Обвинителството за гонење организиран криминал и корупција преку Министерството за правда ќе бара проширување на барањата за екстрадиција на Никола Груевски и Никола Бошкоски, осомничени за 27-ми април
Реклама
По допис од Кривичниот суд, денеска се очекува да биде закажана седница на собраниската Комисија за деловнички и мандатно-имунитетни прашања, на која ќе се расправа за одземање на имунитетот на пратеникот Трајко Вељаноски. Ова уследи по вчерашната наредба на Основното јавно обвинителство за гонење на организиран криминал и корупција - за спроведување истражна постапка против пет лица за кои постои основано сомнение дека сториле кривично дело „терористичко загрозување на уставниот поредок и безбедноста“, по член 313 од Кривичниот законик.
На две од осомничените лица - поранешните министри Миле Јанакиески и Спиро Ристовски синоќа им беше одреден 30-деневен притвор. За Вељаноски судот не одреди никаква мерка на претпазливост, бидејќи тој се повика на пратеничкиот имунитет.
Другите две осомничени лица се надвор од државата - поранешниот премиер Никола Груевски кој доби азил во Унгарија, и поранешниот разузнавач Никола Бошкоски кој пребега во Грција. Државниот јавен обвинител, Љубомир Јовески најави дека Обвинителството за гонење организиран криминал и корупција преку Министерството за правда ќе побара проширување на барањата за екстрадиција, со цел и Груевски, и Бошкоски, да бидат екстрадирани во земјава и судени за тешкото кривично дело.
Сведочењето на Нинџа
Обвинителство подолг период водеше предистражна постапка за организаторите на „крвавиот четврток“. Оттаму тврдат дека имаат докази дека „осомничените на почетокот на 2017 година подготвиле и реализирале план со намера да оневозможат мирно примопредавање на власта, и за таа цел ги организирале и материјално ги подржале масовните протести, најпрвин пред Државната изборна комисија, а потоа и протестите на движењето 'За заедничка Македонија', кои кулминираа со насилно влегување во Собранието на 27-ми април 2017 година“.
Според Обвинителството, со намера да го загрозат уставниот поредок и безбедноста, осомничените организатори критичниот ден организирале непречено влегување на народните маси во законодавниот дом, вклучиле патриотски здруженија и ангажирале лица за извршување на насилство.
„Од седиштето на политичка партија континуирано го мобилизирале членството на партијата од Скопје и другите градови. Во исто време, еден од осомничените со возило во сопственост на Управата за безбедност и котраразузнавање, донел огнено оружје и панцирни елеци пред Собранието, кои биле наменети за лица што протестираат и имаат искуство во ракување со оружје. Со овие активности осомничените предизвикале чувство на несигурност, загрозување и страв кај граѓаните“, соопшти Обвинителството.
Дел од лицата за кои Обвинителството побара притвор - Јанакиески и Ристовски, на 6-ти декември 2018 година беа посочени од обвинетотот за истите настани, Александар Василевски - Нинџа, во неговата одбрана пред Судот.
„Влегов внатре и седнав на една маса. Како се движеше толпата така се даваа наредбите. Миле Јанакиески и Спиро Ристовски комуницираа со Бетмен Велит. Кирил Божиновски ги викаше сите општински комитети од цела Македонија најитно да дојдат во Скопје со директива од партијата. Тука се координираше сето тоа што се случи на 27 - ми април“, рече Нинџа.
Му се придружија на Атанасовски
Во притвор од декември лани е и едно од лицата што Нинџа го посочи меѓу организаторите - Владимир Атанасовски, тогашен директор на Управата за безбедност и контраразузнавање. Како што кажа Нинџа во одбраната, на 27-ми апрол 2017 година, околу 12:30 часот нему му јавил директорот на УБК и му рекол да биде во Скопје, бидејќи има информации дека нешто ќе се случи. Околу 16 часот повторно му се јавил и му кажал дека има информации оти СДСМ ќе бира претседател на Собранието и дека тоа го знае и Јане Ченто. Наводно му рекол - „комуњарите сакаат да бираат претседател и дека во секој момент треба да биде прогласена воена состојба“. Александар Василевски-Нинџа во ниту една прилика не го спомна врвното раководство на партијата. На прашањето - кој го осмислил нападот на 27 април, тој на судијката Кацарска ѝ одговори: „Треба да ги прашате луѓето што ви ги набројав во штабот на ВМРО-ДПМНЕ таа вечер“. Исто така, тој сведочеше дека по барање на Атанасовски биле одземени хард дисковите од системот за видео -надзор во Собранието, и дека по негова усмена наредба разузнавачот Никола Бошкоски ги уништил цедињата на преса, потоа ги сечел со ножици за лим и на крајот ги фрлил во Вардар.
Сведоштва за „крвавиот четврток“ во македонскиот парламент
Невидени хаотични слики: Откако мнозинството пратеници го избра пратеникот на ДУИ Талат Џафери за претседател на Собранието, на противење на пратениците од ВМРО ДПМНЕ, во законодавниот дом упадна толпа насилни луѓе.
Фотографија: Reuters/O. Teofilovski
Навала пред вратите на Парламентот
По изборот на Талат Џафери за нов претседател на Парламентот, од иницијативата „За заедничка Македонија“ ги повикаа граѓаните да излезат уште помасовно на протест, со цел да ја спасат државата од, како што истакнаа, влегување во сценарио од кое нема враќање назад. Толпата почна да притиска кон вратите на Собранието за да влезе во него.
Фотографија: Reuters/O. Teofilovski
Слабо присуство на полицијата
Неколку големи групи граѓани влегоа во парламентарната зграда, во пленарната сала, во фоајето и во други простории на парламентот, откако полицијата не го спречи првиот бран од граѓани кои протестираа против изборот на нов претседател на Собранието.
Фотографија: Reuters/O. Teofilovski
Незапирливо „заземање“ на Парламентот
Меѓу оние кои упаднаа имаше и маскирани лица со качулки, кои фрлаа столици во собраниските простории и медиумска опрема.
Фотографија: Reuters/O. Teofilovski
„За заедничка Македонија“ во Собранието
Во закондавниот дом завладеа хаос. Тука беа организаторите на иницијативата „За заедничка Македонија“, тука беа и министри и пратеници на ВМРО-ДПМНЕ.
Фотографија: picture-alliance/dpa/B. Grdanoski
Знамиња и песни
Дел демонстранти ја „зазедоа“ и Пленарната собраниска сала, каде што пееја песни и вееја знамиња.
Фотографија: picture-alliance/abaca/B. Ademi
Напади врз пратениците на СДСМ
Демонстранти навлегоа и во прес-центарот, каде што беа пратениците на СДСМ и ДУИ и почнаа да ги тепаат со столови и со сè што ќе им дојде до рака. Крвнички напаѓани беа Зоран Заев, Дамјан Манчевски, Максим Димитриевски, Радмила Шеќеринска, Хари Локвенец, Зијадин Села. Полиција немаше.
Фотографија: picture-alliance/abaca/N. Batev
Полицијата се „разбуди“
По повеќе од еден час по почетокот на инцидентите, полицајци влегоа во Собранието и се обидоа да ги извлечат пратениците од прес-центарот, но беа избркани од толпата што ги држеше како заложници. Толпата се забарикадира во прес-центарот.
Фотографија: Reuters/O. Teofilovski
Евакуација на повредените пратеници
Некаде пред 22 часот дојдоа и специјалци, па почнаа да се обидуваат да ги вадат повредените од забарикадираниот прес-центар.
Фотографија: Reuters/O. Teofilovski
Извлечени пратениците
Кратко пред полноќ пратениците од парламентарното мнозинство беа извлечени од Собранието, а пред него и понатаму останаа насобраните демонстранти.
Вкупно стотина лица се повредени, од кои четворица се пратеници. Целото Собрание е демолирано, тврдат новинари, од кои дел исто така беа напаѓани.
Фотографија: Reuters/O. Teofilovski
Шатори пред Собранието
Припадници на движењето „За заедничка Македонија“, кое ги предводи демонстрациите, кои синоќа прераснаа во безредија и насилство, поставија шатори пред Собранието и најавија дека ќе останат таму „колку што е потребно“, за да ја „одбранат Македонија“.
Фотографија: (c) DW/Kostadin Delimitov
10 фотографии1 | 10
Од Обвинителството велат дека не се потпираат само на изјави од сведоци, бидејќи секоја изјава мора да биде поткрепена и со материјални докази. Засега не се знае какви докази има Обвинителството, покрај смс-пораките кои беа откриени со вештачење на телефони на дел од осомничените и обвинетитети за овој случај. Дел од нив веќе беа презентирани во Судот за време на постапката против 33 обвинети за учество во настаните од 27-ми април, од кои дваесетина во меѓувреме добија амнестија. На тие рочишта беа презентирани бројни пораки, меѓу кои и од Вељаноски. Во една од нив тој вели „влада нема да има, ако треба со жив ѕид ќе спречиме“, но добива и пораки од друго лице кое го информира дека „во МВР има залихи само за четири часа дејствување“. Беа презентирани и пораки од Миле Јанакиески („Пред Собрание“, „Повеќе и повеќе народ“, „Да го завземеме просторот“), како и од повеќе пратеници на ВМРО-ДПМНЕ, сите во насока на што поголема мобилизација.
Мицкоски до Заев: Сети се на Чаушеску!
По притворот на неговите сопартијци, лидерот на опозициската ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски синоќа на прес- конференција упати тешки обвинувања до премиерот Заев.
„Знаеме дека овде не е проблемот ниту Спире, ниту Трајко, ниту Миле или пак Никола. Деспотот Заев го гледа својот крај и затоа презема очајнички потег на внесување страв меѓу народот, затоа апси врз основа на изјави на сомнителни лица, без докази. Апси, можеш и да нарачуваш убиства, но едно да знаеш: нема да ти се исплашиме и ќе те поразиме. Сакам да ти порачам деспоту Заев, за ова што го правиш еден ден, а ти ветувам тој ден многу брзо ќе дојде, ќе одговараши ти, и твоите соработници, и обвинителите и судиите кои ти слугуваат. Многу високо си летнат, ама драматично ќе паднеш. Сети се на Милошевиќ и сети се на Чаушеску, и тие мислеа дека се недопирливи, ама знаеш како завршија“, му порача Мицкоски на Заев.
Никола Груевски: како реформаторот стана бегалец
Од надежен реформатор, преку корумпиран автократ до бегалец од правдата. Поминаа 20 години од стапнувањето на политичката сцена до бегството во Унгарија. Политичката кариера на Никола Груевски низ фотографии.
Фотографија: Getty Images/AFP/D. Dilkoff
Референдумска битка
Кариерата на Груевски во политиката започна во првата влада на ВМРО-ДПМНЕ, предводена од Љубчо Георгиевски, во 1998. како министер за трговија, а продолжи како министер за финансии. Но искачувањето до врвот на македонската политика, Груевски го започна во 2004., по неуспешниот референдум против територијалната поделба, откако претходно успешно го одбрани партискиот престол во хотелот Панорама.
Фотографија: picture-alliance/AP Photo/S. Ilic
Преродбата во 100 чекори
На парламентарните избори во 2006 ВМРО-ДПМНЕ предводена од Груевски извојува убедлива победа. Младиот технократ ветуваше економска преродба на земјата и брзо членство во ЕУ и НАТО. Граѓаните му ја дадоа довербата на гласањето на 5 јули, но ретко кој очекуваше дека Груевски неограничено ќе владее и во следните 10 години.
Фотографија: AP
Поддршка од Западот
Младиот премиер во првите години уживаше голема поддршка од меѓународната заедница и особено од сестринските партии во Европа. Веќе во октомври 2006. беше пречекан во Берлин од канцеларката Ангела Меркел со воени почести. Западните политичари во него гледаа надеж за земјата и за регионот и пресврт од дотогашната националистичка политика.
Фотографија: AP
На крилата на поразот од Букурешт
Преродбата на Груевски продолжи на изборите во 2008 година кои ги доби со огромно мнозинство благодарение пред сѐ на националистичката кампања која во прв план го имаше фијаското на Самитот на НАТО во Букурешт и паролата „името не го даваме“. Оттогаш започна и непреченото владеење на Груевски и ВМРО-ДПМНЕ.
Фотографија: AP
Скопје 2014
На крилата на големата изборна победа, Груевски го стави во погон проектот „Скопје 2014“. Целта беше да „се зајакне“ идентитетот на народот и да му се покаже на светот дека Македонците не се дрво без корен. Исходот: потрошени речиси 600 милиони евра народни пари на споменици и неокласични објекти кои завршуваа во џебовите на фирми блиски до ВМРО-ДПМНЕ.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Партнерот во сенка
На претседателските избори во 2009 година победата на Ѓорге Иванов ја заокружи комплетната контрола на власта на ВМРО-ДПМНЕ. Иванов ќе биде реизбран во 2014 година и до денес ќе остане верен следбеник на својот политички ментор- Груевски. На поддршката ќе возвраќа повеќепати, прво со општата аболиција во 2016 година, а потоа и со одбивањето да му го даде мандатот на Заев во 2017.
Кога во февруари 2015. Заев започна да ги објавува прислушуваните материјали, Груевски беше на зенитот на својата моќ - неприкосновен во партијата и државата. Серијата протести таа година го потресоа, но не го загрозија посериозно. Дури откако се вмеша и меѓународната заедница, а Иванов мораше да интервенира со аболиција, граѓаните масовно почнаа да излегуваат на улиците во Шарената револуција.
Фотографија: DW/K. Ozimec
Новата ера (не) започна
Тешкиот пораз на ВМРО-ДПМНЕ на локалните избори во 2017, значеше и крај за Груевски на чело на партијата. Новата ера која ја најавуваше, не се случи. Она што од денешен аспект е интересно, е средбата со Орбан во септември 2017 во Охрид, на која наводно и паднала понудата за азил од страна на унгарскиот премиер. По неколку месеци на чело на партијата Груевски беше заменет од Христијан Мицкоски.
Фотографија: Reuters/O. Teofilovski
Лице од потерница
Откако пресудата за двегодишната затворска казна во случајот „Тенк“ на СЈО стана правосилна, се очекуваше Груевски да се јави на издржување на казната. Но, тој се јави на Фејсбук од Будимпешта од каде порача дека „ќе остане верен на каузата на Македонија“. МВР, веројатно задоцнето, одлучи да трага по експремиерот со потерница.
Фотографија: Innenministerium der Republik Mazedonien
Наследството на Груевски
Дали Никола Груевски ќе биде испорачан назад во Македонија каде се соочува со уште четири судски процеси, во моментов може само да се шпекулира. Зад себе остава долго досие на злоупотреби и криминал, и држава која во последните години од неговото владеење се најде во изолација и беше предмет на жестоки критики и потсмев во демократскиот свет.
„Мицкоски веднаш рипна да го брани неговиот шеф - осудениот криминалец и бегалец Никола Груевски и осомничените организатори на насилството од 27-ми април. Тој е најтрагичниот датум во историјата на нашата држава, кога со насилниот упад беа загрозени животите на пратеници, новинари и вработени во Собранието. Нема Мицкоски ти од белиот дворец да кажуваш кој е виновен, а кој не, туку судот и надлежните институции. Република Северна Македонија е правна држава. А, за тоа кој е готов и кој паѓа, ќе видиме многу брзо. Еве ги претседателските избори, те чека пораз и оставка во сопствената партија“, се вели во реакцијата на СДСМ.