Парламентот со мнозинство гласови распиша референдум на кој граѓаните ќе треба да се изјаснат околу договорот за решавање на спорот за името со Грција. Сѐ погласни повици за бојкот на социјалните мрежи.
Реклама
„Дали сте за членство во ЕУ и НАТО со прифаќање на Договорот за името меѓу Македонија и Грција?" Ова е прашањето на кое ќе треба да одговорат македонските граѓани на 30 септември годинава. Мнозинството пратеници во парламентот вчера го распишаа референдумот. Пратениците на опозициската ВМРО-ДПМНЕ не присуствуваа на гласањето, ниту учествуваа во дебатата по тој повод, иако поднесоа два амандманa.
Уште пред гласањето во парламентот, премиерот Зоран Заев ја повика опозицијата да се вклучи во кампањата за референдумот и да повика на гласање.
Засега нема дефинитивен одговор на овој апел од опозициската ВМРО-ДПМНЕ. Партијата се јави со реакција во делот на референдумското прашање, оценувајќи го како манипулативно и непрецизно. Пратеникот Никола Мицевски изрази сомнеж и дека консултативниот карактер на референдумот остава можност власта да го толкува резултатот како сака.
И Милошоски бојкотира
На социјалните мрежи веќе извесно време активна е кампaњата под хаштагот #бојкотирам. Кон неа вчера се приклучи и пратеникот на ВМРО-ДПМНЕ и поранешен министер за надворешни работи Антонио Милошоски.
И Обединетата македонска дијаспора повика на бојкот. „Вака поставеното прашање е неприфатливо поради својот манипулативен карактер кој го крие вистинскиот исход од договорот со Грција, кој подразбира промена на името на државата во Република Северна Македонија и бришење на македонската историја и посебност“, соопштија од ОМД. Во хорот противници на референдумот се приклучи и владиката Агатангел, кој со отворено писмо адресирано до претседателот на ВМРО-ДПМНЕ Христијан Мицкоски бара да се бојкотира гласањето.
Од владата на ваквите ставови парираат со засилена кампања на социјалните медиуми во која се апострофираат придобивките од позитивното изјаснување на референдумот. Во главна улога најчесто е премиерот Зоран Заев:
„Под наши услови“
Шефот на дипломатијата Никола Димитров се огласи преку својот Фејсбук профил порачувајќи дека 30 септември е „денот кога ќе ставиме точка за тоа кои сме и на каков јазик зборуваме, овој пат под наши услови“. „Денот кога сами ќе ги отвориме вратите кон НАТО. Кон ЕУ. Кон иднината. Денот кога конечно ќе излеземе од чекалницата и привременоста. За да нѐ биде, за да си ја зацврстиме државноста и за да создадеме услови за пристоен старт на следната генерација“, напиша Димитров.
Ново охрабрување за владата стигна и од еврокомесарот за проширување на ЕУ, Јоханес Хан, кој во интервју за „Еуроактив“ ја издвои Македонија како позитивен пример во регионот. Тој образложи дека земјата постигнала значителен напредок во спроведувањето на договорот од Пржино и реформските приоритети на новата Влада, а ги пофали и договорите со Бугарија и Грција.
Организацијата на референдумот ќе ги чини граѓаните 3,4 милиони евра буџетски пари. Владата планира парите да бидат покриени од државниот буџет, преку прераспределба на средства од министерствата и другите државни институции.
Договор за решавање на спорот за името
Договорот за решавање на спорот за името меѓу Македонија и Грција беше потпишан на 17 јуни 2018. Тој би требало да му стави крај на спорот кој трае четврт век. Но, до неговото конечно спроведување има уште работа.
Договорот за решавање на спорот за името во Псарадес, на грчката страна од Преспанското Езеро, го потпишаа министрите за надворешни работи Никола Димитров и Никос Коѕијас. „Горди сме затоа што избравме решение што нѐ обединува“, оцени македонскиот премиер Заев. Неговиот грчки колега Ципрас рече: „Овде сме да ги залечиме раните што ги остави времето, да отвориме пат за мир, братство и пораст“.
Фотографија: Reuters/A. Konstantinidis
Роденден
Потпис на договорот стави и долгогодишниот посредник на Обединетите Нации во спорот за името, Метју Нимиц. Потпишувањето се падна токму на неговиот 79-ти роденден. „На членовите на моето семејството им реков дека не сакам подароци за овој роденден, зашто двајца премиери ќе ми дадат еден голем подарок“, рече Нимиц на церемонијата во Псарадес.
Фотографија: Reuters/A. Konstantinidis
Вратоврска
Кога по потпишувањето на договорот требаше да се направи семејна фотографија од настанот, македонскиот премиер Зоран Заев, веројатно не сакајќи да се разликува од Алексис Ципрас, кој е познат по тоа што не носи вратоврски, ја извади својата црвена вратоврска и му ја подари на својот грчки колега. Тоа беше поздравено со широки насмевки и громогласен аплауз од присутните.
Фотографија: Reuters/A. Konstantinidis
Договорот зачинет со македонска храна и вино
Официјалната средба по потпишувањето во Псарадес се префрли на македонскиот брег на Преспанското Езеро. Двете делегации до Отешево стигнаа по воден пат, со чамци. Во Отешево се водеа билатерални разговори и имаше свечен ручек. На заедничкиот ручек присуствуваа и претставниците на Европската Унија и Обединетите Нации – Федерика Могерини, Јоханес Хан, Метју Нимиц и Розмари Ди Карло.
Фотографија: Reuters/A. Konstantinidis
Протести во Скопје
Потпишувањето на договорот за решавање на спорот за името предизвика протести во Македонија. Демонстрантите пред Собранието на 17.06.2018 се судрија со полицијата. Во безредијата имаше повредени и приведени лица. Според полициски наводи, има неколку повредени полицајци, како и над 25 уапсени учесници на протестите. Официјален организатор на протестите нема.
Во Грција исто така се протестира. Противниците на договорот за решавање на спорот за името во Атина за време на расправата за доверба на владата на Ципрас се судрија со полицијата пред парламентарната зграда (фото: 16.06.2018). Полицијата мораше да употреби солзавец за да ја разбие толпата која се обиде да влезе во парламентарната зграда. Владата го преживеа гласањето.
Фотографија: Reuters/C. Baltas
Уште многу работа
Ставањето потпис на Конечната спогодба за решавање на спорот за името е само еден од чекорите кои следуваат во наредните месеци до конечно решение. Следува ратификација во македонското Собрание, референдум на кој македонските граѓани ќе се изјаснат за договорот, а потоа и ратификација во грчкиот парламент.