Опозициската блокада на парламентот е опасна за економијата
Костадин Делимитов
5 декември 2020
Бизнисмените и синдикалците се бесни. Терањето партиска агенда среде здравствена и економска криза е срамно и скандалозно!
Реклама
Наместо конструктивност, блокада. Во законодавниот дом се случува политички циркус среде пандемија која ја клекна економијата на колена и го стави здравството пред работ на издржливост. Илјадници амандмани поднесени од опозицијата блокираат еден куп закони, а го ставаат во „цајтнот" и носењето на буџетот за наредната година.
Стратегијата по секоја цена да се стопира планот на власта за онлајн седници поради пандемијата ја втурнува државата во политичка, но уште полошо и во економска криза. Бизнисмените се загрижени но и револтирани што среде сериозна криза, политиката ја турка државата кон економска бездна:
„Ова не е прв пат нашите парламентарци да не покажуваат никаква одговорност кон граѓаните и стопанството. Секогаш поаѓаат од своите лични и партиски интереси што е катастрофа за државава. Ние знаеме дека тие досега не покажале чувство за заедничко градење компромиси, црвени линии, но барем нека покажат култура кон сопствениот народ. Но во вакви тешки моменти на пандемија, проблеми со Бугарија, економска и здравствена тие да си тераат нивни партиски агенди е несфатлива и срамна работа. Не можам да сфатам дека не гледаат подалеку, дека многу лесно може да се случи да не може да се исплаќаат пензии, плати. Никој не мисли на интересот на државата, туку само партиските интереси, ова е катастрофа“, реагира Ангел Димитров, претседател на организацијата на работодавачи.
Политиката да покаже одговорност
Блокадата во парламентот кочи повеќе закони. Меѓу нив е и оној што треба итно да се донесе, а кој е неопходен за да го отвори патот да им се помогне на илјадници граѓани кои среде криза, чекаат на еднократна финансиска помош од државата. Синдикалците предупредуваат дека е недозволиво интересите на политиката да се кршат на грбот на граѓаните:
„Опозицијата си делува како опозиција и си гледа да собере поени, власта очигледно не може зацртаното да го спроведе а најмногу од ова трпат граѓаните. Ова не е добра ситуација, меѓутоа според мене би требало партиите да соберат сили и да седнат и да се договорат како државата ќе оди напред. Оти вака само ќе трпат граѓаните, ќе нема пари за плати, пензии, социјална помош“, реагира Марјан Ристевски, претседател на Конфедерацијата а Синдикални Организации.
Синдикалците се загрижени и бараат политиката да покаже одговорност за да се спречи катастрофа. Веднаш и ургентно:
„Очигледно ова што го прави опозицијата делува, факт е дека не може мнозинството да се собере и во едни такви околности би требало да се реагира, дали претседателот на државата како неутрална институција да свика лидерска средба или нешто друго. Нека седнат и нека се договорат за ние како граѓани да знаеме да цениме дали некој ова го прави намерно, со добра или со поинаква намера. Дали опозицијата намрно опструира или владата има навистина скриени намери. Ова се е удар врз грбот на граѓаните, но мора да се излезе од ова, мора некој чекор, ние како синдикат среде корона не можеме да протестираме, а и веднаш ќе не обвинат дека заземаме страна“, предупредува Ристески.
Македонија и ковид-19: Седете дома и лапајте витамини
Обврска за носење маски, забрането групирање, ретки или никакви социјални контакти... Пандемијата на коронавирусот од корен го промени начинот на живот на луѓето и нивните навики. Пандемијата во Македонија низ фотографии
Фотографија: Aleksandra Najdovska/DW
Ставете маска
И покрај тоа што македонските здравствени власти постојано предупредуваат дека носењето маска е важно за превенција од пандемијата на коронавирус, дел од луѓето сѐ уште се противат на носење маски. За неносење маски казната за граѓаните е 20 евра, за правните лица – 2000 евра. Затоа влезовите на продавниците од почетокот на пандемијата се „украсени“ и со вакви предупредувања.
Фотографија: Aleksandra Najdovska/DW
Рестрикции и на отворено
Во С. Македонија маски мора да се носат и на отворено, а забрането е и групирање на јавен простор на повеќе од 4 лица по 21 часот. Не се групирајте, е апел кој постојано се повторува од страна на надлежните. Резултатите се половични – покрај дисцплинираните, сѐ уште има луѓе кои се групираат и не преземаат превентивни мерки. Оваа празна клупа трпеливо чека на крај на пандемијата и рестрикциите.
Фотографија: Aleksandra Najdovska/DW
Здравствена криза, економска криза
Угостителските објекти работат со ограничено работно време – само до 21 часот. Исклучок се оние со сервис за испорака. Празните ресторани и кафулиња ја отсликуваат новата реалност што ја создаде пандемијата на Ковид-19. Многу фирми, посебно малите, се плашат од пропаѓање. Ќе им бидат ли доволни средствата за помош од државата?
Фотографија: Aleksandra Najdovska/DW
Каде се другарите?
Околу 90% од учениците следат онлајн-настава, а без проблеми се одвива и наставата со физичко присуство, тврди министерката за образование Мила Царовска. Пандемијата ја забрза дигитализацијата на образованието. Но, привремено го запре нормалниот детски живот. Како актуелното намалување на социјалните контакти влијае врз детскиот развој ќе биде веројатно предмет на многу истражувања во иднина.
Фотографија: Aleksandra Najdovska/DW
Помала осаменост со домашно милениче
Домашните миленици, во време на затворање дома, можат да бидат добар чувар од психолошкиот стрес што со себе го носи пандемијата. Според студија на универзитетите Јорк и Линколн, 90% од испитаниците сметаат дека домашното милениче им помогнало во емоционалното справување со „локдаунот“, а дури 96% се уверени дека со помош на домашното милениче останале во добра физичка кондиција.
Фотографија: Aleksandra Najdovska/DW
Сѐ за здравје
Од почетокот на пандемијата на Ковид-19, во пораст е побарувачката по витамини и сѐ што може да придонесе за зајакнување на имунитетот. Конзумирањето суплементи стана секојдневна рутина на многумина. Притоа, голем дел од она што го препорачуваат лекарите, не го покрива Здравствениот фонд, туку е приватен трошок. Лекувањето чини пари, превенцијата исто така. Но, сѐ за здравје!
Фотографија: Aleksandra Najdovska/DW
6 фотографии1 | 6
Партиски послушници, наместо народни пратеници
Форсирањето политичка агенда среде кризни моменти во парламентот по којзнае кој пат за упатените е сигнал дека нешто конечно мора да се менува. Според Димитров, првиот чекор е промена на изборниот модел кој би отворил пат за поголема независност на пратениците во парламентот:
„Додека изборниот систем не претрпи промени од типот на една изборна единица на цела држава и да се вратиме барем 50% од пратениците директно да бидат избрани од граѓаните, а не да бидат претставници на политичка партија, до тогаш големите партии ќе бидат како монструми и ќе ни уништуваат голем дел од нашата иднина“, предупредува Димитров.
Во спротивно според него, нема каква било смисла да се трошат милиони народни пари за партиски послушници:
„Ние како граѓани треба заеднички да застанеме и да кажеме дека вака веќе не може. Вие не заслужувате ваков демократски парламентарен систем, мора да се ограничи моќта на партиите и да се даде шанса граѓаните да бираат личности а не партиски послушници. Ова е само знак дека во партиите нема никаква демократија, дека ако лидерот каже вака ќе правиме, сите пратеници како послушни зајачиња го спроведуваат тоа. Ако продолжи вака тогаш што ќе ни се 120 пратеници кои ќе земаат плата, дневници, патни трошоци. Тогаш да избереме по еден пратеник од секоја партија па нека има гласови врз основа на освоениот изборен резултат", укажува Димитров.
Како функционира Собранието?
Собранието е носител на законодавната власт во Македонија, а една од основните задачи на собранискиот состав е донесувањето на законите.
Фотографија: Petr Stojanovski
Законодавна власт
Носител на законодавната власт во Македонија е Собранието. Пратениците кои го сочинуваат се избираат на општи и непосредни парламентарни избори и нивниот број може да биде од 120 до 140, но од првите избори досега, нивниот број е 120. Пратениците во Собранието се избираат со мандат од 4 години. Предвремено распуштање пред истекот на мандатот е можно доколку мнозинството пратеници гласаат за тоа.
Фотографија: Petr Stojanovski
Постојано заседание
Собранието е во постојано заседание и по конституирањето на пратеничкиот состав претседателот само ги известува пратениците за терминот и дневниот ред на седниците. Пратениците ја извршуваат својата функција преку учеството во пленарните седници и седниците на собраниските тела. Собраниските комисии немаат право да донесуваат одлуки, туку само да даваат мислења и предлози.
Фотографија: MIA
Надлежности
Надлежностите на Собранието и основните правила за неговото функционирање, се дадени во Уставот. Затоа тоа што не постои Закон за Собрание, деталите околу постапката за неговата работа и неговите тела се регулирани со Деловникот за работа на Собранието.
Фотографија: MAKFAX
Како се носат законите?
Една од главните задачи на Собранието е носењето на закони. Законите ги претставуваат правилата во општеството и со нив на граѓаните им се гарантира некое право, им се забранува некое поведение, или им се наредува да постапуваат на одреден начин. Во зависност од видот на законите, тие можат да се донесат со просто, апсолутно, двотретинско (квалификувано) или двојно мнозинство.
Фотографија: Petr Stojanovski
Просто мнозинство
За законите кои се донесуваат со просто мнозинство потребно е позитивно да се изјаснат мнозинството од присутните пратеници во Собранието, но најмалку една третина од вкупниот број на пратеници, односно најмалку 41.
Фотографија: Petr Stojanovski
Апсолутно мнозинство
За да се донесе закон за кој е потребно апсолутно мнозинство, потребна е поддршка од страна на мнозинството од вкупниот број на пратеници во Собранието, односно најмалку 61 пратеници.
Фотографија: Petr Stojanovski
Двотретинско (квалификувано) мнозинство
Двотретинско или квалификувано значи дека за одреден закон е потребно позитивно да се изјаснат две третини од вкупниот број пратеници во Собранието. Ова значи дека законот е донесен кога за неговото донесување гласале 80 пратеници.
Фотографија: MIA
Двојно мнозинство
Двојно мнозинство е потребно за законите што се однесуваат на правата на заедниците (употреба на јазици, лични документи, употреба на симболи и сл.), Собранието одлучува со мнозинство гласови, при што е потребно да се изјасни и мнозинството од пратениците што припаѓаат на заедниците што не се мнозинство во Република Македонија, т.н. Бадентерово мнозинство.
Фотографија: Petr Stojanovski
Дефинирани со Уставот
Во Уставот на Република Македонија се точно прецизирани законите за кои се бара двотретинско мнозинство. Тоа се: Законот за грб, знаме и химна; Законот за организација на органите на државната управа; Законот за судови; Законот за локална самоуправа; Законот за одбрана и законите за судски постапки.
Фотографија: AFP/Getty Images/R. Atanasovski
9 фотографии1 | 9
300 илјади граѓани во неизвесност
Додека политиката се препукува, а граѓаните и фирмите мака мачат како да преживеат, собраниската агенда е речиси празна. Првата наредна пленарна седница е закажана за 16 декември, кога според распоредот е планирано годишното обраќање на претседателот на државата Стево Пендаровски.
Дотогаш треба да заврши и комисиската расправа за Буџетот за 2021 година кој ќе треба да се гласа од пратениците. Дали, како и кога со оглед на она што се случува е неизвесно.
Во неизвесност се и 300 илјади граѓани кои бројат денови кога ќе помине и Законот за платежни картички за колку толку да можат да ги покријат дупките со паричната помош во вид на ваучери со вредност од 6000 денари. Во целиот хаос со стотици амандмани блокирана е и постапката за носење на Законот за здравствена заштита.