Германија: Орден за заслуги за Озлем Туречи и Угур Шахин
Инза Вреде
19 март 2021
Германскиот претседател Франк-Валтер Штајнмајер им додели Орден за заслуги на основачите на Бионтек за нивниот придонес во сзубивање на коронавирусот. На церемонијата присуствуваше и канцеларката Ангела Меркел.
Реклама
До пред една година речиси непознати, двајцата медицинари Озлем Туречи и Угур Шахин денес се славени во цел свет. Со причина – тие создадоа вакцина ефикасна не само против првичниот коронавирус, туку се чини и против британската и јужноафриканската варијанта, со која спасија илјадници човечки животи.
Денеска на брачната двојка им е доделен Орден за заслуги на Сојузна Република Германија. Орденот за заслуги е признание кое има осум степени, она кое го добија Туречи и Шахин е на средината на скалата по важност.
Од 1951 година наваму ова одликување го имаат добиено преку 260.000 луѓе. Тоа претставува единствено општо и со тоа и највисоко признание кое Германија го доделува за заслуги за заедничко добро.
Спасување животи
Официјалното образложение за Орденот за заслуги – крст со симболот орел кое го добија Туречи и Шахин гласи: „Благодарение на нивната светски призната компетентност во областа на иРНК технологиите и нивниот неуморен ангажман, им успеа во најкратко време да создадат и добијат одобрение за вакцина против Ковид-19.“ Со тоа двајцата имаат решавачки прилог во сузбивањето на пандемијата на коронавирус.
Нивната вакцина е прва која на крајот на декември 2020 година доби дозвола за употреба во ЕУ. На почеток таа беше гледана критички зашто е базирана на целосно нова технологија, т.н. иРНК технологија. Во меѓувреме, довербата порасна и многумина Германци, доколку имаат можност за избор, најрадо би се вакцинирале со вакцината на Бионтек.
Без оглед што на милијарди луѓе им е позната вакцината Бионтек, за Туречи и Шахин малку знаат. Шахин е скромен, себе си не се гледа како супер херој, како што изјави во декември во интервју за Дојче веле. „Ние сме научници“ и „Ние не ја развивме сами оваа технологија“, рече тој, посакувајќи сите членови на научната заедница да имаат третман на супер херои.
Вакцини- адути на човештвото против Ковид-19
Глобалната кампања за вакцинација против Ковид-19 зема сѐ поголем замав. Во различни земји, создадени се или на повидок се вакцини, кои сега се главно оружје на човештвото во справувањето со пандемијата.
Фотографија: Francis Dean/Dean Pictures/imago images
Бионтек/Фајзер: почеток на иРНК-револуцијата
Првата вакцина против Ковид-19, одобрена за употреба во САД и во ЕУ, беше вакцината на германските научници со турски корени Угур Шахин и неговата сопруга Озлем Туречи. Нивната фирма Бионтек од Мајнц влезе во сојуз со американскиот гигант Фајзер. Медиумите почнаа да зборуваат за „револуција“ во фармацевтската индустрија, откако е создадена првата иРНК вакцина.
Фотографија: Francis Dean/Dean Pictures/imago images
Модерна: родум од универзитетот Харвард
Американската компанија за биотехнологија Модерна е специјализирана и за РНК технологии, кои се сметаат за нов чекор во медицината. Нејзиното седиште се наоѓа во Кембриџ, Масачусетс, во близина на универзитетот Харвард, чии научници ја основаа компанијата во 2010 година. Вакцината на Модерна, создадена со финансиска поддршка од властите, беше втората корона-вакцина регистрирана во САД и во ЕУ.
Фотографија: Matthew Healey/AFP/Getty Images
АстраЗенека: „Оксфордската вакцина“
Научниците од Универзитетот Оксфорд во соработка со британско-шведската компанија АстраЗенека вршеа клинички испитувања и производство на нивната вакцина. Таа во голема мерка се користи во Велика Британија, ги исполнува условите во ЕУ и активно се користи во земјите во развој, бидејќи „вакцината од Оксфорд“ има многу ниска цена. Така, таа се произведува во Индија за локалниот пазар и за извоз.
Фотографија: Channi Anand/AP/picture alliance
Спутник V: првата одобрена вакцина во светот
Во август 2020, Русија објави дека прва во светот регистрирала вакцина против коронавирусот наречена Спутник V. Масовната вакцинација на руското население официјално започна во јануари 2021. Оваа векторска вакцина, изработена од научниците од Московскиот центар Гамалеја, се промовира на странските пазари од страна на Рускиот фонд за директни инвестиции.
Фотографија: Aizar Raldes/AFP/Getty Images
Џонсон и Џонсон: доволна е една доза
Американска корпорација Џонсон и Џонсон е еден од шесте производители на корона-вакцини со кои ЕУ склучи прелиминарни договори за снабдување. Од нејзината векторска вакцина потребна е само една доза, а не две како останатите и се чува во конвенционални фрижидери. За ЕУ оваа вакцина, која доби дозвола за употреба на 11.03. ќе ја произведува белгиската сестринска фирма на Џонсон и Џонсон - Јансен.
Фотографија: Johnson/AP/picture alliance
Синовак: тивкиот конкурент од Кина
Без многу врева и детални извештаи за клиничките испитувања, Кина разви најмалку три вакцини. Една од нив, создадена од деактивиран коронавирус, Синовак Биотек ја тестираше во неколку азиски земји, вклучувајќи ја и Индонезија, која потоа веднаш ја нарача. Да им даде пример на своите сонародници, претседателот на Индонезија, Џоко Видодо, прв се вакцинираше.
Фотографија: Laily Rachev/Biro Pers Sekretariat Presiden
Синофарм: Првата кинеска вакцина
Станува за вакцина со „деактивиран“ вирус која државната компанија ја разви во соработка со Институтот за вирологија од Вухан. Овој вид на вакцини се користи веќе со децении, со добри резултати во пракса. Вакцината која веќе се користи во Србија и во Унгарија, беше првата која доби одобрение за употреба од кинеските власти.
Американската фармацевтска компанија Новавакс објави дека нејзината вакцина е 96 процентно ефикасна против оригиналниот вирус и 86 проценти против британскиот сој. Тоа произлегува од студијата што Новавакс ја спроведуваше во Велика Британија. Вакцината може да биде одобрена за употреба во САД уште во мај, доколку властите утврдат дека податоците од Велика Британија се доволни, соопшти компанијата.
Фотографија: Justin Tallis/AFP/ Getty Images
КјурВак: Печатач за вакцини на Тесла
Втората германска иРНК вакцина, која се очекува да биде регистрирана до лето, ќе биде произведена и извезена на глобално ниво од компанијата КјурВак од Тибинген, во партнерство со концернот Баер. Но, ќе биде можно таа да се направи директно во клиниките ширум светот. Елон Маск (втор од лево) демонстрираше мобилен печатач на вакцини создаден од германската сестринска фирма Тесла Громан.
Фотографија: picture-alliance/dpa/T. Schwarz
Санофи: два неуспеха и помош за Европска унија
Француската компанија Санофи е еден од најголемите светски производители на вакцини. Но, овојпат тоа не и' успеа - двапати: ни заедничкиот развој со британската ГлаксоСмитКлајн, ниту обидот за создавање иРНК вакцина досега не дадоа резултати. За да помогне во обезбедувањето на вакцини за земјите од ЕУ, нејзината фабрика во Франкфурт на Мајна ќе произведе 125 милиони дози од вакцината на Фајзер.
Фотографија: C. Stoll/Sanofi
10 фотографии1 | 10
Живот посветен на истражувања
Тоа што двајцата научници успеаја да создадат вакцина за само една година, се должи на нивната преку 20-годишна претходна работа во областа на терапија на рак. Нивна цел притоа е пациентот да добие специјално за него, индивидуално приспособен третман, зашто кај секој пациент постои различна генетска мутација на клетките на ракот.
Притоа Туречи и Шахин се раководат од фактот дека човечкото тело при напад на бактерии или вируси често може самото да си помогне. Нивната имунолошка терапија е насочена кон поттик на самоодбранбените механизми на телото и испраќање на сопствената „полиција“ на телото за неутрализирање на малигните тумори. Истиот принцип Туречи и Шахин го применија и кај вакцината против коронавирус, произведена во соработка со американскиот фармаколошки концерн Фајзер.
Како германски фирми профитираат од корона-вакцинацијата
02:17
Орден за заслуги: не пари, туку големо признание
Во Германија, во фокусот на јавноста поради пандемијата не се најдоа само Туречи и Шахин. Вирологот Кристијан Дростен стана исто така познат, посебно на почетокот на пандемијата, за што германскиот претседател Франк Валтер Штајнмајер есеноска за неговата борба против коронавирусот го одликуваше со Орден за заслуги, но „само“ со почетниот, рангот еден од признанието, орден со ѕвезда. Во 2005 година Дростен доби Орден за заслуги за својата истражувачка работа во областа на првата пандемија на САРС.
Патем, Орденот за заслуги не е поврзан со парична награда. Тоа на Туречи и Шахин и не им е потребно, со оглед што по нивниот успех при излегувањето на нивното претпријатие на берзата тие станаа милијардери.