Населението на Гибралтар е веројатно првото што е имуно на коронавирусот. Додека во Шпанија се подготвуваат за нов бран, на Гибралтар речиси сите се вакцинирани и може да се опуштат.
Реклама
На Саманта Сакраменто сето и се чини по малку нереално. Веќе неколку дена во Гибралтар надвор речиси никаде не мора да се носат маски. „Се чувствуваш како да си заборавил да земеш нешто или пак како нешто да правиш погрешно. Мислам дека психолошки мора на многу нивоа да се подготвиме", вели министерката за здравство на британскиот регион на југот на Шпанија.
Укинат е и полицискиот час. Баровите и рестораните исто како и пред пандемијата се отворени до два часот наутро. Луѓето за шпанска телевизија велат дека се чувствуваат олеснето. Конечно може слободно да дишат. „Можеби наското ќе може да живееме како порано", вели една келнерка.
Тоа е во силен контраст со остатокот од Европа каде многу земји заради растечкиот број заразени лица моментално повторно или и понатаму се во локдаун.
Најбрза програма за вакцинација во Европа
Тоа што Гибралтар по долги месеци пандемија сега внимателно се враќа во нормала не се должи само на консекветни мерки против корона, туку и на добро организираната програма за вакцинација, смета министерката Сакраменто. Речиси сите 34 илјади жители сега се вакцинирани и дури и голем дел од 10 илјади Шпанци кои доаѓаат секој ден на работа во Гибралтар. Тоа во борбата против вирусот е само по себе разбирливо, вели таа.
Гибралтар би можеле да бидат првата нација на светот која го вакцинирала цело население, како што изјави британскиот министер за здравство Мет Хенкок. Во Европа можеби ќе биде и нација со најбрза програма за вакцинација што секако се должи и на малиот број жители, но и на тоа дека немаше прблеми со испораката на вакцините кои беа ставени на располагање од Велика Британија.
Вакцини- адути на човештвото против Ковид-19
Глобалната кампања за вакцинација против Ковид-19 зема сѐ поголем замав. Во различни земји, создадени се или на повидок се вакцини, кои сега се главно оружје на човештвото во справувањето со пандемијата.
Фотографија: Francis Dean/Dean Pictures/imago images
Бионтек/Фајзер: почеток на иРНК-револуцијата
Првата вакцина против Ковид-19, одобрена за употреба во САД и во ЕУ, беше вакцината на германските научници со турски корени Угур Шахин и неговата сопруга Озлем Туречи. Нивната фирма Бионтек од Мајнц влезе во сојуз со американскиот гигант Фајзер. Медиумите почнаа да зборуваат за „револуција“ во фармацевтската индустрија, откако е создадена првата иРНК вакцина.
Фотографија: Francis Dean/Dean Pictures/imago images
Модерна: родум од универзитетот Харвард
Американската компанија за биотехнологија Модерна е специјализирана и за РНК технологии, кои се сметаат за нов чекор во медицината. Нејзиното седиште се наоѓа во Кембриџ, Масачусетс, во близина на универзитетот Харвард, чии научници ја основаа компанијата во 2010 година. Вакцината на Модерна, создадена со финансиска поддршка од властите, беше втората корона-вакцина регистрирана во САД и во ЕУ.
Фотографија: Matthew Healey/AFP/Getty Images
АстраЗенека: „Оксфордската вакцина“
Научниците од Универзитетот Оксфорд во соработка со британско-шведската компанија АстраЗенека вршеа клинички испитувања и производство на нивната вакцина. Таа во голема мерка се користи во Велика Британија, ги исполнува условите во ЕУ и активно се користи во земјите во развој, бидејќи „вакцината од Оксфорд“ има многу ниска цена. Така, таа се произведува во Индија за локалниот пазар и за извоз.
Фотографија: Channi Anand/AP/picture alliance
Спутник V: првата одобрена вакцина во светот
Во август 2020, Русија објави дека прва во светот регистрирала вакцина против коронавирусот наречена Спутник V. Масовната вакцинација на руското население официјално започна во јануари 2021. Оваа векторска вакцина, изработена од научниците од Московскиот центар Гамалеја, се промовира на странските пазари од страна на Рускиот фонд за директни инвестиции.
Фотографија: Aizar Raldes/AFP/Getty Images
Џонсон и Џонсон: доволна е една доза
Американска корпорација Џонсон и Џонсон е еден од шесте производители на корона-вакцини со кои ЕУ склучи прелиминарни договори за снабдување. Од нејзината векторска вакцина потребна е само една доза, а не две како останатите и се чува во конвенционални фрижидери. За ЕУ оваа вакцина, која доби дозвола за употреба на 11.03. ќе ја произведува белгиската сестринска фирма на Џонсон и Џонсон - Јансен.
Фотографија: Johnson/AP/picture alliance
Синовак: тивкиот конкурент од Кина
Без многу врева и детални извештаи за клиничките испитувања, Кина разви најмалку три вакцини. Една од нив, создадена од деактивиран коронавирус, Синовак Биотек ја тестираше во неколку азиски земји, вклучувајќи ја и Индонезија, која потоа веднаш ја нарача. Да им даде пример на своите сонародници, претседателот на Индонезија, Џоко Видодо, прв се вакцинираше.
Фотографија: Laily Rachev/Biro Pers Sekretariat Presiden
Синофарм: Првата кинеска вакцина
Станува за вакцина со „деактивиран“ вирус која државната компанија ја разви во соработка со Институтот за вирологија од Вухан. Овој вид на вакцини се користи веќе со децении, со добри резултати во пракса. Вакцината која веќе се користи во Србија и во Унгарија, беше првата која доби одобрение за употреба од кинеските власти.
Американската фармацевтска компанија Новавакс објави дека нејзината вакцина е 96 процентно ефикасна против оригиналниот вирус и 86 проценти против британскиот сој. Тоа произлегува од студијата што Новавакс ја спроведуваше во Велика Британија. Вакцината може да биде одобрена за употреба во САД уште во мај, доколку властите утврдат дека податоците од Велика Британија се доволни, соопшти компанијата.
Фотографија: Justin Tallis/AFP/ Getty Images
КјурВак: Печатач за вакцини на Тесла
Втората германска иРНК вакцина, која се очекува да биде регистрирана до лето, ќе биде произведена и извезена на глобално ниво од компанијата КјурВак од Тибинген, во партнерство со концернот Баер. Но, ќе биде можно таа да се направи директно во клиниките ширум светот. Елон Маск (втор од лево) демонстрираше мобилен печатач на вакцини создаден од германската сестринска фирма Тесла Громан.
Фотографија: picture-alliance/dpa/T. Schwarz
Санофи: два неуспеха и помош за Европска унија
Француската компанија Санофи е еден од најголемите светски производители на вакцини. Но, овојпат тоа не и' успеа - двапати: ни заедничкиот развој со британската ГлаксоСмитКлајн, ниту обидот за создавање иРНК вакцина досега не дадоа резултати. За да помогне во обезбедувањето на вакцини за земјите од ЕУ, нејзината фабрика во Франкфурт на Мајна ќе произведе 125 милиони дози од вакцината на Фајзер.
Фотографија: C. Stoll/Sanofi
10 фотографии1 | 10
Сакраменто вели дека се благодарни за тоа бидејќи и Гибралтар имаше тешки моменти. Иако пандемијата до крајот на минатата година таму помина релативно безопасно од почетокот на годинава се појавиле мутациите на вирусот и со нив и првите жртви од корона. Вкупно 94 лица во Гибралтар починале до сега од корона што е висока цифра, ако се земе в предвид малиот број на жители.
Во корона одделот во болницата во Сент Бернард нема пациенти. „Веќе неколку дена немаме позитивни случаи. Ова е неверојатно добар знак,“ се радува министерката за здравство Саманта Сакраменто.
Во соседна Андалузија во Шпанија се уште се многу далеку од оваа цел. Во регионот во моментов се бележи нагло зголемување на бројот заразени. По кусо смирување на ситуацијата болниците повторно се полнат.
Андалузијката Лурде Гамиз сепак се радува дека животот во Гибралтар полека се враќа во нормала. Тоа и дава надеж. Истовремено, таа по малку и им завидува, што е разбирливо. Оваа 63 годишна пензионерка и нејзиниот сопруг со месеци живеат речиси во изолација на село во близина на Гранада за да се заштитат од зараза. Иако многу ресторани и продавници во Шпанија се отворени, владата повторно ги заостри регулативите за носење маски. Сега се задолжителни и на плажа додека се сончате.
Копнеж по нормалност
За Гамиз носењето маски повеќе е неподносливо. И недостасува леснотијата од порано. „Едноставно на раат да излезеш со кого сакаш, да си го видиш семејството или пријателите. Да не бегаш од луѓето. Во Шпанија, особено во Андалузија ние радо излегуваме и се дружиме. Ова е очајно“, вели Гамиз. Таа едвај чека да добие термин за вакцинирање, но како што стојат работите тоа може да потрае. Во Шпанија се вакцинирани поголемиот дел од оние над 80 години, здравствените работници и наставниците, но севкупно досега е заштитено само 6% од населението. И во Шпанија, како и во ЕУ вакцинацијата заостанува поради проблеми со испораките, приоритетни листи и бирократски процедури.
САД: Вакцинација со „турбо“ брзина
02:41
Лурде Гамиз е скептична дека до крајот на летото ќе бидат вакцинирани 70% од Шпанците, како што вети владата на почетокот на процесот на вакцинација. Гамиз вели дека две нејзини пријателки се вакцинирани, но сепак враќање во нормалност очекува дури следната година.
Дури и во соседен Гибралтар, и покрај тоа што веќе има јавни настани со публика – се одржа бокс-меч со 500 гледачи- остануваат претпазливи. Само вакцинираните со две дози смеат да присуствуваат на вакви настани и пред да влезат надвор се тестираат со брзи тестови.
Гибралтар на неделно ниво ги ревидира рестриктивните мерки. И понатаму е задолжително носење маски во продавниците. Владата останува претпазлива.