На столчето каде честопати седеа обвинети од СЈО, овојпат седна лично Специјалната јавна обвинителка, Катица Јанева.
Реклама
Денеска сите патишта водат во скопскиот Кривичен суд, каде што започнува судскиот процес за „Рекет“, кој се третира како „процес на годината“. На столчето каде честопати седеа обвинети од СЈО, овојпат седна лично Специјалната јавна обвинителка, Катица Јанева, слика што сведочи за кусото растојание меѓу нејзиниот голем подем и брз пад. Одбраната на Јанева ќе се обиде да ја докаже нејзината невиност за делото за кое е обвинета - „Злоупотреба на службената положба и овластување“, за кое е предвидена казна затвор од најмалку 3 години. Од нејзиниот адвокатски тим сметаат дека е обвинета за дејства кои како обвинител имала право да ги преземе, а велат и дека има повреда на правото на одбрана, бидејќи од Обвинителството ги добиле само дел од доказите, што е спротивно на законот.
Покрај Јанева, пред судијката Васка Николовска-Масевска, денеска ќе седнат уште двајца обвинети - Бојан Јовановски (Боки 13) и Зоран Милески (Кичеец). Јовановски е обвинет за две кривични дела: „Примање награда за противзаконито влијание“ за кое казната е една до 10 години затвор, а исто толку е и казната за другото дело што му се става на товар - „Перење пари и други приноси од казниво дело“. Игор Милески-Кичеец е обвинет за „Примање награда за противзаконско влијание“,
Каскадни цени за услуги
Јовановски беше приведен на граничниот премин „Богородица“ на 15-ти јули годинава, и оттогаш е во притвор, од каде денеска траба да биде спроведен до судот. Второобвинетата Јанева Јанева беше во затворски притвор од 21 август до 19 ноември. Таа и третообвинетиот Зоран Милески-Кичеец во судот ќе бидат донесени од куќен притвор. Обвинението против тројцата беше покренато на 10 октомври.
Истрагата за случајот „Рекет“ започна откако бизнисменот Јордан Камчев, осомничен од СЈО во случајот „Империја“, пријавил дека Јовановски и Милески му барале рекет - различни суми за различни услуги со кои Јанева требало да ја олесни неговата положба во предметот за кој е осомничен. За почеток, да добие куќен притвор и враќање на пасошот му биле побарани еден и пол милиони евра. Според обвинението, тие барале сума од 8 милиони евра ако СЈО со одлука на Врховниот суд остане овластен тужител против Камчев во предметот „Империја“. Доколку не - барале 5 милиони евра за во истражната постапка Јанева на Камчев да му даде својство на заштитен сведок, со наредба да ја запре истражната постапка или да склучи со него спогодба за полесни кривични дела и да плати незначителен износ на штета.
Снимени со парите
Италијанскиот весник „Ла верита“ во август годинава објави видео материјал снимен во домот на Камчев, на кој се гледа како Јовановски и Милески заминуваат со пари спакувани во чанта „Луј Витон“. На некои од другите снимки се слуша и гласот на Јанева вклучена на спикерфон, како му вели на Камчев „се ќе биде океј“.
Каде точно завршиле сите пари не се знае, но според докази обезбедени од Обвинителството голем дел од нив биле потрошени од Јовановски за патувања, престој во скапи хотели, купување брендирана гардероба и скапи подароци. На Јанева засега и е одземен во мебел кој го добила на подарок од Јовановски, а не се знае каде е купчето од 50.000 евра со кои се сликала, на фотографија најдена во телефонот на Јовановски.
Покрај ова, истрагата за случајот „Рекет“ се прошири и кон невладината организација на Јовановски - „Меѓународен сојуз - Скопје“. Меѓу осомничените повторно е Бојан Јовановски како претседател на Сојузот, неговиот татко Миле Јовановски, заменик-претседателката на сојузот Јасна Мандиќ, и потпретседателката на Собранието од редовите на СДСМ, Фросина Ременски, која во Сојузот била почесен претседател.
Сите истраги на македонското СЈО
Таргет, Титаник, Тортура, ТНТ, Транспортер, Тврдина, Трезор, Топлик, Тендери, Тарифа и Тенк се 11-те случаи кои досега ги отвори СЈО. Осомничени или обвинети се многу актуелни и поранешни државни и локални функционери.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Катица Јанева
Катица Јанева беше избрана за Специјален Јавен обвинител на 15 септември 2015 година од страна на Советот на јавните обвинители, а нејзиниот тим се комплетираше со уште 12 обвинители на 4 ноември лани. Нејзиниот избор беше дел од Договорот од Пржино за што согласност дадоа сите лидери на политички партии и големо мнозинство пратеници во Собранието.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Од шионажа до злосторничко здружување
Заклучно со март годинава, во првиот шестмесечен период од работењето, СЈО отворило вкупно 30 предмети против 80 лица. Кривичните дела кои им се ставаат на товар на осомничените и обвинетите се движат од Повреда на избирачко право, Злоупотреба на службена положба до Насилство, Шпионажа и Злосторничко здружување.
Фотографија: MIA
Обработка на прислушуваните материјали
Во септември годинава, СЈО го претстави и вториот шестмесечен извештај за својата работа. Во меѓувреме, ова обвинителство брои 74 вработени. Во тој период, обвинителите преслушале и обработиле 55.240 аудио фајлови, односно 12 проценти од вкупно добиените прислушкувани материјали.
Фотографија: picture-alliance/dpa/C. Charisius
Насилство и фалсификат
Паралелно со поднесениот втор Извештај за својата работа, СЈО ги обелодени и првите две обвиненија. Во првиот предмет, обвинети се седум лица - службеници на УБК кои го уништиле доказниот материјал за неовластеното прислушување. Во вториот, обвинети се 14 лица кои го поттикнувале или извршиле насилство при протестите пред општина Центар во јуни 2013 година. Меѓу нив е и експремиерот Груевски.
Фотографија: Getty Images/AFP/R. Atanasovski
Меѓународна поддршка
СЈО во меѓувреме добива отворена поддршка од претставниците на меѓународната заедница. Шефот на германската дипломатија Франк-Валтер Штајнмајер на 1 септември годинава порача дека е важно „СЈО да може непречено да продолжи со својата работа за разјаснување на обвинувањата за злоупотреба на моќта, за повторно да се засили довербата на македонското население во демократските институции на земјата“.
Фотографија: Reuters/I. Kalnins
Титаник- број 1.
Во февруари 2016, СЈО го обзнани својот прв случај, за изборни измами за кои постои сомнеж дека ги извршувала група која ја предводеле ексминистерката Јанкулоска, ексминистерот за транспорт Јанакиески и секретарот на Владата, Божиновски. Осомничени се за криминализација на изборниот процес со незаконско издавање лични карти и вметнување во избирачкиот список на лица, како и насилство, поткуп...
Фотографија: Petr Stojanovski
ТНТ- Како се уриваше Космос
Во април 2016 година беше отворен случајот за незаконското уривање на комлексот „Космос“ на бизнисменот Фијат Цаноски. Иако првично не беа опфатени во истражната постапка, поради аболицијата од претседателот Ѓорге Иванов, осомничени во случајот „ТНТ“ се и експремиерот Груевски, ексминистерот за транспорт и врски, Миле Јанакиески, и актуелниот градоначалник на општина Гази Баба, Тони Трајковски.
Фотографија: Petr Stojanovski
Транспортер- Битола како Токио
Случајот во април 2016, обвинителката Фатиме Фетаи го најави како „веројатно најскапиот превоз за ученици во светот“, кој го плаќал градот Битола. Градоначалникот на Битола Владимир Талески и претседателот на комисијата за јавни набавки на општината, според СЈО, нанеле штета на буџетот од околу 360.000 евра. На Талески му беше одреден и домашен притвор, но во меѓувреме е пуштен на слобода.
Фотографија: DW/Z.Purkovic
Тврдина- уништување на доказите
Во предметот Тврдина кој на јавноста и беше претставен во март 2016 година, осомничени се двајца началници на УБК и ексминистерката за внатрешни работи Гордана Јанкулоска. Тие во 2015 година противзаконски уништиле системи за следење на комуникации, при што е нанесена штета на државата во висина од околу 10 милиони евра. Истите системи претходно биле користени за незаконско следење и прислушкување
Фотографија: MIA
Тортура- изживувањето врз Љубе Бошкоски
На 28 март 2016, СЈО објави дека започнува нова истрага под името „Тортура“, која се однесува на апсењето на лидерот на партијата Обединети за Македонија и поранешен министер за внатрешни работи Љубе Бошковски. Поднесени се кривични пријави против седум лица, меѓу нив шестмина припадници на полициската единица Алфи, а како првоосомничен е тогашниот директор на УБК Сашо Мијалков.
Фотографија: DW/P. Stojanov
Трезор- Финзи и УБК
„Трезор“ е кодното име на последниот предмет на СЈО, и прв што се однесува на економски криминал, а произлегува од незаконското следење на комуникациите. Како што рече обвинителката Фатиме Фетаи, предметот се однесува на груба злоупотреба на средствата од буџетот на Република Македонија од страна на три раководни лица во УБК и едно раководно лице во Министерството за внатрешни работи.
Фотографија: picture-alliance/dpa
„Топлик“ и „Тендери“
Во предметот „Топлик“ се осомничени шест лица, кои преку злоупотреба на службената должност и кршење Законот за јавни набавки сториле кривични дела со кои го оштетиле буџетот во висина од 1 милион и 44.000 евра. Во „Тендери“ првоосомничено е раководно лице од Министерството за култура, поради фаворизирање на компанијата „Бетон - Штип“ при изградбата на Музејот на македонската борба.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
„Таргет“- масовно прислушување
СЈО соопшти дека илјадници луѓе биле незаконски следени во периодот од 2008 до 2015 година од страна на Управата за безбедност и контраразузнавање. Вкупно десет лица, дел од кои поранешни високи функционери се осомничени дека го организирале и го координарале незаконското прислушување. Незаконски била следена комуникација на најмалку 4.286 телефонски броеви без судски наредби
Фотографија: picture-alliance/dpa/J. Pape
„Тенк“ и „Тарифа“
СЈО сомничи седум лица дека ја злоупотребиле службената положба во случајот „Тарифа“ кој се однесува на постапка за јавна набавка на софтвер за потребите на АД ЕЛЕМ. Истрага е отворена и против две лица кои учествувале во набавката на службениот „Мерцедес“ на екс-премиерот Никола Груевски кој државниот буџет го чинеше 572 илјади евра.