Но, не е само сушата најголем непријател на езерото. Македонскиот бисер со години наназад е жртва и на човековата негрижа и безмилосно узурпирање на природата.
Реклама
Охридското Езеро деновиве е над природниот минимум, но сепак под просекот, откако силни врнежи дожд го зафатија регионот. Големи промени нема во нивоата на Охридското и Преспанското Езеро, кои и натаму се под месечниот просек, но обилниот дожд, по долгиот сушен период, го враќа животот во езерата. Жителите во охридско-преспанскиот регион се радуваат на секоја капка дожд - таа значи нова надеж и за еколошкиот опстанок на природното непроценливо богатство, но и за животинскиот свет, кој со повлекувањето на водата, беше оставен буквално на суво на брегот на езерото.
Зголемен водостој
Според мерењата на Управата за хидрометеоролошки работи, Охридското Езеро се наоѓа на кота 693,15 метри надморска височина, што е пет сантиметри над дозволениот природен минимум, но е 23 сантиметри под просекот за јануари (693,38 м.н.в.). УХМР најавува пообилни врнежи во западните делови, каде се прогнозира дека е можно да наврнат и над 30 литри на метар квадратен дожд. Се најавува зголемување на водостоите не реките, поради што се апелира на внимателно движење покрај водотеците и суводолиците, особено покрај оние во западните делови од државата. Значително висок ќе биде водостојот на реката Сатеска во чии сливови можни се локални излевања.
Според прогнозите и во наредниот период се очекуваат врнежи од дожд, локално и до 20 литри на квадратен метар што ќе ја подобри неповолната хидролошка состојба. За споредба, на крајот на ноември нивото на езерото беше дури на 693,09 м.н.в. или сантиметар под дозволениот минимум. Состојбата толку беше загрижувачка што на градскиот кеј можеа да се забележат мали островчиња. На одредени делови на брегот, заради нискиот водостој на езерото, бродарите се жалеа дека не може да се маневрира со пловни објекти, особено на влезот кај каналот Студенчишта и на пристаништето кај Свети Наум.
„Чувајте го езерово з'ш немат поклони“
Сушата изминатиов период драматично ги празни Охридското и Преспанското езеро, поради што македонската Влада најави план за нивна ревитализација, како и финансиска помош за спас на езерата, кои неповратно се повлекуваат пред очите на мештаните. Екологистите стравуваат и за растителниот и животинскиот свет, особено за опстанокот на плашицата.
Но, не е само сушата најголем непријател на езерото. Македонскиот бисер со години наназад е жртва и на човековата негрижа и безмилосно узурпирање на природата - и од несовесните загадувачи, но и од урбаниот хаос, кој често задира до водите на езерото. Бетонски градби, платформи, со години наназад навлегуваат длабоко во езерските води, а нивното дно е затрупано со смет, па дури и цели кујни и дневни соби беа пронаоѓани во длабочините од несовесни граѓани, кои се ослободуваат од отпадот, трупајќи го во езерото. А, тоа молчи и трпи.
Никола Паскали од нуркачкиот центар „Акватек“ ја започна новата година со нова акција на собирање отпад од Охридското Езеро. Овој пат тој наишол на разна пластика, шишиња, најлони и лименки. „Чувајте го езерово зш немат поклони хо, хо, хооо!“, порачаа нуркачите. Претходно, преку слични акции во неколку наврати заедно со своите пријатели и колеги собраа фенер, правосмукалка, перална и градежен отпад.
Црна листа
Охрид до крајов на месецов го очекува Извештајот за напредокот по однос на забелешките на Реактивната мисија на УНЕСКО. Градоначалникот Константин Георгиески неодамна изјави дека градот нема да се најде на листата на Светско наследство во опасност, но доколку се случи тоа „само би значело забрзан пристап кон имплементирање на препораките кои градот ги добива со години наназад“. „Охрид во јануари нема да биде ставен на црната листа, ние во Охрид ќе го добиеме извештајот од реактивната мисија. По тој извештај ќе се расправа на следната сесија на УНЕСКО која не знаеме кога ќе биде поради кризата со пандемијата. Доколку Охрид се најде на листата на загрозени подрачја на УНЕСКО нема да биде национална трагедија, бидејќи нема да биде избришан, туку ќе треба забрзано да се работи на имплементирање на препораките на УНЕСКО за заштита на природното и културното наследство“, вели Георгиески.
Тој најави дека ќе продолжи најави акцијата за рушење на дивоградбите за која се обезбедени шест милиони денари од Владата. Во план е да се отстрануваат нелегалните градби долж крајбрежјето, пред се шанкови и цврсти градби на плажите.
Охрид - рај за очите и спокој за душата
Расцутени дрвја, опоен мирис, сончеви зраци - сѐ заедно се капе во проѕирните езерски води. Охрид е убав секогаш, а во пролет посебно.
Фотографија: picture alliance/landov/Z. Yi
Варош - стар град
Поглед од пристаништето кон Варош, стариот дел на градот. Препознатлива архитектура која својот процут го доживеала во 19. век, кога и Охрид се чини е економски најмоќен. Тогашните видни трговци соработувале со Лајпциг и Виена. Многу охриѓани во тоа време учеле во Париз, на Сорбона, или пак во Атина. Во овој дел од Охрид, меѓу другите, живеел големиот поет и преродбеник Григор Прличев.
Фотографија: DW/M. Jovanoski
„Охрид убав мил, ти за мене рај си бил...“
Куќите во стариот дел на Охрид, начичкани една до друга за да го „ѕирнат“ езерото, речиси и да немаат дворови. Еве како малиот слободен простор станува оаза на цвеќето. Ова е улицата која води кон Плаошник.
Фотографија: DW/M. Jovanoski
Плаошник
Познат религиозен локалитет од почетоците на христијанството. Пронајдени се неколку ранохристијански базилики и остатоци од црквата Свети Пантелејмон, изградена од Св. Климент Охридски, кој таму и живеел. На 11.08.2002 е осветен новоизградениот храм Св. Климент и Пантелејмон кој претставува реплика на Светиклиментовата црква. По 530 год., овде повторно се пренесени моштите на Св. Климент Охридски.
Фотографија: DW/M. Jovanoski
Антички театар
Современиот Охрид е наследник на античкиот Лихнид. Градот првпат се споменува 2.400 години пред новата ера. Класичниот театар бил изграден пред околу 2.000 години, или во доцниот македонски период, кратко по Римското освојување. На делумно откриениот и обновен антички театар од почетокот на 21. век секое лето на 12 јули се случува отворањето на фестивалот Охридско лето.
Фотографија: DW/M. Jovanoski
Плоштад
Централниот охридски плоштад е неодминливо место за жителите на Охид и за туристите. Некогаш овој просотр беше преполн со трендафили, а сега местото го зазеле новите видови цвеќиња и зелениот килим од трева. Во позадина е езерото и споменикот „Фаќач на крстот“ - симбол на празникот Богојавление-Водици, поставен во јули 2014 година.
Фотографија: DW/M. Jovanoski
Парк
Пролетта може да се „вдише“ во охридскиот парк. Тука е Рибниот ресторан, типичен репрезент на охридската староградска архитектура. Изграден во средината на седумдесеттите години од минатиот век. Сега е приватизиран, но ја има истата намена. Ќе ве пречека со богата понуда од македонски специјалитети, ама и чорба од охридска риба и староградска песна.
Фотографија: DW/M. Jovanoski
Колепка на словенската писменост
Споменикот на Св. Наум Охридски е дел од тријадата споменици во центарот на Охрид. Скулпторот Томе Серафимовски ги изработи и постави спомениците на Св. Кирил и Методиј, споменикот на Св. Климент Охридски и споменикот на Св. Наум. Така туристичките водичи на само стотина чекори од еден до друг споменик можат да ја раскажат историјата за создавањето на словенската писменост и нејзиниот развој.
Фотографија: DW/M. Jovanoski
Лебеди
Лебедите се бел украс на Охридското Езеро. Грациозни и дружељубиви кон оние кои сакаат да им подадат храна. Во Охрид се населиле кон средината на седумдесеттите години од минатиот век. Живеат во двојки и познато е: ако едниот угине, другиот не преживува – тагува, ја пее „Лебедовата песна“ и умира.Често кога луѓето сакаат да ја споредат верноста во љубовта ги земаат лебедите за пример.
Фотографија: DW/M. Jovanoski
Патека кон убавината
Новата пешачка патека во Охрид минува низ живописна природа со клупи и видиковци. Погледот на езерото е прекрасен. Ова е делот од Охрид, како што охриѓани велат: зад Калето од Канео преку Лабино до Грашница или обратно.
Фотографија: DW/M. Jovanoski
Св. Јован Богослов - Канео
Ова е се чини најпрепознатливиот и најсликан мотив од Охрид. За црквата не постојат сигурни историски податоци. Нејзиниот „живот“ може да се следи во општи историски рамки на развиток, почнувајќи од 13. век до денеска. Автор: Милчо Јованоски
Фотографија: DW/M. Jovanoski
10 фотографии1 | 10
Загрозено наследство
УНЕСКО како организацијата на Обединетите нации за заштита на светското културно наследство уште во 2019 година препорача Охрид и регионот да бидат ставени на листата на загрозено светско наследство. УНЕСКО бараше да се процени влијанието на нелегалните градби во заштитеното охридско подрачје, да се прогласи мораториум на градбите и да се отстранат оние што претставуваат опасност. Од организацијата тогаш оценија дека нема напредок во решавањето на проблемите во животната средина и дека заштитеното охридско подрачје е под континуирани закани од градежни потфати.
Активистите на Граѓанската иницијатива „Охрид СОС“ со години наназад алармираат и бараат да престанат нелегалните градби на охридското крајбрежје и заштитеното подрачје и бараат институциите да реагираат на грубото кршење на законската регулатива и загрозувањето на животната средина и на статусот на Охрид како град на УНЕСКО.
Магијата на Св. Јован Канео
Легендата вели: Охрид имал 365 цркви, по една за секој ден од годината. Ако денес се ѕирне над и под тлото, може да има и повеќе. Сите се со своја убавина, но Св. Јован Богослов е најмистичната и најфотогеничната.
Фотографија: DW/M. Jovanoski
Види го Канео и... уживај!
Ако не сте биле на Канео, како да не сте го посетиле Охрид, ќе ви речат локалните туристички водичи. Тоа е исто како да одите во Берлин, а да не ја видите Брандербуршката порта или во Париз да не се качите на Ајфеловата кула...
Фотографија: DW/M. Jovanoski
Октоаголна црква посветена на Св. Јован Богослов
Еднокорабната октоаголна црква посветена на Св. Јован Богослов, изградена е на карпата над надводната пештерска црква посветена на Воведение на Пресвета Богородица – Пречиста. Нејзината градба почнала во 1365 год., под покровителство и ктиторство на севастократорот Бранко Младен, прогласен за управител на градот Охрид од страна на српскиот цар Стефан Душан.
Фотографија: DW/M. Jovanoski
Дело на ерменски мајстори?
Св. Јован Богослов силно потсетува на црквите во Ерменија. Истражувањата водат до податокот дека во околината на Куманово во тоа време биле населени ерменски мајстори – градители кои оставиле траги и во Македонија.
Фотографија: DW/M. Jovanoski
Охрид- мост на европската уметност
Британскиот историчар на уметност сер Херберт Рид по посетата на Охрид и 30 цркви во 1961 г. запишал: „Помеѓу византиското црковно сликарство од Равена и Сицилија од една страна, италијанската ренесанса од друга страна не постои празнина, Охрид е значаен мост на европската уметност“.
Фотографија: DW/M. Jovanoski
Круна на езерото
„Што ако овде ја немаше црквата, би било празно, иако природно привлечно, без црквата круната не би била ставена“, вели клисарот Сашо Трајаноски кој петта година ја одржува црквата. До 15 век во црквата се одвивал и монашки живот. Со доаѓањето на Турците се рушат конаците, а монасите биле убиени, најголемиот дел од фреските биле искорнати, а црквата станала набљудувачница.
Фотографија: DW/M. Jovanoski
Охрид е најубавото место на Балканот
Един Огрешевиќ од Сараево често доаѓа во Македонија, а кога го најдовме кај црквата беше во друштво со две пријателки од Норвешка за кои рече дека биле шокирани од убавината. „За мене Охрид е најубавото место на Балканот. Многу сум пропатувал ама мене овде ми е најубаво. Посебни се црквите во византиски стил кои ги има и на други места ама во вакво окружување се реткост“.
Фотографија: DW/M. Jovanoski
Магијата на просторот
За охриѓанецот Стојан Стојановски Св. Јован – Канео е постојана инспирација. Неговите фотки одамна го обиколуваат светот. „Местоположбата на Канео е идеална за секојдневно фотографирање. Од која било страна да се наоѓаш, секогаш имаш фотографија со различна приказна и секако магија, особено на залезот на сонцето“, вели Стојановски.
Фотографија: DW/S. Stojanovski
7 фотографии1 | 7
„Ако институциите на државата не најдат начин да се сузбие овој криминал, за какви европски вредности и перспективи зборуваме? За какво одење напред и за кого? Сигурно не за обичниот човек кој и понатаму ќе биде оштетуван и злоупотребуван“, истакнуваат во своите апели граѓанските активисти во зиминатиот период. Охрид за првпат откако е впишан како заштитено подрачја од УНЕСКО во 1979 година може да се најде на листата на светско културно наследство во опасност.