Малку војна околу Нагорно-Карабах добро им доаѓа на сите
Миодраг Шориќ
1 октомври 2020
Што се случува кога во еден конфликт посредниците стануваат профитери. Кога оние кои треба да придонесат за мир всушност заработуваат на војната? Тогаш конфликтот тлее па секогаш одново ескалира, истакнува Миодраг Шориќ
Реклама
Турција, на пример, би можела да има умерено влијание врз својот „братски народ“ во Азербејџан, за да не се прошири конфликтот околу Нагорно-Карабах. Но, Анкара сака повеќе да разгорува. Турската армија неодамна заедно со Баку изведе воен маневар, охрабрувајќи ги Азербејџанците да земат оружје и дури и' и се закани на Ерменија.Каде и да се замешаше Турција со претседателот Ердоган на чело, војната не беше далеку - на Каквказ, во Сирија, во Либија.
Ердоган испраќа воени бродови на Грција и баш му е гајле за солидарност во НАТО или за меѓународното право, Негова цел е од Турција да направи независна регионална сила, ако треба и со сила. Ердоган не е заинтересиран за долгорочен мир на Кавказ.
Нема интерес за политичко решение
И Русија сака да оствари влијание или со голема помпа да демонстрира сила. Кремљ би можел да ја одврати Ерменија од непотребни провокации, на пример со преселување на христијанските сириски бегалци во Нагорно-Карабах.
Тешко може да се прецени влијанието на Москва врз Евреван. А, секоја ерменска влада знае дека без заштита од големиот брат нема ни безбедност во земјата.
Москва не и' испорачува на Ерменија само оружје, туку веќе стационираше илјадници војници во земјата. Притоа, на Москва не и' е важно да дојде до политичко решение во Нагорно-Карабах. Таа сака да задржи статус-кво и да негува добри врски со Баку и со Ереван.
Владимир Путин: Патот до моќта
Владимир Путин е избран за претседател на Русија во четвртиот мандат. Поглед кон подемот на Путин од нискорангиран агент на КГБ до незапирлива политичка сила.
Фотографија: Reuters/D. Mdzinarishvili
Кадет на КГБ
Роден во Санкт Петербург во 1952, Путин се пријави во советската раразузнувачка служба КГБ веднаш по завршувањето на правниот факултет во 1975. Негова прва задача бил надзорот на странски државјани и вработени во конзулатите во родниот град, тогаш со името Ленининград Потоа замина на служба во Дрезден, источна Германија. Тој наводно запалил стотици документи на КГБ по падот на Берлинскиот ѕид.
Лево на фотографијата, младиот Путин стои до тогашниот градоначалник на Санкт Петербург, Анатоли Собчак. Тој му беше професор на Путин и го назначи за свој советник за меѓународни прашања. И покрај корупцискиот скандал на почетокот од службата, Путин не ја загуби работата, токму поради пријателството со Собчак.
Фотографија: Imago/ITAR-TASS
Метеорски подем
Путин набргу се префрли во Москва. Во 1997 рускиот претседател Борис Елцин му додели среднорангирана функција во неговата администрација- позиција која Путин ќе ја искористи за да создаде важни политички пријателства, кои ќе му бидат од полза во наредните децении.
Фотографија: picture alliance/AP Images
Смртта на пријателот
Путин беше длабоко потресен од смртта на Собчак во 2000 година. Откако ученикот политички го надмина својот учител, Собчак стана гласен поддржувал на кандидатурата на Путин за претседател на Русија. Една година претходно, Путин ги искористи своите врски за да бидат отфрлени обвинувањата против Собчак за проневера.
Фотографија: picture-alliance/dpa/S. Chirikov
Привремен претседател
Во јуни 2000 година, Борис Елцин поднесе оставка, отстапувајќу му на премиерот да стане привремен лидер на државата. За време на успешната претседателска кампања, повторно излегоа на површина обвинувањата за корупција против Путин од времето на неговата служба во Санкт Петербург. Марина Салје, пратеничката која ги изнесе обвинувањата, беше замолчена и принудена да го напушти градот.
Фотографија: Imago/ITAR-TASS
Тандемократија
Кога Путин уставно беше спречен да се кандидира за трет последователен мандат во 2008 година, премиерот Дмитри Медведев се кандидираше на негово место. Кога Медведев беше избран, тој го назначи Путин за премиер. Тоа доведе до критики за „тандемократија“ во Москва и многумина беа убедени дека Медведев е марионета на Путин.
Фотографија: Imago/ITAR-TASS
Победа
Во март 2018 година, Владимир Путин е избран за руски претседател во четврти мандат. Путин ќе биде на власт и во наредните шест години, со оглед дека претседателскиот мандат претходно беше продолжен на шест години. Избоrите беа засенети од обвинувањата за нерегуларности и манипулации, како и од фактот дека немаше вистинска опозиција на Путин.
Фотографија: Reuters/D. Mdzinarishvili
7 фотографии1 | 7
Така секогаш во конфликтот може да се стилизира како голема сила.Во спорот околу Нагорно-Карабах недостасува искрен посредник, Русија и Турција имаат свои цели. Поради тоа конфликтот редовно се разгорува. Особено кога ќе се влоши економската ситуација и владите се обидуваат да го оттгрнат вниманието од фактот дека самите не успеале.
Патриотизмот ги мами сетилата
Азербејџанскиот претседател Алиев постојано најавуваше дека ќе ја модернизира економијата и ќе ја сузбие корупцијата. Но, малку од тоа се случи. Азербејџан зависи од извозот на нафта и на земен гас. Но, за време на пандемијата на коронавирусот цените на суровините опаднаа, така што Азербејџан има многу малку заработка од извозот, а буџетот е во криза.
Опаѓа куповната моќ и расте незадоволството на граѓаните, исто така, и поради тоа што владата е преоптоварена со борбата против пандемијата. Вооружените борби против Ерменија го одвлекуваат вниманието, а Алиев добива на време.
Патот на Турција кон авторитарност
Преминот на Турција кон авторитарност е во тек веќе 10 години. Но, по неуспешниот воен пуч во 2016 година, претседателот Ердоган и АКП ја забрзаа консолидацијата на власта.
Фотографија: picture-alliance/dpa/O.Weiken
Јули 2007: Абдула Ѓул станува прв исламистички претседател
По повеќегодишни реформи на пазарната економија, транзицијата на Турција полека почнува да оди наназад. Кандидатурата на исламистот Абдула Ѓул за претседател во 2007 сигнализира напуштање на секуларистичката политика и ги затегнува односите меѓу АКП и армијата. Сепак, со широка поддршка на исламистите и либералите, Ѓул е избран за претседател, а АКП победува на парламентарните избори.
Фотографија: A.Kisbenede/AFP/GettyImages
Септември 2010: Уставни реформи
Тогашниот премиер Реџеп Таип Ердоган предлага уставни измени за зголемена контрола над правосудството и армијата, овозможувајќи и на владата да бира судии и високи воени офицери. Амандманот, комбиниран со мерки за заштита на децата и засилување на правото на жалба, е одобрен со големо мнозинство на референдум.
Фотографија: picture-alliance/dpa/A. Tumer
Мај 2013: Ерупција на незадоволство во Гези Парк
Насобраниот гнев на младите луѓе кон Ердоган, Ѓул и исламистичката АКП достигнува точка на вриење во мај 2013. Насилното полициско расчистување на мал собир за заштита на Гези Парк предизвикува масовни анти-владини протести. Најмалку 11 луѓе загинаа, а повеќе од 8.000 се повредени, пред демонстрациите да згаснат еден месец подоцна.
Фотографија: picture-alliance/abaca
Јули 2015: Офанзива против Курдите
Нестабилното примирје меѓу турската влада и курдската бунтовничка ПКК се распаѓа поради тензиите кои ги создава војната во Сирија. Воените сили ги продолжуваат операциите во југоисточниот дел на Турција против Курдите. На почетокот на 2016, групација на ПКК ја презема одговорноста за два бомбашки напади во Анкара во кои гинат речиси 80 луѓе.
Фотографија: picture-alliance/abaca/M. Coban
Јули 2016: Неуспешен воен пуч
Воен удар против владата до темел ја потресува Турција и накусо ја претвора земјата во воена зона. Околу 260 цивили ги загубија животите во ноќните судири со армијата во пет големи градови. Ердоган ги повикува своите поддржувачи на отпор, и веќе следното утро војници се во заседа на илјадници цивили на мостот Босфор, каде и се предаваат.
Фотографија: picture-alliance/dpa/T.Bozoglu
Јули 2016: Ердоган воведува вонредна состојба
По неуспехот на пучот, Ердоган воведува вонредна состојба. Се апсат десетици илјади луѓе осомничени за учество во пучот, но и политички противници. Меѓу уапсените се воени и судски функционери и избрани претставници на про-курдската ХДП партија. Чистчката подоцна опфаќа и јавни службеници, универзитетски професори и учители.
Фотографија: Reuters/U. Bektas
2016: Задушување на медиумите
Како дел од пресметката на Ердоган со наводните „поддржувачи на тероризмот“, Турција станува една од водечките земји во светот по бројот на уапсени новинари.Владата затвора околу 110 медиуми по пучот и затвора повеќе од 100 новинари, меѓу нив и Германецот со турско потекло Денис Јуџел.
Фотографија: Getty Images/S.Gallup
Април 2017: Ердоган победува на референдум
Ердоган тесно успева да победи на референдумот на кој се гласа за проширување на неговата моќ. Турскиот парламентарен систем практично се напушта во корист на силна егзекутивна власт. Ердоган добива можност да владее до 2029 година. Меѓународните набљудувачи велат дека на гласањето имало неправилности, а медиумската кампања во целост била во корист на кампањата на Ердоган.
Фотографија: Reuters/M. Sezer
Јуни 2018: Нова изборна победа на Ердоган
Ердоган си обезбедува нов петгодишен мандат и огромни извршни надлежности откако убедливо победува на изборите на 24 јуни. Неговата АКП и нивните националистички партнери добиваат убедливо мнозинство во парламентот. Меѓународните набљудувачи го критикуваат гласањето, со оценка дека медиумското покривање и вонредната состојба му дале огромна предност на Ердоган.
Фотографија: picture-alliance/dpa/O.Weiken
9 фотографии1 | 9
Патриотизмот нема да го наполни стомакот, но ги мами сетилата.Новата војна која се распламти околу Нагорно-Карабах е пораз за дипломатијата. Западот речиси и да не го интересираат конфликтите на работ на Европа.
САД како глобална сила се повлече. Европска унија сепак малку е неспособна, а малку и нема волја да ја преземе оваа улога. И кој на крај ја плаќа цената? Обичните луѓе на Кавказ, бидејќи никој не се чувствува одговорен за нив.