Омикрон е многу заразен, а се чини дека болеста се појавува повеќе во лесна форма. Но, експертите предупредуваат да не се испушти ситуацијата од контрола, зашто ризикот од масовно заразување е преголем - и за вакцинирани
Реклама
Темата „масовно инфицирање" сѐ почесто се појавува во дебатите за Ковид-19, особено откако откако се појави сојот Омикрон на Сарс-Ков-2 вирусот. Но, на што точно се мисли?
Најважното на почеток. „Масовно инфицирање е страшен поим”, вели Тобијас Курт, директор на Институтот за јавно здравје во берлинската клиника Шарите и професор за јавно здравје и епидемиологија. „Всушност, се работи за темелна имуност", додава тој.
Клучното прашање, просто кажано, е ако сега се заразат сѐ повеќе луѓе со коронавирус, дали не може едноставно да се надеваме на тоа дека во еден момент секој ќе ја има прележано короната и населението ќе стане имуно? Дали да седиме со скрстени раци и само да гледаме што ќе се случи?
Министерот за здравствои епидемиолог Карл Лаутербах вели дека тоа не е исправно. „Да се дозволи масовно инфицирање не е опција”, вели тој во интервју за НТВ. „Омикрон веројатно нема толку тежок тек како Делта варијантата, но сепак ќе има и луѓе со трајни штети и последици од него”, вели Лаутербах. Темелниот имунитет кој според Курт треба да ни биде во фокусот, кај едно население настанува кога имуниот систем на најголемиот дел луѓе е отпорен на вирусот, но не само со прележување, туку и со вакцинирање.
Цел: да се избегнат нови тешки бранови на болеста
„Клучно е да се активира имуниот систем или преку контакт со вирусот или со вакцина", објаснува Курт. „Се надеваме дека во некој момент ќе има доволен број луѓе кои имале таков контакт и дека многу ретко ќе доаѓа до тешка форма на болеста и преголем број луѓе истовремено заразени од Ковид-19”.
Кога ќе отпаднат таквите бранови, кои во пандемијата постојано ги ставаа здравствените системи во светот во тесно, тогаш и вирусот веќе ќе биде ендемски, како на пример грипот.
Тешко е да се процени кога може да очекуваме тоа да се случи, бидејќи реакцијата на имуниот систем на вирусот е нестабилна. И веќе прележани може повторно да се заразат. Се случува и пробивање на заштитата од вирусот, особено кога се појавуваат нови соеви. За среќа, имуниот систем и тогаш „се потсетува” до одреден степен на претходниот контакт со вирусот и реагира на начин што болеста најчесто поминува во полесна форма.
Контакт на имуниот систем со нов сој „може да си го замислите како кога среќавате некој кој зборува на дијалект”, објаснува пластично Курт. „Кога зборувам литературно германски може да се разберам и на баварски, иако не го разбирам 100 процентно”, вели Курт.
Вакцини- адути на човештвото против Ковид-19
Глобалната кампања за вакцинација против Ковид-19 зема сѐ поголем замав. Во различни земји, создадени се или на повидок се вакцини, кои сега се главно оружје на човештвото во справувањето со пандемијата.
Фотографија: Francis Dean/Dean Pictures/imago images
Бионтек/Фајзер: почеток на иРНК-револуцијата
Првата вакцина против Ковид-19, одобрена за употреба во САД и во ЕУ, беше вакцината на германските научници со турски корени Угур Шахин и неговата сопруга Озлем Туречи. Нивната фирма Бионтек од Мајнц влезе во сојуз со американскиот гигант Фајзер. Медиумите почнаа да зборуваат за „револуција“ во фармацевтската индустрија, откако е создадена првата иРНК вакцина.
Фотографија: Francis Dean/Dean Pictures/imago images
Модерна: родум од универзитетот Харвард
Американската компанија за биотехнологија Модерна е специјализирана и за РНК технологии, кои се сметаат за нов чекор во медицината. Нејзиното седиште се наоѓа во Кембриџ, Масачусетс, во близина на универзитетот Харвард, чии научници ја основаа компанијата во 2010 година. Вакцината на Модерна, создадена со финансиска поддршка од властите, беше втората корона-вакцина регистрирана во САД и во ЕУ.
Фотографија: Matthew Healey/AFP/Getty Images
АстраЗенека: „Оксфордската вакцина“
Научниците од Универзитетот Оксфорд во соработка со британско-шведската компанија АстраЗенека вршеа клинички испитувања и производство на нивната вакцина. Таа во голема мерка се користи во Велика Британија, ги исполнува условите во ЕУ и активно се користи во земјите во развој, бидејќи „вакцината од Оксфорд“ има многу ниска цена. Така, таа се произведува во Индија за локалниот пазар и за извоз.
Фотографија: Channi Anand/AP/picture alliance
Спутник V: првата одобрена вакцина во светот
Во август 2020, Русија објави дека прва во светот регистрирала вакцина против коронавирусот наречена Спутник V. Масовната вакцинација на руското население официјално започна во јануари 2021. Оваа векторска вакцина, изработена од научниците од Московскиот центар Гамалеја, се промовира на странските пазари од страна на Рускиот фонд за директни инвестиции.
Фотографија: Aizar Raldes/AFP/Getty Images
Џонсон и Џонсон: доволна е една доза
Американска корпорација Џонсон и Џонсон е еден од шесте производители на корона-вакцини со кои ЕУ склучи прелиминарни договори за снабдување. Од нејзината векторска вакцина потребна е само една доза, а не две како останатите и се чува во конвенционални фрижидери. За ЕУ оваа вакцина, која доби дозвола за употреба на 11.03. ќе ја произведува белгиската сестринска фирма на Џонсон и Џонсон - Јансен.
Фотографија: Johnson/AP/picture alliance
Синовак: тивкиот конкурент од Кина
Без многу врева и детални извештаи за клиничките испитувања, Кина разви најмалку три вакцини. Една од нив, создадена од деактивиран коронавирус, Синовак Биотек ја тестираше во неколку азиски земји, вклучувајќи ја и Индонезија, која потоа веднаш ја нарача. Да им даде пример на своите сонародници, претседателот на Индонезија, Џоко Видодо, прв се вакцинираше.
Фотографија: Laily Rachev/Biro Pers Sekretariat Presiden
Синофарм: Првата кинеска вакцина
Станува за вакцина со „деактивиран“ вирус која државната компанија ја разви во соработка со Институтот за вирологија од Вухан. Овој вид на вакцини се користи веќе со децении, со добри резултати во пракса. Вакцината која веќе се користи во Србија и во Унгарија, беше првата која доби одобрение за употреба од кинеските власти.
Американската фармацевтска компанија Новавакс објави дека нејзината вакцина е 96 процентно ефикасна против оригиналниот вирус и 86 проценти против британскиот сој. Тоа произлегува од студијата што Новавакс ја спроведуваше во Велика Британија. Вакцината може да биде одобрена за употреба во САД уште во мај, доколку властите утврдат дека податоците од Велика Британија се доволни, соопшти компанијата.
Фотографија: Justin Tallis/AFP/ Getty Images
КјурВак: Печатач за вакцини на Тесла
Втората германска иРНК вакцина, која се очекува да биде регистрирана до лето, ќе биде произведена и извезена на глобално ниво од компанијата КјурВак од Тибинген, во партнерство со концернот Баер. Но, ќе биде можно таа да се направи директно во клиниките ширум светот. Елон Маск (втор од лево) демонстрираше мобилен печатач на вакцини создаден од германската сестринска фирма Тесла Громан.
Фотографија: picture-alliance/dpa/T. Schwarz
Санофи: два неуспеха и помош за Европска унија
Француската компанија Санофи е еден од најголемите светски производители на вакцини. Но, овојпат тоа не и' успеа - двапати: ни заедничкиот развој со британската ГлаксоСмитКлајн, ниту обидот за создавање иРНК вакцина досега не дадоа резултати. За да помогне во обезбедувањето на вакцини за земјите од ЕУ, нејзината фабрика во Франкфурт на Мајна ќе произведе 125 милиони дози од вакцината на Фајзер.
Фотографија: C. Stoll/Sanofi
10 фотографии1 | 10
Масовното инфицирање е опасно за невакцинирани, но и за вакцинираните
Но, за да реагира имуниот систем така на еден „дијалект”, мора претходно да бил во контакт со вирусот или вакцината. Во Германија, според Роберт Кох институтот, околу 15,5% од возрасната популација уште немаат примено ни прва доза. Во некои сојузни покраини цифрата е дури 25%.
Тие лица во такво сценарио би биле изложени на висок ризик. „Ако едноставно допуштиме да се заразат луѓето со Омикрон, поради големиот број инфицирани висока ќе биде и цифрата на болните”, предупредува Курт.
Такво сценарио е ризично и за деца и млади - од 12 до 17 годишните во Германија околу 40% воопшто не се вакцинирани. Кај нив и кај уште помалите деца болеста најчесто поминува без потешки симптоми. Но, експертите предупредуваат дека уште не се согледливи долгорочните последици. Затоа и младите треба најдобро што можат да се штитат од вирусот. Курт нагласува дека дури и вакцинираните не треба многу да се опуштаат. „Дури и прележан и вакциниран може, иако ретко се случува, да заболи повторно и потешко. Со вирусот е како да играш руски рулет", вели епидемиологот.
Затоа тој ја отфрла опцијата да се допушти масовното инфицирање и додава дека „ризикот е преголем”.