можноста дека двајцата би можеле да се вратат во прегратките на Груевски.