Докажано е дека здравата исхрана го намалува ризикот од хронични болести како што се проблемите со циркулацијата, дијабетисот или со дебелината. Исто така, со здрава исхрана се намалува и ризикот од депресија и од анксиозност. СЗО потсетува - но тоа важи и без пандемија - дека треба да се остават алкохолот, цигарите и сите останати дроги

Додека спиеме, телото вредно работи: келиите се обновуваат, се отстрануваат отровите, се зацврстува помнењето. Како што покажаа истражувањата, недостатокот на сон влијае не само на физичката состојба, туку и на психичката. Недостатокот на сон нѐ прави поподложни на хронични болести. На поголемот број луѓе им се доволни 6 до 9 часа сон, но важно е да се спие во одреден ритам.

Движењето го исполнува телото со „хормоните на среќа“. Тоа овозможува подобро спиење, ги намалува стресот и стравовите, го зајакнува помнењето. Движење и спорт, па макар и дома - најмалку 30 минути дневно. Тренерите велат дека не важно како ќе ги поделите тие минимални 30 минути - можеби по 10 минути наутро, напладне и навечер? Кога можете излезете на свеж воздух.

Пријателите во овој период на социјална изолација поради коронавирусот се поважни од кога било. Социјалните мрежи се докажано добри за здравјето. Бидејќи излегувањата и собирите сега не се можни, речиси сѐ се одвива на интернет. Но, подобро така отколку никако.

Изолацијата можеби е шанса да се заборави на светот и на надворешните вести. Размислите, што сакате веќе подолго да направите но никако не стигнувате? Нешто во градината, да испробате нов рецепт, да научите да плетете, да прочитате некоја книга која веќе подолго ве гледа обвинувачки од полицата? Сега е идеално време за тоа.

Лековитите растенија се познати со векови и се користат и денес. Побарувачката, меѓутоа, има последици - околу 4.000 од 70-те илјади видови растенија кои се користат, се загрозени, соопшти Светската унија за заштита на природата. Еколошките организации бараат заштита на ова природно богатство.

Алое Вера потекнува од Африка. Денес расте во Средоземјето, Азија, Северна Африка и Блиски Исток. Алое Вера е под заштита. Нејзините листови, преработени во гел, се користат за третман на кожни заболувања или изгореници.

Арниката расте во планините во Европа, Азија и Америка. Исушените цветови на арниката во вид на чај, маст или масло, се добри при повреди на мускулите, отоци, како и за поттикнување на циркулацијата и дишењето. Се вели дека Гете кога имал проблеми со срцето секогаш пиел чаша чај од арника.

Артичоките не се само вкусни, туку имаат и лековито дејство кое им било познато дури и на старите Египќани и Римјани. Тие помагаат при стомачни болки, а нивното дејство се должи на флавоноидот и горчливите состојки во листовите.

Татковината на болдото е Чиле, од каде што се увезува ова растение. Чајот од болдо е горчлив, но помага против грчеви во стомакот и проблеми со варењето.

Нема кој не ја знае копривата, која вирее речиси во цел свет. При допирот предизвикува болка, но ова растение има и тоа како добри особини. Неговите листови во вид на екстракт, чај или сок делуваат против болести на мочните патишта, реума и против камења во бубрезите. Освен тоа, екстракт од коренот на копривата е добар при проблеми со простатата и бешиката.

Коренот на гинсенг е познат во традиционалната кинеска медицина повеќе од 2000 години. Во Европа бумот на оваа лековита билка почна дури во 20. век. Гинсенгот денес е загрозен поради преголемо користење. Тој потекнува од источна Азија и се увезува главно од Кореја. Гинсенгот во вид на чај го зајакнува имунолошкиот систем и е средство против замор, стрес и настинки.

Вкусот на ѓумбирот е омилен во божиќните пецива и азиската кујна. Коренот од југоисточна Азија го стимулира варењето и делува антисептички. Ѓумбирот во античка Грција и Рим го донесле арапските трговци.

Камилицата е дома во цела Европа. Таа денес е позната ширум светот и ја има и на другите континенти. Цветовите и од нив добиеното етерично масло помагаат и внатрешно и надворешно, главно против болки во стомакот и воспаленија на кожата. Чај од камилица дејствува и смирувачки.

Глуварчето е раширено на целата северна земјина полутопка. Растението помага против болести на црниот дроб, проблеми со жолчката, тешкотии со варењето и проблеми со бубрезите.

Од маракујата се прави благокисел сок, кој е омилен. Листовите, меѓутоа, се медицински корисни. Тие дејствуваат против нервоза, благи депресии, проблеми со сонот како и против проблеми кои се јавуваат во време на климактериумот.

Жалфијата вирее во Средоземноморскиот регион, но денес може да се најде во градините во цел свет. Таа не е само зачин. Чајот од жалфија има антибактериско дејство и помага против воспаленија на непцата или грлото. Преработки од жалфија помагаат и при проблеми со варењето и прекумерно потење.

Зелената зелка во Германија назима е класика. Се јаде традиционално со колбаси, особено во северниот дел на земјата. Но, и без колбаси е особено корисна. Содржи антиоксиданси, како витамин Ц, Е и К, како и фолна киселина, калиум, калциум и магнезиум.

Цвеклото е исто така германска зимска класика. Се бере наесен и може да се чува со месеци. Во студените и темни месеци тоа дава боја и витамини. Традиционално се вели дека цвеклото ги зајакнува слабите, ги охрабрува срамежливите и ги усреќува тажните. Некои истражувања дури тврдат дека ја поттикнува и желбата за секс.

Копривата пече, се шири многу бргу и во повеќето градини се корне како плевелот. Но, таа има толку многу хранливи состојки, што кога ја испитале детално, научниците не можеле да веруваат во она што го виделе. Таа содржи двапати до четирипати повеќе железо од спанаќот, повеќе калциум од млекото и тони витамин А, Ц и Е. А, и кога ќе се попари, веќе не е „опасна“ и не пече.

Црешите се еден од најважните видови овошје во Германија. Тие помагаат во спречување на мускулни заболувања и проблеми со крвотокот, го зајакнуваат имунолошкиот систем и ја подобруваат функцијата на мозокот. Студиите покажуваат дека црешата има и мелатонин, хормон кој го регулира циклусот на будност и спиење, поради што е добра против несоница.

Боровинките се вбројуваат во овошјето со највисок процент на антиоксиданси и други хранливи материи, поради што се во врвот на листата на супер храна. Во еден германски град боровинките се посебно во фокусот - во Егезин, во покраината Мекленбург Предна Померанија, кој се нарекува и „град на боровинките“, секоја година се одржува „фестивал на боровинките“ и се избира „кралица на боровинките“.

Бобинките на волчјиот трн (некаде познат и како кучешки трн) содржат повеќе витамин Ц од портокалите или лимоните. За веганците овие плодови се интересни поради високиот процент на витаминот Б12, каков што инаку може да се најде само уште во производите од животинско потекло. Волчјиот трн во Германија важи за типичен специјалитет во регионот на Балтичкото Море.

Како извонредна супер храна постојано се нагласуваат гоџи-бобинките, но во Европа и Азија црните рибизли се овошје кое има исто толку витамини и други состојки важни за здравјето. Притоа, во споредба со гоџи-бобинките, црните рибизли имаат само една седмина од калориите, се разбира само под услов да не се конзумираат во облик на мармалад или ликер.

Дека јаболката се здрави знае секој во Германија. Тие тука се најважното овошје. Секој германски граѓанин во просек јаде по 17 килограми годишно. Јаболката се грицкаат помеѓу оброците зашто имаат малку калории, а полни се со антиоксиданси кои им годат на мозокот, срцето, кожата и коските. Јаболката го намалуваат ризикот од дијабетес тип 2.

Тиквите првично се одгледувале во северна и јужна Америка, но во меѓувреме се распространети во целиот свет и добро успеваат и во Германија. Семките од тиква се извонреден извор на протеини, есенцијални Омега 3 заситени масти и баластни материи, а имаат и голема концентрација на минерали, како магнезиум и цинк.

Лененото семе е богато со хранливи состојки, има многу протеини, баластни материи, витамин Б и минерали. Традиционално германско јадење се компири со урда и ленено масло. Но лененото семе е вкусно и кога ќе се стави во леб или житарки.

Многу луѓе не го сакаат прокељот поради малку горчливиот вкус. Но, желбата за негово конзумирање можеби ќе се зголеми ако се знае дека тој е вистинска хранлива бомба. Само 100 грама прокељ ја покриваат дневната потреба од витамин Ц и К. Зеленчукот е и извонреден извор на железо, содржи фолна киселина и калциум, а наводно помага и за регулација на хормоналниот статус.

Шипинките во Германија ги има на крајот на есента и назима. Тие се полни со витамин Ц и каротиноиди. Чајот од шипинки или мармаладот се многу популарни, но трговците продаваат главно производи од плодови кои се увезени. Во покраината Баден Виртемберг меѓутоа има дури и био-фарма на која се садат шипинки.

Циметот не е здрав! Една од неговите состојки, кумарин, во високи концентрации може да предизвика оштетувања на црниот дроб и бубрезите. Ако малку подобро разгледате околу себе, ќе пронајдете бројни намирници кои, според актуелните научни истражувања, е подобро е да се избегнуваат. Но, тие може да се променат многу брзо.

„Кафето предизвикува рак“; „Кафето е штетно за нервите“; „Да се пие многу кафе не е добро за метаболизмот“ - накусо: кафето е нездраво. Тоа убедување владееше долго. Денес знаеме дека кафето е многу подобро од гласот кој го следи. Се верува дека дури може да спречи и некои видови на рак.

Алкохолот е дефинитивно нездрав, но црното вино содржи многу чудотворни молекули кои се познати како многу здрави, на пример ресвератрол, природен антиоксиданс на кој му се припишува позитивното дејство на работата на крвниот систем, зајакнување на имунолошкиот систем, па дури и забавување на процесот на стареење. Се препорачува една чаша вино дневно. Но, само една!

Веќе пред неколку години, медицинските стручњаци почнаа да не’ советуваат наместо путер да користиме маргарин, бидејќи тој содржи помалку заситени масти отколку путерот. Други пак, не’ предупредуваат дека маргаринот е нездрав, бидејќи е неприроден производ полн со хемија, бучкуруш кој настанал во лабораториите на прехранбената индустрија. И во едното и во другото има вистина.

Ако некој умре од инфаркт, се знае кој е главниот виновник - холестеролот. Конечно, тој е оној кој ги затнува крвните садови. Како големи „холестеролски бомби“ се познати јајцата, сирењето и црвеното месо. Но, на човечкото тело му треба холестерол и згора на тоа, сам го произведува. Освен тоа, постои „добар“ и „лош“ холестерол. Денес, некогашниот „злосторник“ е веќе прилично рехабилитиран.

Глутамат - засилувач на вкус познат како опасен, не само затоа што прехранбената индустрија со него сака да „ги нашминка“ нискоквалитетните производи, туку и затоа што, наводно, може да предизвика „синдром на кинески ресторан“, заболување кое наводно се манифестира со симптоми како потење, треперење и вкочанетост. Чудно е што ниедна контролирана студија не успеала да докаже постоење на тој синдром

Многу луѓе и денес се’ уште се држат настрана од замрзнатиот зеленчук. Затоа што се зборува дека тоа има помалку витамини од свежиот зеленчук. Но, всушност, е обратно. Замрзнатиот зеленчук е побогат со хранливи и здрави состојки - ако веднаш откако е набран адекватно се замрзне и не лежи со денови во кутии. Но, кога ќе се прошири некоја гласина, тешко е да се уништи.

До неодамна се веруваше дека омега-3-масните киселини можат да бидат заштита од речиси сите болести: рак, заболувања на срцето и крвотокот, дури и од пореметување на концентрацијата и депресија. Медицинските стручњаци советуваа секој ден да голтаме по една капсула со тој чудесен еликсир. Во меѓувреме знаеме дека заситените масни киселини се важни за некои метаболички функции, но не се чудотворни.

Витамините ни се потребни за живот. Пред се’ потребен ни е витамин Ц, кој не’ чува од настинки и вирози. Значи, кој сака да биде поздрав, мора секој ден да пие по една витаминска таблета. Но, тоа студиите не успеале да го докажат. Згора на тоа, во меѓувреме се верува дека витаминските таблети можат да му наштетат на организмот. Така барем се мисли денес. Што ќе биде утре...

Мајката природа смислила една супер работа: кога нашето тело има потреба од течности, чувствуваме жед. Но, тогаш некој се досетил на теоријата дека треба да пие и пред тоа. Најмалку три литри течност дневно. Таа можеби влече корени од сознанието дека многу луѓе во староста го губат чувството за жед. Но, кај многу луѓе тој се’ уште многу добро функционира.

Кога она што го јадеме содржи премногу хемија, тогаш био-производите се вистинска алтернатива - без пестициди и штетни хемиски супстанции. Или барем со помалку, за разлика од конвенционалните производи. Но, студиите покажуваат дека био-намирниците не се нужно побогати со здрави состојки или подобри за нашето здравје. Само едно е сигурно - поскапи се.

Покрај митовите кои не’ следат во животот и многуте предрасуди, исхраната и начинот на живот се важни за здравјето. Статистиките покажуваат дека пушењето, алкохолот, дебелината и недоволно вежбање се најголемиот непријател за здравјето. Но, текстовите кои демонизираат одредени намирници, а други пак ги креваат до небо, треба секогаш да се земаат со резерва. И да не се претерува - во ништо.