Без чиста вода, воздух и храна, луѓето нема да преживеат - заштитата на овие ресурси е од највисок приоритет, е пораката испратена на светскиот Ден на планетата Земја
Реклама
Планетата Земја ја доживува декадата на загадување и уништување, а заштитените подрачја трпат сериозен притисок токму за време на пандемијата на Ковид-19. Во екот на пандемијата непромислено се ограбуваат ресурсите на Земјата, се осиромашува нејзиниот жив свет, а воздухот, земјата и морето се третираат како депонии. Клучните екосистеми и синџири на исхрана се турнати на работ на амбис.
„Светот треба да ја научи лекцијата од пандемијата и да го промени својот однос кон Планетата. Луѓето треба да разберат дека се интегрален дел од природата, а не нејзин господар. Без екосистемските услуги што ги дава природата – чиста вода, воздух и храна, луѓето нема да преживеат - заштитата на овие ресурси е од највисок приоритет“, порачува Ана Чоловиќ Лешоска од „Еко-свест“ на светскиот Ден на планетата Земја. Пораката доаѓа во период на вжештена општествена атмосфера, кога македонските граѓани на повеќе фронтови водат битка против бетонизацијата, за зачувување на ретките зелени оази во главниот град, но и во главната туристичка дестинација под заштита на УНЕСКО - Охридското Езеро и неговото крајбрежје.
Данок во живот
Над 1.300 смртни случаи и економска загуба од над 250 милиони евра, или нешто над 3% од вкупниот бруто-домашен производ е цената во човечки животи и во материјални средства што Северна Македонија ја плаќа секоја година поради загадениот воздух, покажуваат анализите на Светска Банка. Извештаите на оваа институција постојано ја рангираат земјава во топ петте во Европа според последиците предизвикани од штетните ПМ-10 и ПМ-25 честички.
Глобалното затоплување, загадувањето на водите, почвите и воздухот, сечата на шуми и претераното искористување на природните ресурси доведоа до работ на уништување многу скапоцени екосистеми и видови. Треба да се подигне свеста дека ублажување и прилагодување кон климата не се единствени чекори кои можеме да ги преземеме – потребни се иновации во насока на зачувување и обнова на светските екосистеми, апелираат од здружението „Еко-свест“. „Од една страна, можеме да кажеме дека Планетата ни возвраќа со пандемијата поради несовесниот и несоодветниот однос на човештвото кон природата и ресурсите, а од друга, гледаме дека човештвото одбива да ја научи оваа лекција и продолжува „по старо“. Во периодите на воведените рестрикции за движење се забележија најголемите штети по природата“, вели Ана Чоловиќ Лешоска од „Еко-свест“.
Најретките ресурси на планетата
На 29 јули човештвото ги потроши сите расположиви ресурси на Земјата како вода, почва и чист воздух за 2019 година. Кои се најретките ресурси кои секоја година се повеќе се тенчат? Погледнете во нашата галерија
Фотографија: AFP/S. Qayyum
Вода- извор на живот
Во некои делови на светот пристапот до свежа вода се зема здраво за готово, но всушност е луксуз. Свежата вода учествува со само 2,5 проценти од вкупниот волумен на Земјата, а повеќе од половината од неа е мраз. Земјоделството користи 70% од употребливата вода. До 2050, две-третини од светското население ќе страда од недостаток на вода, што пак ќе има одраз врз сите аспекти на човековото живеење.
Фотографија: picture-alliance/Zumapress
Почва- новото злато
Трката по земјиште расте низ целата планета. Со растот на светското население, корисното земјиште се намалува, а квалитетот му опаѓа. Екстремните временски услови поради климатските промени само го забрзуваат ефектот. Земјите со бројно население, а малку обработливо земјиште, како Кина и Саудиска Арабија, веќе бараат земјиште во Африка. Земјиштето се смета за ново „злато“.
Фотографија: Imago/Blickwinkel
Фосилни горива- Резервите при крај
Фосилните горива секако треба да најдат места на најретките светски ресурси затоа што не можат да бидат надоместени. Денешната потрошувачка ќе доведе до нивно исцрпување. Тоа може да биде голем предизвик за држави како Ирак или Либија кои традиционално поседуваат големи резерви на нафта и природен гас.
Фотографија: picture-alliance/dpaH. Oeyvind
Јаглен – Време е да се напушти
Истото важи и за јагленот. Дури и земји како Германија се уште не се откажуваат од овој загадувачки извор на енергија. Но резервите се тенчат. Во Полска, резервите на лигнит во рудниците ќе се потрошат до 2030 година. Тврдиот јаглен можеби ќе потрае подолго, но не предолго, предупредуваат експертите. Оттука, земјата ќе мора да се откаже од јагленот набрзо- дури и ако тоа многу боли.
Фотографија: picture alliance/PAP/A. Grygiel
Песок- насекаде и никаде
Доколку ги погледнете пустините, песокот се чини бескраен, но неговата природна репродукција всушност е бавен процес. Песокот е обновлив ресурс, но толку масовно се користи во градежништвото што природата нема време да го репродуцира. Во регионите во развој, како во источна Африка, каде населението ќе се удвои до 2050 година, песокот може да стане баран ресурс.
Фотографија: picture-alliance/ZB/P. Förster
Исчезнување на животинските видови
Неодговорното однесување кон живите суштества на планетата доведе неколку видови до граница на исчезнување. Животните насекаде се сметаат за ресурс на човештвото, но повеќе видови веќе се на граница целосно да исчезнат. Доколку нивната експлоатација продолжи, ќе биде загрозено и човештвото.
Фотографија: picture-alliance/Zuma/I. Damanik
Најбараниот ресурс? Времето
Се чини дека се се распаѓа и дека веќе ништо не може да се стори за да се спречи црната иднина. Но, на располагање се уште имаме време, малку, но сепак вреден ресурс. Некои тврдат дека климатските промени се уште можат да бидат спречени доколку се преземе акција во следните 12 години. И барем еднаш можеме да го користиме ресурсот до крај. Нема веќе време за чекање.
Фотографија: AFP/S. Qayyum
7 фотографии1 | 7
Во светот се прават напори за зачувување и унапредување на зелените површини во градовите за да се создадат сложени урбани екосистеми кои ќе вршат повеќе функции – намалување на загадувањето, фаќање и прочистување на дождовна вода, спас од поплави како и големи зелени површини за инсекти и мали животни. Тоа е всушност главната потреба во моментот – светот да ја научи лекцијата од пандемијата и да го промени својот однос кон Планетата.
Подобар квалитет на живот
„Грижејќи се за животната средина, се грижиме и за себе“, вели премиерот Зоран Заев. Според него, еден од главните приоритети на Владата е подобар квалитет на животот за своите граѓани, со посебен акцент на инвестициите во енергетскиот сектор, преку промоција на обновливите извори на енергија, како и унапредување на енергетската ефикасност. „Наша цел е да ја направиме државата една од оние европски земји кои од доминантно застапени фосилни енергенси, се пренасочија кон енергетски капацитети кои ќе го користат сонцето како еколошки извор за енергија, кое ние го имаме во изобилство со над 280 сончеви денови годишно“.
Заев смета дека Северна Македонија е на врвот во регионот по раст на обновливи извори на енергија. „Само за минатата година го зголемивме производството на енергија од обновливи извори на 827 MW, што претставува раст од 10,1% и е во рамки на светскиот просек на зголемување од 10,3%, според извештајот на „Балкан Грин Енерџи Њуз“. Инвестициите во енергетски капацитети кои создаваат енергија од сонце, ветер, водата и гас, ќе обезбедат подобри услови за граѓаните, стопанството, нашата земја ќе биде позелена, но и порационална и поефикасна“, вели тој.
Мир со природата
По повод Денот на планетата Земја, генералниот секретар на Обединетите нации (ОН) Антонио Гутереш го повика светот да се посвети на обновувањето на планетата и воспоставувањето мир со природата. Во видео пораката Гутереш кажа дека „планетата се наоѓа на пресвртна точка, а човештвото продолжува да го злоупотребува природниот свет“. Непромислено ги ограбуваме ресурсите на Земјата, го осиромашуваме нејзиниот жив свет и ги третираме воздухот, земјата и морето како депонии. Клучните екосистеми и синџири на исхрана се турнати на работ на амбис. Ние мора да ставиме крај на нашата војна против природата“, рече генералниот секретар на ОН.
Пандемија: Животот свртен на глава
Пред нешто повеќе од една година мистериозен нов коронавирус започна да се шири низ светот. Денес, бројот на заразени во пандемијата е над 100 милиони, а секојдневието на луѓето ширум планетата е драматично променето.
Фотографија: Flaming Lips/Warner Music/REUTERS
Колективно физичко дистанцирање
Сингапур има многу ниски стапки на инфекции со коронавирусот од октомври досега. Набљудувачите ја фалат оваа град-држава во југоисточна Азија за одржување на вирусот под контрола со внимателно следење на нејзините граѓани, делумно со апликацијата за задолжително следење. Падот на инфекциите значи дека локалното население може да посетува кино на отворено - под услов да се одржува физичка дистанца.
Фотографија: Edgar Su/REUTERS
Во Јужна Африка се шири страв
Јужна Африка е најтешко погодената африканска земја од пандемијата на коронавирусот. Овој пациент во болница во близина на Кејп Таун е еден од 1,4 милиони граѓани кои се заразени со Ковид-19. Новата варијанта на коронавирусот, позната како B.1.351 или 501Y.V2, само го зголеми стравот. Исто како и новата варијанта на британскиот вирус, се смета дека оваа јужноафриканска мутација е многу позаразна.
Фотографија: Rodger Bosch/AFP/Getty Images
„Социјално дистанцирање на сонце“
Со зголемените летни температури, многу Австралијци се во можност да уживаат во освежително пливање во океанот. Поставени се знаци за да ги потсетат посетителите на плажите да држат дистанца додека уживаат во сонцето, во обид да се спречи нов пораст на инфекции. Австралија забележа значително намалување на бројот нови случаи од септември наваму.
Фотографија: Bai Xuefei/Xinhua/imago images
Болка поради оние кои починаа
Келвија Андреа Гонкалвес (16) плаче на гробот на нејзината мајка во бразилскиот град Манаус - Андреа дос Реис Брасао почина на само 39-годишна возраст. Таа е една од безбројните жртви од Ковид-19 во градот кој остана без неопходниот кислород. Многу луѓе го обвинуваат екстремно десничарскиот претседател Жаир Болсонаро за мрачната состојба во земјата. Во Бразил од вирусот починаа над 221.000 лица.
Фотографија: Bruno Kelly/REUTERS
Што е сигурно е сигурно?
Во Хонг Конг, властите оградија цели населби без предупредување како одговор на ненадејниот пораст на инфекциите. Градот, посебен административен регион на Кина, наметна слични драконски мерки за спречување на епидемијата на вирусот како оние кои беа во сила во Кина. До неодамна, стапките на инфекции тука беа многу ниски.
Фотографија: Tyrone Siu/REUTERS
Танцување во сопствен меур
Американскиот рок-бенд The Flaming Lips смисли начин како да организира концерти со физичка дистанца: на неодамнешниот концерт во Оклахома Сити, бендот ја замоли публиката да влезе во пластични меури кои се надувуваат. На овој начин, тие можеа да се танцуваат додека безбедно се изолирани во сопствени меури. Публиката дури можеше да го држи на раце и фронтменот Вејн Којн кој се стркала од сцената.
Фотографија: Flaming Lips/Warner Music/REUTERS
Цркви претворени во центри за вакцинација
Многу цркви во моментов се затворени поради пандемијата, па местата за богослужба се претвораат во центри за итна вакцинација- како тука во катедралата Лихфилд, во близината на Бирмингем, Англија. За разлика од земјите во ЕУ кои во моментов се соочуваат со недостиг на вакцини против Ковид-19, Велика Британија редовно се снабдува со дози.
Фотографија: Carl Recine/REUTERS
Светло на крајот од тунелот
Ејми Езат подготвува торта во форма на вакцина која треба да се дистрибуира меѓу пациентите со Ковид-19 кои се лекуваат во болницата во Каиро. Египет се бори да ја активира својата кампања за имунизација низ целата земја. Сепак, на многумина можноста да се вакцинираат против коронавирусот им дава огромно чувство на надеж.