Разговарав со Иванов и го замолив да ја преиспита одлуката и да го додели мандатот на оној кој обезбедил парламентарно мнозинство, затоа што тоа стои запишано во вашиот Устав, изјави високата претставничка на ЕУ.
„Изгубивме премногу време. Прашањето е дали лидерите имаат политичка волја да продолжат во овој правец. Од наша страна таа постои. Мојата посета доаѓа во политички момент кој е многу комплициран, среде политичка и институционална криза. Дискутиравме како да излеземе од неа. Не е на ЕУ да изнајде начин, туку како пријател кој се грижи за оваа земја, да индицираме што е она што е она што не загрижува. Она, за што веруваме дека претставува сериозен прекршок на демократските вредности", рече Могерини.
Могерини разговарала со функционери во ЕУ, а утрината и со генералниот секретар на НАТО, кој побарал од Могерини да ја пренесе и неговата порака.
„Мислам дека ќе биде невозможно да убедиме кого било во ЕУ или во НАТО, дека на мнозинството на пратеници во унитарна држава не може да му биде дозволено да формира влада. Ова го крши духот на демократијата и не соодвествува со ниту еден принцип на евроатланската агенда. Затоа го замолувам претседателот да ја преиначи својата одлука во интерес на сите граѓани на оваа држава и како што вели Уставот - да го додели мандатот на оние кои имаат најмногу мандати во Собранието", порача Могерини.
ОтворенаврататанаЕУ
Посетата на шефицата на европската дипломатија во овој момент е исклучително значајна, оценија претставници на парламентарните партии, кои попладнето има средба со Могерини.
„Среќни сме што ЕУ останува посветена на иднината на Македонија. Оние 67 пратенички мандати се нормален услов за давање мандат за формирање влада, а ЕУ ќе ја поддржи идната влада за забрзано членство во Унијата. Разговаравме за следните средби кои претстојат во понеделник на Советот на министри, каде од Македонија се очекува да се почитуваат демократските процеси и јасно изразената волја на граѓаните и преточени во парламентарни мандати", рече лидерот на СДСМ, Зоран Заев.
Лидерот на ДУИ, како што соопшти партијата, на средбата истакнал дека 16 години работеле заедно со ЕУ, НАТО и САД и секое постигнување било заедничко.
„Ние сме биле, сме и ќе останеме партнер на меѓународната заедница. Институционалната и системска криза не смее да се претвори во етничка криза и ние ќе останеме посветени за да се постигне политичко решение. Владеењето на правото, веродостојни институции, заокружување на Охридскиот Договор, добрите меѓуетнички и добрососедски односи и интеграцијата во НАТО и ЕУ, се нашите приоритети", нагласил Ахмети.
На средбата со Могерини заедно со најблиските соработници присуствуваше и лидерот на ВМРО-ДПМНЕ. Партијата соопшти дека „од страна на ВМРО-ДПМНЕ било изразено незадоволство од платформата на премиерот на Албанија, негативните последици што се предизвикуваат од бруталното мешање во внатрешните работи на соседна држава, спротивно на принципите за добрососедство". Воедно бил истакнат и фактот за нарушување на принципот за коалицирање на „победник со победник".
„Разговарајќи околу можните решенија ВМРО-ДПМНЕ ја повтори оценката дека спроведувањето на брзи избори е најдобриот начин за стабилност и надминување на политичката криза", соопшти партијата.
Претседателот на движењето „Беса", Биљаљ Касами вели дека пораката на Могерини била јасна.
„Во ситуација кога се паднати институциите, ние имаме договор за стабилизација и асоцијација и нивната поддршка ќе биде согласно со тој договор, со цел да се вратиме на евроатланскиот пат", рече Касами.
Поддршказаграѓанскиотсектор
Денеска првата средба на Могерини беше со претставниците на невладиниот сектор.
„Оваа моја посета е поддршка на граѓанскиот сектор. Јасно ми е во каква состојба се наоѓа Македонија и демократијата во земјава. Поради тоа, сакав мојата прва средба да биде со граѓанскиот сектор", рече шефицата на европската дипломатија. Средбата се одржа во седиштето на ЕУ во Скопје зад затворени врати. Како што дознаваме, Могерини потенцирала дека ЕУ следи се што се случува во граѓанскиот сектор, вклучувајќи ја и хајката наречена „десоросоизација".
„Од Могерини добивме уверување дека граѓанскиот сектор ќе има силен сојузник во ЕУ, дека нема да се откаже од поддршката и дека тоа ќе биде нагласено на сите средби со политичарите. Беше изрзена подготвеност да се направи се со цел Македонија да излезе од кризата и да тргне по реформскиот пат", велат од невладиниот сектор.
Кој е кој во македонската политика
Предвремените парламентарни избори нема да понудат многу нови лица на македонската политичка сцена. Главната битка ќе ја водат ВМРО-ДПМНЕ и СДСМ со своите коалиции. Изненадувања се можни во албанскиот политички блок.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Ѓорге Иванов- претседател на државата
Иванов е на средината на својот втор мандат. Некогаш почитуваниот професор на Правниот факултет во политиката често е предмет на остри критики, а и самиот е извор на бројни контроверзи. Ќе остане запаметен по амнестијата за сите политичари против кои се водеа постапки, по што избувнаа масовни протести. Во јуни 2016 година, по силен домашен и меѓународен притисок, Иванов ја повлече аболицијата.
Фотографија: picture-alliance/AA/M. Sulooca
Никола Груевски - ВМРО-ДПМНЕ
Беше избран за премиер во 2006 година како млад технократ кој најавуваше „Преродба“ на државата. Кормилото на ВМРО-ДПМНЕ го презеде во 2003. Боксер во детството, брокер во младоста, во меѓувреме стана политичар со најдолг премиерски стаж. Во јануари 2016 ја напушти функцијата жестоко притиснат по скандалот со прислушкувањето. Изборите во декември ќе ја одредат неговата, не само, политичка судбина.
Фотографија: Getty Images/AFP/R. Atanasovski
Зоран Заев - СДСМ
Скандалот со прислушувањето го издигна Заев во водач на фронтот против власта. Долги години мина во сенка на Бранко Црвенковски во СДСМ, кој го аболираше за „случајот Глобал“, а Заев му се одолжи со времено „греење“ на партиската фотелја. Од 2005 е градоначалник на Струмица, а во мај 2013 беше избран за претседател на СДСМ. Неговата амбиција е градоначалничката функција да ја замени со премиерска.
Фотографија: DW/K. Ozimec
Али Ахмети- ДУИ
Ахмети во 2002 година ја замени воената униформа на ОНА со интегративниот „костум“ во ДУИ. Со исклучок на периодот од 2006 до 2008 година, неговата партија е постојан придружник во сите македонски влади. Ниту скандалот со прислушкувањето не го убеди да ја раскине коалицијата со Груевски. Гласањето за некои клучни закони во Собранието укажува дека Ахмети му останува верен на Груевски и натаму.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Мендух Тачи - ДПА
Иако формално, тој и неговата партија се во опозиција од 2008 година, прислушуваните разговори и начинот на делување на ДПА укажуваат дека Тачи е во постојан дослух со врвот на ВМРО-ДПМНЕ. Долги години во сенка на Арбен Џафери, по неговата смрт во 2012 целосно ја презеде партијата. Од медиумите и опозициските политичари во земјата ја доби титулата „војвода“ поради наводната блискост со ВМРО-ДПМНЕ.
Фотографија: MIA
Здравко Савески- Левица
Докторот на политички науки веќе со години е активен во политиката, не само како член на Президиумот на Левица, туку и како синдикалец и активист за човекови и социјални права. Во политичкото „СиВи“ запишано му е и едно апсење и повеќемесечен домашен притвор под обвинение за учество во толпа. Неговата Левица најави самостоен настап на изборите, со отворена можност таквата одлука да се преиспита.
Фотографија: DW/K. Delimitov
Андреј Жерновски- ЛДП
Иако формално ја напушти лидерската позицијата во Либерал-демократската партија за да им се посвети на општинските задачи, се очекува градоначалникот на скопската општина Центар високо да котира на опозициските листи на парламентарните избори. Со победата во Центар, на изборите кои беа повеќе пати повторувани, доби шанса да стане симбол на движењето против власта.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Африм Гаши- Беса
Гаши е висок функционер и еден од иницијаторите за формирањето на Беса- партија која претендира да го урне „дуополот“ на ДУИ и ДПА кај албанската етничка заедница. Партискиот лидер Билал Касими веќе најави дека целта на партијата е да стане водечка кај Албанците, но и да иницира промена на Уставот за редефинирање на државата. Тој ги отфрла шпекулациите дека Беса се финансира од Турција.
Фотографија: Katerina Blazevska
Љубчо Георгиевски - ВМРО-НП
Поранешниот премиер и лидер на ВМРО-ДПМНЕ на политичката сцена е активен единствено во пресрет на избори. Неговата ВМРО-Народна партија долго соработуваше со опозицијата и беше критична кон власта, но во пресрет на вонредните парламентарни избори одново ја актуелизираше можноста за соработка со некогашните сопартијци од ДПМНЕ. Малкумина ќе бидат изненадени доколку тоа се случи.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Ивон Величковски - Либерална партија
Претседателот на Либералната партија се обидува да игра меѓу „два огна“ позиционирајќи ја својата партија како алтернатива и на власта и на опозицијата. Остар критичар на власта, но и на пазарењата меѓу четирите водечки партии. Бараше опозициски договор за изолација на ВМРО-ДПМНЕ по изборите, но наиде на молк. Прашање е дали самостојниот настап на изборите на ЛП ќе и донесе пратеничко место?
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Зијадин Села - Движење за реформи во ДПА
Специјалистот по интерна медицина го предводи Движењето за реформи во ДПА откако се одвои од матичната Демократска партија на Албанците и расчисти со некогашниот партиски соработник Мендух Тачи. Анкетите не и даваат големи шанси на неговата партија на изборите, но Села и натаму ќе може да управува со Струга како градоначалник.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Љубе Бошкоски- Обединети за Македонија
По излегувањето од затвор, Бошкоски не е многу активен на политичката сцена. Првите месеци ги мина во изолација, а сега најавува учество на неговата Обединети за Македонија на предвремените избори. Прашањето е само... со кого? Засега се најавува соработка со ВМРО-НП на Георгиевски, но никој со сигурност не ја исклучува можноста дека двајцата би можеле да се вратат во прегратките на Груевски.