Повеќе фабрики за месо и земјоделски стопанства во Германија се претворија во жаришта на коронавирус. Една од причините: катастрофални работни и сместувачки услови. Политиката најави промени и построги контроли.
Реклама
„Во Германија нема да дојдам никогаш повеќе. Дури ни на одмор или во посета, за ништо на светов." Мариана Костеа работела два месеца во едно земјоделско претпријатие во покраината Баварија. Не издржала подолго – неплатени прекувремени работни часови, нечисти заеднички сместувалишта, никакви мерки против коронавирус. „Не прифатив да спиеме осум луѓе во една соба, осуммина да користат едно купатило, а триесетмина една кујна", раскажува сезонската работничка од Романија во репортажата на Дојче веле – „Скандал со систем". Во мини автобус со само осум седишта наутро биле превезувани до 14 или 15 лица на полињата, а навечер враќани во нивните сместувалишта. Заштитата од коронавирус во Германија изгледа поинаку, а таа би требало и морало да важи и за источноевропските сезонски работници.
Короната – лупа за одамна познатите неправилности
Мариана Костеа е една од многуте источноевропски работници кои во последните недели и месеци собраа храброст да проговорат за неиздржливите услови во германското стопанство – во месната индустрија, курирските служби, во негувателската бранша, на градилиштата или на земјоделските имоти. Услови кои, како што отворено признава сојузниот министер за труд, Хубертус Хајл, се познати со години: „Короната е еден вид лупа, ги прикажува видно работите кои и претходно не биле во ред“, изјави тој на една прес-конференција во Берлин.
За овие „работи“ зборува и Алекс Б. во репортажата на Дојче веле. Тој сака да остане анонимен, да не се препознае неговиот лик и глас, плашејќи се од репресалии. Две години работел кај најголемиот производител на месо во Германија, „Тениес": „Ни крадеа работни часови. Наместо осум часа плус 45 минути пауза, работевме 10 до 13 часа дневно. На крајот си целосно исцрпен, и психички."
Кога вели „тие", мисли на подизведувачки и посреднички фирми кај кои се вработени најголем дел од источноевропските работници. И Романецот Алекс Б. не го склучил својот работен договор директно со германската фабрика за месо, туку со друга, екстерна фирма, која во кланицата презема дел од производството. Во неа работниците се вработуваат под поинакви услови, со „договор за дело", а одговорноста за работните услови крајно ја носи посредничката фирма, а не производителот на месо.
За најголем дел од работниците ангажирани преку подизведувачка или посредничка фирма важи и поинаков начин на плаќање, не според бројот на работни часови, туку според обемот на извршената работа. А таа не може да се постигне за осум часа. Систем за експлоатација, вели Алекс Б. Оној кој протестира, брзо го отпуштаат, тука не важат германските правила за работа, раскажува тој.
Заштита од коронавирус речиси и немало, преку 1500 од околу 7.000 вработени во „Тенис" во Реда-Виденбрик на почетокот на јуни беа позитивни на тест за Ковид-19, целиот регион Гитерло беше ставен под карантин. Државното обвинителство сега води истрага против „Тениес" и редицата подизведувачки фирми поради прекршување на законот за инфективна заштита.
Какви промени носи коронавирусот во производството на храна
Рестрикциите поради Ковид-19 пореметија бројни животно важни сектори, па и земјоделството. Пандемијата може да ги промени прехранбените синџири, од индустриско одгледување животни до пораст на урбано градинарство.
Фотографија: DW/K. Makoye
Откажување од масовно одгледување животни
Иако научниците не се сигурни како настанал Ковид-19, се смета дека последните вирусни закани предизвикани од свинскиот и птичјиот грип, својот зачеток го имале во големите фарми за свињи и кокошки. Со оглед дека постои корелација меѓу индустриското одгледување животни на тесен простор и ризикот од пандемија, можеби е време да се поразмисли околу индустриското одгледување животни.
Фотографија: picture alliance/Augenklick/Kunz
Месната индустрија во фокусот
Пандемијата ги рефлектираше и лошите услови во месната преработувачка индустрија. Во Германија постојат повеќе жаришта на коронавирус меѓу работниците во индустријата за месо, па дури повторно во карантин се ставени и два окрузи, откако преку 1550 вработени во кланицата „Тенис“ се инфицираа со коронавирус. Во целата бранша расте повикот за подобра регулатива.
Фотографија: picture-alliance/dpa/B. Thissen
Затворање фарми за диви животни
Експертите претоставуваат дека коронавирусот веројатно потекнува од диви животни продавани на рибен пазар во Вухан во Кина. По избувнувањето на пандемијата, Кина ја ограничи трговијата со диви животни и затвори речиси 20.000 фарми на кои тие се одгледуваа. Одделни кинески провинции на сопствениците им нудат државна помош во преориентација кон одгледување на растенија или свињи и кокошки.
Фотографија: Getty Images/AFP/M. Bernetti
Поотпорен сектор
Пандемијата предизвика индустријата, креирана за исхрана на глобалниот свет, во одделни случаи да се редуцира на локално ниво. Земјоделците мора да размислат како да се прилагодат на новата и несигурна иднина – од непречен пристап кон храна за животните до недостиг од работна сила.
Фотографија: picture-alliance/dpa
Процут на урбаната агрикултура
Сѐ повеќе луѓе се принудени да поминат повеќе време дома, па се обидуваат да си произведат храна за себе. Долгорочно, тоа може да биде позитивен развој. Бидејќи до 2050 година две третини од светското население ќе живее во градовите, градското земјоделство е сѐ поважно, тоа штеди фосилна енергија за транспорт и нема толкава потреба од површини како конвенционалното земјоделство.
Фотографија: Imago/UIG
Да ѝ се врати земјата на природата
Светското население на планетава веројатно до 2050 година ќе достигне 10 милијарди луѓе, што го прави неизбежен фактот дека производството на храна мора да се зголеми. Додека некогаш излез се гледаше во освојување нови земјоделски површини, сега решение се бара во посилна концентрација врз урбаното земјоделство и свест за последиците од интервенцијата во природата.
Фотографија: Kate Evans / Center for International Forestry Research (CIFOR)
Преориентација кон растителна исхрана
Со развојот на свеста за потенцијалната здравствена цена на пазарот на месо, Кина бележи зголемен интерес за производство на растителни продукти. Западот во последните години веќе доживеа тренд на вртење на луѓето кон растителна исхрана, кој веројатно ќе продолжи, зашто потрошувачите водат сѐ повеќе сметка за потеклото на месните продукти.
Зголемена сигурност за обезбедување храна во земјите во развој
Пандемијата на Ковид-19 силно ќе ги погоди земјите во развој, посебно во областа на обезбедување храна. ОН веќе предупредија од „глад од библиски размери“, поради намалување на ресурсите. Покрај итната помош, за сузбивање на гладот долгорочно е потребна подобра заштита во земјоделството, одгледување поразновидни наместо монокултури и посилна поддршка за загрозените ситни земјоделци.
Фотографија: DW/K. Makoye
8 фотографии1 | 8
Подизведувачите – мрежа тешка за контролирање
Системот на подизведувачи и посредници, често сонародници на источноевропските работници, претставува непрегледна мрежа која е тешко да се контролира. Дали сепак не било можно, во социјална држава како Германија, редовно да се контролира каде се сместени работниците и под кои услови работат? Теоретски да, вели Мариус Хангану од проектот „Фер мобилност" во разговор за Дојче веле. Тој е по потекло Романец и по налог на Германскиот сојуз на синдикати им дава совети на овие „работници на дело" и сезонски работници од цела југоисточна Европа. Одговорни за проверка на условите се германската царинска служба и здравствената служба, истакнува тој. Но, контролите не течат секогаш како што треба, на пример во Баварија: „Три посети на царинарниците беа претходно најавени. Интересно е како во ваква служба како царината можат да ‘протечат' информации, значи дека постои некој кој дава информации." И тоа не се случува со регионална царинска дирекција, туку на повисоко ниво, каде се собираат овие информации, вели Хангану.
Ова е тешо обвинување. На прашањето на Дојче веле до Генералната царинска дирекција, дали се познати случаи на претходно најавени контроли, репортерот доби краток одговор: „Немаме никакави сознанија!"
Вестите за раст на бројот на случаи на коронавирус на земјоделските стопанства и во месните фабрики ја принудија политиката да дејствува. Од 1. јануари 2021. година ќе бидат забранети т.н. договори за дело, барем во месната индустрија. Тоа значи дека големите германски кланици веќе нема да можат да ангажираат туѓ персонал. Сојузниот министер за труд Хубертус Хајл достави соодветен предлог-закон, за кој треба да се одлучува во Бундестагот по летната пауза. Зошто оваа мерка не е применета и во другите бранши каде владеат слични неправилности, министерот нема конкретен одговор: „Постојат други области, станува прашање за контролирање на заштитата на работно место. Таа ќе биде задолжително зголемена, за во загрозените сектори да можеме да користиме построги мерки", одговори министерот на прашање на Дојче веле.
Жртвите на коронавирусот на пазарот на труд
Пандемијата на коронавирусот веќе има катастрофално влијание врз голем број индустрии. Милиони работни места се загрозени, стотици илјади веќе укинати. Издвојуваме некои од досега најпогодените компании и сектори...
Фотографија: picture-alliance/abaca/H. Lionel
Циркусот остана, уметниците ги нема
Легендарниот „Cirque du Soleil “ поднесе барање за течајна постапка по тримесечен прекин на работата поради пандемијата на коронавирусот. Славниот циркус најави отпуштање на 3.480 од вкупно 5.000 вработени. „Cirque du Soleil“, со седиште во канадски Монтреал, овој потег го образложи со „огромното нарушување и присилно затворање на шоуто како последица на пандемијата на Ковид-19“.
Фотографија: picture-alliance/dpa/U. Düren
„Ербас“ ќе се раздели со 15 илјади луѓе
Европскиот авиоконцерн „Ербас“ предупреди на масовни укинувања на работните места. Тој има намера да укине околу 15.000 работни места поради падот на побарувачката како последица на пандемијата. Еден од шест вработени би можел да го загуби работното место во одделот за транспортни авиони - најважниот и најголемиот во „Ербас“. Само во Германија треба да се укинат 5.100 работни места.
Фотографија: picture-alliance/abaca/H. Lionel
Турбуленции за „Луфтханза“
Најголемиот авиопревозник во Германија, е заробен во турбуленции поради коронавирусот. Авиоконцернот беше исклучен од индексот на акции Дакс, во кој членуваше 32 години. „Луфтханза“ ќе добие 9 милијарди евра директна финансиска помош и државни гаранции за заем, но 26.000 работни места се изложени на ризик. „Во случај на опасност, ние ве спасуваме вас, а кој ќе нè спаси нас?“- прашува стјуардесата.
Фотографија: picture-alliance/dpa/A. Dedert
На едно небо
Британската авиокомпанија „Бритиш ервејс“ планира да укине 12 илјади од вкупно 42.000 работни места. Нејзиниот француски ривал „Ер Франс“ ќе отпушти над 7.500 вработени поради пандемијата. Британската авиокомпанија „Изи џет“ предвидува од долгорочен пад на побарувачката. Концернот планира да го намали бројот на вработените за 30 проценти - околу 4.500 луѓе може да ги загубат своите работни места.
Иако производителите на автомобили сè уште немаат предвидено застрашувачки сценарија, светскиот пазар на автомобили може да се намали за 18 проценти во 2020 година. Германскиот стручњак за автомобилска индустрија Фердинанд Дуденхофер веќе изнесе разочарувачко предвидување: околу 100 илјади работни места во Германија се изложени на ризик. Автомобилската индустрија во земјата вработува 800.000 луѓе.
Фотографија: picture-alliance/dpa/S. Gollnow
Тешка опрема
Германскиот концерн „MTU Aero Engines AG“ планира да го намали бројот на вработени за 15 проценти. Производителот на мотори за авиони, со седиште во Минхен, вработува 10.000 луѓе низ целиот свет. Околу 1.500 места се под закана за укинување. Во 2019 година компанијата беше во топ-лигата на индексот на акции Дакс.
Фотографија: picture-alliance/dpa/MTU Aero Engines AG
Отпаѓа ли модата?
Седењето дома и забраната за масовни настани обесхрабри многумина да купуваат нова облека. Падот на потрошувачката се почувствува во трговијата. Германскиот концерн „Галерија Карштат Кауфхоф“ затвори околу 80 од своите 170 стоковни куќи, кои главно продаваат облека. Повеќе од 5.000 од вкупно 28.000 вработени ги загубија работните места.
Фотографија: picture-alliance/dpa/H.-C. Dittrich
Сите на одмор
Еден од најголемите светски туристички концерни „ТУИ“ најави укинување на 8.000 работни места како последица на пандемијата. Менаџментот на компанијата, која веќе доби финансиска помош од германската држава, соопшти дека овие мерки се неопходни за да се зачуваат претставничките канцеларии на концернот во светот. „ТУИ“ очекува дека така ќе ги намали административните трошоци за 30 насто.
Актуелен кластер на корона во Баварија повторно ја стави во фокус дискусијата околу недоволните заштитни мерки и контроли. Во земјоделско претпријатие во Маминг (кај Штраубинг) преку 170 од околу 500 сезонски работници се позитивни на тест за Ковид-19, целото претпријатие е ставено под карантин. Најголем дел од сезонските работници таму доаѓаат од Романија, дел потекнуваат од Бугарија, Унгарија и Украина.
Свесното непочитување на хигиенските концепти и правила е една од причините за масовната инфекција, изјави баварскиот премиер Маркус Зедер во понеделникот на прес-конференција. Како консеквенција, меѓу другото, тој инсистира на построги контроли „дење и ноќе" и тоа ненајавени. За прекршувања на важечките правила за хигиена казните би требало да се зголемат на 5.000 до 25.000 евра, најави Зедер. Не е исклучен карантин на целиот регион.
Короната го извади на виделина постојниот систем на човечки недостојни услови во Германија. Но, можеби е ова шанса за стотици илјади источноевропски работници, чии работни и сместувачки услови треба да се подобрат. Без короната, вели Алекс Б., сѐ ќе останеше по старо. Сега тој својата среќа ќе ја проба кај друго германско претпријатие за преработка на месо. Како постојано вработен. Нема да дозволи повторно да биде експлоатиран, вели тој.