Првите 100 дена на Џо Бајден– што постигна досега?
Дејвид Слоун
30 април 2021
Откако Џо Бајден во јануари стапи на функција, мораше да се справи со огромни предизвици, какви што немал ниту еден претседател на САД од Големата депресија наваму - но дали ги исполни своите амбициозни цели?
Реклама
Обичајот по првите 100 дена од стапување на функцијата работата на политичарите да биде предмет на првична пообемна анализа за првпат е воведен за време на претседателството на Франклин Д.Рузвелт.
Претседателот Џо Бајден влезе во Белата куќа во јануари со амбициозни цели: да ја запре галопирачката пандемија, да ја обнови скршената економија во која милиони луѓе останаа без работа и да ги возобнови трансатлантските релации.
1. Одговорот на Ковид-пандемијата
Првото големо ветување на претседателот Бајден беше дека ќе обезбеди 100 милиони вакцини во првите 100 дена. Нешто што се чинеше како многу амбициозна цел го оствари по само 58 дена на функцијата.
Во март ја зголеми целта на 200 милиони вакцини и истата ја достигна на седум дена пред 100те дена. 29% од населението од САД е целосно вакцинирано, а над 40% имаат примено барем по една доза.
За многу брзо време 21 спортска арена, комунални центри и конференциски хали во Калифорнија, Флорида, Њујорк, Илиноис, Масачусетс и Тексас беа претворени во големи центри за вакцинација. Поради брзата организација на процесот, САД сега е на врвот земји по бројот на вакцинирани лица во светот, но појавата на новите мутации, одбивањето за вакцинација и загриженоста дека САД не придонесе кон глобалните напори во сузбивањето на пандемијата може да значи дека дел од овие успеси може да бидат краткорочни.
2. Миграција
Бајден презема брзи одлуки во врска со миграцијата, потпишувајќи најмалку три различни извршни мерки во март. Една се однесува на креирање работна група која ќе ги идентификува разделените семејства на границата со Мексико – политика која беше критикувана како нехумана во време на претходната администрација на Трамп. Но, Бајден ќе мора да се потпре на Конгресот за донесување на крупни промени. Во моментов има тесно мнозинство во Сенатот што може да му претставува проблем. Како што сега стојат работите се чини дека тешко оти ќе може да ги исполни дадените ветувања.
Светските лидери ги засукаа ракавите - која вакцина ја одбраа
Германската канцеларка Ангела Меркел се приклучи на растечката листа на светски лидери кои се вакцинираа против Ковид-19, таа прими АстраЗенека. Преглед на дел од државниците кои веќе се вакцинираа.
Фотографија: Frank Augstein/AP Photo/picture alliance
Џо Бајден
Американскиот претседател Џо Бајден во јануари ја прими втората доза вакцина од Бионтек/Фајзер. До средината на април, според податоците на Американските центри за контрола и превенција од заразни болести, во САД најмалку 120 милиони граѓани примиле прва доза вакцина, а преку 70 милиони се целосно имунизирани.
Фотографија: Tom Brenner/REUTERS
Бенјамин Нетанјаху
Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху исто така прими вакцина од Бионтек/Фајзер. Израел има на располагање милиони вакцини преку договор со Фајзер, кој предвидува давање медицински податоци на фармацевтскиот концерн за возврат. До средината на април, 53% од 9 милиони жители на Израел се имунизирани со вакцината на Бионтек/Фајзер. Израел главно ги укина рестрикциите воведени поради пандемијата.
Фотографија: Amir Cohen/REUTERS
Нарендра Моди
Индискиот премиер Нарендра Моди на 1 март бил имунизиран со вакцината Коваксин, произведена во Индија. Во земјата први на ред за вакцинација се вработените во здравството, на првата линија во борба против Ковид-19 и хронично болните. Индија во моментов е втора во светот според бројот на случаи на заболени од Ковид-19, по најновиот пораст на нови инфекции.
Британскиот премиер Борис Џонсон ја прими првата доза од вакцината на АстраЗенека во март. Таа е развиена во соработка со Универзитетот Оксфорд и во моментов е во фокусот поради низа контроверзи. Неколку земји ја прекинаа нејзината употреба поради случаи на згрутчување на крвта кај вакцинирани со оваа вакцина.
Фотографија: Frank Augstein/AP Photo/picture alliance
Жан Кастекс
Францускиот премиер Жан Кастекс беше вакциниран со АстраЗенека во истиот ден со британскиот колега Борис Џонсон. Тој тоа го направи пред телевизиските камери, со цел да ја врати довербата во оваа вакцина кај граѓаните.
Фотографија: Thomas Coex/AP Photo/picture alliance
Скот Морисон
На австралискиот премиер Скот Морисон му беше инјектирана вакцината на Бионтек/Фајзер. Тој тврдеше овој месец дека Австралија во вакцинацијата ги надминала Германија, Нов Зеланд, Јужна Кореја и Јапонија. Но, сепак тој се откажа од својата цел – сите Австралијци да бидат целосно имунизирани до крајот на оваа година.
Фотографија: Mark Evans/Getty Images
Реџеп Таип Ердоган
Турскиот премиер Ердоган пред камерите се вакцинираше со кинеската вакцина Синовак во јануари. Целта на јавното вакцинирање беше да ги мотивира граѓаните да се имунизираат. Во Турција досега се дадени околу 19 милиони дози вакцини, главно Синовак, додека вакцинирањето со Бионтек/Фајзер почна на 2 април.
Фотографија: Murat Cetinmuhurdar/Presidential Press Office/REUTERS
Јок Видодо
Индонезискиот претседател Јоко Видодо ја прими вакцината Синовак. Втората доза му беше дадена на 27 јануари, настанот беше пренесуван во живо на телевизијата. Владата планира со вакцинација на 181 милион жители да заврши во следната година.
Бајден се бори да се справи со приливот на мигранти кои доаѓаат на американско-мексиканската граница. Само во март над 172.000 мигранти се фатени при обид да влезат во САД. Згрижувачките центри за малолетни лица без придружба се преполни, а одговорот на администрацијата брзо ја претвори оваа ситуација во главна политичка тема што не му оди во прилог на Бајден во анкетите.
Администрацијата исто така го смени курсот во однос на ограничувањата за бегалците. Во февруари Бајден вети дека ќе ја подигне границата во однос на тоа колкав број бегалци кои бегаат поради опасност во матичните земји ќе може да влезат во САД, од рекордно најниското ниво од 15.000 за време на Трамп, на 62.000. Но во април, Белата куќа објави дека останува нивото поставено од Трамп што разгневи многумина членови и во партијата на Бајден.
Републиканците веќе го преземаа ова како тема против Бајден за следниот изборен циклус и за претседателските избори во 2024 година, но гласачите може да имаат краткорочно памтење така што ова прашање може и да нема влијание врз политичката иднина на Бајден.
3. Надворешна политика
Бајден мора да гази по тенок мраз кога станува збор за надворешната политика. Бурните односи кои ги имаше администрацијата на Трамп со долгогодишните сојузници е подобрена откако тој стапи на функцијата во јануари. Бајден си зададе за цел да ги обнови врските со поранешните американски сојузници, како ЕУ. Изјавите на Бајден на безбедносната конференција во Минхен и двете посети на американскиот државен секретар Ентони Бликен на Брисел на средби со НАТО сојузниците е индикатор дека тие вложуваат сериозни напори за повторно поврзување со трансатланскиот сојуз.
Кои се избраниците за новиот кабинет на Џо Бајден?
Избраниот претседател на САД Џо Бајден почна да го екипира својот кабинет подготвувајќи се за влез во Белата куќа. Многумина од неговите кандидати беа во администрацијата на Барак Обама, а изборот го потврдува Сенатот.
Фотографија: Mike Coppola/Getty Images
Ентони Блинкен, министер за надворешни работи
Блинкен е долгогодишен близок соработник на новоизбраниот претседател Џо Бајден. Тој работел во администрацијата на двајца демократски претседатели и бил истакнат советник во Комисијата за надворешни работи на Сенатот. Извршувал и функција заменик – национален советник за безбедност, како и заменик државен секретар во втората влада на Обама, кога Бајден беше вицепретседател.
Фотографија: Mike Coppola/Getty Images
Џон Кери, специјален претседателски пратеник за клима
Поранешниот министер за надворешни работи ќе биде специјален претставник на Бајден за прашања поврзани со климата. Кери од 1983 до 2013 година беше сенатор во Масачусец, пред да ја преземе највисоката функција во надворешната дипломатија во втората влада на Обама. Кери во името на САД во 2015 година го потпиша Парискиот договор за климата, а две години подоцна Трамп ја повлече земјата од него.
Фотографија: picture-alliance/dpa/B. Pedersen
Линда Томас-Гринфилд, амбасадор на САД во ОН
Линда Томас-Гринфилд од 2013 до 2017 година беше на важни позиции во Министерството за надворешни работи. За време на епидемијата на ебола, таа ја раководеше американската политика во Африка јужно од Сахара. Бајден планира да ѝ ја довери важната функција за Белата куќа, амбасадор во ОН.
Фотографија: DW/S. Broll
Алехандро Мајоркас, министер за внатрешна безбедност
Адвокатот со кубанско потекло за време на претседателот Обама беше заменик-шеф за внатрешна безбедност и раководеше со реализација на програмата ДАЦА, која на т.н. „сонувачи“, како деца илегално донесени во САД, им овозможуваше останување во земјата. Доколку биде потврден неговиот избор, тој би бил прв доселеник и латино кој ќе го води секторот за внатрешна безбедност.
Фотографија: Thilo Rückeis/picture-alliance
Џејк Саливан, советник за национална безбедност
Саливан од 2013 до 2014 беше советник на Џо Бајден за национална безбедност, додека тој беше потпретседател. Тој беше и заменик на Хилари Клинтон на функцијата министер за надворешни работи. Подоцна Саливан беше нејзин највисок советник за надворешнополитички прашања за време на нејзината претседателска кандидатура во 2016 година.
Фотографија: picture-alliance/AP Photo
Аврил Хаинс, директор за национално разузнавање
Хаинс беше прва жена заменик директор на ЦИА, во периодот од 2013 до 2015 година. Таа го наследи Ентони Блинкен на позицијата заменик-советник за национална безбедност кога тој во 2015 година замина во Министерството за надворешни работи. Ако се потврди нејзиниот избор, таа ќе биде прва жена која ќе раководи со американските тајни служби.
За време на предизборната кампања Бајден со остар тон зборуваше за Саудиска Арабија изјавувајќи дека ќе преземе брзи активности против земјата, нарекувајќи ја дури отпадничка држава. Но сега оваа реторика е променета па Бајден зборува за „прилагодување“ на односите со Саудијците. И покрај разузнавачкиот американски извештај во кој се посочува дека саудискиот принц Мохамед бин Салман го одобрил убиството на саудискиот новинар Џамал Кашоги, администрацијата на Бајден престана да го смета Салман за одговорен.
Бајден има многу поостар пристап кон Русија за разлика од претходната администрација. Во март, Бајден отворено го нарече рускиот претседател Владимир Путин убиец и презема строги санкции заради руското мешање во изборите во САД во 2020. Тој разговараше со Путин и го предупреди да ја запре руската воена интервенција во Украина.
4. Климатски промени
Бајден брзо реагираше во однос на ветувањето да се врати кон Парискиот климатски договор од 2015 од кој претходниот претседател Трамп се повлече во 2017. Како дел од договорот, Бајден се обврза САД да ги намалат стакленичките гасови на половина до 2030 година. Сепак тоа е под обврските кои ги преземаа Европската Унија и Велика Британија.
За Бајден да ги постигне неговите климатски цели ќе зависи од тоа дали поделениот Конгрес ќе може да го изгласа законот за инфраструктура тежок милијарди долари. Планот е да се инвестираат во електрични возила и технологија за чиста енергија.
Буш, Обама, Трамп - Бајден е четвртиот претседател на САД во мандатот на Меркел
Ангела Меркел петнаесет години е на чело на Германија. За канцеларката, Доналд Трамп беше трет претседател на САД во нејзиниот мандат. На средбите со него таа често изгледаше напнато. Со Бајден ќе биде похармонично?
Фотографија: Reuters/B. Snyder
Прилично студено
Иран, трговијата, НАТО - во многу теми Меркел и Трамп далеку се разијдуваа. Не само политички, туку и во меѓусебната лична врска се чини владееше тензија. Трамп во една прилика ја нарекол Меркел „глупава“. И на оваа средба на маргините на НАТО-самитот на крајот на 2019 година не се гледа големо пријателство.
Фотографија: picture-alliance/dpa/M. Kappeler
Кој е овде шеф?
Меркел и Трамп на самитот на Г7 во Канада во јуни 2018 година. Оваа фотографија предизвика насекаде општи дискусии: се обидува ли Меркел да му го објасни светот? Дали е таа вистинската лидерка на западниот свет? Или овде тој е шефот - како единствен кој седи?
Фотографија: Reuters/Bundesregierung/J. Denzel
Ќе се ракуваме ли?
Канцеларката постави пријателско прашање при нејзината прва посета кај Доналд Трамп во Белата куќа во март 2017 година. Но нејзиниот домаќин не реагираше, демонстративно гледаше на друга страна. Подоцна тврдеше дека не го чул прашањето. Меркел можеби се надева при следната посета во Вашингтон да се сретне со друг претседател.
Фотографија: Reuters/J. Ernst
На крајот се приближија
Канцеларката и Барак Обама изгледаа прилично блиски при неговата последна посета како претседател на САД во Берлин. Во ноември 2016 година - неколку дена по изборот на Доналд Трамп за негов наследник, се чини дека Обама сакаше да и ја предаде на Ангела Меркел одговорноста за западната демократија. Американските медиуми пишуваа дека таа е сега предводник на слободниот свет.
Фотографија: Reuters/F. Bensch
Највисоко признание
Во вечерен фустан, Меркел во јуни 2011 година од претседателот Барак Обама во Белата куќа го прими највисокото цивилно одликување на САД - медал за мир. Признанието таа го доби за својот ангажман во европската политика. Аналитичарите го толкуваа одликувањето и како доказ за добрите германско-американски односи.
Фотографија: picture-alliance/dpa
На гости кај пријатели
На самитот на Г7 во јуни 2015 година во баварските Алпи, се насетуваше речиси пријателско однос меѓу Обама и Меркел. Канцеларката во борбата против промената на климата можеше да се потпре врз американска поддршка. Со доаѓањето на Трамп тоа драстично се промени.
Фотографија: Reuters/M. Kappeler
Дај ми рака, другарче!
Претходникот на Обама, американскиот претседател Џорџ Буш, уште по првата средба беше воодушевен од слободарството на Ангела Меркел, кое тој го објасни со нејзиното минато во Германската Демократска Република. На самитот на Г7 во Санкт Петербург во јули 2006 година тој посегна од зад неа да и го масира вратот, а канцеларката преплашена ги дигна рацете. Гестот на Буш очигледно беше добронамерен.
Фотографија: AFP/Getty Images/A. Nemenov
Домашна скара
Џорџ Буш во јули 2006 година беше видно задоволен да и стави месо од скара на чинијата на Ангела Меркел. Прасенцето беше печено на ражен во изборниот округ на Ангела Меркел, на брегот во покраината Мекленбург-Предна Померанија. каде го пречека гостинот од САД.
Фотографија: picture-alliance/dpa/BPA/G. Bergmann
Ќе те одведам во Тексас
Во 2007 година Ангела Меркел го посети Џорџ Буш на неговиот ранч во Крафорд, Тексас. Во теренско возило од американско производство Буш изигруваше шофер за Меркел и нејзиниот сопруг Јоахим Зауер. Уште тогаш почнуваа вриења околу една тема - ситуацијата во врска со Иран, која повторно зовре за време на Трамп.
Фотографија: Matthew Cavanaugh/dpa/picture-alliance
Рака во рака со Бил Клинтон
На комеморацијата за Хелмут Кол во јули 2007 година американскиот екс-претседател Бил Клинтон држеше хумористично-меланхоличен говор за починатиот германски канцелар. „Го сакав“, изјави Клинтон. Кога видно потресен, повторно се врати на седиштето, тој посегна по раката на Ангела Меркел.
Фотографија: picture alliance/dpa/M. Murat
Насмеј се малку!
Ноември 2009 година: Меркел само што одржа говор пред Конгресот во САД во Вашингтон. Додека сеуште траеше аплаузот, тогашниот вице претседател Џо Бајден ја забавуваше Меркел со досетки. Со Бајден како претседател, се надеваат некои, можно е германско-американското пријателство повторно да заживее. Барем на политичко рамниште разбирањето со него за Меркел би било полесно отколку со Трамп
Фотографија: Reynolds/dpa/picture alliance
11 фотографии1 | 11
5. Економија
Првите недели од претседателството на Бајден се фокусирани на економијата која е на раб на колапс поради пандемијата. Со растечката невработеност која достигна рекордно ниво тој успеа – без поддршка од Републиканците – да го протурка Планот за спас со кој на секое американско домаќинство им се исплати по 1400 долари.
Заради вакцинацијата и имплементацијата на Американскиот план за спас, на пазарот на труд се отворија околу 1 милион работни места во март, со што стапката на невработеност се намали за 6%. Минатиот април, стапката на невработеност се вртеше околу 14%. Сепак бројот на вработеност е под нивото од пред пандемијата а има и загриженост од раст на инфлација како резултат на Планот за спас поради што е можно Американците да почнат одговорноста за тоа да му ја префрлаат на претседателот.