Сијарто: Не му помогнавме на Груевски во Македонија
БГ
29 ноември 2018
Шефот на унгарската дипломатија Петер Сијарто демантира дека неговата земја на било кој начин му помогнала на експремиерот Никола Груевски да премине од Македонија во Албанија. Првпат го видовме во Тирана, вели тој
Реклама
„Моментот кога Груевски се појави во нашата амбасада во Тирана... беше првиот пат кога го сретнавме во овој случај“, тврди Сијарто во интервју за агенцијата АФП. Унгарскиот министер ги отфрла како лаги тврдењата дека неговата земја имала било каква улога во бегството на Груевски од Македонија.
„Лага е дека Унгарија би му помогнала на поранешниот македонски премиер да ја напушти Македонија“, вели тој.
Груевски избега од Македонија за да одбегне служење на двегодишна затворска казна, откако беше правосилно осуден во случајот со набавката на службено возило. Тој експресно доби политички азил во Унгарија. Информациите од Албанија, Црна Гора и Србија велат дека целата рута од Тирана до Будимпешта, Груевски ја минал во унгарско дипломатско возило, но останува до крај нерасчистено како заминал од Македонија.
Дојче веле веќе информираше дека возило на унгарската амбасада од Белград било видено во гаражата на хотелот Мериот за време на апсењето на поранешниот шеф на тајната служба и братучед на Груевски, Сашо Мијалков. Обвинителството во Македонија истражува како Груевски ја напуштил земјата, додека МВР се уште молчи за истрагата.
Што знаела Будимпешта?
Постојат индиции дека Унгарија можеби му помогнала на Груевски да побегне и од Македонија, иако докази за такво нешто досега не се презентирани.
Унгарскиот политолог и надворешно-политички експерт Андрас Рац од Институтот Политички Капитал од Будимпешта за ДВ изјави дека е малку веројатно оти Унгарија немала улога и во бегството на Груевски од Македонија.
„Патот на Груевски од амбасадата во Тирана преку Црна Гора и Србија до Унгарија делува особено темелно организиран“, вели Рац.
„Оттука, според мене, би било впечатливо доколку унгарската влада не му помогнала на Груевски и при бегството од Македонија или барем била запознаена со деталите“.
Сличен е ставот и на независната унгарска пратеничка Бернадет Сел.
„Во мозаикот на информации, тврдењето на унгарската влада дека немала ништо со бегството на Груевски од Македонија, делува неверодостојно“, изјави Сел за ДВ.
Сијарто од друга страна, ги оцени за скандалозни сомнежите дека неговата земја му помогнала на македонскиот бегалец од правдата.
„Ние немаме ништо со начинот на кој тој (Груевски, н.з.) ја напуштил Македонија и навистина е скандалозно што некои меѓународни медиуми сугерираат дека сме имале улога“, рече Сијарто.
Што правело Скопје?
Македонскиот премиер Зоран Заев пред неколку дена не ја коментираше улогата на Унгарија во бегството на Груевски, но индиректно ги критикуваше државите низ кои минал неговиот претходник на функцијата.
На критиките синоќа одговори црногорскиот премиер Душко Марковиќ кој му порача на Заев да се позанимава со тоа што (не) правеле македонските власти за да го спречат бегството на Груевски.
Никола Груевски: како реформаторот стана бегалец
Од надежен реформатор, преку корумпиран автократ до бегалец од правдата. Поминаа 20 години од стапнувањето на политичката сцена до бегството во Унгарија. Политичката кариера на Никола Груевски низ фотографии.
Фотографија: Getty Images/AFP/D. Dilkoff
Референдумска битка
Кариерата на Груевски во политиката започна во првата влада на ВМРО-ДПМНЕ, предводена од Љубчо Георгиевски, во 1998. како министер за трговија, а продолжи како министер за финансии. Но искачувањето до врвот на македонската политика, Груевски го започна во 2004., по неуспешниот референдум против територијалната поделба, откако претходно успешно го одбрани партискиот престол во хотелот Панорама.
Фотографија: picture-alliance/AP Photo/S. Ilic
Преродбата во 100 чекори
На парламентарните избори во 2006 ВМРО-ДПМНЕ предводена од Груевски извојува убедлива победа. Младиот технократ ветуваше економска преродба на земјата и брзо членство во ЕУ и НАТО. Граѓаните му ја дадоа довербата на гласањето на 5 јули, но ретко кој очекуваше дека Груевски неограничено ќе владее и во следните 10 години.
Фотографија: AP
Поддршка од Западот
Младиот премиер во првите години уживаше голема поддршка од меѓународната заедница и особено од сестринските партии во Европа. Веќе во октомври 2006. беше пречекан во Берлин од канцеларката Ангела Меркел со воени почести. Западните политичари во него гледаа надеж за земјата и за регионот и пресврт од дотогашната националистичка политика.
Фотографија: AP
На крилата на поразот од Букурешт
Преродбата на Груевски продолжи на изборите во 2008 година кои ги доби со огромно мнозинство благодарение пред сѐ на националистичката кампања која во прв план го имаше фијаското на Самитот на НАТО во Букурешт и паролата „името не го даваме“. Оттогаш започна и непреченото владеење на Груевски и ВМРО-ДПМНЕ.
Фотографија: AP
Скопје 2014
На крилата на големата изборна победа, Груевски го стави во погон проектот „Скопје 2014“. Целта беше да „се зајакне“ идентитетот на народот и да му се покаже на светот дека Македонците не се дрво без корен. Исходот: потрошени речиси 600 милиони евра народни пари на споменици и неокласични објекти кои завршуваа во џебовите на фирми блиски до ВМРО-ДПМНЕ.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
Партнерот во сенка
На претседателските избори во 2009 година победата на Ѓорге Иванов ја заокружи комплетната контрола на власта на ВМРО-ДПМНЕ. Иванов ќе биде реизбран во 2014 година и до денес ќе остане верен следбеник на својот политички ментор- Груевски. На поддршката ќе возвраќа повеќепати, прво со општата аболиција во 2016 година, а потоа и со одбивањето да му го даде мандатот на Заев во 2017.
Кога во февруари 2015. Заев започна да ги објавува прислушуваните материјали, Груевски беше на зенитот на својата моќ - неприкосновен во партијата и државата. Серијата протести таа година го потресоа, но не го загрозија посериозно. Дури откако се вмеша и меѓународната заедница, а Иванов мораше да интервенира со аболиција, граѓаните масовно почнаа да излегуваат на улиците во Шарената револуција.
Фотографија: DW/K. Ozimec
Новата ера (не) започна
Тешкиот пораз на ВМРО-ДПМНЕ на локалните избори во 2017, значеше и крај за Груевски на чело на партијата. Новата ера која ја најавуваше, не се случи. Она што од денешен аспект е интересно, е средбата со Орбан во септември 2017 во Охрид, на која наводно и паднала понудата за азил од страна на унгарскиот премиер. По неколку месеци на чело на партијата Груевски беше заменет од Христијан Мицкоски.
Фотографија: Reuters/O. Teofilovski
Лице од потерница
Откако пресудата за двегодишната затворска казна во случајот „Тенк“ на СЈО стана правосилна, се очекуваше Груевски да се јави на издржување на казната. Но, тој се јави на Фејсбук од Будимпешта од каде порача дека „ќе остане верен на каузата на Македонија“. МВР, веројатно задоцнето, одлучи да трага по експремиерот со потерница.
Фотографија: Innenministerium der Republik Mazedonien
Наследството на Груевски
Дали Никола Груевски ќе биде испорачан назад во Македонија каде се соочува со уште четири судски процеси, во моментов може само да се шпекулира. Зад себе остава долго досие на злоупотреби и криминал, и држава која во последните години од неговото владеење се најде во изолација и беше предмет на жестоки критики и потсмев во демократскиот свет.
Фотографија: DW/P. Stojanovski
10 фотографии1 | 10
„Груевски влезе во Црна Гора, а потоа и во Србија. Во тој момент, според податоците со кои располагаше Црна Гора, за Груевски не беше издадена никаква потерница,“ изјави црногорскиот премиер.
„Мојот пријател Заев треба да се позанимава со фактот што навреме не е распишана потерница по Груевски, и како тој без пасош влегол во земја членка на Европската унија – ова прашање не може да се става на Црна Гора”, рече Марковиќ.