СЗО: Некадарна или неопходна институција против Ковид-19?
АРД
13 мај 2020
Светската здравствена организација има централно место, но се соочува и со остри критики во борбата против Ковид-19. Експерите велат: ако се „отпише“ СЗО, тогаш би морало да се основа некоја друга, слична организација.
Реклама
Германија го критикуваше Вашингтон, откако САД престанаа да уплаќаат средства за Светската здравствена организација. САД ги отфрлаат критиките. Мајк Помпео ја оцени СЗО како „дисфункционална и неспособна бирократија“.
Најголем дел од вработените работат од дома, но Светската здравствена организација (СЗО) веќе со месеци работи под голем притисок во борбата против коронавирусот. Тука спаѓаат состаноци на експерти, координации, конференции за печат, информативни кампањи, повици за донирање средства и уште многу работи. СЗО поврзува различни актери ширум светот: научници, политичари, лекари. Таа развива правни линии за превенција и однос кон болести.
СЗО зависи од државите членки
Илона Кикбуш добро ја познава оваа организација. Таа е основач на глобалната здравствена програма на Високообразовниот институт за меѓународни студии и развој во Женева. „Светската здравствена организација зазема централно место во борбата против Ковид-19“, нагласува таа.
Седиштето на СЗО е централа, но екстремно важна улога играат регионалните канцеларии на оваа огранизација, како на пример во Африка. „Тоа е комплексна мрежа. СЗО не е само една бирократија во Женева, туку огромна целина која ја сочинуваат 8.000 луѓе ширум светот.“ Светската здравствена организација е најголема организација на Обединетите нации. САД ја критикуваа дека е дисфункционална и неспособна бирократија. Експертката за глобално здравство Илона Кикбуш на тоа само врти со главата.
Но, таа, исто така, гледа дека организацијата во СЗО е компликувана и оти зависи од државите членки. „Не е во прашање само една служба, која може да работи што сака. Бидејќи, многу одлуки ги носат земјите членки. Тие, исто така, ги поставуваат границите на СЗО, исто како и во случај на здравствените прописи на меѓународно ниво, каде земјите силно се потпираат на сопствениот суверенитет.“
Упатства: Како да се заштитите од коронавирус
Луѓето ширум светот ставаат заштитни маски за дишење за да спречат вирусна инфекција. Сепак, други мерки се поефикасни. Еве неколку совети засновани на упатствата на СЗО.
Фотографија: Getty Images/X. Chu
Подобро од ништо
Не е докажано дека маските за лице можат ефикасно да ве заштитат од вирусни инфекции. Овие маски веројатно се во можност да фатат некои микроби пред да стигнат до устата или носот. Но уште поважно е тоа дека тие ги спречуваат луѓето да ги допираат устата или носот (што повеќето луѓе го прават инстинктивно). Ако веќе сте болни, таквите маски може да спречат да не заразувате други.
Фотографија: Getty Images/Stringer
Дезинфицирајте ги рацете
Во својот список на препораки како да се заштитите од зарази, Светската здравствена организација не споменува маски за лице. На врвот е често миењето на рацете. СЗО препорачува дезинфекциско средство за рацете на база на алкохол, како на фотографијата, кои најчесто ги гледаме во болниците
Фотографија: picture-alliance/dpa/S. Pilick
И сапун и вода ќе завршат работа
Поедноставното секојдневно решение се водата и сапунот, ако ги имате при рака. Но, проверете дали темелно ги миете рацете...
Фотографија: picture alliance/dpa/C. Klose
Кашлање и кивање - но направете го тоа правилно!
Еве што препорачуваат лекарите: Кога кашлате и кивате, покријте ја устата и носот со вашиот подигнат лакот. Или користете книжни марамчиња - но потоа веднаш фрлете го марамчето и измијте ги рацете. А кошулата или џемперот? Не, нив не мора да ги фрлите. Но, перете ги често или однесете ги на хемиско чистење.
Фотографија: Fotolia/Brenda Carson
Стојте подалеку!
Друга препорака која можеби не функционира за сите: Избегнувајте близок контакт со секој кој има треска и кашлица! Ако треба да имате контакт со болни луѓе, погрижете се да преземете дополнителни заштитни мерки.
Фотографија: picture alliance/empics
Имате треска? Одете на лекар, а не на патување!
Ако имате треска, кашлица и отежнато дишење, побарајте лекарска помош навреме. Избегнувајте јавни места за да не ги инфицирате другите. И, исто така, објаснете му на вашиот лекар каде претходно сте патувале.
Фотографија: Reuters/P. Mikheyev
Избегнувајте контакт!
При посета на сточни и зелени пазари во области во кои во моментот има случаи на новиот коронавирус, избегнувајте директен незаштитен контакт со живи животни. Тоа исто така вклучува какви било површини кои се во контакт со животни.
Фотографија: DW
Добро термички обработено - не сурово!
Варете,печете и пржете го месото темелно. Потребно е да се избегне конзумирање на сурови, недоволно термички обработени производи од животинско потекло. Со суровото месо, млекото или животинските органи треба да се постапува внимателно за да се избегне инфицирање од термички необработена храна. Овие се добри практики за безбедност на храната и помагаат да се спречи ширењето на болести.
Фотографија: picture-alliance/Ch. Mohr
8 фотографии1 | 8
Научени лекции
Кикбуш е изненадена дека американскиот министер за надворешни работи Мајк Помпео во писмо упатено до германскиот колега Хајко Мас, пишува за низа неуспеси на СОЗ кога станува збор за болестите на дишните патишта предизвикани од САРС, преку свинскиот грип и ебола до најновиот коронавирус. „Но, ако ја погледнате меѓународната литература, ќе видите оти токму САРС се зема како пример за успех на СЗО.
„Кога станува збор за епидемијата на ебола 2014/2015 година, СЗО без сомнеж реагирише бавно. Но, тука се научи лекцијата. „Токму во пандемијата СЗО во последните 5 години направи огромен напредок, така што обвинувањата во таа смисла во никој случај не се оправдани“.
Кои животни го пренесуваат коронавирусот?
Неодамнешна студија открива дека мачките можат да бидат заразени со Ковид-19, и можат да им го пренесуваат вирусот на други животни- во лабораторски услови. Кај другите домашни животни, ризикот е помал.
Фотографија: picture-alliance/F. Herrmann
Да се галат или не?
Истражувачите на Ветеринарниот институт Харбин во Кина открија дека коронавирусот може да се пренесува меѓу мачки. Домашните мачки исто така можат да го пренесуваат вирусот натаму на други животни, но тоа не е лесно, вели Хуалан Чен, водечки истражувач во студијата која беше објавена во журналот "bioRxiv" на 31 март годинава.
Фотографија: picture-alliance/dpa/K-W. Friedrich
Без грижа
Но нема потреба од паника меѓу сопствениците на мачки, затоа што тие не се заразни долго време. Сепак, сопствениците на мачки со хронични болести, или постарите, треба привремено да ги ограничат контактите доколку мачките слободно го напуштаат домот. Здравите луѓе треба да ги мијат рацете откако ќе ги погалат.
Фотографија: picture-alliance/imageBroker
Кучињата се безбедни
За разлика од мачките, вирусот не може лесно да се реплицира кај кучињата, тврдат истражувачите. Оттука, слободно шетајте го и негувајте го вашиот пес.
Фотографија: DW/F. Schmidt
Кој кого заразува?
Оваа домашна свиња која шета низ улиците на Рим не треба да се плаши од кучиња. А и кучето нема потреба да стравува од својот забрефтан ривал. Ветерираните тврдат дека свињите не се сметаат за природен резервоар за коронавирусот.
Фотографија: Reuters/A. Lingria
Карантин за ласиците
Кај овие цицачи од групата Мустилида состојбата е поинаква. Хуалан Чен ги истражувал и ласиците и утврдил дека и тие го шират Ковид-19, исто како и мачките. Ширењето меѓу животните се случува преку респираторни капки. Истражувачите го пронашле вирусот во брисеви земени од грлото и носот на ласиците, но не откриле инфекција на белите дробови.
Научниците велат дека нема никаква опасност за одгледувачите на живина, како овој трговец во Вухан, Кина, каде беше откриен првиот случај на коронавирусот. Луѓето немаат за што да се грижат затоа што кокошките се практично имуни на Ковид-19, како и патките и другите слични видови.
Фотографија: Getty Images/China Photos
Кога луѓето се опасност за животните
Луѓето можат да се заразат од животни, но се случува и обратното. Четиригодишната малајска тигрица Надја од Зоолошката градина во Њујорк имаше позитивен тест на коронавирусот „Ова е првпат диво животно да се зарази од Ковид-19 од човек“, изјави главниот ветеринар на Зоолошката Пол Кале.
Фотографија: Reuters/WCS
Дали лилјаците се неправедно обвинети?
Лилјаците се сметаат за најверојатно преносници на Ковид-19, но ветеринарите веруваат дека во декември 2019 некое друго животно се јавило во Вухан како посредник меѓу нив и луѓето. Можеби ласиците или мачките?
Панголините се под сомнеж дека го пренесуваат вирусот. Истражувачи од Хонг Конг, Кина и Австралија го откриле вирусот во малезискиот панголин кој имал големи сличности со оној забележан кај човекот.
Фотографија: Reuters/Kham
9 фотографии1 | 9
Но, Илона Кикбуш сепак гледа потреба за реформа во Светската здравствена организација, на пример кога станува збор за финансирањето. Таа смета дека земјите членки би морале да бидат подготвени да уплаќаат поголеми задолжителни придонеси. Тоа би ја направило организацијата независна од други донатори, како фондации и фармацевтски индустрии. Но, Кикбуш не може да замисли некои поинакви структури. Бидејќи, вели, „ако се отпише СЗО, тогаш би морало да се основа некоја друга, слична организација“.