Во досегашната дискусија околу здравствената нега на тешко заболените од Ковид-19 во фокусот беше бројот на респиратори. Може ли интензивниот третман кај постарите лица да предизвика повеќе штета отколку полза?
Фотографија: picture-alliance/dpa/P. Kneffel
Реклама
Во Евангелистичкиот центар за стари лица во Теренсинау во близината на Бон, поголемиот број од жителите веројатно никогаш не ни размислувале за тоа дали сакаат во случај на зараза со коронавирусот да бидат приклучени на „апарати“. Михаел Телен, директор на домот, вели дека досега само околу половината од 130-тина жители во неговиот дом потпишале документ во кој овластиле други лица, во случај на нужда, во нивно име да одлучат за интензивен медицински третман. По правило тоа се членови на нивните семејства, вели Телен. „Никому не му посакуваме да се најде во таква ситуација.“
„Многу болна работа“
„Интензивниот третман на многу начини е многу болна работа“, додава Томас Тенс, доктор по палијативна нега во Витен на западот од Германија. Деновиве тој често гостува на телевизија во разни интервјуа и емисии во живо и се бори против, како што вели, „етичката катастрофа“, која според него се наѕира во Германија. Поголем дел од тешко заболените пациенти со коронавирусот се постари лица, тие се припаѓаат во ризичната група и имаат други сериозни здравствени проблеми.Тенс смета дека е погрешно во моментов овие луѓе автоматски да се приклучат на апарати и да се одржуваат во живот со помош на респиратори. Тоа за нив значи две до три недели многу болни медицински процедури, вели тој. И не треба да се заборави уште една работа во врска со короната: „Во тој случај не смеат да го видат ниту сопственото семејство“.
Поголемиот дел од тешко заболените не го преживуваат третманот
Поголемиот дел од тешко заболените корона-пациенти не преживуваат, и покрај вештачкото дишење. Германското друштво за пнеумологија и респиративна медицина цитира една британска студија според која со вештачко дишење на интензивен оддел може да се спаси животот само на секој трет пациент.
Фотографија: picture-alliance/dpa/J. Büttner
Тенс затоа се залага за постарите лица и за оние кои имаат сериозни болести негата да се врши со помош на средствата на палијативната медицина, за да можат да починат во кругот на семејството.
Токму овој пат го избрале на крајот на животот луѓето со воспаление на дишните патишта, вели овој германски доктор. „Зошто би било поинаку кај Ковид-19?“ Освен тоа, шансите за да се преживее кај коронавирусот се значително помали во однос на другите болести на дишните патишта, нагласува Тенс.
„Фиксирање на апарати“
И Здружението на болници и палијативна медицина во сојузната покраина Северна Рајна Вестфалија изразува загриженост дека во моментов не се користат доволно можности на палијативната нега кај тешко заболените и кај постарите корона-пациенти. „Во моментов забележувам силно фиксирање на апарати“, забележува претседателката на Здружението, Улрике Хервалд. Таа е загрижена оти набавката на распиратори и стресната ситуација за многу медицниски лица би можела да води во насока на автоматизам - односно, на третман со вештачко дишење.
Пет совети за подобро физичко и ментално здравје во корона-кризата
Вакцина нема, лек исто така. Експертите, во моментов, не се сигурни ни дека оние кои оздравеле од Ковид-19 се целосно заштитени од нова инфекција. Затоа е препорачливо јакнење на личниот имунитет среде пандемијата.
Фотографија: Fotolia
Здрава исхрана
Докажано е дека здравата исхрана го намалува ризикот од хронични болести како што се проблемите со циркулацијата, дијабетисот или со дебелината. Исто така, со здрава исхрана се намалува и ризикот од депресија и од анксиозност. СЗО потсетува - но тоа важи и без пандемија - дека треба да се остават алкохолот, цигарите и сите останати дроги
Фотографија: picture-alliance/dpa/V. Heinz
Добар сон
Додека спиеме, телото вредно работи: келиите се обновуваат, се отстрануваат отровите, се зацврстува помнењето. Како што покажаа истражувањата, недостатокот на сон влијае не само на физичката состојба, туку и на психичката. Недостатокот на сон нѐ прави поподложни на хронични болести. На поголемот број луѓе им се доволни 6 до 9 часа сон, но важно е да се спие во одреден ритам.
Фотографија: Colourbox
Движење и вежбање
Движењето го исполнува телото со „хормоните на среќа“. Тоа овозможува подобро спиење, ги намалува стресот и стравовите, го зајакнува помнењето. Движење и спорт, па макар и дома - најмалку 30 минути дневно. Тренерите велат дека не важно како ќе ги поделите тие минимални 30 минути - можеби по 10 минути наутро, напладне и навечер? Кога можете излезете на свеж воздух.
Фотографија: picture-alliance/dpa/B. pedersen
Одржување на контактите
Пријателите во овој период на социјална изолација поради коронавирусот се поважни од кога било. Социјалните мрежи се докажано добри за здравјето. Бидејќи излегувањата и собирите сега не се можни, речиси сѐ се одвива на интернет. Но, подобро така отколку никако.
Изолацијата можеби е шанса да се заборави на светот и на надворешните вести. Размислите, што сакате веќе подолго да направите но никако не стигнувате? Нешто во градината, да испробате нов рецепт, да научите да плетете, да прочитате некоја книга која веќе подолго ве гледа обвинувачки од полицата? Сега е идеално време за тоа.
Фотографија: picture-alliance/dpa/J. Kalaene
5 фотографии1 | 5
Лукас Радбрух, директор на Клиниката за палијативна медицина на Универзитетот во Бон, на тоа гледа поинаку. „Дискусијата во моментов оди во погрешна насока“, уверен е тој. Сепак, признава дека има ситуации кога шансите за интенивен третман се толку лоши што би било најдобро да не се применува овој третман и на пациентите да им се пружи грижа на палијативен начин. „Но, не забележувам дека постарите луѓе претежно имаат тенденција да починат отколку што сакаат да се подложат на интензивно лекување.“
Слични размислувања забележал и Михаел Телен кај жителите на пензионерскиот дом Терезиенау. „Немам впечаток дека расположението е такво да се отфрла интензивната медицина и вештачкото дишење“. Телен се залага за тоа одлуката сепак да се носи индивидуално и да се зема предвид волјата на самите пациенти.
Животната средина зема здив во време на короната
Луѓето се дома, фабриките прават пауза - тоа се одразува и на животната средина. Промените во животната средина се забележливи на најразлични начини ширум светот.
Фотографија: Getty Images/C. Furlong
Во Велс козите го заземаат просторот
Онаму каде што човекот се повлекува, животните си го враќаат животниот простор. На речиси сосема празните улици во британското крајбрежно место Ландидно, си се шета стадо диви кози. Тоа не им е првпат, но сега не им пречи никој. Додека луѓето се затворени дома, козите слободно може да се нафрлат на своето омилено јадење: грмушките крај патот.
Фотографија: Getty Images/C. Furlong
Планета на мајмуните?
Во тајландски Лопбури луѓето се навикнати на мајмуните. Но, во моментов животните се невообичаено напрегнати. Причина за нивните борби е можеби тоа што немаат доволно храна, поради тоа што нема туристи. За мајмуните во Лопбури и други за другите животни кои се навикнале да добиваат храна од луѓето, корона-кризата е голема промена.
Фотографија: Reuters/Soe Zeya Tun
Во Катманду се дише подобро
Чист планински воздух во главниот град на Непал е само желба. Катманду се вбројува во градовите со најзагаден воздух во светот. Градот лежи во долина, во која смогот е „заклучен“ од околните планини. Но, откако владата на 23 март објави забрани за излегување, градскиот сообраќај речиси замре. Оттогаш квалитетот на воздухот е значително подобар.
Помалку возила на улиците, помалку авиони на небото, помалку фабрики кои работат - корона-пандемијата и во Германија донесе намалување на штетните издувни гасови. Според прогнозите, Германија со тоа може дури и да ги постигне климатските цели за 2020 година, се разбира доколку по кризата не се испуштаат што е можно повеќе штетни гасови.
Фотографија: Reuters/Soe Zeya Tun
Кога гондолите се покриени ...
Каналите во Венеција, кои вообичаено се полни со бротчиња и гондоли, сега се празни, а водата е толку бистра, што може да се види дното. Но, тоа нема врска со подобрен квалитет на водата, објасни портпарол на градот за Си-Ен-Ен. Поради намалениот сообраќај, сега само талогот е на дното. Но, она што и овде е дефинитивно подобрено е квалитетот на воздухот.
Фотографија: Reuters/M. Silvestri
Паузата заврши?
Додека во многу земји економијата е во застој, во Кина повторно се почнува со работа, како во оваа фабрика за батерии во Анхуи. Со тоа завршува и паузата за земање здив на животната средина.
Фотографија: Getty Images/AFP
6 фотографии1 | 6
Палијативните експерти се согласни во оценката дека решавачка работа е да се знае што воопшто сакаат пациентите. „Сега е најважно да се потпише документ со кој тие пациенти овластуваат други луѓе во нивни име да можат да донесат одлука за третманот, доколку тоа биде потребно“, советува Тенс. Радбрух од друга страна вели дека би требало да бидат извршени консултации со лекар, за да се добијат сите потребни информации за можните интензивни медицински мерки.
