Над 10.000 бегалци се во безизлезна ситуација во Појасот Газа. Судирите продолжуваат а состојбата на цивилното население е сѐ подраматична, снабдувањето е влошено, а пандемијата дополнително ја отежнува ситуацијата.
Реклама
Израелското воено воздухопловство кога има намера да бомбардира цивилни објекти понекогаш испраќа предупредување со цел цивилите да имаат време да се засолнат. Но, кога во минатиот петок израелската војска изврши напади врз мрежа тунели на Хамас, тоа не беше возможно, рече армискиот портпарол. Бидејќи како што појасни, станувало збор за „подземен град под градот“ – кој во голем дел се наоѓал под станбени населби.
Исламската терористичка организација Хамас, која од 2007 година политички го контролира Појасот Газа свесно ги испреплетува своите зданија со цивилната инфраструктура веројатно и за да го зголеми ефектот од израелските напади. Поголемиот дел од 2000 ракети кои од понеделникот се истрелани кон Израел се испукани од станбени населби во Газа. Оттука тешко е човек да не се посомнева дека Хамас ги зема предвид страдањата на сопственото население за време на израелската одмазда.
10.000 бегалци
Како и во претходните насилни судири меѓу Израел и Палестинците, ситуацијата на цивилното население во Појасот Газа и оваа седмица е влошена. Според податоците на ОН, околу 10.000 лица веќе ги напуштиле своите домови поради страв од израелска копнена офанзива. Но, за разлика од останатите бегалци од други конфликтни подрачја низ светот, тие не можат да излезат од границите на Појасот без одобрение од Израел или јужниот сосед Египет, па така не можат да го напуштат подрачјето од 360 километри квадратни.
И 16 училишта кои се во надлежност на Агенцијата за помош на ОН, УНРВА, која е активна на палестинските територии, се преуредени во привремени прифатни центри. Целта е пред се да му се пружи помош на локалното население, изјави Матијас Шмале, директорот на УНРВА одговорен за Газа. „Ќе сториме се што можеме за да им пружиме поддршка на внатрешно раселените лица“, рече Шмале за ДВ.
Израелските населби на палестински територии
И покрај протестите и политичките предупредувања, израелскиот парламент донесе закон со кој се легализираат илегалните населби на палестинските територии. Критичарите велат дека тоа значи крај на решението „две држави“.
Фотографија: Reuters/B. Ratner
На палестинските територии има повеќе од 200 населби
Според податоците на организацијата за човекови права Бетселем, на Западниот брег и во Источен Ерусалим од 1967 до средината на 2013 година се изградени 125 официјални израелски населби и околу сто „диви населби“. Израелските власти, според Канцеларијата на ОН за хуманитарна помош (ОЦХА), за изградба на населби на палестински територии заплениле 35 проценти од површината на Источен Ерусалим.
Фотографија: Reuters/B. Ratner
Нема шанса за мир?
Во моментов еврејска населба се гради во Хар Хома, на Западниот брег, меѓу Ерусалим и Витлеем. Водечки претставници на Палестинците оценуваат дека израелската политика за градење населби го уништува решението „две држави“ и го спречува мирот со Палестинците. Изградбата на населбите на палестински територии е критикувана и во меѓународни рамки.
Фотографија: picture alliance/newscom/D. Hill
Израел конфискува палестински приватни имоти
Новиот закон за ретроактивно легализирање на станови на доселеници на Западниот брег и во Источен Ерусалим е спорен. Со него се погодени 16 населби. За еврејските доселеници да можат да останат каде што се, предвидена е финансиска отштета за Палестинците кои се сопственици на земјиштето.
Фотографија: Reuters/A. Awad
Уривање на Амона
Новиот израелски закон не важи за куќите на доселениците за кои веќе има судска одлука за уривање. Партијата на доселениците имаше намера со законот да спречи принудно расчистување на населбата Амона. Сепак, куќите на 40 семејства беа испразнети минатата недела, а само четири дена потоа се почна со уривање.
Фотографија: Getty Images/AFP/T. Coex
Барикади и безредија
Одлуката на израелскиот Врховен суд за уривање на Амона беше донесена уште на крајот на 2014 година. Рокот беше повеќепати одлаган. Десните групи и доселениците до крај се обидуваа да спречат евакуација и уништување на местото. Многумина доаѓаа од други места специјално за да демонстрираат. И на спротивната страна имаше насилни протести на Палестинците.
Фотографија: Reuters/M. Torokman
Ескалација при принудното иселување
Жителите на Амона веруваат дека Западниот брег, окупиран од страна на Израел од 1967 година, е дел од територијата која Бог во Библијата му ја наменил на еврејскиот народ. На Западниот брег и во Источен Ерусалим живеат околу 600.000 Израелци. Меѓу доселениците и Палестинците постојано има судири.
Фотографија: Reuters/M. Torokman
Нов дом
На приватни имоти на Палестинци спротивно на законот се изградени околу 4000 станови. Тие треба или да бидат испразнети, или со новиот закон треба да бидат ретроактивно легализирани. Многу од жителите на Амона имаат нов дом во соседните населби, како овде, во Офра.
Фотографија: Reuters/B. Ratner
Принудно иселување во Офра
Но и во Офра има нелегални куќи. До 5 март тука треба да бидат испразнети девет куќи кои се изградени на приватен имот на Палестинци. Куќата мора да ја напушти и семејството Бен Шушан.
Фотографија: Reuters/B. Ratner
8 фотографии1 | 8
Настрадани осум деца од едно семејство
Од почетокот на израелските воздушни напади во Појасот Газа се убиени околу 200 лица, а преку 1000 се ранети. Според податоците на палестинските хуманитарни организации во саботата наутро при бомбардирањето на куќи во бегалскиот камп Шати настрадале 10 члена на едно големо семејство, од кои осум биле деца.
„Тие не беа вооружени, ниту испукаа ракети“, вели таткото на четири од настраданите деца. Убиени се во свечена облека за празникот Бајрам“, вели тој.
Според податоците на УНИЦЕФ, од понеделникот досега во Појасот Газа се убиени вкупно 40 деца, и уште две настрадале во Израел.
На повидок хуманитарна криза
Нападите ја отежнуваат работата на хуманитарните организации од кои е зависно поголемиот дел од населението во Газа. Според соопштението од 2019 година на тамошната канцеларија на ОН, која ги координира хуманитарните активности - 75% од 1,6 милиони население во тоа време зависело од хуманитарните залихи од храна, а секој трет стандарден лек не им бил достапен. Дополнително, таму речиси постојано има недостаток на струја и вода за пиење. Со оглед дека граничните премини од израелска страна од 10 мај се целосно затворени, во моментов не се врши ниту испорака на гориво. Дизелот е веќе дефицитарен, иако е неопходен, на пример за возилата за брза помош, но и за работа на агрегатите за производство на електрична енергија.
Снабдувањето со намирници во моментов е доволно, вели за ДВ, Матијас Шмале, директорот на УНРВА во Газа. Но тој стравува дека тоа може да се промени „доколку луѓето ги напуштат своите домови во привремени засолништа или кај роднини.“ Тој предупредува дека наскоро може да се случи и недостаток на вода.
Град на судири: комплексната историја на Ерусалим
Ерусалим е еден од најстарите и најоспоруваните градови во историјата на светот. Ерусалим е свет град за евреите, муслиманите и христијаните. Оттука произлегуваат и речиси сите контроверзи поврзани со него.
Фотографија: picture-alliance/Zumapress/S. Qaq
Ерусалим, градот на Давид
Според Стариот завет, Давид, кралот на двете кралства на Јудеја и Израел, го освоил Ерусалим околу 1.000 година пред новата ера. Седиштето на владата го префрлил во Ерусалим, со што го претворил во главен град и верски центар на кралството. Библијата вели дека синот на Давид, Соломон го изградил првиот храм во чест на Јахве, богот на Израел. Ерусалим станува центар на јудаизмот.
Фотографија: Imago/Leemage
Под персиска управа
Нео-вавилонскиот крал Небукаданезар II (трет од лево) го освоил Ерусалим во 597 п.н.е., според Библијата. Ги заробил кралот Јехоаким (петти од десно) и припадниците на високата класа, ги испратил во Вавилон и го уништил храмот. Откако персискиот крал Сирус Велики го освоил Вавилон, им дозволил на прогонетите Евреи да се вратат во Ерусалим и повторно да го изградат својот храм.
Од 63 година п.н.е. Ерусалим паѓа под окупација на Рим. Се формираат повеќе движења на отпорот, па во 66 година избувнува првата Еврејско-Римска војна. По четири години војната завршува, а храмот е повторно уништен. Римјаните и Византијците владеат со Ерусалим околу 600 години.
Фотографија: Historical Picture Archive/COR
Освојувањето на Арапите
При освојувањето на Сирија, муслиманските армии стигнуваат и до Палестина. По наредба на Калифот Умар (на фотографијата), Ерусалим е освоен во 637 година. Во следните години повеќе различни, меѓусебно спротивставени муслимански владетели го контролираат градот. Ерусалим е често под опсада, а владетелите се менуваат.
Фотографија: Selva/Leemage
Крстоносците
Од 1070 година, муслиманските владетели стануваат сѐ поголема закана за христијанскиот свет. Папата Урбан II повикува на крстоносна војна. Севкупно, пет крстоносни походи се организираат во период од 200 години. Во 1244, крстоносците конечно ја губат контролата врз градот и тој паѓа под муслиманска управа.
Фотографија: picture-alliance/akg-images
Отоманите и Британците
По освојувањето на Египет и Арабија од Отоманите, Ерусалим станува административно седиште на Отоманскиот административен регион во 1535 година. Во првите децении на отоманското владеење, градот доживува процут. Со победата на Британците над Отоманските трупи во 1917 година, Палестина потпаѓа под британска управа. Ерусалим е преземен од Британците без борба.
Фотографија: Gemeinfrei
Поделениот град
По Втората светска војна, Британците се откажуваат од палестинскиот мандат. ОН гласаат за поделба на земјата, со цел да се отвори простор за преживеаните од Холокаустот. Неколку арапски држави започнуваат војна против Израел и освојуваат дел од Ерусалим. Сѐ до 1967 година, градот е поделен на израелски западен и јордански источен дел.
Фотографија: Gemeinfrei
Израел го освојува источен Ерусалим
Во 1967, Израел ја започнува Шестдневната војна против Египет, Јордан и Сирија. Израел ги освојува Синај, Појасот Газа, Западниот Брег, Голанската висорамнина и источен Ерусалим. Израелски падобранци доаѓаат до Стариот град и стојат пред Ѕидот на плачот за првпат од 1949 година. Источен Ерусалим не е официјално анектиран, туку административно интегриран.
Израел не им забранува на муслиманите пристап до светите места. Ридот на храмовите е под автономна муслиманска администрација: муслиманите можат да влегуваат, да го посетуваат храмот и блиската Ал-Акша џамија.
Фотографија: Getty Images/AFP/A. Gharabli
Нерешен статус
Ерусалим до денес останува пречка за мирот меѓу Израел и Палестина. Во 1980, Израел го прогласува целиот град за свој „вечен и нераздвојлив главен град“. Откако Јордан се откажува од своето право на Западниот Брег и Источен Ерусалим во 1988 година, прогласена е државата Палестина. И Палестина го смета Ерусалим, во теорија, за свој главен град.
Освен акутната нега, додава тој, по 14 години блокада, протестите од 2018/19 година и корона-пандемијата, ќе се зголеми и потребата за психолошка помош. „Ова не смееме да го занемариме. Кога илјадници луѓе ќе се најдат во привремени прифатилишта доаѓа до пораст на родово насилство и особено им се врши притисок на децата. Затоа мора да размислиме за ова и да го следиме и менталното здравје на луѓето.“
Вториот бран на пандемијата само што започна да се смирува
Покрај сите овие несреќи, постои и латентна опасност за населението поради корона-пандемијата – мутираната британска варијанта на вирусот предизвика втор голем бран на коронавирусот во Појасот Газа. Таму започна процесот на вакцинација, но за споредба додека 62% од населението во Израел има примено барем по една доза од вакцината, во Газа тоа се 5%.
Според податоците на организацијата Лекари без граници, од почетокот на мај, над 60% од активните случаи на заразени на палестински територии биле во Појасот Газа – кој е помал и има помалку население од Западниот брег. Во меѓувреме таму се регистрирани над 1000 новозаразени дневно и исполнети болнички капацитети.
Новата воена ескалација се случува во момент кога имаше индиции дека може да му се стави крај на вториот пандемиски бран. „Ситуацијата почна да станува совладлива“, вели Матијас Шмале во однос на ситуацијата во болниците. „Од она што го знам, засега може да згрижуваат ранети. Но, ако ова продолжи и се случи и копнена офанзива тогаш болниците многу бргу ќе дојдат до границите на своите капацитети, а тоа би било сериозен хуманитарен проблем“, предупредува Шмале од УНРВА.