Додека бугарскиот премиер Бојко Борисов со сите сили се обидува да ја спаси владата, младите демонстранти кои веќе две недели се на улиците велат дека ни оставките нема да бидат доволни. Тие бараат промена на системот.
Фотографија: Reuters/S. Nenov
Реклама
„Заминувајте! Ќе ве посетиме во затвор!“ извикуваа група млади Бугари на неодамнешниот протест, барајќи крај не само на владата, туку и на целиот корумпиран систем.
Полни 13 години по влезот во ЕУ, Бугарите се уште се меѓу најсиромашните жители на Унијата, а трпението им го тенчат сомнителните олигарси кои од заднина ги контролираат политичките и економските текови.
Двонеделните протести донесоа вувузели, чудни фризури и досетливи слогани- но и многу бес на младите демонстранти поради серијата корупциски скандали последните години.
Нивниот број го зголемуваат оние кои се принудени да се вратат дома откако го загубиле работното место или им бил прекинат студентскиот престој поради пандемијата на коронавирусот.
Оставките на премиерот Бојко Борисов и на главниот обвинител Иван Гешев се само почетокот на нивните барања, вели Борис Луканов, 23-годишен студент по медицина, кој на протестите дошол директно по враќањето од Германија.
Фотографија: BGNES
„Потребна е преодна влада и нови избори со машинско гласање“, вели тој, алудирајќи на сомнежите за лажирање на гласовите.
Слично како него, стотици илјади Бугари ја напуштија државата во потрага по работа или студии во странство последниве години, и се ужаснати од состојбите во нивната земја.
„Младите, кои живееле на Запад, доживуваат културен шок кога ќе се соочат со злобните и бесрамни практики дома“, вели Парван Симеонов, директор за Бугарија на Галуп. Бугарија е на последно место во ЕУ според стапката на корупција и владеењето на правото.
„Нашата толеранција за скандали има граница. Ние сме ЕУ држава, па макар и да сме најсиромашната“, вели 29-годишниот економист Красимир. Тој студирал во Холандија каде се импресионирал од „јавните институции кои му служеле на интересот на граѓаните“.
Многу Бугари кои живеат во странство им дадоа поддршка на протестите, демонстрирајќи во повеќе германските градови, како и во Брисел, Виена и Копенхаген.
Борисов веќе двапати во кариерата поднесуваше оставка од премиерската функцијаФотографија: BGNES
Борисов веќе на двапати поднесуваше оставка во текот на својата 11-годишна доминација на бугарската политика, но овојпат одбива да го стори тоа.
Веќе смени петмина министри од владата, но одбива самиот да се повлече правдајќи ја одлуката со очекуваниот нов бран на коронавирусот.
Но, критичарите не се задоволни.
„Не е прашањето за оставките туку за начинот на владеење“, вели 34-годишниот ИТ експерт Паско Пасков. Тој ги обвинува огромната бирократија и слабото лидерство за неуспехот на Бугарија да привлече повеќе странски инвестиции.
За други, пак, протестите се зрак на надеж.
Никола Димитров, 29-годишник кој се вратил од студиите во Лондон пред четири години за да работи во компанија за клинички тестови, вели дека е одлучен да остане и покрај тоа што постојано си го поставува прашањето: „Зошто сум уште овде?!“ Протестите, вели тој, покажуваат дека многумина така размислуваат.
„Меѓу демонстрантите има многу луѓе со докторати од странски универзитети или со професионално искуство во меѓународни институции, кои се подготвени да преземат“, вели опозицискиот пратеник Радан Канев.
Дополнително, владата можеби е жртва и на сопствениот релативен успех во последните години. Со раст од 3,4 проценти во 2019 година, во што голем придонес имаше технолошкиот сектор, се изгради нова генерација на гласачи кои ја споредуваат Бугарија со Западот и бараат да бидат претставени, вели Борјана Димитрова од Институтот за истражувања Алфа.
„Дури и да стивнат овие протести, оваа нова генерација ќе продолжи да го бара своето место во системот, нивната енергија нема да исчезне“, вели таа.
Нерамномерна распределба - животниот стандард во ЕУ
Разликите во животниот стандард во државите-членки на ЕУ се екстремни. Но, во зависност од начинот на кој се мери благосостојбата, постојат изненадувања, сиромашните земји немаат секогаш сиромашни граѓани и обратно.
Фотографија: picture-alliance/dpa/D. Kalker
Бугарија: Ниски социјални давачки, ниски плати
Бугарија се смета за најсиромашна членка на ЕУ и истовремено водечка во раширеноста на корупцијата. Според податоците на Германското друштво за надворешна трговија и инвестиции (Germany Trade and Invest), просечното бруто примање во 2018 година било 580 евра месечно. По приемот на Бугарија во ЕУ, многу млади луѓе и завртија грб на земјата, голем дел од нив со факултетско образование.
Фотографија: BGNES
Романија: Претпоследно место во ЕУ-економското рангирање
Идилата лаже: живописните историски центри во градовите, како овој во Брашов, се реставрирани со многу љубов. Но, со просечниот бруто домашен производ од 11.440 евра по глава на жител годишно (2019) земјата е само малку подобра од Бугарија. Податоците на Европската комисија велат дека просечната бруто плата во Романија лани била околу 1050 евра, додека во Германија- 3994 евра.
Земјата беше на пат да се опорави од последиците на должничката криза, за што посебно последните години придонесе туризмот. Но, поради корона-кризата, земјата повторно е под притисок и зависна од помошта од ЕУ. Во споредба со Германија, таа се смета за сиромашна, иако просечниот бруто домашен производ по жител од 17.500 евра годишно е двојно поголем отколку во Бугарија.
Фотографија: picture-alliance/dpa/VisualEyze
Франција- земја на сопственици на куќи
Ако се суди според просечниот имот на Французите, тие се многу побогати од Германците. Со нето финансиски капитал од 26.500 евра (2018) по жител, Французите според информациите на осигурителната компанија Алијанц располагаат со 10.000 евра повеќе. Една од причините е што мал дел од Германците имаат сопствени недвижности. За разлика од нив, во Франција многу луѓе имаат стан и викендичка.
Фотографија: picture alliance/prisma/K. Katja
Италија - развојот стагнира, нема реформи, долговите се високи
Италија беше посебно тешко погодена од пандемијата на коронавирус. Сликите од Бергамо, епицентарот на заразата, го обиколија светот. По две децении економска стагнација, Италија е една од земјите која најмногу се надева на распределбата на корона-помошта од ЕУ. Со бруто домашен производ од 29.610 евра по глава на жител (2018), Италија се наоѓа нешто под просекот на ЕУ.
Фотографија: AFP/P. Cruciatti
Шпанија во страв од втор бран на коронавирус
По силниот пораст на бројот на нови инфекции со коронавирус, властите во Каталонија во јули повторно воведоа рестрикции и ограничување на движењето. Земјата е во висок степен зависна од туризам, тој изнесува преку 15% од БДП. Со бруто домашен приход од 26.440 евра по жител, Шпанија се наоѓа под просекот на ЕУ од 31.000 евра.
Фотографија: Reuters/N. Doce
Шведска - висок стандард, високи даноци, без корона-ограничувања
Шведска се обиде да помине низ корона кризата без да воведе рестрикции и обврска за носење заштитна маска. Цената беше висока, бројот на жртви е релативно голем. Со БДП од 41.180 евра по жител, Шведска според Евростат во 2018 година била на петто место зад Луксембург, Ирска, Данска и Холандија. И покрај високите даноци, Швеѓаните со финансиски капитал од 27. 511 евра по глава се пред Французите.
Фотографија: imago images/TT/J. Nilsson
Холандија - високо економско постигање, богати граѓани
Холандија припаѓа на т.н. „штедлива четворка“, група земји која одбива трансфер на финансиски средства во висина од повеќе милијарди евра без реформски предуслови на земји погодени од корона-кризата како Италија. Со бруто домашен производ од 46.800 евра по жител (2019), Холанѓаните се во врвот во ЕУ, тие предничат и при нето финансискиот капитал со преку 60.000 евра по глава (2018).
Фотографија: picture-alliance/robertharding/F. Hall
Германија: Богата држава со не толку богати граѓани
Досега Германија успешно се носеше со пандемијата. Но, економските трошоци се гигантски, извозот доживеа пад, бројни фирми се борат против банкрот. Како водечка економија во ЕУ, земјата има бруто просечен домашен производ од 41.340 евра по жител (2019). Меѓутоа, Германците во 2018 година просечно располагале со нето финансиски капитал од само 18.000 евра, додека во Италија тој е двојно поголем.
