По постигнувањето на Преспанскиот договор и отворањето на патот кон НАТО и ЕУ, се отвораат посветли перспективи за македонското стопанство. Многу млади меѓутоа и натаму размислуваат за заминување од земјата.
Фотографија: DW/A. Feilcke
Реклама
Автономен автомобил. Иако само во форма на играчка, младите во стручно средно училиште Кавадарци така учат за основите на електротехниката. Како мехатроничари, тие имаат добри изгледи за работа, и тоа не само во Северна Македонија. Тие со своите знаења воопшто не заостануваат зад своите колеги мехатроничари од ЕУ.
Наставникот Димитрија Ангелков има сопствена софтверска фирма и се надева дека многу млади по стручната наобразба ќе останат во земјата. „Ако моите ученици се добро остручени и можат да извршуваат комплицирани работи, ќе заработуваат повеќе“, вели Ангелков. Но некои негови ученици размислуваат поинаку: „Сакам да останам, но нема многу работа и пари. Мислам дека ќе си заминам“, вели еден од нив.
Стотици илјади веќе ја напуштија земјата во последните години во насока на ЕУ. Просечната плата во земјата е околу 4700 евра годишно. Поради ниските примања, земјата е атрактивна за компаниите добавувачи за автомобилската индустрија, како Маркарт од Германија. Околу 600 вработени тука произведуваат електронски компоненти за автомобил. Во моментов за извозот во ЕУ се наплатува царина до 20 проценти. Со влезот на земјата во ЕУ, царините ќе отпаднат. Сепак, раководителот во Маркарт Македонија, Волфганг Ајхер, очекува пораст на трошоците.
„Сметаме дека нивото на платите во моментов е ОК и така ќе остане и во наредните 10 години. Кога пристапувањето кон ЕУ ќе биде завршена работа и работниците ќе можат без поголеми проблеми да се иселат во западна Европа, тогаш ќе биде потешко“, вели Ајхерт.
Стопански полет со европерспективата пред очи
02:51
This browser does not support the video element.
Во јуни ЕУ има намера да ги отвори пристапните преговори со Северна Македонија. До пристапувањето, меѓутоа, ќе поминат години.
Стопанството се подготвува за пристапувањето на земјата кон ЕУ. Во даночно субвенционираните индустриски зони настанаа конкурентни претпријатија, како компанијата за мебел Фејдом, која во моментов гради нова фабрика.
90 проценти од дизајнерските гарнитури се извезуваат. Во моментов се гради дистибутивен систем во Германија. Вработените се надеваат дека со планираниот влез во ЕУ замавот ќе продолжи. „Се надеваме на повеќе нарачки и растечки плати, на подобар живот“, вели еден од нив.
Во стручното средно училиште, младите имаат помалку трпение. Четири од десет ученици тука размислуваат по стручната наобразба да ја напуштат земјата.
Македонија- земја на иселеници
Илјадници луѓе секоја година си заминуваат од Македонија во потрага по подобар живот низ земјите на Западна Европа, северна Америка или Австралија. Традицијата не е нова, но во последниве години трендот е растечки.
Фотографија: picture-alliance/dpa/H. Battefeld
Масовно иселување
Според податоците на Светска банка, од прогласувањето на независноста до 2010 година од Македонија се иселиле над 440 илјади луѓе. Трендот последниве години повторно се засилува. Проценките се дека во последниве 5 години, најмалку по 20 илјади луѓе годишно ја напуштаат земјата.
Фотографија: picture alliance/AP Photo/N. Denette
Охрид – неславен рекордер
Во Охрид – градот рекордер по бројот на иселувања во Македонија, неславно рекордна е 2012 година, кога заминале 983 лица. Од Охрид за 11 години се иселени 7860 лица, или по две лица дневно. Најчесто се иселуваат младите.
Фотографија: picture alliance/landov/Z. Yi
Бесперспективност
Според податоците на Светска банка објавени неодамна, невработеноста кај младите во Македонија изнесува 50,08%, додека најновиот извештај на Евростат покажува дека речиси 40% од младите немаат работа, ниту се вклучени во процес на образование. Ваквите состојби поттикнуваат голем дел од нив својата иднина да ја гледаат надвор од државата.
Фотографија: DW/E. Milosevska
Правец Германија
Само во 2015 година, над 24 илјади македонски државјани ја напуштиле својата татковина во потрага по подобар живот во Германија. Од нив, 12 илјади останале. Бројката на македонски доселеници во Германија се приближува до рекордни 100 илјади.
Фотографија: Fotolia/clabert
Sprechen Sie Deutsch?
Според анкети спроведени во регионот и во земјата, германски јазик во Македонија во моментов учат околу 63.500 луѓе. За студирање во Германија потребно е познавање на германски јазик, кое се проверува преку специјални испити ТестДаФ и ДСХ. ТестДаФ се организира во 90 земји, меѓу кои е и Македонија. Но, може да се учи и во Германија.
Фотографија: picture-alliance/dpa/W. Kastl
Јагма за работни визи
Според податоците на ОЕЦД над 17 илјади луѓе од земјите на Западниот Балкан во првата половина од годинава добиле работни визи во Германија. На Македонија отпаѓа над 10 проценти од вкупната бројка. Германските власти им издале точно 1.841 работни дозволи на македонски државјани во првите шест месеци од годинава.
Фотографија: AP
Бугарски пасош
Илјадници Македонци во меѓувреме побараа и добија бугарски пасош, во обид полесно да заминат во некоја од западноевропска земја. Нивниот точен број не е познат, но според неодамнешното истражување на Призма, само во последните 10 години, 57 илјади Македонци земале пасош од источниот сосед. Се проценува дека вкупната бројка надминува 100 илјади луѓе.
