Самит на ЕУ за координација на анти-корона мерките
Бернд Ригерт
15 октомври 2020
Растечкиот број на новозаразени низ цела Европа покрена дебата во Брисел: како може да се спечи нов „локдаун“ кој би имал тешки последици врз економијата? И „вечната“ тема Брегзит е сѐуште нерешена.
Реклама
„Се среќаваме во тешки околности, бидејќи Ковид-инфекциите растат (...) а на дневен ред е и идниот однос со Обединетото кралство.“ Со овие не баш оптимистички зборови претседателот на Советот на ЕУ, Шарл Мишел, го започнува своето писмо за покана на 27-те шефови на држави или влади кои се среќаваат лично во денеска и утре во Брисел. Пандемијата и одолговлекуваниот спор околу договорот со кој треба да се уреди излегувањето на Велика Британија од ЕУ ќе бидат во фокусот на дискусиите. Од Брисел нема да излезе идеално решение ниту за двата проблема.
Во борбата против епидемијата која зема замав во втор бран низ Европа, секоја земја се справува со различни мерки. Франција најави исто како и Холандија и Италија ограничување на приватни прослави и во ресторани. Поради галопирачкиот број на новозаразени, Чешка воведува своевиден втор целосен карантин. Во Германија жестоко се дебатира за ограничувања за внатрешните патувања меѓу покраините. Германската канцеларка Ангела Меркел во онлајн обраќање пред европските регионални претседатели и градоначалници во Брисел рече дека со голема загриженост го гледа растот на заразени во сите делови од Европа. „Ситуацијата останува многу сериозна", рече Меркел.
Границите да останат отворени, да се избегне „локдаун“
Како и претходно бројот на спроведени тестови во ЕУ- земјите е многу различен. Додека во Луксембург се прават 6000 теста на 100.000 жители, во Бугарија само 380. Поради тоа речиси не може да се споредат статистиките за бројот на заразени. Ервропскиот центар за превенција и контрола на болести, ЕЦДЦ во Стокхолм пред Самитот истакна дека прекумерната смртност во поголемиот број земји е на нормално ниво – значи болеста е фатална кај помалку случаи споредено со пролетоска. Во некои земји како Шпанија или Франција, пополнетоста на болничките капацитети повторно се зголемува на регионално ниво. Шефовите на држави и влади сакаат да си ветат поголема меѓусебна координација. Во едно се секако сложни, границите меѓу ЕУ- државите остануваат отворени, што е различно од првиот бран во март, април и мај. Исто така трба да остане возможно и патувањето без контрола од една во друга земја во Шенген зоната.
Еконономијата не смее повторно да се угаси, изјави германската канцеларка Ангела Меркел пред средбата. „Мора да се осигураме дека нема да биде потребен нов целосен карантин.“
Коронавирус: Кога маката ќе те направи инвентивен
И во иднина ќе треба да живееме со пандемијата на коронавирус. Но, добро е што во меѓувреме има толку многу идеи кои ни го олеснуваат секојдневието со вирусот - иако на некои треба допрва да се навикнуваме.
Фотографија: JF Group GmbH
Добар апетит на вечера во стакленик
Конечно може да се отиде некаде на вечера: рестораните се повторно отворени по повеќе недели пауза. Во Културниот центар Медиаматик во Амстердам гостите можат да јадат во мали „оранжерии“, стаклени куќички, добро заштитени од ветар, временски прилики и коронавирусот кој евентуално може да им го пренесат други посетители. Концептот има добар прием, до крајот на јуни се резервирани сите маси.
Фотографија: picture-alliance/AP Photo/P. Dejong
Во ресторан со стаклена преграда на масите
Во многу ресторани пак на масите се поставува стаклена преграда, како оваа во „Гага кафе“ во Милано. Гостите при јадењето се заштитени од останатите со вграден плексиглас и од поторот меѓу масите, заради намалување на опасноста од инфекција. Заштитна маска сепак е обврска, барем додека не се јаде.
Фотографија: picture-alliance/dpa/C. Furlan
Фризерски салони со заштита
Посебни правила во време на пандемијата на коронавирус важат и во фризерските салони. Заштитни маски за уста за фризерите и муштериите, и овде мијалниците се одделени со стаклена преграда. Нема веќе кафе додека се чека во салонот, долго задржување е табу. На муштериите ионака им е важно само повторно да имаат добра фризура.
Фотографија: Imago Images/J. Tack
Судбоносното „да“ пред гостите во автомобили
Кој вели дека свадбите во време на корона мора да бидат без гости? Во едно автокино во Диселдорф младенците склопија брак додека гостите ја следеа церемонијата ѕиркајќи преку шофершајбните од нивните автомобили. На крајот на венчавката следеше бучно свирење со автомобилските сирени. Ова беше прва германска свадба во автокино.
Фотографија: picture-alliance/dpa/F. Strauch
„Црни острови“ во канцеларијата
Вака би можело да изгледа бирото на иднината: црни обележани простори на подот покажуваат колку можете да им се приближите на колегите, без да го прекршите правилото за дистанца од два метри. Преградите од плексиглас зад мониторите даваат дополнителна заштита. Но, за оваа визија на „футуристичката канцеларија“ од една филијала во Амстердам е потребно пред сё едно - многу простор.
Фотографија: Reuters/Cushman/Wakefield
Ред при чекањето
Не само во затворен простор, туку луѓето и надвор во идните месеци мора да држат меѓусебно растојание. На станица на метрото во францускиот град Ница стапалките во кругови покажуваат каде смеат да стојат патниците кои чекаат. Слични примери има низ цел свет. Но, и на ваков начин не може да се спречи турканица при влегувањето.
Фотографија: Reuters/E. Gaillard
Едносмерно движење
И во трговските улици во Данска луѓето треба да се движат по определени правила. Исто како и во автомобилскиот сообраќај, во Аалбог важи и за пешаците - секогаш движи се на десната страна. Целта е така да се избегнат премногу блиски средби. Дали тоа навистина функционира, барем на прв поглед, според оваа фотографија, е сомнително.
Фотографија: Reuters/H. Bagger
Живот во шише
Во густо населениот Хонгконг, некои луѓе со пресечено пластично шише не само што се погрижуваат за држење физичка дистанца, туку обезбедуваат и целосна заштита на лицето од евентуални капки кои содржат вирус. Мора да се признае, не изгледа баш удобно, но барем е евтин пронајдок.
Фотографија: AFP/A. Wallace
Направа за отворање врата
Држење физичко растојание е едно, избегнување инфекција преку површини е друго. Многу луѓе при влегувањето во лекарски ординации или јавни тоалети затоа ја отвораат вратата со лакт, но постои и нешто подобро. Овој „отворач на врати“ го решава проблемот, барем така тврди производителот.
Фотографија: JF Group GmbH
9 фотографии1 | 9
Корона-семафорот треба да помогне
На доброволна база ЕУ воведува „корона-семафор" за сите европски региони, во кој за првпат се оценуваат не само бројот на новозаразени, туку и бројот на спроведени тестови. Правилото во Германија за инциденцата од 50 заразени на 100.000 жители на европско ниво се протега од 25 до 150. Шефовите на држави и влади го поздравуваат овој систем на предупредување за патување. Учеството е сепак доброволно. Земјите членки и понатаму индивидуално одлучуваат за понатамошни корона-мерки како карантин или задолжителен тест кои произлегуваат од корона-семафорот. Шефовите на држави или влади сакаат да разговараат и за тоа како да се осигура снабдувањето на ЕУ со вакцина кога таа ќе биде пронајдена. Европската комисија трба да изврши набавка за целата Унија.
Нерамномерна распределба - животниот стандард во ЕУ
Разликите во животниот стандард во државите-членки на ЕУ се екстремни. Но, во зависност од начинот на кој се мери благосостојбата, постојат изненадувања, сиромашните земји немаат секогаш сиромашни граѓани и обратно.
Фотографија: picture-alliance/dpa/D. Kalker
Бугарија: Ниски социјални давачки, ниски плати
Бугарија се смета за најсиромашна членка на ЕУ и истовремено водечка во раширеноста на корупцијата. Според податоците на Германското друштво за надворешна трговија и инвестиции (Germany Trade and Invest), просечното бруто примање во 2018 година било 580 евра месечно. По приемот на Бугарија во ЕУ, многу млади луѓе и завртија грб на земјата, голем дел од нив со факултетско образование.
Фотографија: BGNES
Романија: Претпоследно место во ЕУ-економското рангирање
Идилата лаже: живописните историски центри во градовите, како овој во Брашов, се реставрирани со многу љубов. Но, со просечниот бруто домашен производ од 11.440 евра по глава на жител годишно (2019) земјата е само малку подобра од Бугарија. Податоците на Европската комисија велат дека просечната бруто плата во Романија лани била околу 1050 евра, додека во Германија- 3994 евра.
Земјата беше на пат да се опорави од последиците на должничката криза, за што посебно последните години придонесе туризмот. Но, поради корона-кризата, земјата повторно е под притисок и зависна од помошта од ЕУ. Во споредба со Германија, таа се смета за сиромашна, иако просечниот бруто домашен производ по жител од 17.500 евра годишно е двојно поголем отколку во Бугарија.
Фотографија: picture-alliance/dpa/VisualEyze
Франција- земја на сопственици на куќи
Ако се суди според просечниот имот на Французите, тие се многу побогати од Германците. Со нето финансиски капитал од 26.500 евра (2018) по жител, Французите според информациите на осигурителната компанија Алијанц располагаат со 10.000 евра повеќе. Една од причините е што мал дел од Германците имаат сопствени недвижности. За разлика од нив, во Франција многу луѓе имаат стан и викендичка.
Фотографија: picture alliance/prisma/K. Katja
Италија - развојот стагнира, нема реформи, долговите се високи
Италија беше посебно тешко погодена од пандемијата на коронавирус. Сликите од Бергамо, епицентарот на заразата, го обиколија светот. По две децении економска стагнација, Италија е една од земјите која најмногу се надева на распределбата на корона-помошта од ЕУ. Со бруто домашен производ од 29.610 евра по глава на жител (2018), Италија се наоѓа нешто под просекот на ЕУ.
Фотографија: AFP/P. Cruciatti
Шпанија во страв од втор бран на коронавирус
По силниот пораст на бројот на нови инфекции со коронавирус, властите во Каталонија во јули повторно воведоа рестрикции и ограничување на движењето. Земјата е во висок степен зависна од туризам, тој изнесува преку 15% од БДП. Со бруто домашен приход од 26.440 евра по жител, Шпанија се наоѓа под просекот на ЕУ од 31.000 евра.
Фотографија: Reuters/N. Doce
Шведска - висок стандард, високи даноци, без корона-ограничувања
Шведска се обиде да помине низ корона кризата без да воведе рестрикции и обврска за носење заштитна маска. Цената беше висока, бројот на жртви е релативно голем. Со БДП од 41.180 евра по жител, Шведска според Евростат во 2018 година била на петто место зад Луксембург, Ирска, Данска и Холандија. И покрај високите даноци, Швеѓаните со финансиски капитал од 27. 511 евра по глава се пред Французите.
Фотографија: imago images/TT/J. Nilsson
Холандија - високо економско постигање, богати граѓани
Холандија припаѓа на т.н. „штедлива четворка“, група земји која одбива трансфер на финансиски средства во висина од повеќе милијарди евра без реформски предуслови на земји погодени од корона-кризата како Италија. Со бруто домашен производ од 46.800 евра по жител (2019), Холанѓаните се во врвот во ЕУ, тие предничат и при нето финансискиот капитал со преку 60.000 евра по глава (2018).
Фотографија: picture-alliance/robertharding/F. Hall
Германија: Богата држава со не толку богати граѓани
Досега Германија успешно се носеше со пандемијата. Но, економските трошоци се гигантски, извозот доживеа пад, бројни фирми се борат против банкрот. Како водечка економија во ЕУ, земјата има бруто просечен домашен производ од 41.340 евра по жител (2019). Меѓутоа, Германците во 2018 година просечно располагале со нето финансиски капитал од само 18.000 евра, додека во Италија тој е двојно поголем.
Фотографија: picture-alliance/dpa/J. Kalaene
9 фотографии1 | 9
Компликувани буџетски преговори
Германската канцеларка Меркел, која е претседавач со ЕУ до крајот на годинава, притиска Европскиот парламент што е можно поскоро да ги одобри Корона-фондовите за обнова и европскиот буџет за следните седум години во висина од 1,8 милијарди евра: „Сега е најважно Пакетот да стане функционален за да може средствата и практично да почнат да се користат на почетокот од 2021 година."
„Исто така се работи на договор со Европскиот парламент”, ветува Меркел чиј што амбасадор во Брисел актуелно ги води компликуваните преговори со парламентот. Пратениците бараат подобрување во контролните механизми за правната држава на земјите членки пред исплата на средства од ЕУ. Тоа пред сѐ Полска категорично го одбива. Полскиот вицепремиер Јарослав Качински се заканува со вето во буџетските преговори. ЕУ долго време ги критикува полските реформи на судството кои ја поткопуваат правната држава во Полска.
За Брегзит ЕУ чека на попуштање од Џонсон
Во однос на Брегзит за шефовите на држави и влади нема што да се преговара бидејќи британскиот премиер Борис Џонсон не е ни поканет. Разговорите на преговарачите за трговски договор со Велика Британија која по преодниот период на 01.јануари 2021 истапува од европскиот внатрешен пазар, тапкаат во место.
Двете страни си префрлаат дека не сакаат да прават отстапки на темите државни субвенции, риболов и правна контрола на евентуални договори. Шефовите на држави и влади на членките на ЕУ се заинтересирани да дојдат до фер договор, смета претседателот на Советот, Шарл Мишел, „но, не по секоја цена”. Ултиматумот поставен од премиерот Џонсон кој истекува во четврток, самитот во Брисел ќе го игнорира. Џонсон најави дека по самитот ќе излезе со став како од гледна точка на неговата влада треба да се продолжи.
Главниот преговарач на ЕУ, Мишел Барние, смета дека Брегзит преговорите ќе се „тегнат” до ноември. Јасно е само дека ЕУ нема прва да ја напушти преговарачката маса. „Преговараме онолку долго колку што може”, изјави висок германски службеник.
Шефовите на држави или влади ќе разговараат и за климатските цели на ЕУ. Тука е спорно колкави треба да бидат заштедите на јаглерод диоксид до 2030. Одлуки ќе се носат дури во декември. На вториот ден од самитот на дневен ред е стратегијата за Африка и серија надворешнополитички кризни региони, од Белорусија до Турција.