Да се заштити Европа! Но, од што? На почетокот на претседателството со ЕУ, австрискиот канцелар Курц ја скицираше својата политичка програма. Најважни теми: европската политика на азил и обезбедување на ЕУ-границите.
Фотографија: picture-alliance/dpa/T. Roge
Реклама
Во Европскиот Парламент во Стразбур прва на ред беше дневната политика. Конкретно, на дневен ред беа реакциите на Австрија на согласноста што ја постигнаа германските партии на Унијата (ЦДУ и ЦСУ). „Доколку Германија посега по национални мерки, тогаш ние и останатите мора да реагираме“, рече кусо канцеларот Себастијан Курц, додавајќи дека очекува „јасна владина линија во Берлин“.
Австрија веќе вчера изутрина најави затворање на своите граници како реакција на можните германски мерки. Повеќе за таа тема Курц најави за подоцна во Виена, каде може да зборува како национален шеф на влада. Во Европскиот Парламент, како што вели, дошол за официјално да ги претстави темите на австриското претседателство со ЕУ.
Претседателот на ЕК, Жан-Клод Јункер, пак објасни дека ѝ дал задача на правната служба да ги провери германските мерки и дека „на прв поглед“ согласноста постигната во Берлин е во согласност со европското право.
„Европа која заштитува“
Но, да се вратиме на програмата на Курц за претседателството со ЕУ. Тој во моментов е најмлад премиер во ЕУ и во својот прв говор направи обид да се наврати и на историјата. „Австрија отсекогаш била проевропска“, рече тој. Тоа тешко може да го продаде, зашто неговиот коалиционен партнер ФПО бара сојузници пред сѐ кај анти-Европејците во Италија и Франција.
Неколку големи зборови за европскиот проект, правна држава и демократија, се составен дел на почетокот на секое национално претседателство со Советот на ЕУ. Меѓутоа, одлучувачки е што една земја на крајот успеала да оствари. Курц постојано зборува за градење мостови. Во наредните шест месеци ќе мора да покаже дека тоа не е само флоскула.
Себастијан Курц во Европскиот ПарламентФотографија: Reuters/V. Kessler
Миграцијата во фокус
Со мотото „Европа која заштитува“ канцеларот прво мисли на спречување на натамошна илегална миграција. Станува збор за „заштита на населението“, една смена на парадигми во бегалската политика. Последниот самит во тој дел донесе важна промена на трендот.
Согласноста за „платформи за допловување“ и насоките за невладините организации се чекори во вистинска насока, смета Курц. Освен тоа, тој нагласува дека е неопходна подобра заштита на надворешните граници, за да може да се зачуваат отворените граници во внатрешноста на Шенгенскиот простор. И, уште еднаш побара поголема соработка со африканските земји, нешто што ЕУ се обидува да го направи од самитот со Африка во Малта пред три години, но досега со многу мал успех.
Австрија го поздравува почетокот на преговори за приклучување со Македонија и Албанија и пледира за скорешен прием на сите држави од Западниот Балкан во ЕУ. Тука се разликува многу од францускиот претседател, кој не стреми кон брзо проширување. Во тој дел градењето мостови веројатно ќе оди тешко.
Пријателите и непријателите на Меркел
Во потрагата по „европско решение“ за миграциската криза, на Ангела Меркел ѝ се потребни сојузници меѓу шефовите на влади во ЕУ. Но, сојузници има сѐ помалку, а некои настапуваат се поодлучно против неа.
Фотографија: picture-alliance/AP Photo/O.Matthys
Партнер
Ако постои политички пријател на сојузната канцеларка, тогаш тоа е францускиот претседател Емануел Макрон. И тој, како и Меркел, сака европско решение, зашто исто така се плаши за опстанокот на ЕУ. Баварската ЦСУ пак верува дека Макрон ја поддржува Меркел зашто го „купила“ со финансиско-политички отстапки.
Фотографија: picture-alliance/Tass/dpa/M. Metzel
Хуманист полн со разбирање
Новиот шпански премиер Педро Санчез постапи во согласност со политиката на Меркел, дозволувајќи во неговата земја да пристигне брод со африкански бегалци, одбиен од владата на Италија. Толкава доза хуманост е ретка деновиве. Но, социјалистичкиот политичар сепак нагласи дека на неговата земја ѝ е потребна помош во совладувањето на миграцијата.
Фотографија: Getty Images/AFP/J. Soriano
Посредник
Холандија е трговска нација, отворените граници во ЕУ се многу важни за Холанѓаните. Во тоа премиерот Марк Руте се согласува со Ангела Меркел. Од друга страна, расположението во неговата земја во меѓувреме е повеќе антимигрантско. Руте воопшто не сака во ЕУ да влезат лица кои немаат право на азил. Во тој контекст, тој би можел да преземе улога на посредник.
Фотографија: Reuters/F. Lenoir
Тактичар
Меѓу Ангела Меркел, демохристијанка и левичарот Алексис Ципрас постојат огромни идеолошки разлики. А сепак грчкиот премиер се залага за „европска солидарност“ во решавање на миграциската криза и лично ја поддржува Ангела Меркел. Причина за тоа би можело да биде разбирањето кое Меркел го покажа во контекст на грчката криза - Ципрас се надева на нови отстапки.
Фотографија: Reuters/A. Konstantinidis
Радикал
Данецот Ларс Леке Расмусен не изгледа како радикал, но е радикален по прашањето на миграцијата. Данската влада спроведува строга политика на „застрашување“ на азилантите, построга отколку другите земји. Расмусен прв ја лансираше идејата за прифатни центри надвор од ЕУ. Тој не сака прераспределба на азиланти во земјите членки на ЕУ.
Фотографија: imago/Belga
Противник
Австрискиот канцелар Себастијан Курц се однесува љубезно кон Ангела Меркел, но не го крие длабокото несогласување кон нејзината либерална бегалска политика. На друга страна, Курц одлично се согласува со противниците на Ангела Меркел на внатрешнополитички план - министерот за здравство Шпан и министерот за внатрешни работи Хорст Зехофер, како и баварскиот премиер Маркус Зедер.
Фотографија: picture-alliance/dpa/P. Kneffel
Притиснат
Непартискиот италијански премиер Џузепе Конте е еден од најтврдите ореви за Меркел. Конте никако не сака да прифати (вратени) бегалци, првпат регистрирани во Италија. Притисок врз него врши пред сѐ италијанскиот министер за внатрешни работи Матео Салвини од ксенофобната Лега: „Ние не можеме да прифатиме веќе ни едно единствено лице“. Со такви изјави, во Италија расте популарноста на Лега.
Фотографија: picture-alliance/ZumaPress
Незаинтересиран
Никој толку жестоко не ја критикуваше политиката на отворени граници на Ангела Меркел како унгарскиот премиер Виктор Орбан. За него, кризата е проблем на Меркел, а не негов. Тој воопшто не отпатува на мини-самитот за бегалците, за разлика од другите лидери на т.н. Вишеградска група (Чешка, Словачка, Унгарија и Полска). Сите тие категорично одбиваат прераспределба на бегалци.
Претседателот на Европската Комисија, Жан-Клод Јункер потсети дека плановите за европска заштита на надворешните граници се поднесени во Брисел уште пред повеќе години, но тогаш беа отфрлени од страна на „некои земји каде што се зборува германски јазик“. Таквите предлози беа долго блокирани, меѓу другото и затоа што Германија стравуваше од губење на националниот суверенитет. Во тој дел мислењата се променија.
Освен тоа, Јункер кусо го потсети австрискиот канцелар дека мора повеќе да се зборува за миграцијата и дека тој би морал да работи на компромиси за наредниот ЕУ-буџет, кој би требало да биде донесен во 2019 година: „На чинијата не може да има само Виенска шницла.“ Опомена спакувана како кулинарска шега.
На шефот на либералите во Европскиот Парламент, Ги Ферхофстат, воопшто не му беше до шега: „Воопшто не постои миграциска криза, ова е политичка криза врз грбот на мигрантите“, рече Ферхофстат. Тој укажа на „драматичното намалување“ на бројот на мигранти кои бараат азил во ЕУ. „Погледнете ги прво бројките, пред да ширите страв кај граѓаните“, побара тој.
Ферхофстат: Воопшто не постои миграциска криза, ова е политичка криза врз грбот на мигрантитеФотографија: picture-alliance/dpa/P. Seeger
Орбанизација на Европа
Таканаречената криза се должи само на едностраната одлука на италијанскиот министер за внатрешни работи Матео Салвини да ги затвори пристаништата за бродовите со бегалци, уверен е Ферхофстат. Салвини сака да ги пропушти бегалците кон соседните земји, кон Унгарија, Германија, Австрија, каде што се случува истото. Секој дејствува само национално, а единствен консензус е да нема бегалци „во мојот двор“, рече либералот во ЕП, оценувајќи дека тоа е вистински скандал.
И Филип Ламберц, заменик шеф на пратеничката група на Зелените во ЕП, смета дека насочувањето на ЕУ-политиката кон миграцијата во наредната половина година е еднострано. Во еден несигурен свет граѓаните навистина сакаат заштита, но од што? Се работи за заштита од терористичпки напади, од губење работни места, од сиромаштија и социјален пад, вели Ламберц.
Миграцијата е дури на четврто место во истражувањата на јавното мислење. „Наместо да им се служи на граѓаните, се шират стравови и бегалците се претвораат во виновници“, рече Ламберц, додавајќи дека сите десни екстремисти сега го сметаат Виктор Орбан за урнек, но на тој начин само се легитимираат неговиот јазик и цели и се загрозува срцето на демократијата.
Додека од десниот и конзервативниот спектар во ЕП доаѓа охрабрување за Себастијан Курц и се слушаат барања за побрзо дејствување и уште поостри мерки во делот на миграцијата, либералите, социјалдемократите и левицата сметаат дека е загрозена иднината на Европа: „Доживуваме ли орбанизација на Европа?“, праша пратеникот од СПД, Удо Булман и најверојатно и со поглед кон она што се случува во Берлин додаде дека целата работа „веќе нема ништо заедничко со разумот“.
Луѓето на Балканската рута
Стотици илјади луѓе пред една година патуваа кон север преку Балканската рута. Подоцна бројот на бегалците значително се намали, но сѐ уште преку Балканот минуваат илјадници луѓе. Марија Илчева сретна дел од нив.
Фотографија: DW/M. Ilcheva
Родено во бегство
„Во Грција сме од пред шест месеци. Нашето бебе е родено во Турција“, раскажуваат Ахмад и Винус. Тие доаѓаат од село во близина на Латакиа. Во руските бомбашки напади загубиле сѐ.
Фотографија: DW/M. Ilcheva
Десет години бегалец
Абдуламир има 49 години. Последните 10 години овој Ирачанец живее во бегство. Во февруари 2016 дошол во Грција. „Непосредно пред грчкиот брег се појави брод на турската крајбрежна стража. Тој предизвика големи бранови. Смртно се преплашивме.“
Фотографија: DW/M. Ilcheva
Кон Германија, „како и останатите“
„Во Бугарија стигнав вчера - преку Турција. Одам за Германија, како и останатите“, вели со широка насмевка 18-годишниот Фарман од Пакистан. „Германија е многу убава. Таму сакам да работам како готвач. Можам многу добро да готвам.“
Фотографија: DW/M. Ilcheva
„Кон Германија - по секоја цена“
„Србите по трет пат ме вратија назад во Бугарија. Но, ќе се обидам повторно. Одам за Германија, по секоја цена“, вели 28-годишниот Пакистанец Васим (со бела маичка). „Многу други успеаја, ќе успеам и јас.“
Фотографија: DW/M. Ilcheva
Две семејства од Кина
Во бугарскиот бегалски камп Пастрогор доминираат млади луѓе од Авганистан и Пакистан. Таму живеат само две семејства. Тие се Монголци од Кина. И тие сакаат во Германија. Доаѓаат од Шилин Гол во автономната територија Внатрешна Монголија во НР Кина. „Постојано сме изложени на репресии поради тоа што сме Монголци.“
Фотографија: DW/M. Ilcheva
Во Германија за да биде таксист
Патот од Пакистан до Германија го чини 6 илјади американски долари. Али (лево) е две недели во бугарскиот камп Пастрогор. Сега чека повик од шверцерот. „Морам да заминам за Германија. Мора да ја поддржувам финансиски мојата фамилија во Пакистан. Можам да возам такси.“
Фотографија: DW/M. Ilcheva
Христијанин меѓу муслимани
„Јас сум христијанин и постојано сум навредуван од муслиманите во овој бегалски камп“, вели 22-годишниот анестезиолог од Иран. „Можам да си претставам да живеам во Бугарија. Само морам задолжително да се тргнам од луѓето со поинаква вера. Тие ми додеваат.“
Фотографија: DW/M. Ilcheva
„Вратете ме назад“
„Please, Mister, please, deport. Pakistan“, го моли овој човек (десно) раководителот на сместувалиштето за бегалци во Пастрогор. Неговото дете тешко се разболело и тој бара да го вратат кај него. „Патувањето за Европа беше грешка“, вели тој. Не е единствениот што мисли така. Назад сакаат и некои бегалци од Авганистан.
Фотографија: DW/M. Ilcheva
Тепан од полицајци
Хорам од Пакистан неколку дена е во бегалскиот камп во српскиот град Суботица. Тој веќе се обидел да ја мине границата со Унгарија. „Таму бев брутално истепан од унгарски полицајци. Зошто? Не разбирам.“
Фотографија: DW/M. Ilcheva
Посредно преку Италија
Омар Хидад е во бегство 11 месеци. 23-годишниот Пакистанец во меѓувреме е во Србија. Од Суботица сака да продолжи за Италија. „Таму добиваме азил многу бргу. Потоа ќе можеме да патуваме каде што сакаме“, се надева Хидад.
Фотографија: DW/M. Ilcheva
Надеж за враќање
„Две недели сум во Келебија и се надевам дека наскоро ќе смеам да поднесам барање за азил во Унгарија“, вели ова момче од Сирија на српско-унгарската граница. „Кога војната во Сирија ќе заврши, ќе се вратам назад. Сирија е моја татковина. Моето срце ѝ припаѓа нејзе.“
Фотографија: DW/M. Ilcheva
„Меркел нѐ покани“
„Што направи госпоѓа Меркел?“, прашува ова момче од Авганистан. Тој една недела е во транзитната зона на српско-унгарската граница. „Таа нѐ покани и сега? Сега ги затвори границите. Зошто?“
